وحید مژده کارشناس مسائل سیاسی کشورمان که به مشهد مقدس سفر کرده است، در یک نشست مطبوعاتی به سوالات خبرنگاران در خصوص مسائل مختلف به خصوص مسائل روز افغانستان، مناسبات کابل با پاکستان و روسیه و مذاکرات صلح پاسخ گفت.
به گزارش خبرگزاری آوا، در این نشست خبری که در محل دفتر منطقه ای آسیای میانه، افغانستان و شبه قاره خبرگزاری فارس برگزار شد، آقای مژده با اشاره به حضور نیروهای خارجی در افغانستان تصریح کرد: : در بیش از ۱۴ سالی که از حمله امریکاییها به بهانه مبارزه با تروریزم و مواد مخدر به افغانستان میگذرد، ۱۲۴ هزار عضو طالبان کشته شدهاند که بطور میانگین ۲۰ کشته در هر روز بوده است البته به همین تعداد نیز زخمی شدهاند.
مژده با اشاره به پولهای هزینه شده امریکا در افغانستان نیز گفت: بعد از هزینه کرد ۱ تریلیون دالری امریکا، امروز شاهد هستیم که ۲۵۰ هزار جوان افغانستان در عرض یکسال از کشور مهاجرت کرده که این مسئله میزان عمق فاجعه را به وضوح نشان میدهد.
این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان با اشاره به توافقنامه امنیتی کابل واشنگتن تصریح کرد: پیمان امنیتی تعهد نامه اخلاقی بیش نیست ضمن اینکه از همان زمان نیز معلوم بود که امریکا کمک شایانی در اختیار افغانستان نخواهد گذاشت و اکنون نیز درخواست کمک از روسیه به سرانجامی جز در اختیار گذاشتن سلاحهای سبک دستاوردی دیگری برای افغانستان نخواهد داشت که در هر ۲ حالت، چندان به حال کابل فرقی نخواهد کرد.
غربیها خواهان ادامه جنگ هستند
وی با اشاره به سوابق جنگهای طولانی در افغانستان گفت: در مورد افغانستان طبیعی است که اطلاعات رسانهها در وقایع روز و اخباری که از افغانستان به دست میآورند، کامل و جامع باشد اما برخی مواقع موضوعاتی است که بیشتر از اینکه جنبه خبری داشته باشد، نیازمند نوعی ژرف نگری و تحلیل است. یکی از این موضوعات، پرداختن به چرایی جنگ ۳۶ ساله در افغانستان است.
وی در توضیح صحبتهای خود گفت: ۳۶ سال قبل که جنگ در افغانستان آغاز شد همگان بر این باور بودند که شاید حداکثر بتوان تا ۳ یا ۴ سال دیگر صلح را به ارمغان آورد اما اکنون با گذشت زمان طولانی، هنوز نه تنها جنگ در افغانستان ادامه دارد، بلکه تاحدودی میتوان گفت که دامنه آن وسیعتر هم شده است.
مژده گفت: اما اینکه چرا جنگ افغانستان چند دهه به طول انجامیده موضوعی سوال برانگیز است. اینکه چرا دیگران نمیخواهند جنگ در افغانستان پایان یابد و هر بار که جنگ به سمت صلح میرود، مجددا جنگی دیگر از سر گرفته میشود مسئلهای است که از دید رسانهها پنهان مانده است.
مژده با اشاره به جنگ چند دهه ی اخیر در افغانستان گفت: یکی از خصوصیات جنگ ۱۴ ساله اخیر این بود که جنگ علیه یک مجهول به راه افتاد، به این معنا که یک طرف جنگ نامعلوم بود.
این جنگ علیه یک مجهولی که نمیخواستند بدانند که در کجا هست، آغاز و سالها طول کشید و در نهایت شرایطی پیش آمد که امریکاییها مجبور شدند طرف مجهول را نمایان سازند. البته در نهایت هم تعدادی از افراد نظامی توسط طالبان دستگیر شدند که برای آزادی آنان نیازمند تماس با طالبان بود.
وی ادامه داد، به هر حال در سال ۲۰۱۰ نخستین تلاشها برای ایجاد دفتر طالبان آغاز و بالاخره این دفتر در قطر آن هم به صورت ظاهری پذیرفته شد اما هیچگاه به طور واقعی به فعالیت نپرداخت در حالی که انتظار این بود که با باز شدن این دفتر مذاکرات صلح به سرانجامی برسد که این مهم به دلایل خاصی که برخیها خواهان پایان مناقشهها در افغانستان نبودند، سرانجامی پیدا نکرد.
نتیجه هزینه یک تریلیون دالری، مهاجرت ۲۵۰ هزار جوان افغانستانی در یکسال اخیر
مژده در ادامه، با اشاره به صدماتی که جنگ ۱۴ ساله امریکا بر افغانستان تحمیل کرد، گفت: حمله امریکا در اواخر اکتبر ۲۰۰۱ صورت گرفت.
در ۱۴ سال و ۳ ماهی که از حمله امریکاییها میگذرد ۱۲۴ هزار عضو طالبان کشته شدهاند که بطور میانگین در هر روز ۲۰ کشته بوده است البته به همین تعداد نیز زخمی شدهاند.
وی ادامه داد، با این شرایط ۲۴۰ هزار نفر عضو طالبان از میدان جنگ خارج شدهاند. اما باز مشاهده میکنیم که در جای جای افغانستان جنگ وجود و گسترش یافته است. ضمن اینکه امروز در شمال افغانستان شاهد سقوط ولسوالی ها و حتی ولایات هستیم.
مژده گفت: اکنون طالبان به مرزهای آسیای مرکزی رسیده و روز به روز دامنه جنگها گستردهتر میشود لذا این موضوع نشان میدهد که گزارش رسانهها مبتنی بر واقعیات عینی جنگ نبوده است. وقتی با مقدار زیادی کشتار، جنگ به پایان نرسیده معنایش آن است که کشتن منجر به صلح نشده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی کشورمان گفت: خارجیها باید بدانند که جنگ در افغانستان به جایی نخواهد رسید. برای غربیها در افغانستان صلح اولویت نیست و گویا مصیبت جنگ همچنان باید بر دوش مردم افغانستان و کشورهای همسایه خواهد بود.
وی با اشاره به راهکار برون رفت از این مشکل نیز گفت: امریکا که مسبب اصلی ادامه جنگ در افغانستان بایستی از منطقه خارج شود تا صلح در منطقه به ابتکار کشورهای واقع در آن بوجود آید.
مژده با اشاره به پولهای هزینه شده امریکا در افغانستان نیز گفت: پس از صرف یک تریلیون دالری امریکا، امروز شاهد هستیم که ۲۵۰ هزار جوان افغانستان در عرض یکسال از کشور مهاجرت کرده که این مسئله میزان عمق فاجعه را به وضوح نشان میدهد.
راه دراز دولت و طالبان در رسیدن به نتیجه
وی در پاسخ به سوالی در مورد، شروط طالبان در مذاکرات صلح گفت: یکی از مسائل مطرح، تغییر تبدیل استراتژی جنگ به استراتژی صلح بود که هر ۲ طرف مذاکره، نسبت به این موضوع، به هماهنگی لازم رسیدهاند.
دومین مسئله این بود که افغانستان نیازمند یک قانون اساسی است بدون قانون اساسی نمیشود کشور اداره شود، اما قانون اساسی افغانستان از نظر طالبان باید تغییر کند و مسئله شریعت در آن لحاظ شود.
مژده افزود: طالبان تاکنون موضع خود را در مورد شریعت در قانون اساسی افغانستان اعلام نکرده است که آیا منظور آنها مانند دوران حکومتداری خودشان در چندین سال پیش است یا اینکه نحوه جدیدی از شریعت را در قانون اساسی افغانستان خواهان هستند.
وی گفت: افغانستان به اردوی ملی و پلیس ملی نیاز دارد. اما طالبان خواستار آن است که باید رهبری این نیروها ملی در دستان خود باشند و دخالتی از سوی دیگران خصوصا خارجیها در این کار نباشد.
مژده همچنین تاکید کرد: به باور من باید مسئله شریعت و لزوم استفاده از آن در اولویت مذاکرات قرار گیر که البته به طور قطع نیازمند تلاش علمای هر ۲ طرف و پرهیز از ورود سیاسیون به این عرصه است.
مسئله دیگر در مورد شروط طالبان، امریکاست چرا که طالبان خواستار جدول زمانی خروج از افغانستان است. امریکا در حالی بحث از خروج خود از افغانستان مطرح میکند که واقعیت اینطور نیست و هم اکنون گروههایی مانند بلک واتر فعال بوده و در این کشور همچنان حضوری گسترده دارند.
نیازمند میانجیگری ایران در مذاکرات صلح هستیم
مژده همچنین در پاسخ به سوالی درباره تاکیدات امام خامنه ای در دیدار با داکتر عبدالله عبدالله در خصوص لزوم برقراری تفاهم همکاری بین گروههای مخالف در درون جامعه افغانستان نیز گفت: ما نیازمند این هستیم که کشورهای خیرخواه و خواهان امنیت، در کشور ما پادرمیانی کنند اما متاسفانه کشورهای تاثیرگذار هر کدام به جهاتی حاضر به میانجیگیری نیستند.
وی ادامه داد: پاکستان خود را منجی صلح در افغانستان میداند و کشورهای دیگر نیز حاضر به حضور در این عرصه نیستند. ما از ایران میخواهیم ملاحظات خود را کنار گذاشته و به طور واقعی در مسئله صلح افغانستانیها کمک نماید. اگر برادرانمان به این فکر باشند که چون امریکا دخیل در افغانستان است و به این دلیل در مذاکرات شرکت نکنند مطمئنم که بار دیگر به دوران گذشته باز خواهیم گشت.
مژده در ادامه به سوالی در خصوص نقش چین در مذاکرات صلح افغانستان گفت: در مورد چین، باید گفت که پکن رابطه نزدیکی با پاکستان دارد و از دوستان نزدیک این کشور به حساب میآید ضمن اینکه بزرگترین برنامهها و پروژههایی که چین دارد، در بندر گواتر است.
دولت افغانستان بر این باور است که چین میتواند نقش سازندهای از طریق فشار بر پاکستان بازی کند اما چین هرگز خواهان این نیست که به کشوری فشار وارد کند.
وی ادامه داد: طالبان معتقد است که پکن به عنوان یک کشور قدرتمند میتواند خروج امریکا را از افغاسنتان در سال ۲۰۱۷ ضمانت کند.
مژده همچنین گفت: مسئله تشتت آرا و تفرقه بین طالبان از آنجایی نشات میگیرد که پاکستان نمایندگانی را به عنوان طالبان در مذاکرات صلح اعزام میکند که آنان نماینده واقعی طالبان نیستند و تا مادامی که طالبان در حین جنگ، پای میز مذاکره ننشیند، طالبان معرفی شده از سوی پاکستان راه به جایی نخواهند برد و تفرقه همچنان باقی خواهد ماند.
وی ادامه داد، شرط اول طالبان خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان است. طالبان میگویند که تنها دفتری که میتواند مذاکره کند، دفتر قطر است اما به شرطی که نماینده واقعی طالبان باشد. مثلا ملارسول که از طرف پاکستان در مذاکرات حضور دارد اگر توافق شکل گیرد هیچ ارتباطی با طالبانی که درگیر جنگ هستند، ندارد.
روسیه حاضر به کمک تسلیحاتی سنگین نیست
وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد آینده روابط کابل-مسکو با توجه به ارتباط کرزی با دهلی و درخواست کمک تسلیحات نظامی سنگین نیز گفت: روسیه امروز، با روسیه سالهای گذشته متفاوت است به گونهای که اگر روسیه امروزی خطری را از طرف مرزهای جنوبی احساس کند، مستقیما خود وارد میدان خواهد شد که تجربه سوریه این موضوع را نشان داده است.
مژده همچنین در مورد چرایی عدم استفاده از ظرفیتهای پیمان امنیتی و رو آوردن دولت وحدت ملی به سمت کمک روسیه خاطرنشان کرد: پیمان امنیتی تعهد نامه اخلاقی بیش نیست. از همان زمان نیز معلوم بود که امریکا کمک شایانی در اختیار افغانستان نخواهد گذاشت و اکنون نیز درخواست کمک از روسیه به سرانجامی جز در اختیار گذاشتن سلاحهای سبک دستاوردی دیگری برای افغانستان نخواهد داشت که در هر ۲ حالت، چندان به حال کابل فرقی نخواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری آوا، در این نشست خبری که در محل دفتر منطقه ای آسیای میانه، افغانستان و شبه قاره خبرگزاری فارس برگزار شد، آقای مژده با اشاره به حضور نیروهای خارجی در افغانستان تصریح کرد: : در بیش از ۱۴ سالی که از حمله امریکاییها به بهانه مبارزه با تروریزم و مواد مخدر به افغانستان میگذرد، ۱۲۴ هزار عضو طالبان کشته شدهاند که بطور میانگین ۲۰ کشته در هر روز بوده است البته به همین تعداد نیز زخمی شدهاند.
مژده با اشاره به پولهای هزینه شده امریکا در افغانستان نیز گفت: بعد از هزینه کرد ۱ تریلیون دالری امریکا، امروز شاهد هستیم که ۲۵۰ هزار جوان افغانستان در عرض یکسال از کشور مهاجرت کرده که این مسئله میزان عمق فاجعه را به وضوح نشان میدهد.
این کارشناس مسائل سیاسی افغانستان با اشاره به توافقنامه امنیتی کابل واشنگتن تصریح کرد: پیمان امنیتی تعهد نامه اخلاقی بیش نیست ضمن اینکه از همان زمان نیز معلوم بود که امریکا کمک شایانی در اختیار افغانستان نخواهد گذاشت و اکنون نیز درخواست کمک از روسیه به سرانجامی جز در اختیار گذاشتن سلاحهای سبک دستاوردی دیگری برای افغانستان نخواهد داشت که در هر ۲ حالت، چندان به حال کابل فرقی نخواهد کرد.
غربیها خواهان ادامه جنگ هستند
وی با اشاره به سوابق جنگهای طولانی در افغانستان گفت: در مورد افغانستان طبیعی است که اطلاعات رسانهها در وقایع روز و اخباری که از افغانستان به دست میآورند، کامل و جامع باشد اما برخی مواقع موضوعاتی است که بیشتر از اینکه جنبه خبری داشته باشد، نیازمند نوعی ژرف نگری و تحلیل است. یکی از این موضوعات، پرداختن به چرایی جنگ ۳۶ ساله در افغانستان است.
وی در توضیح صحبتهای خود گفت: ۳۶ سال قبل که جنگ در افغانستان آغاز شد همگان بر این باور بودند که شاید حداکثر بتوان تا ۳ یا ۴ سال دیگر صلح را به ارمغان آورد اما اکنون با گذشت زمان طولانی، هنوز نه تنها جنگ در افغانستان ادامه دارد، بلکه تاحدودی میتوان گفت که دامنه آن وسیعتر هم شده است.
مژده گفت: اما اینکه چرا جنگ افغانستان چند دهه به طول انجامیده موضوعی سوال برانگیز است. اینکه چرا دیگران نمیخواهند جنگ در افغانستان پایان یابد و هر بار که جنگ به سمت صلح میرود، مجددا جنگی دیگر از سر گرفته میشود مسئلهای است که از دید رسانهها پنهان مانده است.
مژده با اشاره به جنگ چند دهه ی اخیر در افغانستان گفت: یکی از خصوصیات جنگ ۱۴ ساله اخیر این بود که جنگ علیه یک مجهول به راه افتاد، به این معنا که یک طرف جنگ نامعلوم بود.
این جنگ علیه یک مجهولی که نمیخواستند بدانند که در کجا هست، آغاز و سالها طول کشید و در نهایت شرایطی پیش آمد که امریکاییها مجبور شدند طرف مجهول را نمایان سازند. البته در نهایت هم تعدادی از افراد نظامی توسط طالبان دستگیر شدند که برای آزادی آنان نیازمند تماس با طالبان بود.
وی ادامه داد، به هر حال در سال ۲۰۱۰ نخستین تلاشها برای ایجاد دفتر طالبان آغاز و بالاخره این دفتر در قطر آن هم به صورت ظاهری پذیرفته شد اما هیچگاه به طور واقعی به فعالیت نپرداخت در حالی که انتظار این بود که با باز شدن این دفتر مذاکرات صلح به سرانجامی برسد که این مهم به دلایل خاصی که برخیها خواهان پایان مناقشهها در افغانستان نبودند، سرانجامی پیدا نکرد.
نتیجه هزینه یک تریلیون دالری، مهاجرت ۲۵۰ هزار جوان افغانستانی در یکسال اخیر
مژده در ادامه، با اشاره به صدماتی که جنگ ۱۴ ساله امریکا بر افغانستان تحمیل کرد، گفت: حمله امریکا در اواخر اکتبر ۲۰۰۱ صورت گرفت.
در ۱۴ سال و ۳ ماهی که از حمله امریکاییها میگذرد ۱۲۴ هزار عضو طالبان کشته شدهاند که بطور میانگین در هر روز ۲۰ کشته بوده است البته به همین تعداد نیز زخمی شدهاند.
وی ادامه داد، با این شرایط ۲۴۰ هزار نفر عضو طالبان از میدان جنگ خارج شدهاند. اما باز مشاهده میکنیم که در جای جای افغانستان جنگ وجود و گسترش یافته است. ضمن اینکه امروز در شمال افغانستان شاهد سقوط ولسوالی ها و حتی ولایات هستیم.
مژده گفت: اکنون طالبان به مرزهای آسیای مرکزی رسیده و روز به روز دامنه جنگها گستردهتر میشود لذا این موضوع نشان میدهد که گزارش رسانهها مبتنی بر واقعیات عینی جنگ نبوده است. وقتی با مقدار زیادی کشتار، جنگ به پایان نرسیده معنایش آن است که کشتن منجر به صلح نشده است.
این تحلیلگر مسائل سیاسی کشورمان گفت: خارجیها باید بدانند که جنگ در افغانستان به جایی نخواهد رسید. برای غربیها در افغانستان صلح اولویت نیست و گویا مصیبت جنگ همچنان باید بر دوش مردم افغانستان و کشورهای همسایه خواهد بود.
وی با اشاره به راهکار برون رفت از این مشکل نیز گفت: امریکا که مسبب اصلی ادامه جنگ در افغانستان بایستی از منطقه خارج شود تا صلح در منطقه به ابتکار کشورهای واقع در آن بوجود آید.
مژده با اشاره به پولهای هزینه شده امریکا در افغانستان نیز گفت: پس از صرف یک تریلیون دالری امریکا، امروز شاهد هستیم که ۲۵۰ هزار جوان افغانستان در عرض یکسال از کشور مهاجرت کرده که این مسئله میزان عمق فاجعه را به وضوح نشان میدهد.
راه دراز دولت و طالبان در رسیدن به نتیجه
وی در پاسخ به سوالی در مورد، شروط طالبان در مذاکرات صلح گفت: یکی از مسائل مطرح، تغییر تبدیل استراتژی جنگ به استراتژی صلح بود که هر ۲ طرف مذاکره، نسبت به این موضوع، به هماهنگی لازم رسیدهاند.
دومین مسئله این بود که افغانستان نیازمند یک قانون اساسی است بدون قانون اساسی نمیشود کشور اداره شود، اما قانون اساسی افغانستان از نظر طالبان باید تغییر کند و مسئله شریعت در آن لحاظ شود.
مژده افزود: طالبان تاکنون موضع خود را در مورد شریعت در قانون اساسی افغانستان اعلام نکرده است که آیا منظور آنها مانند دوران حکومتداری خودشان در چندین سال پیش است یا اینکه نحوه جدیدی از شریعت را در قانون اساسی افغانستان خواهان هستند.
وی گفت: افغانستان به اردوی ملی و پلیس ملی نیاز دارد. اما طالبان خواستار آن است که باید رهبری این نیروها ملی در دستان خود باشند و دخالتی از سوی دیگران خصوصا خارجیها در این کار نباشد.
مژده همچنین تاکید کرد: به باور من باید مسئله شریعت و لزوم استفاده از آن در اولویت مذاکرات قرار گیر که البته به طور قطع نیازمند تلاش علمای هر ۲ طرف و پرهیز از ورود سیاسیون به این عرصه است.
مسئله دیگر در مورد شروط طالبان، امریکاست چرا که طالبان خواستار جدول زمانی خروج از افغانستان است. امریکا در حالی بحث از خروج خود از افغانستان مطرح میکند که واقعیت اینطور نیست و هم اکنون گروههایی مانند بلک واتر فعال بوده و در این کشور همچنان حضوری گسترده دارند.
نیازمند میانجیگری ایران در مذاکرات صلح هستیم
مژده همچنین در پاسخ به سوالی درباره تاکیدات امام خامنه ای در دیدار با داکتر عبدالله عبدالله در خصوص لزوم برقراری تفاهم همکاری بین گروههای مخالف در درون جامعه افغانستان نیز گفت: ما نیازمند این هستیم که کشورهای خیرخواه و خواهان امنیت، در کشور ما پادرمیانی کنند اما متاسفانه کشورهای تاثیرگذار هر کدام به جهاتی حاضر به میانجیگیری نیستند.
وی ادامه داد: پاکستان خود را منجی صلح در افغانستان میداند و کشورهای دیگر نیز حاضر به حضور در این عرصه نیستند. ما از ایران میخواهیم ملاحظات خود را کنار گذاشته و به طور واقعی در مسئله صلح افغانستانیها کمک نماید. اگر برادرانمان به این فکر باشند که چون امریکا دخیل در افغانستان است و به این دلیل در مذاکرات شرکت نکنند مطمئنم که بار دیگر به دوران گذشته باز خواهیم گشت.
مژده در ادامه به سوالی در خصوص نقش چین در مذاکرات صلح افغانستان گفت: در مورد چین، باید گفت که پکن رابطه نزدیکی با پاکستان دارد و از دوستان نزدیک این کشور به حساب میآید ضمن اینکه بزرگترین برنامهها و پروژههایی که چین دارد، در بندر گواتر است.
دولت افغانستان بر این باور است که چین میتواند نقش سازندهای از طریق فشار بر پاکستان بازی کند اما چین هرگز خواهان این نیست که به کشوری فشار وارد کند.
وی ادامه داد: طالبان معتقد است که پکن به عنوان یک کشور قدرتمند میتواند خروج امریکا را از افغاسنتان در سال ۲۰۱۷ ضمانت کند.
مژده همچنین گفت: مسئله تشتت آرا و تفرقه بین طالبان از آنجایی نشات میگیرد که پاکستان نمایندگانی را به عنوان طالبان در مذاکرات صلح اعزام میکند که آنان نماینده واقعی طالبان نیستند و تا مادامی که طالبان در حین جنگ، پای میز مذاکره ننشیند، طالبان معرفی شده از سوی پاکستان راه به جایی نخواهند برد و تفرقه همچنان باقی خواهد ماند.
وی ادامه داد، شرط اول طالبان خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان است. طالبان میگویند که تنها دفتری که میتواند مذاکره کند، دفتر قطر است اما به شرطی که نماینده واقعی طالبان باشد. مثلا ملارسول که از طرف پاکستان در مذاکرات حضور دارد اگر توافق شکل گیرد هیچ ارتباطی با طالبانی که درگیر جنگ هستند، ندارد.
روسیه حاضر به کمک تسلیحاتی سنگین نیست
وی همچنین در پاسخ به سوالی در مورد آینده روابط کابل-مسکو با توجه به ارتباط کرزی با دهلی و درخواست کمک تسلیحات نظامی سنگین نیز گفت: روسیه امروز، با روسیه سالهای گذشته متفاوت است به گونهای که اگر روسیه امروزی خطری را از طرف مرزهای جنوبی احساس کند، مستقیما خود وارد میدان خواهد شد که تجربه سوریه این موضوع را نشان داده است.
مژده همچنین در مورد چرایی عدم استفاده از ظرفیتهای پیمان امنیتی و رو آوردن دولت وحدت ملی به سمت کمک روسیه خاطرنشان کرد: پیمان امنیتی تعهد نامه اخلاقی بیش نیست. از همان زمان نیز معلوم بود که امریکا کمک شایانی در اختیار افغانستان نخواهد گذاشت و اکنون نیز درخواست کمک از روسیه به سرانجامی جز در اختیار گذاشتن سلاحهای سبک دستاوردی دیگری برای افغانستان نخواهد داشت که در هر ۲ حالت، چندان به حال کابل فرقی نخواهد کرد.