نکته ای که در ابتدای بحث باید مورد توجه قرار بگیرد، این مساله است که جهانی شدن و ایجاد یک حکومت جهانی بر اساس یک الگو در سر تا سر جهان، نه تنها از سوی اسلام نفی و انکار نشده است، بلکه اسلام همواره به آن پرداخته و در آیات قرآن و متون روایی به تفصیل از این امر یاد نموده است. اسلام منافاتي با موضوع جهاني شدن و جهاني سازي ندارد، مروري بر مفاد متون دين و فرهنگ اسلامی، ما را با اين واقعيت غيرقابل انکار روبه رو ميسازد كه دين اسلام يك دين جهاني است و در تجربه تاريخي خود همواره براي جهاني شدن كوشيده است.
اسلام، مسئله جهاني شدن و تشكيل جامعه و حکومت جهاني را بارها به وسیله آیات نورانی قرآن کریم و روایات ائمه معصومین علیهم السلام مطرح كرده است، اما ويژگيهای جهاني شدن از منظر اسلام با ويژگيهای اصطلاحي امروزی آن متفاوت ميباشد. آنچه که امروز از فرایند جهانی شدن، با همین بار معنایی و مفهومی برداشت می شود، مغایر با مفهومی است که اسلام به آن اشاره نموده است. پديدههای فكری هر عصری، مبانی معرفتی خاص خود را دارند كه ناشی از جهان بينیها و ايدئولوژي های حاکم بر آنها است و براين باوريم كه اسلام مبادی فكری و نظری قوی و جامعی دارد كه اگر به زبان روز استخراج و تبيين شود، ميتواند قله های اندیشه را فتح کند و چراغي فروزان فرا روی انسان معاصر باشد.
اگرچه بسیاری از شاخصه ها و ویژگی های جهانی شدن در عصر حاضر، همچون برداشته شدن مرز های جغرافیایی و سیاسی، و اداره جهان بر اساس یک الگوی واحد، مطابق دیدگاه های اسلام در رابطه با این مساله است، اما اموری نیز هست که از دایره تاییدات اسلام خارج است و مورد تایید دین نیست و یا به شیوه غرب در حال شکل گرفتن است. بررسی اجمالی آیات قرآن کریم و روایات ائمه معصومین علیهم السلام، ما را با دیدگاه اسلام راجع به پدیده جهانی شدن بیشتر آشنا می سازد.
آيات زيادی از قرآن كريم به صراحت، يا به صورت غيرمستقيم از جهاني شدن رسالت اسلام و محدود نبودن آن به مکان يا زمان معين سخن گفته و نگاه جهانی دين اسلام را ترسيم نموده است: « وَمَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ» « ما تو را جز براي همه مردم نفرستاديم» (سباء/ 28). « تَبَارَكَ الَّذِي نَزَّلَ الْفُرْقَانَ عَلَى عَبْدِهِ لِيَكُونَ لِلْعَالَمِينَ نَذِيرًا» « زوال ناپذير است و پر بركت است كسي كه قرآن را بر بندهاش نازل كرد تا جهانيان را انذار كند» (فرقان/ 1)
«هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ» « او كسي است كه رسولش را با هدايت و آئين حق فرستاد تا او را بر همه آئينها غالب گرداند» (توبه/ 33)
آيات شريفه فوق، به همراه آیات بی شمار دیگر که در همین راستا نازل شده است، به اين مطلب اشاره می کند كه پيامبر گرامي اسلام صلی الله علیه و آله و سلم، پيام قرآني خود را كه همان وحي الهي است با ويژگي ابديت براي تمام بشراعلام نموده است و آيات مزبور بر فراگيری و جهان شمولی نظام حقوقي اسلامي و رسالت پيامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم دلالت دارند.
گذشته از این آیات، آیات دیگری نیز در قرآن کریم به چشم می خورند که در آنها به تشکیل جامعه جهانی بشارت داده شده است: « وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» « ما در زبور بعد از ذكر (تورات) نوشتيم كه بندگان صالح من وارث (حكومت) زمين خواهند شد.» (انبیاء/ 105)
عموم مضامين قرآني، از روايات و سیره نبوی نيز قابل برداشت است. با مراجعه به احاديث و روايات به دست ميآيد كه پيام اسلام صلی الله علیه و آله و سلم محدود به زمان و مکان خاص نيست و دین مقدس اسلام اندیشه ای جهانی دارد.
افزون بر اين همه، لازمه اعتقاد به خاتميت دين اسلام، جهانی بودن اين دين است زيرا اگر قرار باشد از اين پس هيچ پيامبری مبعوث نشود دين اسلام بايد اندیشه جهان شمولی و فراگیری در همه جهان را داشته باشد، يعني بايد دين اسلام هم از نظر زماني و هم از نظر مكاني فرا گستر و جهاني باشد تا نياز هميشگی بشر به هدايت آسماني را برآورده سازد.
حاصل كلام آنکه آموزههای قرآنی و روايی، و نیز سيره عملي پيامبر صلی الله علیه و آله و سلم و استدلال عقلي، بر جهاني بودن دين اسلام گواهي ميدهد و اينكه در آينده حکومت واحد جهاني اسلام تحقق خواهد يافت. و اکثر مضامینی که امروز از جهانی شدن تعبیر می شود در راستای آرمان های اسلام نیست، لذا بر اندیشمندان و دانش پژوهان اسلامی فرض است که در مقابل هجماتی که در عصر حاضر وجود دارد و سعی می کند تا اندیشه غربی را فراگیر کند و در همه جای جهان آن را نهانیده سازد، مقابله نمایند تا شاهد تحقق حکومت اندیشه اسلامی در سر تا سر جهان باشیم. پایان
نویسنده: سید مصطفی موسوی مبلّغ
منبع : خبرگزاری آوا - کابل