پس له داعش فعالیت د تایید و نورستان او کنر ولایات په ریپورت کی اوس دا ډلی خپلی فعالیتونه په غزنی او زابل ولایت کی هم شروع کړی دی.
عارف رحمانی؛ د غزنی ولایت د مجلسو نماینده، د شنبه په ورځ وویل مونږ پوهیږو چی د غزنی ولایت چی یو استراتیژیکی ولایت دی دوی کوښښ کړی دی چی پایګاه ولری او عسکر ونیسی او داسی چی معلومیږی په ځینی ځایونو هم کامیاب سوی دی.هغه معلومات چی مونږ لرو د جاغوری ولسوالی په باډر،ګیلان ولسوالی، خاک افغان او ځینی د اندر ولسوالی په منطقو کی او اجرستان ځینی کسان د داعش په نامه او د داعش مشابه فعالیتونه حضور لری دا څنګه نسی کولای چی مونږ یی خوا بدی او نیګرانه و نه وکی؟
چمن شاه اعتمادی؛ یو بله د غزنی نماینده په مجلس کی وایی چی نا امن ولسوالیانی په دغه ولایت کی اکثرا د عسکر نیول او جلبیزار او د داعش او دهغو انديوالان او نور دولتی مخالفین ځای بدل سوی دی.
د غزنی امنیتی مشران او قومندانان وایی چی داعش څو ورځی مخکی د ګیلان، اندر،زنه خان او ګیرو کی شپه نامه او خطونه یی لیږلی دی او د دوی څخه غوشتی دی چی د دوی سره یو ځای سی او د دوی دپاره عسکر ونیسی.
په داسی حال چی فرهنګ او اسلامی تمدن پایتخت په کلونو کی د متحجر ګروپونه په نامه او د فرهنګی او تمدن ضد لکه طالبان او القاعدی سره یو ځای سوی دی او د محلی مشران چی طالب خوښوی او تروریست جوړوی هم د دغی ولایت پر ستونزی او نامنی او جګری اضافه سوی دی.
د کلونه راهستی د پاکستان څخه نیوله بیا تر چچن او ازبکستان پوری تروریستان سنګرونه د غزنی دپاره نیولی وو او تر سو چی دغه منطقه یی ناامنه کړی او د هغو خلکو او ولس وینه یی ښیښی ته ورواچی او خپلی تحجر او ترور او ناامنی لکه داموکلس توره پر غزنیچیانو باندی اماده نیولی دی.
مشران او پخوانی تروریستی والیان هم په دغه هدف باندی د دوی سره مرستی کړی دی. د غزنی پخوانی والیان د حزب اسلامی چی د ګلبدین حکمتیار په مشریتوبی کی وو او نه دی معلوم د څه دپاره پخوانی ولسمشر او اوسنی ولسمشر او نور سیاست ایښودونکی مشران د کابل په حکومت او اداری کی تر اوسه و دغی نتیجی ته نه دی رسیدیلی چی د غزنی ولس د خپلی تاریخی او روښانه تمدن چی لری تر هره کسه پوری د باسواد ه او ښه او ښایسته ترین محلی مشرانو لیاقت لری.
داسی حاکم چی یوازی ږيره لری او سواد او علم او ملی تعهد و نه لری څه په درد خوری. دوی د داسی رهبران او مشرانو لیاقت لری چی دخپلی فرهنګ او تمدن او تاریخ پوری و نازیږی او پر هغه باندی فخر وکی او د خپلی عزت څخه دفاع وکی.
دا ښار اسلامی نړی د فرهنګی پایتخت نوم ایښیدل سوی دی؛ په داسی حال چی د هغه والیان په تیره ۱۵ کالو کی د میلیونونه ډالرونه په مصرف باندی هم بیا د دغی ښار خاورو او دوړی یی لا هم د دغی غمجن ناکه ښار لا ندی لیری کړی او د هغه ولس په ژوندون کی یو سمه تغییر نه دی راوړی.
اداری فساد لکه د معارف وزارت په دغه ولایت کی ډیر سوی دی سو ورځو مخکی په لسګونومعلمین د ځینی معلمی پستونه په خرڅلاوی کی په یو غټی پیسی باندی د دغی ولایت د معارف کارکوونکی په توسط پر ضد باندی مظاهره کړی دی.
نا امنی بیخی په غزنی کی ډیره سوی ده چی د ښار مرکزی بخشونه هم د امنیت احساس نه کوی. د ښار دباندی هم تقریبا ۱۸ ولسوالیانی د تروریستانو او طالبانو د مستقیم د کنترل لاندی دی او یا د دوی څخه سخت بیریږی.
دا نګرانی د داعش د نظامی پایګاوی د جوریدو په غزنی کی په داسی حال کی مطرح سوی دی چی له دی مخکی د ملی امنیت ریاست د داعشیانو ویان چی د غزنی پخوانی والی وو د نیوله خبر ورکوی او وویل چی هغه د داعش ډلی د نمایندګی په هیڅ ځینی صوتی فیتی منتشروی او د دغی ډلی جنایتونه په غاړه اخلی او د رسنو سره ارتباط نیسی.
دا ټول په داسی حال دی چی یو طلایی چانس د غزنی دپاره د اسلامی نړی د فرهنګی پایتخت په هیڅ کی دی او په دغه مابین کی اداری فساد او شخصی او قومی او تروریستی او نامنی جوړولو چی ټول هدف لری او مدیریت کیږی او سازمانی دی د پخوانی محلی مشران په لاس کی دی او دا ولایت ټول د ناامنی او مسکینی او جنګونه سره پاتی دی او د دغی مسؤولان بی کفایتی د غزنی حکومتی فساد سبب سوی دی چی هر ورځ تر بله ورځه نوی تروریستی ډلی په دغه ولایت کی شین کیږی و تر ټوله نوی اسلامی کماندوګانی او د داعش ډلی دی.
د امنیتی مسایلو کارپوهانی وایی چی داعش په غزنی کی تر هره ځای کی کولای سی چی رشد او نفوذ وکی ځکه د هغو شوم او بد یومه میراث د غزنی پخوانی والیان سلطه د کلونه راهیستی پاته ده او دا امکان د داعش دپاره جوړوی چی هرځای چی دوی وغواری یو نظامی پایګاوی جوړی کی.
په اخر کی ځینی خبرونه اوریدل کیږی چی امنیتی ځواکونه چی په غزنی کی دی کمیږی، دا یو نا امید کوونکی خبر ده چی نګرانی او اعتراضونه د خپل ځان سره لری.
په داسی حال، نه دی روښانه چی د دولت امنیتی سیاستونه د غزنی د ساتلو دپاره د دغی وضعیت دپاره څه دی؟کارپوهان هشدار ورکوی په داسی حال چی په غزنی کی یو فعاله د پولیسانو قومندان اویو والی چی د تروریستانو ضد دی راغلی دی منګر که دوی د مرکزی حکومت لخوا سوپورت و نه سی او مکرر هشدارونه چی د داعش د حضور اونفوذ باندی په غزنی کی د دغی ولایت د امنیت وضعیت وخامت خبرورکول کیږی و کابل مرکزی حکومت ته او دی یی جدی و نه ګڼی، هغه قسم هرج و مرج او بی ثباتی چی په قندوز کی مونږ شاهدای یی وو اوس هغه په هلمند او نور منطقو هم د هغه شاهدان یو کیدای سی چی په غزنی کی هم دغه شرایط ووینو.
کارپوهان هشدار ورکوی چی د غزنی ولایت امنیت ږر ماتیږی . دغه ولایت په تیره کالونو کی د تروریستانو په توجه کی وو لکه طالبان القاعده او ازبکونه او چچنیانی، پاکستانیان،اسلامی کماندوګان او اوس هم داعش؛ نو معلومداره دی چی بهرنی تروریستان د خیانت کوونکی پخوانی مشران د غزنی په مرسته خپلی ریښی او دانه یی په دغه ولایت کی کړلی دی او په داسی حساب د دغی ولایت امنیت په ریښتیا د خطر په مخ کی دی.
دا کارونه هم کولای سو د دښمنانو حرکتونه چی په غزنی کی دی ووینو.
د مثال په توکه، کله چی قندوز د طالبانو په لاس کی سقوط وکی په تیره لمریز کال کی، ځینی امنیتی منابع ادعا وکی چی اختر منصور د طالبانو ډلی رهبر هم په نږدی کی د غزنی د تروریستانو پر عملیاتونو باندی نظارت او مشارکت یی درلود.
هغه عملیات د امنیتی ځواکونه په توسط کی لیری سو،منګر دا په یوازیتوبی نه دی بس چی د هغو نفوذ او داعش سره په دغه ولایت کی چپ کښینو او بی تفاوته سو، په داسی حال چی تر اوسه هم داسی معلومیږی چی مرکزی دولت د داعش خطر یی تر اوسه پوری سم نه دی منلی او هغو دپاره یو معلومداره برنامه او پروګرام نه لری.