ویلیام توبی: خروج آمریکا از توافق هسته ای ایران چگونه خواهد بود؟
ویلیام توبی در مقاله ای در فارین پالیسی نوشت: طرح جان بولتون، سفیر پیشین آمریکا در سازمان ملل متحد، برای خروج دولت ترامپ از برجام در صورت تحقق این پیامدها را خواهد داشت:
۱ـ ایران به غنی سازی اورانیوم در سطح پیش از توافق یا حتی فراتر از آن چنان که تهدید کرده است، برخواهد گشت و آزاد از هر گونه تحریم صدها میلیارد دالر دارایی در دسترس خواهد داشت. این برای رژیمی که همچنان شعار مرگ بر آمریکا سر می دهد، ایده آل است.
۲ـ شکاف خطرناک در اتحاد ناتو عمیق تر خواهد شد. ایجاد این شکاف اولویت استراتژیک اول روسیه است. این امر باعث می شود متحدان بر سر ایران با یکدیگر بجنگند که پیروزی بزرگی برای پوتین خواهد بود.
۳ـ ممکن است بعضی از مفیدترین ابزارها برای مبارزه با گسترش و تکثیر جنگ افزار هسته ای تضعیف شود. به احتمال زیاد، شورای امنیت بر سر این مساله دو تکه خواهد شد و وتوی کشورها مانع هر گونه پیشرفت می شود. اگر آمریکا تصمیم به اعمال تحریم های ثانویه بگیرد، حتی اروپایی ها با آن مخالفت خواهند کرد. این اغتشاش درسی برای دیگر کشورها در جهت ساخت جنگ افزار هسته ای خواهد بود.
۴ـ واکنش هماهنگ و مؤثر در برابر چالش های ناشی از ایران در پایان انقضای برجام غیرممکن می شود. یکی از اشکالات برجام این است که مفاد محوری آن در کمتر از ۹ سال منقضی می شود. آمریکا به زودی نیاز به یک استراتژی دارد که مانع غنی سازی با ظرفیتی بسیار بیشتر در ایران شود. برای این امر آمریکا به همکاری بریتانیا، چین، فرانسه، آلمان و روسیه نیاز دارد. دشمنی با آن ها کار را سخت تر می کند.
بولتون حق دارد که طول زمان برجام کوتاه است، تهران فعالیت هایش در ساخت سلاح هسته ای در گذشته را اعلام نکرده، به نظر می رسد مراکز نظامی از بازرسی مستثنی است، میلیاردها دالر دارایی های ایران آزاد شده، و برای سرمایه گذاری و توافق تجاری که بعضی شان هزینه فعالیت های تروریستی و نظامی ایران را تأمین می کند، محدودیتی وجود ندارد. اما باید از زمان موجود در برجام برای ایجاد اجماع بین المللی علیه بازسازی قابلیت های غنی سازی اورانیوم و تولید پلوتونیوم در ایران استفاده کنیم. تهدید ناشی از ایران از بین نرفته و ممکن وخیم تر شود.
ملاحظه :
گزارش فوق به نظر کاملترین ملاحظات ناظر بردلایل نگرانی و اعتراض ترامپ و کلا امریکایی ها را توضیح می دهد .
ـ مسله اصلی ترامپ و تیمش مسأله ادامه حیات برجام ناقص الخلقه می باشد؛ چراکه برجام هسته ای بدون برجام های ۲و۳و۴ موجب خواهد شد تا ایران با ادامه رشد ظرفیت هایش در حوزه های بیرون از کنترل امریکایی ها در سال ۲۰۲۵، برای همیشه از کنترل خارج و آرزوی تغییر نظام سیاسی آن توسط کانون های قدرت جهانی به خاک سپرده شود.
ـ مشکل دیگر تا ۲۰۲۵ ازدست رفتن موقعیت کنترلی امریکا در حفظ سیاست های یک پارچه با متحدان اروپایی اش در قبال تهدیدات پایداری مانند ایران و روسیه و چین و تأمین امنیت رژیم اشغالگر خواهد بود که غفلت از این مهم سبب تغییرات پارادایمی در محیط بین الملل خواهد شد .
ـ مجموعه این تغییرات را باید محصول اتفاقی چون روی کار آمدن ترامپ در واشنگتن و تدبیر قاطع و هوشمندانه امام خامنه ای(دام ظله العالی) دایر بر محدود و منحصر ساختن پروژه مذاکراتی دولت با ۵+۱ صرفا به موضوع هسته ای ذکر کرد؛ پروژه ای که فی مابین جریان بین الملل گرای داخلی و دموکرات ها و به واسطه گری اتحادیه اروپایی تعریف و با برجام یک شروع و در بازه زمانی ۱۰ ساله و تکمیل بخش های دیگر برجام، قرار بود تا به تغییر رفتار اساسی در نظام سیاسی کشور منتج شده و ایران در سایه این تحول، به جامعه بین الملل تحت زعامت جهانی امریکا بازگشت داده می شد.
نویسنده: ابوالفضل ظهره وند، سفیر پیشین ایران در افغانستان
