به نظر می رسد مهم ترین سخنان را در همایش روز یکشنبه سران مجاهدین، عبد رب الرسول سیاف گفته باشد.
او گفت که مجاهدین از این پس، در قبال مسایل مهم، موضعی یگانه اتخاذ خواهند کرد؛ چیزی که نشان از آن دارد که آقای سیاف این سخنان را تنها از موضع شخصی بیان نکرده است. او خود را نماینده جریانی می داند که تصور می کند به شدت حاشیه نشین شده و دسیسه های بزرگ، همچنان آن را تهدید می کند.
آقای سیاف از دولت وحدت ملی هم دل خوشی ندارد.
او گفت که دولت باید در مسایل مهم ملی با ملت مشورت کند و هیچ چیز نباید از چشم مردم پنهان بماند.
او که یکشنبه در مراسم تجلیل از ۲۶ دلو سالروز خروج ارتش سرخ از افغانستان، در تالار لویه جرگه سخن می گفت افزود:"تغییر استراتژیک در روابط با همسایه ها و کشورها بدون مشورت با ملت، بدون آگاهی ملت، ناروا است، حرام است و تصرف دیکتاتورانه! قضایای ملی باید به فیصله ملت صورت گیرد. صلح یک قضیه ملی است."
سخنان سیاف به رویداد خاصی اشاره نداشت؛ اما کمتر ناظری وجود خواهد داشت که متوجه منظور او نشود.
لحن تند و هشدارآمیز این رهبر جهادی، به صورت غیر مستقیم، متوجه تغییر معادله سیاست خارجی افغانستان به نفع پاکستان و به زیان هند بود.
آقای سیاف، هند را نسبت به پاکستان ترجیح می دهد و شاید به همین دلیل در زمان حکومت کرزی، یکی از نزدیک ترین معتمدان او محسوب می شد.
این اظهارات آقای سیاف در حالی صورت می گیرد که شماری از رسانه‌ها خبر داده اند که دولت اشرف غنی، برنامه خرید سلاح از هند را به حالت تعلیق درآورده و اخیرا یک گروه از افسران اردوی ملی را برای آموزش های نظامی به پاکستان اعزام کرده است.
آقای سیاف، خطاب به صلاح الدین ربانی؛ وزیر خارجه که در این نشست حضور داشت گفت که مجاهدین از حکومت می خواهند که در این گونه قضایا با ملت مشورت کند یا حداقل چنین مسایلی را به رای پارلمان بگذارد.
به نظر می رسد یکی از اصلی ترین نگرانی های مجاهدین به ویژه کسانی مانند آقای سیاف که همواره نسبت به سلطه پاکستان بر سرنوشت سیاسی و امنیتی کشور، بیمناک بوده اند، نزدیکی بیش از حد معمول حکومت اشرف غنی به پاکستان و دوری بی ملاحظه از هند است.
حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین نیز به تازگی با انتشار اعلامیه‌ای، با استناد به سخنان اخیر وزیر داخله پاکستان، از عملیات نظامی این کشور در خاک افغانستان خبر داده بود. در این اعلامیه آمده بود که وزیر داخله پاکستان گفته است که این عملیات نظامی در هماهنگی با نیروهای ناتو و حکومت افغانستان آغاز شده است.
با این حساب، محور سیاسی ضد پاکستان و همسو با هند در کشور فعال شده و در صدد است با هشدار و فشار بر اشرف غنی، او را از ارتکاب آنچه اشتباهی دیگر در رابطه با پاکستان خوانده می شود برحذر دارد.
سیاف اما صریح تر و جدی تر از همه ظاهر شد. او گفت که چنین تغییر رویکردی بدون مشورت با ملت و شورای ملی، دیکتاتورانه است!
او همچنین گفت:"در جنگ استخباراتی پیروزی در حفظ اسرار است؛ اما اینجا جاسوسان زیاد است. بیانیه های ملاعمر در همین وزیراکبرخان نوشته می شود. جاسوسان زیر ریش ما نشسته اند."
او از دولت خواست که با جاسوسان به گونه جدی مبارزه کند.
او اما اشاره ای به مرجعی که چنین تسهیلاتی را برای رهبر طالبان در وزیراکبرخان فراهم می کند نکرد. وزیر اکبرخان منطقه ای دیپلمات نشین در مرکز کابل است که ساختمان های مهم دولتی از جمله ارگ ریاست جمهوری، سفارتخانه های خارجی و مؤسسات بین المللی در آن واقع شده است.
آقای سیاف همچنین گفت که مجاهدین در تلاش جمع شدن زیر چتر واحدی هستند و پس از این حرف های شان را هماهنگ و یکجا می‌زنند.
او پیش از این نیز ضمن اعتراض به نقش حاشیه ای مجاهدین در حکومت وحدت ملی و آنچه اختصاص کرسی های مهم به عناصر چپی خوانده بود، اعلام کرده بود که در صدد ایجاد یک شورای بزرگ از رهبران و فرماندهان مجاهدین است.
به نظر می رسد آقای سیاف در نظر دارد به منظور تبدیل مجاهدین به یک وزنه در عرصه سیاست افغانستان و به کرسی نشاندن خواسته های این طیف، در صدد جلب حمایت سایر رهبران مجاهدین و فراهم آوردن آنها زیر پوششی یگانه است؛ تا به تعبیر وی در برابر دسیسه های سیاسی و امنیتی علیه جهاد و مجاهدین ایستادگی کند.
آقای سیاف به طور مشخص از کسانی که جهاد را برای احراز پست های کلیدی، معیار نمی دانند انتقاد کرد و گفت:"مجاهدین مکتب و درس و کار و زندگی را ترک گفتند و به جبهه آمدند تا از عزت و ناموس شما دفاع کنند حالا کسی که گریخت و وطن را ترک کرد، متعهد است و این آدم که دار و ندار خود را داده نامتعهد است."
پیش از این نیز اسماعیل خان در غرب کشور و جنرال دوستم در شمال و همچنین شماری از فرماندهان جهادی در ولایت بلخ برای مبارزه با داعش و طالبان اعلام آمادگی کرده و تاکید کرده بودند که معضل امنیتی کشور، جز با استفاده از تجربیات نیروهای جهادی امکان پذیر نیست.
اما دولت به نظر می رسد به دلیل هراس از سقوط مجدد کشور به کام هرج و مرج و گروه گرایی دوران جنگ های داخلی، تاکنون اجازه حرکت های نظامی خارج از چارچوب نیروهای امنیتی را نداده است.
با این حال، به نظر می رسد دور افتادن رهبران جهادی از جزئیات مذاکرات صلح، نارضایتی آنها را دوچندان کرده و بدبینی آنان نسبت به دولت جدید را افزایش داده است.
سیاف همچنین به بازسازی که در ولایات بلخ، هرات و قندهار در سال های گذشته صورت گرفته اشاره کرد و گفت این تغییرات مثبت به دلیل چهره های مجاهدی بوده که در سال های گذشته در این ولایات والی بوده اند.
در همین حال، داکتر عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی در نخستین نشست کابینه خود اطمینان داد، قربانی هایی را که مردم افغانستان متقبل شده اند، هرگز فراموش نخواهد شد.
آقای عبدالله افزود: هرگز فکر مجاهدزدایی و یا هم دور کردن مجاهدین را از صحنه نکرده ام و این موضوع از بین نخواهد رفت؛ بلکه ارزش های جهاد در افغانستان پابرجا خواهد بود.
پیش از این، اسماعیل خان و حلقات نزدیک به سیاف، آقای عبدالله را متهم کرده بودند که نتوانسته سهم کافی و کاملی را برای مجاهدین در کابینه وحدت ملی در نظر بگیرد.
رییس اجرایی خاطرنشان کرد که امروز افغانستان با چالش های زیادی همراه است و در عین حال، امیدواری هایی وجود دارد که بزرگان ملی و رهبران جهاد به خیر و صلاح مردم افغانستان می اندیشند و از همین رو، در سایه جمهوری اسلامی افغانستان برای رسیدگی به مشکلات از فرصت ها استفاده خوبی خواهد شد.
تصور می شود سخنان آقای عبدالله، پاسخی غیر مستقیم به انتقادات سیاف بوده و او تلاش کرده است وفاداری خود به مجاهدین در چارچوب دولت وحدت ملی را نشان دهد.
بسم الله محمدی؛ وزیر پیشین دفاع نیز در این مراسم اعلام کرد که تمام مجاهدین آماده هر نوع قربانی برای تامین امنیت در کنار نیروهای امنیتی این کشور هستند.
او افزود که گروه‌هایی در حکومت تلاش دارند که مجاهدین را به حاشیه برانند؛ اما آنها هرگز موفق نمی شوند؛ زیرا مجاهدین از متن جامعه برخاسته اند.
به این ترتیب، هشدارهای تلویحی مجاهدین نسبت به تلاش برای به حاشیه راندن آنها، موضوع و موضع مشترک رهبران جهادی در نشست روز یکشنبه بود و همین امر به باور ناظران، مراسم امسال را نسبت به موارد مشابه در سال های گذشته، متفاوت می نمود.
به نظر می رسد مجاهدین نه تنها از وضعیت کنونی ناراضی اند؛ بلکه عملا تلاش هایی را به راه انداخته اند؛ تا با تجدید سازمان اقتدار سیاسی و مردمی خود، دولت را وادار به توجه و تمکین به خواسته های خود و انصراف از توجه یکجانبه به تروریست های ضد مجاهدین کنند.
صلاح الدین ربانی؛ رئیس حزب جمعیت اسلامی و وزیر خارجه نیز در این مراسم گفت که در هیچ معادله ای در افغانستان نباید جهادیان فراموش شوند.
وی گفت:"رهبری دولت وحدت ملی خوب می داند که اگر جهادگران کنار زده شوند انگیزه دشمن برای اخلال امنیت تقویت خواهد شد و جای جهادیان را نمی شود به آسانی پر کرد."
آقای ربانی گفت که گلایه و انتقاد رهبران جهادی در تمام سال های گذشته از سر دلسوزی و برای ارزش هایی بوده که به خاطرش جنگیده اند نه به خاطر قدرت طلبی و نباید از این انتقادات به خاطر کوبیدن آنها استفاده شود.
در ادامه این خط و نشان ها شماری از فرماندهان جهادی در ولایت غزنی نیز مسؤولان حکومت وحدت ملی را به تلاش در جهت کنار زدن مجاهدین از قدرت متهم کرده و هشدار دادند در صورتی که دولت همچنان علیه مجاهدین موضع بگیرد و تلاش برای براندازی مجاهدین نماید، مردم را علیه حکومت برمی انگیزند.
با این حساب، ظاهرا طیف های مختلف جهادی به این نتیجه رسیده اند که در نتیجه تحولات پیدا و پنهان سیاسی و امنیتی جاری در کشور، می بایست تمامی اختلافات را کنار گذاشته و جبهه ای واحد و متحد به نمایش بگذارند؛ جبهه ای که نه کسی آنها را در عرصه سیاست و حکومت داری بتواند نادیده بگیرد و نه در برابر آنچه سیاف دسیسه جهانی داعش علیه مجاهدین خواند، زمینگیر شود.
او گفت که مجاهدین از این پس، در قبال مسایل مهم، موضعی یگانه اتخاذ خواهند کرد؛ چیزی که نشان از آن دارد که آقای سیاف این سخنان را تنها از موضع شخصی بیان نکرده است. او خود را نماینده جریانی می داند که تصور می کند به شدت حاشیه نشین شده و دسیسه های بزرگ، همچنان آن را تهدید می کند.
آقای سیاف از دولت وحدت ملی هم دل خوشی ندارد.
او گفت که دولت باید در مسایل مهم ملی با ملت مشورت کند و هیچ چیز نباید از چشم مردم پنهان بماند.
او که یکشنبه در مراسم تجلیل از ۲۶ دلو سالروز خروج ارتش سرخ از افغانستان، در تالار لویه جرگه سخن می گفت افزود:"تغییر استراتژیک در روابط با همسایه ها و کشورها بدون مشورت با ملت، بدون آگاهی ملت، ناروا است، حرام است و تصرف دیکتاتورانه! قضایای ملی باید به فیصله ملت صورت گیرد. صلح یک قضیه ملی است."
سخنان سیاف به رویداد خاصی اشاره نداشت؛ اما کمتر ناظری وجود خواهد داشت که متوجه منظور او نشود.
لحن تند و هشدارآمیز این رهبر جهادی، به صورت غیر مستقیم، متوجه تغییر معادله سیاست خارجی افغانستان به نفع پاکستان و به زیان هند بود.
آقای سیاف، هند را نسبت به پاکستان ترجیح می دهد و شاید به همین دلیل در زمان حکومت کرزی، یکی از نزدیک ترین معتمدان او محسوب می شد.
این اظهارات آقای سیاف در حالی صورت می گیرد که شماری از رسانه‌ها خبر داده اند که دولت اشرف غنی، برنامه خرید سلاح از هند را به حالت تعلیق درآورده و اخیرا یک گروه از افسران اردوی ملی را برای آموزش های نظامی به پاکستان اعزام کرده است.
آقای سیاف، خطاب به صلاح الدین ربانی؛ وزیر خارجه که در این نشست حضور داشت گفت که مجاهدین از حکومت می خواهند که در این گونه قضایا با ملت مشورت کند یا حداقل چنین مسایلی را به رای پارلمان بگذارد.
به نظر می رسد یکی از اصلی ترین نگرانی های مجاهدین به ویژه کسانی مانند آقای سیاف که همواره نسبت به سلطه پاکستان بر سرنوشت سیاسی و امنیتی کشور، بیمناک بوده اند، نزدیکی بیش از حد معمول حکومت اشرف غنی به پاکستان و دوری بی ملاحظه از هند است.
حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین نیز به تازگی با انتشار اعلامیه‌ای، با استناد به سخنان اخیر وزیر داخله پاکستان، از عملیات نظامی این کشور در خاک افغانستان خبر داده بود. در این اعلامیه آمده بود که وزیر داخله پاکستان گفته است که این عملیات نظامی در هماهنگی با نیروهای ناتو و حکومت افغانستان آغاز شده است.
با این حساب، محور سیاسی ضد پاکستان و همسو با هند در کشور فعال شده و در صدد است با هشدار و فشار بر اشرف غنی، او را از ارتکاب آنچه اشتباهی دیگر در رابطه با پاکستان خوانده می شود برحذر دارد.
سیاف اما صریح تر و جدی تر از همه ظاهر شد. او گفت که چنین تغییر رویکردی بدون مشورت با ملت و شورای ملی، دیکتاتورانه است!
او همچنین گفت:"در جنگ استخباراتی پیروزی در حفظ اسرار است؛ اما اینجا جاسوسان زیاد است. بیانیه های ملاعمر در همین وزیراکبرخان نوشته می شود. جاسوسان زیر ریش ما نشسته اند."
او از دولت خواست که با جاسوسان به گونه جدی مبارزه کند.
او اما اشاره ای به مرجعی که چنین تسهیلاتی را برای رهبر طالبان در وزیراکبرخان فراهم می کند نکرد. وزیر اکبرخان منطقه ای دیپلمات نشین در مرکز کابل است که ساختمان های مهم دولتی از جمله ارگ ریاست جمهوری، سفارتخانه های خارجی و مؤسسات بین المللی در آن واقع شده است.
آقای سیاف همچنین گفت که مجاهدین در تلاش جمع شدن زیر چتر واحدی هستند و پس از این حرف های شان را هماهنگ و یکجا می‌زنند.
او پیش از این نیز ضمن اعتراض به نقش حاشیه ای مجاهدین در حکومت وحدت ملی و آنچه اختصاص کرسی های مهم به عناصر چپی خوانده بود، اعلام کرده بود که در صدد ایجاد یک شورای بزرگ از رهبران و فرماندهان مجاهدین است.
به نظر می رسد آقای سیاف در نظر دارد به منظور تبدیل مجاهدین به یک وزنه در عرصه سیاست افغانستان و به کرسی نشاندن خواسته های این طیف، در صدد جلب حمایت سایر رهبران مجاهدین و فراهم آوردن آنها زیر پوششی یگانه است؛ تا به تعبیر وی در برابر دسیسه های سیاسی و امنیتی علیه جهاد و مجاهدین ایستادگی کند.
آقای سیاف به طور مشخص از کسانی که جهاد را برای احراز پست های کلیدی، معیار نمی دانند انتقاد کرد و گفت:"مجاهدین مکتب و درس و کار و زندگی را ترک گفتند و به جبهه آمدند تا از عزت و ناموس شما دفاع کنند حالا کسی که گریخت و وطن را ترک کرد، متعهد است و این آدم که دار و ندار خود را داده نامتعهد است."
پیش از این نیز اسماعیل خان در غرب کشور و جنرال دوستم در شمال و همچنین شماری از فرماندهان جهادی در ولایت بلخ برای مبارزه با داعش و طالبان اعلام آمادگی کرده و تاکید کرده بودند که معضل امنیتی کشور، جز با استفاده از تجربیات نیروهای جهادی امکان پذیر نیست.
اما دولت به نظر می رسد به دلیل هراس از سقوط مجدد کشور به کام هرج و مرج و گروه گرایی دوران جنگ های داخلی، تاکنون اجازه حرکت های نظامی خارج از چارچوب نیروهای امنیتی را نداده است.
با این حال، به نظر می رسد دور افتادن رهبران جهادی از جزئیات مذاکرات صلح، نارضایتی آنها را دوچندان کرده و بدبینی آنان نسبت به دولت جدید را افزایش داده است.
سیاف همچنین به بازسازی که در ولایات بلخ، هرات و قندهار در سال های گذشته صورت گرفته اشاره کرد و گفت این تغییرات مثبت به دلیل چهره های مجاهدی بوده که در سال های گذشته در این ولایات والی بوده اند.
در همین حال، داکتر عبدالله عبدالله؛ رییس اجرایی در نخستین نشست کابینه خود اطمینان داد، قربانی هایی را که مردم افغانستان متقبل شده اند، هرگز فراموش نخواهد شد.
آقای عبدالله افزود: هرگز فکر مجاهدزدایی و یا هم دور کردن مجاهدین را از صحنه نکرده ام و این موضوع از بین نخواهد رفت؛ بلکه ارزش های جهاد در افغانستان پابرجا خواهد بود.
پیش از این، اسماعیل خان و حلقات نزدیک به سیاف، آقای عبدالله را متهم کرده بودند که نتوانسته سهم کافی و کاملی را برای مجاهدین در کابینه وحدت ملی در نظر بگیرد.
رییس اجرایی خاطرنشان کرد که امروز افغانستان با چالش های زیادی همراه است و در عین حال، امیدواری هایی وجود دارد که بزرگان ملی و رهبران جهاد به خیر و صلاح مردم افغانستان می اندیشند و از همین رو، در سایه جمهوری اسلامی افغانستان برای رسیدگی به مشکلات از فرصت ها استفاده خوبی خواهد شد.
تصور می شود سخنان آقای عبدالله، پاسخی غیر مستقیم به انتقادات سیاف بوده و او تلاش کرده است وفاداری خود به مجاهدین در چارچوب دولت وحدت ملی را نشان دهد.
بسم الله محمدی؛ وزیر پیشین دفاع نیز در این مراسم اعلام کرد که تمام مجاهدین آماده هر نوع قربانی برای تامین امنیت در کنار نیروهای امنیتی این کشور هستند.
او افزود که گروه‌هایی در حکومت تلاش دارند که مجاهدین را به حاشیه برانند؛ اما آنها هرگز موفق نمی شوند؛ زیرا مجاهدین از متن جامعه برخاسته اند.
به این ترتیب، هشدارهای تلویحی مجاهدین نسبت به تلاش برای به حاشیه راندن آنها، موضوع و موضع مشترک رهبران جهادی در نشست روز یکشنبه بود و همین امر به باور ناظران، مراسم امسال را نسبت به موارد مشابه در سال های گذشته، متفاوت می نمود.
به نظر می رسد مجاهدین نه تنها از وضعیت کنونی ناراضی اند؛ بلکه عملا تلاش هایی را به راه انداخته اند؛ تا با تجدید سازمان اقتدار سیاسی و مردمی خود، دولت را وادار به توجه و تمکین به خواسته های خود و انصراف از توجه یکجانبه به تروریست های ضد مجاهدین کنند.
صلاح الدین ربانی؛ رئیس حزب جمعیت اسلامی و وزیر خارجه نیز در این مراسم گفت که در هیچ معادله ای در افغانستان نباید جهادیان فراموش شوند.
وی گفت:"رهبری دولت وحدت ملی خوب می داند که اگر جهادگران کنار زده شوند انگیزه دشمن برای اخلال امنیت تقویت خواهد شد و جای جهادیان را نمی شود به آسانی پر کرد."
آقای ربانی گفت که گلایه و انتقاد رهبران جهادی در تمام سال های گذشته از سر دلسوزی و برای ارزش هایی بوده که به خاطرش جنگیده اند نه به خاطر قدرت طلبی و نباید از این انتقادات به خاطر کوبیدن آنها استفاده شود.
در ادامه این خط و نشان ها شماری از فرماندهان جهادی در ولایت غزنی نیز مسؤولان حکومت وحدت ملی را به تلاش در جهت کنار زدن مجاهدین از قدرت متهم کرده و هشدار دادند در صورتی که دولت همچنان علیه مجاهدین موضع بگیرد و تلاش برای براندازی مجاهدین نماید، مردم را علیه حکومت برمی انگیزند.
با این حساب، ظاهرا طیف های مختلف جهادی به این نتیجه رسیده اند که در نتیجه تحولات پیدا و پنهان سیاسی و امنیتی جاری در کشور، می بایست تمامی اختلافات را کنار گذاشته و جبهه ای واحد و متحد به نمایش بگذارند؛ جبهه ای که نه کسی آنها را در عرصه سیاست و حکومت داری بتواند نادیده بگیرد و نه در برابر آنچه سیاف دسیسه جهانی داعش علیه مجاهدین خواند، زمینگیر شود.
