واقعیت این است که نه تنها اختلافات متعددی بین سلفیگری و فرقههای کلامی و فقهی اهل سنت وجود دارد، بلکه در دل سلفیگری نیز تضادها و تفاوتهای بسیاری دیده میشود، که این خود موجب ایجاد طیفهای مختلف درون سلفی شده است. شناخت این جریانها، امکان برخورد مناسب با هر جریانی را فراهم میکند و ما را در شناختن ماهیت وهابیت و جریانهای داخلی آن یاری خواهد کرد....
سؤالی که ذهن هر خوانندهای را درگیر میکند این است که چه رابطهای بین لفظ و معنا بخصوص در قرآن و روایات وجود دارد؟ این بحث در ارتباط با سلفیان، دربارهی قرآن مصداق پیدا میکند به این معنا که آیا الفاظ قرآن تنها بیانگر معناهای ظاهری خود هستند، یا در پشت معنای ظاهری، با توجه به قرائنی که وجود دارد، باید قائل به معنای دیگری نیز شد؟
مسلمانان در بحث روششناسی برای شناخت معارف دینی، جز روش کشف و شهود، از هر دو روش عقلی و نقلی استفاده میکنند؛ اما مذهب سلفیگری با نگاهی افراطی به نقل، عقل را نادیده میگیرد. از نظر آنان، تنها روش نقلی مشروعیت دارد.
ابن قیم و مذهب سلفیگری
ابن قیم -از ملازمان ابن تیمیه- تلاش کرد تا از طریق آیه 100 سورۀ توبه به سلفیگری مشروعیت بخشد. خداوند در این آیه میفرماید: "آنانى از مهاجرين و انصار كه در قبول اسلام سبقت گرفتند و آنانى كه به خوبى از آنها پيروى كردند، هم خدا از آنها راضى است و هم آنها از خدا راضى شدهاند و براى آنها بهشتى در نظر ...
معنای اصطلاحی سلف در بدعتی ریشه دارد که ابن تیمیه برای اولین بار در قرن هفتم ایجاد کرد. وی بر خلاف گذشتگان به مفهومپردازی واژه سلف پرداخت و آن را در معنایی بکار برد که تا آن زمان اندیشمندان اسلامی چنین معنایی از آن اراده نکرده بودند. مهمترین بدعتی که ابن تیمیه و بعد از وی پیروانش بنیان نهادند، گسترش منابع تشریع به صحابه، تابعین و تابعینِ تابعین بود....
در جهان عرب بدعتی بهنام وهابیت که خود ریشه در بدعت دیگری بنام سلفیگری داشت شکل گرفت که بنیانگذار آن محمد بن عبدالوهاب بود. انحراف این جریان عقیدتی از تعالیم اسلام چنان هویدا بود که نخستین کسانی که با بنیانگذار این جریان مخالفت کردند پدر و برادرِ محمدبن عبدالوهاب یعنی سلیمان بن عبدالوهاب و شیخ عبدالوهاب بودند.