انتخاب های افغانستان در تقابل روسیه و امریکا

شورای عالی صلح از قدرت ‎های بزرگ جهان می ‎خواهد تا افغانستان را به میدان رقابت‎ های سیاسی شان مبدل نکنند.
یک عضو این شورا می‎ گوید که افغانستان در حال حاضر تحمل عملی شدن پروژه ‎های دیگر روسیه و امریکا را ندارد.
با این حال،‌ این شورا عقیده دارد که هدف حمایت روسیه از طالبان، جلوگیری از گسترش ناامنی‎ های افغانستان به سوی آن کشور است.
حاجی دین محمد؛ از اعضای این شورا می‎گوید روسیه در مورد برقراری امنیت و صلح افغانستان، نسبت به تلاش‎ های امریکا تردید دارد، به همین دلیل حرکت ‎هایی را به خاطر حمایت از طالبان آغاز کرده ‎است.
وی گفت قدرت‎ های بزرگ جهان می‎ توانند رقابت‎ های سیاسی شان را از راه‎ های دیپلماتیک حل کنند و افغانستان را به میدان رقابت شان مبدل نسازند.
این اظهارات در حالی صورت می ‎گیرد که روسیه دیروز بار دیگر مدعی شد که طالبان در مبارزه با گروه داعش در افغانستان، نقش یک دیوار دفاعی را دارد.
به باور کارشناسان، اظهارات هشدارآمیز این عضو شورای عالی صلح افغانستان در مورد امکان تبدیل شدن افغانستان به میدانی دیگر برای تقابل و رقابت دو ابرقدرت روسیه و امریکا، با توجه به شرایط کنونی کاملا واقع بینانه و قابل درک است و نشان می دهد که وضعیت جاری به سرعت به همین سمت و سو حرکت می کند.
صاحب نظران می گویند که حتی اگر این مقام شورای عالی صلح، چنین موضعی نیز اتخاذ نمی کرد، شواهد و نشانه های کافی و قانع کننده ای وجود دارد که ثابت می کند، روسیه در حال آماده شدن برای تقابل با امریکا در زمین افغانستان است. شاید این تقابل، لزوما نظامی نباشد؛ اما نزدیک شدن روسیه به طالبان به بهانه استفاده از این گروه به عنوان یک دیواره دفاعی در برابر داعش، به خودی خود، رقابت های سنتی روسیه و امریکا را به زمین افغانستان می کشاند و این امر، دشواری های تازه ای را در مسیر دولت وحدت ملی ایجاد خواهد کرد.
به عقیده منتقدان، برخی رویکردهای یکجانبه نگرانه در حوزه سیاست خارجی افغانستان نیز به تسریع این روند کمک می کند و قدرت های منطقه ای مانند روسیه را ناگزیر می سازد تا برای تأمین اهداف و منافع خود به راه ها و ابزارهای دیگری متوسل شوند؛ راه ها و ابزارهایی که در صورت استفاده مستمر از آنها ممکن است به جهت ناهمگونی با منافع و اصول حاکمیت ملی افغانستان، از نظر دولت افغانستان، مشروع نباشند.
نشست اخیر مسکو یکی از نمونه های آن به حساب می آید؛ نشستی که با واکنش اعتراضی دولت افغانستان مواجه شد؛ اما روسیه و سایر محورهای شرکت کننده در آن، تعهد کردند تا علیرغم سیاست رسمی دولت افغانستان، در راستای رفع تحریم های بین المللی از رهبران طالبان، اقدام کنند.
با این حساب، یکی از انتخاب های مهم دولت افغانستان، برای مهار و مدیریت روند تقابلی ابرقدرت های رقیب در زمین افغانستان، مشارکت دادن قدرت های مؤثر و ذینفع در روندهایی مانند روند صلح می باشد.
به عقیده تحلیلگران، باید اذعان کرد که روسیه به عنوان یک ابرقدرت بلامنازع بین المللی، در طول این سال ها آشکارا از جانب دستگاه سیاست خارجی افغانستان، در روند صلح، نادیده گرفته شده و به اندازه ای به این امر،‌ دامن زده شده است که روس ها تصور کردند که با حضور نظامی و سیاسی امریکا در افغانستان، دیگر حتی قادر نیستند منافع و اهداف مشروع خود را نیز دنبال کنند.
یکی از نگرانی های مشروع روس ها در این میان، ظهور داعش در افغانستان به حساب می آید.
همان گونه که در اظهارات عضو شورای عالی صلح افغانستان نیز مورد اشاره واقع شده، روسیه از توسعه قلمرو داعش در افغانستان و سرایت دادن آن به حوزه های نفوذ و سلطه خود در آسیای میانه و قفقاز به شدت هراس دارد و از جانب دیگر، نمی تواند قانع شود که امریکا به صورت واقعی بر علیه داعش در افغانستان مبارزه می کند و عزم دارد تا این گروه تروریستی را مهار و سرکوب نماید.
به همین دلیل، صاحب نظران توصیه می کنند که یکی از راه های جلوگیری از گسترش روند تقابلی قدرت های بزرگ در افغانستان این است که کابل به نگرانی ها و منافع مشروع قدرت هایی مانند روسیه، به صورت مسؤولانه توجه کند و در صورت لزوم، از امکانات و تجارب آنها در راستای مبارزه با تروریزم، برقراری امنیت و ثبات و ایجاد صلح، سود ببرد.
روسیه بی تردید، امکانات زیادی در این زمینه دارد و اگر شرایط به درستی مدیریت می شد، اکنون به جای طالبان،‌ این دولت و نیروهای مسلح افغانستان بودند که با استفاده از کمک های روسیه در برابر تهدیدهای داعش و حتی طالبان، به مثابه یک دیوار دفاعی قدرتمند عمل می کردند.