بخش افغانستان رسانهی بریتانیایی "بیبیسی" اقدام به تغییر نام صفحه فیسبوک اینرسانه از بی.بی.سی افغانستان(BBC Afghanistan) به بی.بی.سی دری (BBC Dari) کرده است، اما این اقدام با واکنش تُند فعالان فرهنگی و کاربران فارسی زبان رسانههای اجتماعی مواجه شده است.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، به دنبال این اقدام مسئولین بخش افغانستان بی.بی.سی، فعالان فرهنگی و رسانهیی کشور "بی.بی.سی" را به تفرقهافگنی میان فارسیزبانان و تعقیب سیاستهای شوم انگلیسها متهم می کنند. به دنبال این واکنش ها، صفحه فیسبوک "بی.بی.سی" طی کمپاینی از سوی موج عظیمی از کاربران افغانستانی، "ان لایک" شد.
براساس آمارها در سه ساعت گذشته، حدود ۲ هزار تن از کاربران فیسبوک صفحهی بی.بی.سی و بی.بی.سی افغانستان را "ان لایک" کردهاند.
رضا نوری، دانش آموختهی زبان و ادبیات فارسی در کابل در گفتوگو با آوا تصریح کرد که "لهجه دری" شامل "زبان فارسی" که حوزهی بزرگ تمدنی را در بر میگیرد، میباشد.
آقای نوری با بیان این که جدا کردن لهجه دری از زبان فارسی، به معنای ایجاد درز میان فارسی زبانان است، گفت که بخشی از بی.بی.سی که در افغانستان فعالیت میکند نیز به دنبال تفرقهافگنی و ایجاد درز میان گویندگان این زبان است.
به گفتهی وی، کارمندان ارشد بی.بی .سی در افغانستان را بیشتر کمونیستها و فاشیستهای ضد زبان فارسی تشکیل میدهند که در تلاش اند تا پیوند زبانی میان فارسی زبانان را به خواست انگلیسها از میان بردارند.
نوری همچنین اشاره کرد که در حال حاضر زبان فارسی در هرات به هفده لهجهی متفاوت صحبت میشود؛ اما نمیتوان آنان را از هم جدا دانست.
احمد محمودی، فعال مدنی و یکی از معترضین این اقدام نیز به خبرگزاری آوا گفت که بی.بی .سی تحت تأثیر گراییشهای منفی یک عده افراد متحجر در داخل کشور قرار گرفته و بیطرفی خود را از دست دادهاست.
محمودی اضافه کرد که بیبی سی با این اقدام خود جمع کثیری از مخاطبان خود را از دستداده و ما دیگر این رسانه را بهعنوان رسانهی بیطرف نمیشناسیم.
این گفتهها در حالی از سوی محمودی مطرح میشود که طی سه ساعت گذشته حدود ۲ هزار تن از کاربران فیسبوک، صفحهی این رسانه را "ان لایک" کردهاند.
محمد اکرام اندیشمند، پژوهشگر کشورمان نیز در پیوند به این اقدام بی.بی.سی در صفحه فیسبوک خود نوشته است که تنها در همین اقدام، سیاست "تفرقه بینداز، حکومت کن" انگریزی دوران استعمار بریتانیا قابل توجیه و تفسیر است.
آقای اندیشمند نوشته است که در غیر آن، این تقسیم بندی برای زبان فارسی به مثابۀ یک زبان واحد، از نظر علمی، منطقی و حتی اخلاقی، غیرموجه و غلط است.
بهگفته اندیشمند؛ بی.بی.سی با این عمل تفرقهانگیز انگریزی، خود را بی اعتبار و شرمنده می سازد.
از سوی دیگر، داکتر سمیع حامد، شاعر و نویسندهی مشهور کشور نیز در صفحه کاربری فیسبوک خود جداپندازی پارسی و دری را سیاسی خوانده است.
آقای حامد بر "ان لایک" کردن این صحفه تأکید کرده و نوشته است که "من تا زمانی که نام این صفحه کم از کم (فارسی دری) نشود، با این بخش مصاحبه نخواهم کرد".
یعقوب یسنا استاد زبان و ادبیات فارسی نیز در صفحهی فیس بوک خود نوشته است که بی.بی.سی رسانهای است که نگاهی تفرقهاندازانه نسبت به کشورهای شرقی بهویژه در عرصه فرهنگی دارد.
آقای یسنا افزوده است که سیاست زبانی بی.بی.سی همیشه نسبت به زبان فارسی توطئهگرانه و تفرقهاندازانه بوده است.
راتب نوری، خبرنگار نیز در این مورد نوشته است که چند مطلب صفحۀ بی.بی.سی فارسی و بی.بی.سی دری را خوانده است: "من که ندانستم این چه گونه زبان های جداگانه هستند که هر دو یک قسم نگاشته و خوانده می شوند و احساس بیگانگی هم به من رخ نداد".
آقای نوری افزوده است که آخرین گام بی.بی.سی در پیوند به ایجاد صفحۀ "بی.بی.سی دری" به گونۀ کامل از منطق کار رسانهیی و قواعد زبانی دور است؛ چون هنگامی که دستور زبان یکی باشد، لهجه ها نمایندگی از زبان های جداگانه نمیکنند.
او تأکید کرده که اگر منطق گارگردانان بی.بی.سی چنین نیست، پس ثابت سازند که این دو صفحۀ جداگانه فارسی و دری کاملا از هم متمایز اند و قابل درک به "فارسی زبانان ایران" و "دری زبانان" افغانستان نیستند.
نظری پریانی روزنامه نگار نیز در این مورد نوشته است که از نامگذاری صفحه افغانستان بی.بی.سی، به بی.بی.سی دری، به مرکز بی.بی.سی در لندن شکایت شود و اگر قرار است که بین فارسی و دری جدایی ایجاد کنند، باید برای پاکستان به نام پشتو صفحه بسازند و برای پشتونهای افغانستان به زبان افغانی.
او افزوده است که به همان پیمانهیی که جدایی زبان پشتو و افغانی منطق ندارد، جدایی زبان فارسی و دری هم منطق ندارد.
در این بین، مجیب مهرداد، شاعر و نویسنده و سخنگوی وزارت معارف نیز گفته است که جدا کردن فارسی و دری در رسانه بی.بی.سی منطق علمی ندارد.
او افزوده است که اگر فارسی و دری جداگانه اند، پس باید گزارشهای خبرنگاران افغانستانی از سرویس فارسی این تلویزیون بیرون آورده شوند.
مهرداد تأکید کرده است که این اقدام سیاسی و تبعیض آمیز که یک زبان و یک فرهنگ را با تبر تقسیم می کند، باید با اعتراضات گسترده پاسخ داده شود.
جلیل تجلیل، یکی دیگر از کاربران فیسبوک نیز گفته است که بی.بی.سی با راهاندازی صفحه "بی.بی.سی دری" نه تنها که به فارسی زبانان افغانستان خدمات اطلاع رسانی را انجام نمیدهد، بلکه بر هویت زبانی آنان خط میکشد و سیاست تفرقه بیانداز را که از چندسال بدینسو از سوی سیاسیون قومی و زبانی در این کشور دامن زده میشود، تأیید و حمایت میکند.
این تنها موردی نیست که بی.بی.سی متهم به نفاق افکنی و سیاست های اختلاف انگیز می شود، بلکه این رسانه به خصوص پیرامون مسائل دینی و مذهبی و با جدا کردن شیعه و سنی، همواره در تلاش برای اختلاف اندازی مذهبی نیز در افغانستان بوده است. در بحث چگونگی برخورد بی.بی.سی با تروریستان و طالبان نیز رویکرد این رسانه، بارها مورد انتقاد قرار گرفته است. این رویکردها بی.بی.سی را در آستانه تبدیل شدن به یک چهره منفور در میان شهروندان افغانستانی قرار داده است.