مکتب عاشورا شریان حیاتی اسلامِ اصیل از حماسه‌ کربلا تا قیامت است

سیدوحیدالله حبیبی مسئول نمایندگی مرکز تبیان در مشهد مقدس در مراسم عزاداری شام غریبان که از سوی این مرکز و با حضور اقشار مختلف مردم در حسینیه شهید مصباح برگزار شده بود، با اشاره به صحنه‌هایی از شام غریبانِ سال 61 هجری در کربلا، گفت: امشب عصاره‌ی خلقت در چنگال دژخیمان زمان قرار دارد.

به گزارش خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ آقای حبیبی بیان کرد: در روز عاشورا مهمترین و تاثیرگذارترین صحنه‌ی تاریخ ورق خورد و در شام آن برگزیدگان خداوند در اسارت پیروان شیطان‌ درآمدند، شام عاشورا امام زین‌العابدین (ع) در غل و زنجیر کشیده شد. شام عاشورا حضرت زینب کبری، دختر مولا علی (ع) و زهرای مرضیه (س) برای حفاظت از سلاله‌ی پاک پیامبر و یتیمان کاروان پروانه‌وار به دور آنها می‌گردد و خود را در مقابل شلاق‌های کینه‌توزان قرار می‌دهد.

به گفته آقای حبیبی، بیش از ۱۳ قرن است که عاشورا تکرار می‌شود و هر یک از ما به اندازه سال‌های عمرمان عاشورا را تجربه کرده‌ایم ولی هرگز عاشورا و محرم برای هیچ کدام از ما تکراری نشده است. هر سال با آمدن محرم و عاشورا جان تازه‌ای در رگ‌های وجودمان دمیده می‌شود تا بتوانیم در راه اسلام اصیل گام برداریم؛ به گفته‌ی امام خمینی (ره) این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است.

وی با اشاره به حدیث "ان الحسین مصباح الهدی و سفینة النجاة"، گفت: این حدیثِ مبارک پیش از شهادت امام حسین (ع) و در زمان پیامبر بیان شده است. این حدیث تنها در وصف امام حسین (ع) مطرح شده، در این حدیث گفته نشده که تمسک به حسین (ع) تنها مایه‌ی نجات و هدایت برای مسلمین است؛ در حقیقت مضمون حدیث می‌رساند که امام حسین (ع) چراغ هدایت و کشتی نجات برای تمام بشریت است.

مسئول نمایندگی مرکز تبیان در مشهد مقدس افزود: با توجه به این حدیث این نکته را در نظر بگیریم که امام حسین (ع) چراغ هدایت است، شاخصی هست که ما با توجه به آن باید حرکت بکنیم تا به مقصد برسیم، حالا کشتی نجات امام حسین (ع) چه هست؟ وقتی که ما شاخص را پیدا کردیم، چراغ هدایت و راهنما را پیدا کرده‌ایم. چگونه با توجه به این چراغ مسیر خود را پیدا کنیم تا به فلاح و رستگاری برسیم.

آقای حبیبی با طرح این پرسش که آیا می‌شود امام حسین (ع) را چراغ هدایت در نظر گرفت و در هر کشتی سوار شد و در آن مسیری که چراغ هدایتش امام حسین (ع) است رسید؟ نخیر نمی‌شود. پس کشتی امام حسین (ع) چیست؟ کشتی امام حسین (ع)، افکار، اندیشه‌ها، رفتار، کردار، گفتار و در واقع عملکرد امام حسین (ع) در ابعاد مختلف است که ما می‌توانیم با الگو قراردادن آن و پیروی از آن به فلاح و رستگاری برسیم.
 
درک شرایط و عمل به تکلیف
این فعال فرهنگی افزود: ما باید شرایط را درک کنیم و با توجه به آن، تکلیفی که بر گردن ما هست، عمل کنیم. شاید دوستان بدانند که امامت امام حسین (ع) از سال ۵۰ هجری قمری شروع شده است. یعنی زمانی که امام حسن (ع) به شهادت رسید، و۱۰سال از عمر گران‌بهای امام حسین (ع) هم زمان بوده با حکومت معاویه و در زمانی که امام حسین (ع) در این برهه از زمان زندگی می‌کرد، دست به قیام و حرکتی با شمشیر بر علیه حکومت معاویه انجام نداد که آن هم دلایل خاص خودش را داشته است که مهمترین آن پیمان صلحی بوده است که امام حسن با معاویه امضا کرده است. اما همزمانی امامت امام حسین (ع) با یزید ۴ماه است، یعنی زمانی که امام حسین (ع) در تاریخ ۲۸رجب سال ۶۰ از مدینه خارج و به سمت مکه حرکت می‌کند و در نهایت در ۱۰محرم یعنی ماه اول سال ۶۱هجری در کربلا به شهادت می‌رسد.

او علاوه کرد: وقتی یزید به قدرت می‌رسد و تقاضای بیعت از امام حسین (ع) می‌کند، امام حسین (ع) می‌بیند به هیچ وجه نمی‌تواند با شخصی مثل یزید که حتی ظاهر‌الصلاح هم نبود بیعت کند و در یک جمله می‌فرماید "اگر کسی مثل من با کسی مثل یزید بیعت کند فاتحه اسلام خوانده است." بنابراین با درک شرایط باید کاری می‌کرد که اسلام عزیز آسیب نبیند.
 

نهراسیدن از کمبود و قلّت یاران ظاهری است
حبیبی تصریح کرد: شما تصور کنید که ۷۲ نفر در مقابل ۳۰هزار نفر قرار می‌گیرند، ولی همچنان امام حسین (ع) و یارانش با گام‌های استوار به پیش می‌روند و نکته جالب این است که با وجود اینکه تعداد کمی هستند خود را مفت در اختیار شمشیر برّان دشمن قرار نمی‌دهند و به مانند یک سپاه آرایش جنگی می‌گیرند. این نشان از صلابت ایشان است، هرچند که کمتر از ۸۰ نفراند و در مقابل هزاران نفر ایستاده‌اند و خانواده‌هایشان هم همراه‌شان است.

وی افزود: در شرایط فعلی اگر نگاه کنیم وقتی که ما خود را حق می‌دانیم، با یک تعداد اندکی در مقابل هجمه وسیع دشمن قرار می‌گیریم، چه عکس‌العملی داریم؟ امام حسین (ع) چه درسی داده به ما، با ۷۲ نفر برای حفظ دین در مقابل هزاران نفر می‌ایستد. آیا ما هم در شرایط فعلی چنین روحیه‌ای را داریم؟ ما که خود را پیروان امام حسین (ع) می‌دانیم، در شرایط فعلی جامعه خود هزاران توجیه نمی‌آوریم که نیرو کم است، امکانات نداریم، دشمن قوی است و نهایتا با بهانه‌های واهی صحنه را ترک می‌کنیم.
 
تبعیت عینی
او افزود، موضوع دیگر تبعیت عینی از امام حاضر است، یعنی هرگاه امام حاضر به شما دستور داد باید سمعا و طاعتا اجرا کنید. در واقعه عاشورا از این یک پله بالاتر است، زمانی که قرار است جنگ دربگیرد، امام حسین (ع) دستور جنگ نداد، صحابه آمدند گفتند: تا ما هستیم شما نیازی نیست بجنگید حتی اجازه ندادند، جوانان بنی هاشم به میدان بروند. گفتند: اول ما، تا ما هستیم شما نیازی نیست بجنگید. ببینید این یک مرتبه بالاتر از تبعیتِ ماست، یاران امام حسین (ع) خودشان از حرکات و سکنات و شناختی که از اسلام داشتند وظیفه‌شان را می‌دانستند و در این مسیر حرکت کردند و از خود نپرسیدند که چرا اول جوانان بنی هاشم نمی‌روند، امام حسین (ع) به میدان نمی‌رود؟ به این می‌گویند تبعیت عینی از امام حاضر.

به گفته وی، صحبت از عاشورا، فقط عزاداری و گریه کردن نیست، نکته اساسی، پیامِ مکتب عاشورا است؛ چرا امام کشته شده؟ چرا واقعه عاشورا اتفاق افتاده؟ و عملکرد ما در زندگی روزمره‌مان با توجه به عاشورا باید چگونه باشد؟ این بُعد باید برجسته شود.
 
اتمام حجت برای تمامی دوران هان بعد از عاشورا
آقای حبیبی گفت: نکته بعدی اتمام حجت برای تمام دوران‌های بعد از عاشوراست. یعنی امام حسین (ع) نشان داد که در هر شرایطی که چنین موضوعی پیش می‌آید وظیفه شما چیست؟ وظیفه ما در مقابل یک حکومت فاجر فاسق و غیردینی چیست؟ آیا فکر نمی‌کنید در شرایط فعلی افغانستان، ما هم وظایفی در مقابل این دولت داریم؟ آیا عملکرد حکومت فعلی ما در افغانستان با عنوان اسلامی همخوانی دارد؟ این حکومت فعلی چه ضربه‌هایی بر بنیان اندیشه های اسلامی ما زده است، با جوانان ما چه کرده است؟ با دختران و اعتقادات ما چه کرده است؟ چند درصد عملکردشان با معیارهای اسلامی همخوانی دارد؟ و وظیفه ما چیست؟ در حالی که امام حسین (ع) واضح می‌گوید وقتی چنین حکومتی می‌آید و جایگاه حکومت اسلامی را اشغال می‌کند، به عنوان اسلام می‌خواهد حکومت کند باید دارای چه معیاری باشد. آیا عملکرد فعلی که ما در افغانستان داریم در مقابل دولت فعلی همخوانی با مکتب عاشورا دارد یا خیر؟
 
دعوت به صراط حق تا آخرین رمق
به گفته این کارشناس فرهنگی، وقتی همه یاران امام شهید شد و خودش زخمی گردید، یک چشم به دشمن دارد و یک چشم به خیمه‌گاه، به شمشیرش تکیه می‌کند و می‌گوید: هل من ناصر ینصرنی، آیا یاری‌کننده‌ای هست که مرا یاری کند؟ در حالی که تمام اصحابش شهید شده و خودش هم نیمه‌جان است. یک سوال مطرح می‌شود، اگر در مقابل در خواست امام حسین(ع) لشکر مقابل برمی‌گشت و می‌گفت ای حسین ما به لبیک می‌گوییم، یا حداقل تعدادی بر می‌گشتند حتی حرمله بر می‌گشت، در این صورت امام حسین (ع) چه می‌کرد؟ تمام یارانش شهید شده، خیمه‌گاه در حال سوختن است، آیا می‌تواند این جمله امام حسین (ع) همانطوری باشد؟ به اعتقاد من اگر لشکریان یزید بر می‌گشتند و به ندای امام حسین (ع) لبیک می‌گفتند، امام حسین (ع) می‌پذیرفت. چون امام حسین (ع) برای هدایت آمده بود و هدفش هدایت بود.
 
الگو گیری از عملکرد قافله اسیران
حبیبی خاطرنشان کرد: موضع دیگر، الگوگیری از عملکرد قافله اسیران است که در راس آنان حضرت زینب کبری قرار داشت، چگونه بود در مسیر راه؟ چگونه بود در کاخ کوفه؟ چگونه بود در کاخ یزید؟ ببینید در ظاهر این‌ها شکست خورده بودند، تمام مردانشان شهید شده بودند و نباید هیچ‌گونه روحیه‌ای می‌داشتند، اما نه بر عکس بود! درست است علی الظاهر امام حسین (ع) در کربلا شهید شد و در مقابل سپاه دشمن شکست خوردند، اما پیام‌رسان واقعه عاشورا چگونه عمل کرد؟ به بهترین وجه ممکن پیام و رسالت عاشورا را ماندگار کردند. و ما که در شرایط حاضر در خیلی از جاها ضربه‌های خیلی سنگینی می‌خوریم، آیا باید عقب‌نشینی کنیم و خودمان را ببازیم، ببینید این‌ها همه الگوست. ما که می‌خواهیم از مکتب امام حسین (ع) پیروی کنیم، باید به این نکات توجه کنیم، حتی در زندگی شخصی، چه برسد به مسائلی که مربوط به کل جامعه می‌شود.
 
برپایی نماز
به باور حبیبی، موضوع دیگری که خیلی مهم است و بارها در موردش صحبت شده، نماز است. در روز عاشورا شرایط حساس بود، امام می‌توانست داخل خیمه نماز بخواند، اما بخاطر اینکه اهمیت نماز را نشان دهد، می‌پذیرد که چند تا از یارانش که حفاظت می‌کردند در مقابل تیرها شهید شوند، اما نماز را اقامه کند علنی و در جماعت، این پیام روشنی دارد که ای مردم نماز اصل است.
 
 امر به معروف و نهی از منکر
مسئول نمایندگی مرکز تبیان در مشهد مقدس علاوه کرد: نکته بعدی، شعار اصلی امر به معروف و نهی از منکر است. امام می‌فرماید: "انما خرجت لطلب الاصلاح فی امة جدی..." من برای اصلاح امت جدم و پدرم به زنده کردن امر به معروف و نهی از منکر قیام کردم. چیزی که واقعا به اعتقاد من در جامعه امروزی رخت بر بسته و در خیلی جاها جای معروف و منکر عوض شده است. ما چقدر امر به معروف می‌کنیم؟

این فعال فرهنگی تأکید کرد: در واقع مکتب عاشورا شریان حیاتی اسلام اصیل از حماسه کربلا تا قیامت است که هر سال روح و جان تازه‌ای به امت اسلامی وارد می‌کند تا بتواند ادامه‌ی مسیر دهد. بیاییم همان‌گونه که به مراسم محرم احترام می‌گذاریم در طول سال به آن درس‌ها و پیام‌هایی که عاشورا برای ما دارد عمل کنیم و از آن در زندگی‌مان به نحو احسن استفاده کنیم.