مجلس ځینی نمایندګان چی جهادی سابقه لری د آمر ستار؛ جمعیت ګوند یو تن سرانو قتل په اعتراض کې ویلی دی چی حکومت قصدآ د مجاهدینو سران وژنی او مجاهدین مجبوروی ترڅو غرونو ته وخیږی.
آمر ستار؛ پخوانۍ جهادی قوماندان چی د مردمی خیزشونو ځواکونو قوماندان قتل په وخت کې د پروان ولایت غوربند دره کې وو، تیره شپه(۱۶ جدی) د ملی امنیت ځواکونو په یو عملیات کې د خیرخانه په سیمه کې وژل شوی دی.
الله ګل مجاهد؛ د کابل نماینده په مجلس کې د ملی امنیت خاص ځواکونو عملیاتونو ته په اشاری سره په ننګرهار، لوګر او کبل کې وویل: مشخص نه دی چی ددی هیواد برخلیک سره څه کیږی؛ په تیرو ۱۸ کالو کې ټول مجاهدینو سران د امریکا له لوری ووژل شو او همدا اوس حکومت هم همداسی کوی؛ موږ د مجاهدینو سران ږغ کوو چی حکومت تصمیم لری ستاسو ټول رهبران له منځه یوسی.
ځینی نمایندګان هم د ځینو سیاسی څیزو په لړ کې، مشابه غبرګونونه ددی قتل په وړاندی درلودل. دا خبرداری او او موضع ګیری یوځل بیا ناظران په دی اړوی ترڅو مجاهدینو او حکومت اړېکو په اړه تامل وکړی.
د ډیرو سیاسی پوهانو په باور، شته سیاسی نظام، د مجاهد رهبرانو خودګذری او قربانی مرهون دی. هغوی لکه څنګه چی د طالبانو رژیم سقوط کې درانده برخه لری او اوسنۍ نظام لومړۍ هسته جوړیدو کې هم همکاری کړی دی. دا هغه څه نه دی چی د انکار وړ وی.
مجاهدین په ۲۰۰۱ کال کې د امریکا او هغوی همپیمانانو نه مخکې کابل ته راغلی ترڅو د طالبانو سقوط سره د قدرت خلا مخه ونیول شی او هیواد بی برخلیک پاته نه شی. هغوی میراثی مالکان وو چی په مبارزه سره لاسته راوړی وو. وروسته امریکا راغلل او ټول څه په انحصار کې ونیول. هغه پروسی چی یو بل پسی ترسره شو، ټول د امریکا نقشه یو برخه د وضعیت مدیریت لپاره وو؛ هغه مدیریت چی یو الزاماتو څخه یی، د مجاهدینو قدرت او نفوذ کمول په دولت کې وو؛ خو دا مهم، په سادګی او یوځلی توب سره نه ترسره کېدل. په همدی دلیل، برهان الدین ربانی څخه قدرت لیږد حامد کرزی ته، د کابینه غړیو نیم کسان مجاهدینو پوری اړوند څېری تشکیلول. هغوی د کابینه کلیدی او حساس سمتونو په راس کې قرار درلود؛ په داسی توګه چی ریاست جمهوری نه بغیر، داسی تصور کېدل چی ټول قدرت د مجاهدینو په لاس کې دی.
خو دا پروسه دومره اوږده نه شوه او کرزی انتقالی دوره کې ځینی جهادی څېری پاک کړ. د هغه بریالیتوب سره ولسمشریزو ټاکنو کې، د پاکولو او څنګ ته کولو پروسه نوره هم شدت ونیول او دا تګلاره تردی دمه ادامه درلودلی دی.
د مجاهدینو نمایندګانو نرم افزاری پاکولو او څنګ ته کولو همزمان هغوی سخت افزاری پاکول او یا څنګ ته کول هم په تروریستی پیښو کې ترسره شو.
دا په داسی حال کې دی چی مجاهدین په هر دوره کې حکومت سره په یو لوری عمل کړي او نظام کلی سیاستونو څخه ملاتړ کړی دی. هغوی اساسی قانون ته وفادار پاته شوی، د مسلح ملیشه ګانو خلع سلاح کې همکاری درلودلی، په دموکراتیک پروسو کې د آزاد رقابت په اساس ګډون کړي او سولې په برخه کې هم حکومت ترڅنګ دریدلی دی.
په دی توګه، حکومت او مجاهیدن په تیرو ۱۹ کالو کې ډير لیری او ډیر نږدی پاته شوی دی؛ هغه سیاست چی البته د مجاهدینو کمزوری کېدو لامل شوی دی؛ په داسی توګه چی د مجاهدینو لومړۍ نسل رهبرانو له منځه تلو سره، دوهم نسل رهبران یی سنتی پیاوړۍ ګوندونو دننه اختلاف رامنځته شوی او قدرت مرکزی کانون ته نږدی کېدو لپاره د یو بل په وړاندی دریدلی دی. دا وضعیت د هرڅه نه مخکې د جمعیت اسلامی ګوند په رهبرانو کې لیدلای شو.
خو د ناظرانو په باور، دا به د مجاهدینو په ګټه نه وی؛ ځکه نور هم هغوی به کمزوری کړی؛ خو حکومت او خارجی ملاتړ قدرتونه یی ترټولو ښه ګټه به ځینی واخلی؛ ځکه دا مرحله هغوی پوره پآکولو او څنګ ته کولو لپاره به وی؛ همغه څه دی چی داخل او خارج کې پیاوړۍ لاسونه یی په هڅه کې وو.
