از زمان پیروزی اخوان در مصر، بیشتر نگاهها در جهان اسلام، به این کشور دوخته شده بود. جهان اسلام، در گام نخست، از دولت مصر توقع داشتند تا پیش از همه موضع خویش را در باره اشغال قدس و سرزمین فلسطین، تشریح کند.
واضح است که در ماههای نخست پیروزی، فرصت زیادی لازم است تا یک دولت و آنهم دولتی که پس از حدود یک قرن مبارزه سیاسی، به حکومت می رسد، دست و پای خویش را جمع کرده و به نابسامانی های باقی مانده از رژیم قبلی، سر و سامان دهد.
بنابر این، کسی در اوایل از دولت مصر توقع اعلام مواضع سریع و تند نسبت به رژیم اسرائیل و غیر آن را نداشت. اما اینک که زمان نسبتا مناسبی از برقراری نظام جدید در مصر می گذرد و نتیجه همه پرسی از ملت مصر نیز به انتخاب نظام اسلامی در آن کشور کهن، منجر شد، پیش از آنکه جهان اسلام، زبان به حرف بچرخاند، موضع گیری های دولت اخوان در باره قدس و فلسطین و نیز سایر دول و ملل جهان، هر روز، برجسته تر از روز پیش، نمایان می شود.
مصر با توجه به پیشینه ای که در جهان اسلام و منطقه دارد، واضح است که در قبال تحولات منطقه، موضع انفعالی نگرفته و در رقابت تنگاتنگ با دولتهایی چون عربستان، قطر، سوریه، عراق و ایران هم که شده، اعلام موضع خواهد کرد.
مصر ابداً راضی نمی شود که از معادلات جاری منطقه ای دور افتاده و رقبا در غیاب دولت و قدرت آن، مانور داده و قدرت نمایی کنند. در همین راستا ست که "محمد کامل عمر" وزیر امور خارجه مصر اعلام کرد: مصر قصد دارد در آینده نزدیک، کنفرانس بشر دوستانه ای را در خصوص مساله فلسطین در قاهره برگزار کند.
به گزارش ریانووستی، وی روز جمعه پس از پایان مذاکرات با "سرگی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در مسکو گفت: "همانطوری که می دانید، مصر نقش کلیدی را در قطع تجاوز چندی پیش اسراییل بر نوار غزه ایفا کرده است و در حال حاضر نیز تلاش هایی را برای تقویت نتایج حاصل شده به کار می برد".
وزیر خارجه مصر با یادآوری این که مصر از مدت ها پیش مشغول این مساله است، خاطر نشان کرد: "در نظر است به زودی کنفرانس بشردوستانه در خصوص مساله فلسطین در قاهره برگزار شود".
چنانچه وزیر خارجه مصر یادآور شده در حمله اخیر اسرائیل بر نوار غزه و قتل عام تعدادی از مسلمانان فلسطینی، دولت مصر ساکت نمانده و با رایزنی های بسیار، توانست رژیم اسرائیل را وادار به پذیرش آتش بس کند.
صد البته که پاسخ راکتی متقابل رزمندگان حماس به شهرک های یهودی نشین نیز نقش قابل توجه و شاید اصلی را در نشاندن سران تل آویو بر سر جای شان بازی کرد. اما از سویی نیز از نقش سازنده دولت اخوان در ختم این درگیری ها نمی توان چشم پوشید.
آنچه روشن است مصر پس از این، حضور پر رنگ تر از پیش در معادلات و معاملات منطقه ای از خود به نمایش خواهد گذاشت و سعی خواهد کرد تا از قافله تحولات منطقه ای، از رقبای عرب و غیر عرب خویش، عقب نماند.
در حدود چند ماه پیش نیز وزرای خارجه ایران، مصر و ترکیه نشستی را بدون حضور وزیر خارجه عربستان در قاهره برای بررسی اوضاع سوریه برگزار کردند. در این نشست عربستان به عنوان چهارمین عضو، غایب بود.
بر اساس این گزارش، وزرای سه کشور پس از این نشست در کنفرانس خبری مشترک حاضر شده و تاکید کردند که هنوز برای سخن گفتن از راه‌حل‌ها زود است.
"محمد کامل عمرو" وزیر خارجه مصر در این باره گفت: ما ایده‌ها و اصولی را در خصوص حل بحران سوریه بررسی کردیم و توافق شد که این رایزنی‌ها ادامه داشته باشد اما هنوز صحبت کردن در مورد راه‌حل‌های واقعی زود است.
کنفرانس جنبش عدم تعهد که در تهران برگزار شد، صحنه ی دیگری از حضور دولت اخوان المسلمین مصر در تحولات منطقه ای به خصوص بحران سوریه بود. اگر چه مرسی رییس جمهور مصر با موضع گیری دفاع از مخالفان بشار اسد در سوریه، بسیاری از دولتها را غافلگیر کرد؛ اما با تمام اینها، نفس این موضع گیری، حضور دولت جدید مصر را در متن تحولات منطقه ای ثابت می کرد.
آنچه روشن است در نبود یک سوریه نیرومند، مصر یکی از دولتهایی است که داعیه رهبری کشورهای عربی را در سر می پروراند؛ چنانچه عربستان، قطر، ترکیه، ایران، و حتی عراق نیز هیچکدام نمی خواهند تا از گردونه رقابتِ رهبری کشورهای اسلامی، کنار بروند.
کشورهای اسلامی امروزه در اصول و فروع، دستخوش تغییرات عمده شده اند؛ نباید انتظار داشت که مثلاً جنبش اخوان المسلمین در مصر، همان جنبشی باشد که در آغاز و پیدایش بود؛ چنانچه این توقع را در هیچ کشوری و در هیچ نظامی نمی توان داشت.
اگر جنبش اخوان در مصر، همان جنبشی بود که در ۸۰-۹۰ سال پیش در مصر ایجاد گردید، به یقین امروزه در مصر، امکان پیروزی نمی یافت. به هر حال، همراه با دولتهای مذکور، مصر و اخوان نیز خویش را برای احراز رهبری سیاسی جهان اسلام آماده می کند، اما اینکه کدام یک از این دولت و کشورها خواهند توانست چنین توفیقی را به دست بیاورند، باید منتظر ماند و دید تا کدام یک شایسته تراند و می توانند ابتکار عمل در همه ی کشورهای اسلامی را به دست گیرند.
نویسنده: سید فاضل محجوب
واضح است که در ماههای نخست پیروزی، فرصت زیادی لازم است تا یک دولت و آنهم دولتی که پس از حدود یک قرن مبارزه سیاسی، به حکومت می رسد، دست و پای خویش را جمع کرده و به نابسامانی های باقی مانده از رژیم قبلی، سر و سامان دهد.
بنابر این، کسی در اوایل از دولت مصر توقع اعلام مواضع سریع و تند نسبت به رژیم اسرائیل و غیر آن را نداشت. اما اینک که زمان نسبتا مناسبی از برقراری نظام جدید در مصر می گذرد و نتیجه همه پرسی از ملت مصر نیز به انتخاب نظام اسلامی در آن کشور کهن، منجر شد، پیش از آنکه جهان اسلام، زبان به حرف بچرخاند، موضع گیری های دولت اخوان در باره قدس و فلسطین و نیز سایر دول و ملل جهان، هر روز، برجسته تر از روز پیش، نمایان می شود.
مصر با توجه به پیشینه ای که در جهان اسلام و منطقه دارد، واضح است که در قبال تحولات منطقه، موضع انفعالی نگرفته و در رقابت تنگاتنگ با دولتهایی چون عربستان، قطر، سوریه، عراق و ایران هم که شده، اعلام موضع خواهد کرد.
مصر ابداً راضی نمی شود که از معادلات جاری منطقه ای دور افتاده و رقبا در غیاب دولت و قدرت آن، مانور داده و قدرت نمایی کنند. در همین راستا ست که "محمد کامل عمر" وزیر امور خارجه مصر اعلام کرد: مصر قصد دارد در آینده نزدیک، کنفرانس بشر دوستانه ای را در خصوص مساله فلسطین در قاهره برگزار کند.
به گزارش ریانووستی، وی روز جمعه پس از پایان مذاکرات با "سرگی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در مسکو گفت: "همانطوری که می دانید، مصر نقش کلیدی را در قطع تجاوز چندی پیش اسراییل بر نوار غزه ایفا کرده است و در حال حاضر نیز تلاش هایی را برای تقویت نتایج حاصل شده به کار می برد".
وزیر خارجه مصر با یادآوری این که مصر از مدت ها پیش مشغول این مساله است، خاطر نشان کرد: "در نظر است به زودی کنفرانس بشردوستانه در خصوص مساله فلسطین در قاهره برگزار شود".
چنانچه وزیر خارجه مصر یادآور شده در حمله اخیر اسرائیل بر نوار غزه و قتل عام تعدادی از مسلمانان فلسطینی، دولت مصر ساکت نمانده و با رایزنی های بسیار، توانست رژیم اسرائیل را وادار به پذیرش آتش بس کند.
صد البته که پاسخ راکتی متقابل رزمندگان حماس به شهرک های یهودی نشین نیز نقش قابل توجه و شاید اصلی را در نشاندن سران تل آویو بر سر جای شان بازی کرد. اما از سویی نیز از نقش سازنده دولت اخوان در ختم این درگیری ها نمی توان چشم پوشید.
آنچه روشن است مصر پس از این، حضور پر رنگ تر از پیش در معادلات و معاملات منطقه ای از خود به نمایش خواهد گذاشت و سعی خواهد کرد تا از قافله تحولات منطقه ای، از رقبای عرب و غیر عرب خویش، عقب نماند.
در حدود چند ماه پیش نیز وزرای خارجه ایران، مصر و ترکیه نشستی را بدون حضور وزیر خارجه عربستان در قاهره برای بررسی اوضاع سوریه برگزار کردند. در این نشست عربستان به عنوان چهارمین عضو، غایب بود.
بر اساس این گزارش، وزرای سه کشور پس از این نشست در کنفرانس خبری مشترک حاضر شده و تاکید کردند که هنوز برای سخن گفتن از راه‌حل‌ها زود است.
"محمد کامل عمرو" وزیر خارجه مصر در این باره گفت: ما ایده‌ها و اصولی را در خصوص حل بحران سوریه بررسی کردیم و توافق شد که این رایزنی‌ها ادامه داشته باشد اما هنوز صحبت کردن در مورد راه‌حل‌های واقعی زود است.
کنفرانس جنبش عدم تعهد که در تهران برگزار شد، صحنه ی دیگری از حضور دولت اخوان المسلمین مصر در تحولات منطقه ای به خصوص بحران سوریه بود. اگر چه مرسی رییس جمهور مصر با موضع گیری دفاع از مخالفان بشار اسد در سوریه، بسیاری از دولتها را غافلگیر کرد؛ اما با تمام اینها، نفس این موضع گیری، حضور دولت جدید مصر را در متن تحولات منطقه ای ثابت می کرد.
آنچه روشن است در نبود یک سوریه نیرومند، مصر یکی از دولتهایی است که داعیه رهبری کشورهای عربی را در سر می پروراند؛ چنانچه عربستان، قطر، ترکیه، ایران، و حتی عراق نیز هیچکدام نمی خواهند تا از گردونه رقابتِ رهبری کشورهای اسلامی، کنار بروند.
کشورهای اسلامی امروزه در اصول و فروع، دستخوش تغییرات عمده شده اند؛ نباید انتظار داشت که مثلاً جنبش اخوان المسلمین در مصر، همان جنبشی باشد که در آغاز و پیدایش بود؛ چنانچه این توقع را در هیچ کشوری و در هیچ نظامی نمی توان داشت.
اگر جنبش اخوان در مصر، همان جنبشی بود که در ۸۰-۹۰ سال پیش در مصر ایجاد گردید، به یقین امروزه در مصر، امکان پیروزی نمی یافت. به هر حال، همراه با دولتهای مذکور، مصر و اخوان نیز خویش را برای احراز رهبری سیاسی جهان اسلام آماده می کند، اما اینکه کدام یک از این دولت و کشورها خواهند توانست چنین توفیقی را به دست بیاورند، باید منتظر ماند و دید تا کدام یک شایسته تراند و می توانند ابتکار عمل در همه ی کشورهای اسلامی را به دست گیرند.
نویسنده: سید فاضل محجوب
منبع : خبرگزاری آوا- کابل
