جریان کند گفت‌وگوهای دوحه زیر سایه استراتژی‌های امریکا

خبرگزاری صدای افغان(آوا) – کابل: اختلافات در مورد اساس و بنیاد گفت‌وگوها در دوحه نه تنها این روزها خبرساز شده که روند مذاکرات را به شدت بطی و پیچیده کرده است.
 
گروه طالبان تاکید دارد که باید بنیاد مذاکرات بین‌الافغانی، توافق‌نامه با امریکا باشد، زیرا گفت‌وگوهای بین‌الافغانی جزء همین توافق‌نامه است، اما طرف هیئت جمهوری اسلامی افغانستان هنوز این پیشنهاد را نپذیرفته و بدیل‌هایی را برای این گروه پیشنهاد کرده است.
 
اما سوال اساسی این‌جاست که چرا گروه طالبان روی مبنا قرار دادن توافق‌نامه با امریکا تاکید دارد؟ آیا این گروه تحت فشار امریکا است؟ یا این‌که هنوز هم می‌خواهد با این فرافکنی‌ها همچنان حکومت افغانستان را نادیده بگیرند؟
 
آگاهان سیاسی به این باور هستند که گروه طالبان با این کار می‌خواهد از یک‌طرف پایگاه معاهده خود با امریکا را محکم بسازد و از سوی دیگر، وانمود کند که آن‌ها بانی شاهکاری اند که در نتیجه آن امریکا افغانستان را ترک خواهد کرد.
 
جعفر کوهستانی، استاد دانشگاه کابل، در مصاحبه با آوا ضمن بیان مطلب فوق افزود که گروه طالبان می‌خواهد خود را صاحب اصلی افغانستان و جانب حکومت را به عنوان یک جناح غیرموثر گفت‌وگوکننده معرفی کند.
 
به باور او، اشتباهاتی که در توافق‌نامه دوحه وجود دارد، طالبان را واداشته تا بر بنیادی بودن آن تاکید کند، اول این توافق‌نامه برای مقطع خاص زمانی که انتخابات امریکا روی دست است، برای کسب امتیازات صورت گرفت و در ضمن طالبان این توافق‌نامه را تحت عنوان امارت اسلامی امضا کرده، نه یک گروه، علاوه بر آن در این توافق‌نامه بر خروج نیروهای خارجی تاکید شده است.
 
از نظر این استاد دانشگاه، هر توافقی که زلمی خلیلزاد با طالبان کرده، اما امریکا باید بداند که افغانستان یک کشور مستقل است و در نهایت باید مردم آن تصمیم بگیرند و امریکا برای ابد نمی‌تواند سرنوشت این کشور را تعیین کند.
 
کوهستانی دعوای دو طرف در مورد توافق‌نامه امریکا با طالبان را شرم‌آور خوانده و تاکید کرد که مبنای مذاکرات باید ارزش‌های دینی، ملی و تاریخی کشور و همچنین کنار گذاشتن تعصبات قومی، مذهبی، زبانی و سمتی باشد، نه توافق‌نامه‌های سیاسی و استراتژیک، تا زمانی که اتکای مردم افغانستان به پشتوانه‌های خارجی باشد، صلح تامین نخواهد شد و کشور همیشه میدان تطبیق پالیسی‌های کشورهای بزرگ خواهد بود.
 
کوهستانی دلیل دوام جنگ در کشور را مداخلات بی‌وقفه بیرونی عنوان کرد و گفت: دلیل این‌که امروز یک افغان با پاسپورت افغانی در خارج تحقیر می‌شود، دوام جنگ و خشونت‌هایی است که خارجی‌ها تحمیل کرده و مردم افغانستان را به عنوان خشن‌ترین انسان‌ها در سطح جهان معرفی کرده است.
 
این استاد دانشگاه می‌افزاید: مداخلات بیگانه به حدی پیش رفته که امروز گفت‌وگوهای دوحه را به جای این‌که افغان‌ها پیش ببرد، امریکا پیش می‌برد و ترامپ می‌گوید: "طالبان نیروهای سرسخت و زیرک اند که به آسانی تن به صلح نمی‌دهند" و زمانی هم می‌گوید "اگر دولت افغانستان با طالبان صلح نکند، کمک‌هایش را قطع می‌کند".
 
وی اظهار داشت، برای مردم این سرزمین، افغانستان مستقل، مرفه، دارای اقتدار ملی و بین‌المللی، عزت و سربلندی و رفتن به سوی تمدن و تحولی که اعتقادات‌شان نیز در پهنای تحول بارور شود، مهم است، نه نام نظامی که امارت باشد، جمهوریت و یا چیز دیگر.
 
کوهستانی بیان داشت که امریکا برای ابد در این خاک نمی‌ماند و این مردم افغانستان است که سال‌ها باید در کنار هم به صورت مسالمت‌آمیز و بدون تفوق‌طلبی و انحصارگرایی زندگی کنند.
 
در همین حال علی مدد راسخ، کارشناس و پژوهشگر امور صلح در مصاحبه با آوا می‌گوید که مذاکرات دوحه از اختیار طرف‌های گفت‌وگوکننده خارج است.
 
به عقیده او، اختلاف در مورد موضوعات بسیار ساده و ابتدایی، نشان می‌دهد که اصل روند از جای دیگری آب می‌خورد و تصمامیم در پشت پرده اتخاذ می‌شود.
 
از نظر او، سه ضلع پیوسته به هم؛ امریکا، پاکستان و طالبان نقش حیاتی را در موفقیت صلح افغانستان دارند و کشورهایی چون روسیه، ایران و چین هرگز مخالف صلح در کشور نیستند، زیرا هیچ دلیلی ندارد که این کشورها با دامن زدن به بحران در کشور، حضور امریکا را در منطقه دوامدار بسازند.