د اتمر استعفا او راتلونکې هیلې

شاید هیڅوک تصور ونه کړای شوای چی یو ورځ به اتمر هم اشرف غنی پریږدی او سیاسی منتقدانو اردو سره یوځای شی؛ خو دا پیښه رامنځته شوه او که د دفاع او داخله وزارت او ملی امنیت رییس استعفا هم منظور شوی وای، شاید ملی وحدت دولت د اشرف غنی په مشری، یو بنیادی بیاجوړونې ته اړتیا پیدا کړی وای او بیله هغه، په ډیر سرعت سره د سرسختو مخالفانو له لوری، زیان لیدلي او په مغلوب شوی به وای؛ خو دا پیښه نه شوه رامنځته او اشرف غنی د خپل خارجی ملاتړ او افغانستان برخلیک باندی مسلط قدرتونو په مرسته، بحران موقتآ مدیریت کړ او دولت پوره سقوط خطر د یو څه وخت لپآره لیری کړ.
په دی منځ کې، تراوسه هم ډیر ګمانونه کیږی چی حنیف اتمر استعاف د پیچلیو بدلونو او تحولاتو شروع دی چی احتمالا افغانستان ته زلمی خلیلزاد بیرته ګرځیدو سره، استارت به شی او په لړ کې یی، سولې او ټاکنو او قدرت ویښ او امنیت او... په برخه کې به پراغ بدلونونو شاهد واوسو.
حقیقت دادی چی اتمر اشرف غنی په مشری حکومت اصلی استراتژیست او فکر اتاق بالخصوصو امنیتی برخه کې وو.هغه امریکا سره امنیتی پیمان امضا کولو سره، هغه شک او ګمانونه چی هغه اړیکې د داعش پروژی سره په افغانستان کې، شتون لری، هغه نقش چی اشرف غنی قومی مخالفانو مهار او ټکونې په برخه کې ترسره کړ او هم ټولنیز او غورځنګونو او حرکتونو خنثی کول، شکاره کړ چی چی خپل ټول توان د متزلزل، ماتیدونکې او زیان لیدونکې حکومت استحکام او بقا لپاره ایښی وو.
سربیره پردی، اشرف غنی پیاوړي منتقدانو سره د هغه مصاق د افغانستان سیاسی نظام دننه، د هیچا لپاره پټ نه دی.
بناپردی، دداسی څېری په تللو سره به معلومه خبره وی چی اشرف غنی ټیم به په شدت سره کمزوری شی؛ خو دا د حکومت په معنی نه ده؛ ځکه په حکومت کې د اتمر نقش، د ټولو غړو په شان ذاتی او حقیقی نه وو. اتمر هم د اشرف غنی دولت اوسنۍ او پخوانیو مهرو په شان مامور وو چی ددی تاریخ په یو فصل کې، ځینی نقشونه په غاړه واخلی، د تعریف شوی قاعده په اساس لوبه وکړی او په پای کې، صحنه پریږدی.
ددی څخه په تیریدو سره چی اشرف غنی سره اتمر دقیقآ کومو مسایلو باندی اختلاف درلود، حکومت بقا یا سقوط پوری اړه نه لری. دا امریکا دی چی یو څه خپل ګټو او استراتژیک اهدافو په اساس مدیریت کوی.
که واشنګتن تشخیص ورکړی چی یو ورځ به اشرف غنی هم د اتمر په شان باید ولاړ شی، دا پیښه به رامنځته شی.
دا چی خلیلزاد په بیرته ګرځیدو سره، کوم بدلونونه قرار دی رامنځته شی، راتلونکې پوری اړوند مسئله ده؛ خو د حنیف اتمر په تللو سره، یواځنۍ زیان چی اشرف غنی او حکومت ته متوجه دی، د هغه اقتدار ګرایی کمزور کونه د مخالفانو په مهار کې به وی.
اتمر په دی برخه کې کلیدی نقش درلود او د هغه ځایه چی هغه یو انتصابی سمت او مقام درلود، د خپلو نقشو په دلیل، ډیر لږ د منتقدانو او مخالفانو او خلګو او ملی شورا او... تر فشار لاندی قرار نیول او د هیڅ مرجع په وړاندی مسؤولیت او ځواب ویلو احساس نه کوله.