جنایت و خلق فجایع در میرزاولنگ مصداق بارز جنایت جنگی، نسل کشی و اقدام علیه هویت یک قوم یا یک مذهب است.
سید جواد حسینی؛ استاد دانشگاه در مصاحبه با آوا، در واکنش به رویداد خونین میرزاولنگ ولایت سرپل گفت: حقوق بشردوستانه دارای یک سری اصول و قواعد ناظر بر جنگ است که در صورت درگیری مسلحانه باید رعایت شود تا چهره جنگ به رغم خشونت و ویران گری آن انسانی تر و متمدنانه تر باشد.
رویداد خونین میرزا ولنگ ولایت سرپل؛ از نگاه حقوق بشردوستانه
به گفته آقای حسینی، حقوق بشر دوستانه در حقیقت شامل جنگهای بین المللی، در حکم بین المللی، بین المللی شده و جنگهای داخلی می شود، بنابر این مسلماَ سه مورد اول در قضیه میرزا ولنگ قابل بحث نیست، اما مورد اخیر که جنگ داخلی با شورشی های داخلی است آیا شامل قواعد حقوق بشردوستانه می شود یا خیر؟ بین حقوق دانان مورد منازعه و اختلاف است.
به گفته این کارشناس حقوقی، باید بررسی شود که افغانستان با یک جنگ داخلی رو برو است یا با یک شورش و بغاوت داخلی و یا هیچ کدام.
هرچند که به گفته حسینی برخی از حقوقدانان مقررات حقوق بشردوستانه را در شورشها و بغاوتهای داخلی نیز دخیل می دانند.
از طرفی هم به گفته وی، اگر قوانین حقوق بشردوستانه در میرزاولنگ جاری باشد باز هم از نگاه این قوانین بین المللی، در مبارزات مسلحانه تنها اهداف و اموال نظامی باید مورد حمله قرار بگیرد، اما اموال غیر نظامی، کودکان، زنان و افراد بیگناه همواره مورد حمایت هستند و باید گفت که مقررات حقوق بشردوستانه کاملاَ جنبه حمایتی دارد.
حسینی همچنان بیان داشت که حقوق بشردوستانه سعی دارد که چتر خود را بیشتر گسترش بدهد تا افراد بیگناه بیشتری را تحت پوشش قرار دهد تا از رنج و مرارت و همچنین ظلم و بیداد علیه آنان جلوگیری شود.
در کل باید گفت: از نگاه حقوق بشردوستانه افراد ملکی، شفاخانه ها، خبرنگاران، زنان و کودکان، محاسن سفیدان و کسانی که در جنگ دخالت ندارند و همچنین اموال غیر نظامی مورد حمایت است.
با در نظر داشت این اصل، اهداف جنگ در میرزاولنگ کاملا غیر نظامی بوده و عاملین آن مرتکب جنایت علیه بشریت شده اند و باید به عنوان جنایتکاران جنگی در دادگاه بین المللی محاکمه شوند.
به عقیده حسینی، چه بپذیریم که شورشهای داخلی شامل حقوق بشردوستانه است یا نیست به لحاظ اصول حقوق بشر و اخلاق انسانی آنچه در میرزاولنگ اتفاق افتاد یک جنایت نابخشودنی است.
وی ادامه داد: جنایت و خلق فجایع در میرزاولنگ مصداق بارز جنایت جنگی، نسل کشی و اقدام علیه هویت یک نسل یا یک مذهب است.
بنا براین به عقیده این استاد دانشگاه، از هر منظر که به قضیه نگاه کنیم آنچه در میرزا ولنگ اتفاق افتاده است بر اساس هیچ اصول، مقررات و میکانیزم قابل توجیه نیست و مشروعیت پیدا نمی کند.
تفاوت جهاد اسلامی با جنایات گروه های شورشی
البته به گفته سجادی کسانی که که این جنایات را مرتکب می شوند به اندیشه های اسلامی متمسک می شوند و نامش را هم جهاد می گذارند درحالی که جهاد برای رهایی و آزادی است و اسلام دین اخلاق، مروت و عدالت است، اما وقتی که به کودکان، زنان و پیران رحم نمی شود چگونه اسمش را جهاد می گذارند؟
او تاکید کرد که اعمال تروریستی، ایجاد وحشت، فاجعه آفرینی، قتل و کشتار افراد بیگناه، جهاد نیست بلکه جهالت و جنگ علیه ارزشهای اسلامی و انسانی است.
آقای حسینی همچنان اظهار داشت: آنچه را که نباید نا گفته گذاشت این است که اسلام آنچه را در رابطه با جنگ و جهاد تجویز می کند برای حرمت، کرامت و شرافت انسانی و در راستای رهایی است، اما آنچه در میرزاولنگ اتفاق افتاده است درست بر عکس این قضیه و بیشتر شبیه سبوعیت و درندگی است.
رویداد میرزاولنگ از نگاه حقوق بشر
در همین حال لطیفه سلطانی؛ سخنگوی کمیسیون حقوق بشر افغانستان نیز درگفتگو با آوا، قضیه ای که در میرزاولنگ ولایت سرپل اتفاق افتاده است را مصداق واضح جنایت علیه بشریت خواند.
به گفته او، این حمله به صورت گسترده و سازمان یافته علیه یک جمعیت غیرنظامی به وقوع پیوسته و این کار سبب شده است تا بسیاری از افراد بیگناه کشته شوند و تعداد زیادی از خانواده ها متواری گردند و عده ای هم به گروگان گرفته شوند و افزون برآن ملکیت های شخصی نیز تاراج گردد.
او همچنان گفت: در حال حاضر کمیسیون حقوق بشر هیئتی را به ساحه فرستاده است.
به گفته سلطانی نتایج بررسی ها نشان می دهد که مهاجمان حین ورود به منطقه میرزاولنگ، ابتدا راه فرار مردم را بسته اند و بعد هجوم آورده و تعداد زیادی را تیرباران کرده اند.
براساس تحقیقات کمیسیون حقوق بشر، در این رویداد ۶۰ تن کشته و ۴۷۱ فامیل به مرکز ولایت سرپل متواری شده و ۱۵۰ فامیل دیگر در قریه باقی مانده اند که از این جمله روز سه شنبه هفته گذشته ۲۳۵ تن به مرکز ولایت سرپل انتقال داده شدند.
به گفته سلطانی افزون بر کشتار مردم و تخریب منازل، مهاجمین ۵۰ راس گاو ، تعدادی از مواشی دیگر و مقادیر زیادی از اموال و دارایی مردم را به یغما برده اند.
او تاکید کرد: تحقیقات از سوی کمیسیون حقوق بشر و لوی سارنوالی همچنان در ساحه جریان دارد تا عمق فاجعه بیشتر روشن گردد.
بنا به گفته خانم سلطانی باشندگان محل از بی توجهی ارگانهای امنیتی شکایت کرده و گفته اند که بی تفاوتی مقامات امنیتی سبب شده است که فاجعه انسانی در میرزاولنگ رخ دهد. بنا بر این عاملین این بی توجهی نیز مستحق مجازات هستند.
از طرفی هم طی چند روز اخیر آگاهان سیاسی و اجتماعی نسبت به حادثه میرزاولنگ واکنش نشان داده و آنرا یک رویداد هولناک ضد بشری خوانده اند.
میرزا ولنگ از دید علماء و نخبگان
حجت الاسلام و المسلمین سید عیسی حسینی مزاری ؛ رهبر حزب اسلامی تبیان، فاجعه دردناک "میرزاوَلَنگ" ولایت "سرپل" را نسل کشی دانسته و گفته: از دولت ما کاری بر نمی آید و وظیفه اول دفاع از جان شیعیان، بر عهده روحانیت و احزاب است.
این فعال سیاسی و اجتماعی با وجود اینکه همواره از حکومت وحدت ملی حمایت کرده و بر تحکیم پایه های آن تلاش کرده است، اما در قضیه میرزاولنگ حکومت را به سهل انگاری متهم کرده و می گوید در حالی که یک هفته از این جنایت بشری می گذرد اما حکومت تا هنوز کار در خور توجهی در مورد قضیه انجام نداده است.
از سویی هم امر الله صالح؛ رییس پشین امنیت ملی حادثه سر پل را در پهلوی یک جرم تروریستی یک حادثه نسل کشی عنون کرده است.
به باور صالح هرگونه تلاش برای کشتار دسته جمعی و کتلوی و یک گروه خاص قومی، مذهبی، لسانی و یا ایدئولوژیک نسل کشی نامیده میشود.
در عین حال به گفته آقای صالح تلاش برای آسیب رسانی و صدمه زدن بر روان یک گروه خاص قومی، مذهبی، لسانی و یا فکری به هدف بی جاسازی آنها از محیط آبایی شان و ایجاد افسردگی عمومی جزء برنامه های نسل کشی تلقی می گردد.
نسل کشی بر اساس قانون بین المللی که شامل فیصله های چندین کنوانسیون می شود جرم و جنایت جنگی تلقی می گردد.
بر این اساس دولت افغانستان مدارک کافی مادی و معنوی در اختیار دارد تا بر ضد طالبان و گروه های همدست با آنها در مراجع بین المللی اقامه دعوا نموده و دوسیه رسمی ترتیب دهد. اما انجام این کار به اراده سیاسی و ظرفیت اداری مدیریتی نیاز دارد.
این گفته ها در حالی ابراز می شود که مقامات حکومت افغانستان پس از حادثه میرزاولنگ موضع گیری های مشخص و مشابه خود را در مورد این قضیه اعلام کردند.
رییس جمهور ضمن محکوم کردن این حادثه دلخراش تاکید کرد انتقام مردم میرزاولنگ را خواهیم گرفت و رییس اجرائیه نیز آنرا جنایت نابخشودنی خواند و حمایت خود را از بازماندگان شهدا اعلام کرد.
درهمین حال دادستان کل کشور نیز آنرا یک جنایت جنگی خوانده و تاکید کرده است: این حادثه باید از سوی دادگاه بین المللی بررسی شود. اما گفته است که پیش از آن وظیفه ما است تا این قضیه را به صورت همه جانبه تحقیق و بررسی کنیم.
لازم به ذکر است که نسبت به رویداد فجیع میرزاولنگ ولایت سرپل که در آن ده ها تن کشته و صد ها فامیل آواره و بی خانمان شدند، برخلاف سایر اتفاقات در کشور، مقامات حکومتی و غیر حکومتی دیدگاه مشابه داشته و آنرا یک جنایت علیه بشریت می دانند.
