عملیات شبانه، تنها مانع امضای پیمان با امریکا؟

بر اساس تازه ترین اطلاعاتی که وزارت امور خارجه افغانستان در اختیار رسانه ها قرار داده است اختلاف نظر بر سر امضای پیمان بحث برانگیز استراتژیک میان افغانستان و امریکا همچنان در مرحله توقف و عدم توقف عملیات شبانه های نیروهای خارجی، متوقف مانده است.

فرامرز تمنا؛ معاون سخنگوی وزارت خارجه، روز یکشنبه در نشستی خبری در کابل گفت که مذاکرات دو جانبه در این خصوص ادامه دارد و تازه ترین بحث در این مورد به روز شنبه هفته جاری میان دوطرف در کابل انجام شده است.
وی در بخشی دیگر از سخنان خود تاکید کرد:"بحث سند همکاری های استراتژیک میان افغانستان و ایالات متحده امریکا از اهمیت اساسی برخوردار است. مباحث به صورت دو جانبه در جریان است و نتایج آن به زودی به شما اعلان خواهد شد.

به هر حال تمام امیدواری ما این است که پیش از کنفرانس شیکاگو این سند میان دو کشور به امضا برسد و تفاهمات لازم در این خصوص میان جانبین وجود دارد."

این در حالی است که نگاه عمومی به حضور امریکا و متحدانش در افغانستان، هر روز بیشتر از پیش به سمت و سوی ضدیت و مخالفت با این حضور، در چرخش است و موقعیت امریکا و متحدانش در کشور به ویژه پس از رویدادهای بگرام و قندهار، به شدت متزلزل و آسیب پذیر گردیده است.

بنا براین، عملیات شبانه و توقف یا عدم توقف آن از سوی نیروهای امریکایی، ممکن است از موارد اختلافی و از جمله موانع جدی فراروی امضای پیمان استراتژیک با امریکا باشد؛ اما به هیچ وجه نمی تواند تنها مانع موجود در این زمینه باشد.

امریکا برای حضور بلندمدت خود در افغانستان، نیاز به بازسازی چهره مخدوش خود و جلب مجدد اعتماد مردم افغانستان نسبت به این حضور دارد.
از سوی دیگر، هم اکنون متحدان امریکا نیز در مورد تداوم همکاری های خود با امریکا در قالب حضور نظامی در افغانستان، دچار تردیدهای جدی شده اند.
فرانسه یکی از عمده ترین متحدان امریکا در افغانستان است که به دنبال حمله سرباز افغانی بر گروهی از سربازان آن کشور در کاپیسا که منجر به کشته و زخمی شدن دست کم ده سرباز فرانسوی شد، در مواضع خود در خصوص حضور نظامی در افغانستان دچار تردید شده و به دنبال تجدید نظر می باشد.

به همین گونه تعدادی دیگر از کشورهای متحد امریکا نیز در این خصوص، تحت فشارهای مالیات دهندگان و احزاب مخالف داخلی قرار دارند و ممکن است پس از 2014 دیگر حاضر به ادامه ماموریت در افغانستان نباشند.
در داخل امریکا نیز فشار گروه های ضد جنگ، معترضان به وضعیت نابه سامان و بحران زده اقتصادی و فعالیت های جنبش اشغال وال استریت در حال افزایش است.

موقعیت امریکا در سطح جهان هم دچار آسیب های جدی است و هرگونه چرخشی در این زمینه که بتواند منافع ایالات متحده را تحت الشعاع قرار دهد، ممکن است بر ماموریت آن کشور در افغانستان تاثیر منفی بگذارد. افزون بر اینکه تنش های به وجود آمده در روابط ایالات متحده با کشورهای منطقه نیز رو به افزایش است و در صورتی که این تنش ها به نحو مسالمت آمیزی، فروکش نکند، وضعیت در افغانستان نیز تحت تاثیر این امر، بدتر و وخیم تر از پیش خواهد شد.

با توجه به موارد یادشده، امضای پیمان با امریکا با دشواری ها و موانع فراوانی مواجه است و با توجه به روند جاری، نه تنها انتظار نمی رود این موانع از میان برداشته شوند؛ بلکه ممکن است در آینده بر حجم آن به میزان چشمگیری افزوده شود.

موفقیت دولت افغانستان نیز در بسیاری از مسایل مبتلابه داخلی، وابسته به نوع عملکردش در فرایند امضای پیمان استراتژیک با امریکاست و در صورتی که به درستی نتواند از عهده صیانت و حفاظت از منافع ملی و در نظر گرفتن خواست های مردم افغانستان، برآید، مسلما روند همکاری مردم با دولت به گونه جدی لطمه خواهد خورد و این امر بر اعتماد سازی و کاهش فاصله میان مردم و حاکمیت، تاثیر منفی خواهد گذاشت.