افغانستان مخابراتو وزارت یو مقام قبول کړی دی چی دا وزارت واتس آپ، تلګرام او ځینی نور توییتری او فیسبوکی حسابونه مسدود کړی دی.
نقیب الله سیلاب؛ د مخابراتی خدماتو تنظیم اداری مشر ویلی دی چی دا تصمیم د امنیتی اندیښنو لپاره اخیستل سوی دی؛ خو نور توضیح ورنه کړ.
مخکی دوه رسمی پیغامونه د ښاغلی سیلاب په امضاء په ټولنیزو شبکو کی خپور سوی دی او په هغو کی د یونین تلکام شبکی څخه غوښتی دی ترڅو یو نوملړ د وبسایتونو او انترنیتی حسابونو او فیسبوک او توییتر حسابونه فوری مسدود کړی.
په دی پیغامونو کی، ددی شرکت څخه غوښتل سوی دی چی تلګرام او واتس آپ ټولنیز شبکه د ذی صلاح مقاماتو په امر فوری مسدود کړی.
په دوهم پیغام کی، د تلکام یونین شرکت څخه غوښتل سوی دی چی ددی اداری استول سوی کسانو لیست وبسایتونه او توییتر او فیسبوک اکاونتونه په فوری توګه مسدود کړی.
یاد نوملړ تراوسه په لاس کی نسته او ددی دوو پیغامونه څخه کوم څه نه سی معلومیدلای چی مخابراتو وزارت کوم اکاونتونه او وبسایتونه غواړی بند کړی.
کارپوهان باور دی چی ټولنیز شبکه په افغانستان او نړۍ نورو هیوادونو کی، ډیر مثبت او منفی کارکردونه لری.
د هغوی په باور، د خاور میانه انقلابونو په جریان کی جی عرب استبدادی قدرتونه په لس ګونه کلونه د خارجی ملاتړ په مرسته په غیری مشورع توګه دیکتاتوری حکمرانی کوله، د ټولنیز شبکو یو مهم کارکرد شکاره سو، په داسی توګه چی ټولنه پوهان په هغه وخت کی خاورمیانه انقلابونو ته، فیسبوکی انقلاب ویله.
فیسبوک د ټولو خلګو لپاره یو لوی ټولنیز شبکه دی. توییتر ډیر دیپلماتان، نخبګان او نړۍ سیاسی او ټولنیز خبرنګاران استعمالوی.واتساپ او تلګرام هم پرطرفدار ترینه مراجعو په شان خبری ډیر ژیر لیږدولی سی او حکومتی سانسور یا پټونه ماته کړی او محدود کوونکی حاکمیتونه مات کړی.
یو آمریکایی ټولنیز-کلتوری فعال د ټولنیز شبکوپه توصیف کی هغه ( عنکبوت چموشی ) معرفی کوی چی د انسانانو جاسوسی او خصوصی لایو څخه خلګو ته خبر رسوی.
دا شاید په لمړۍ نظر یو بدبینانه نظر وی؛ خو ځینی وختونه داسی پیش سوی دی چی حکومتونه او سلطی نظامونه او جاسوسی شبکی او استخباراتی نهادونه خپل سلطه اعمال لپاره ټولنیز شبکو څخه د مخالفانو په وړاندی ګواښ په حیث ګټه اخیستلی دی.
په دی حال کی، حکومت شاید منقدانو څخه ډیر د ټولنیز شبکو له لوری ضربه خوړلی وی. هغه ټولنیز موجونه چی په ځینو هیوادونو کی د حاکمانو او سیاسی او ټولنیز څیرو په وړندی شکل نیولی دی او لمن یی حقیقی نړۍ ته تللی دی، په ځینی وختونو کی حکومتونه د ټولنیز شبکو سره جنګ ته اړ کړی دی.
مثلآ په افغانستان کی، د قندوز ښار سقوط په لړ کی د طالبانو په لاس او دولت امنیتی سیاستونو تر پوښتنی لاندی تلل او په ادامه کی یی، آمریکایی هوایی مرګونۍ بریدونه د هغه ښار پر روغتونونو باندی، د حکومت امنیتی تصمیم نیوونکو له لوری فیسبوکی فیلتر خبری خپور سو.
په دی حساب، ټولنیز شبکه کولای سی مثبت او منفی اغیزی ولری. دا شبکی له یو لوری ټول خلګو ته اطلاع رسانی کوی او خبری ځمکی لیری سیمی ته رسوی او له بل لوری، ځینی وختونه کذب او بی ځایه خبری د حقیقت په شکل خپروی او په نتیجه کی عمومی امنیت ګواښ او پریشانی لامل ګرځی.
ددی شبکو څخه افراطی ګټه اخیستنی کلتوری زیانونه لږ نه دی.
دی مسایلو ته په کتو سره، امنیتی اندیښنی د ټولنیز شبکو له لوری څخه د هغه حکومتونو ته چی مات او زیان لیدو په حال کی دی، یو حقیقت دی؛ خو له بل لوری، هغه حکومتونو کی چی په ظاهر سره بیان آزادی شعارونه ورکوی او خپل یو لاسته راوړنو څخه بولی، مخکی له دی چی امنیتی دلایلو او دفاع لپاره وی، د سیاسی انسداد او سلطی خپرولو لپاره ورڅخه ګټه اخیستل کیږی.
