ششمین نشست قلب آسیا با محوریت مشکلات افغانستان در امرتسر هندوستان پایان یافت، اما پی آمدهای سخنان اشرف غنی رئیس جمهور افغانستان هنوز از موضوع های مهم رسانه های گروهی افغانستان و برخی کشورهای همسایه است.
رئیس جمهور افغانستان در آن نشست و در یک اظهار نظر غیرقابل پیش بینی، کمک پنج صد میلیون دالری حکومت پاکستان برای بازسازی افغانسنان را که در نشست بروکسل به افغانستان وعده داده شده بود رد کرد و گفت که پاکستان(مقام های پاکستان) باید این مبلغ را در مبارزه با هراس افگنان در خاک خود هزینه کند.
مشاور امنیت ملی نخست وزیر پاکستان، در یک نشست خبری، اظهارات رئیس جمهور افغانستان را تحقیر حکومت پاکستان در خانه دشمن خود به حساب آورد.
در محافل رسانه ای افغانستان نیز تحلیل ها و تبصره های گوناگونی تا هنوز جریان داشته و هم چنان روی پی آمدهای اظهار نظر اشرف غنی سخن گفته می شود.
پاره ای از آگاهان بدین نظر اند که آنچه رئیس جمهور افغانستان اظهار داشته بر خلاف روح همگرایی منطقه ای است و اگر افغانستان بخواهد به صلح و ثبات پایدار دست پیدا کند باید تدبیر بیشتری به خرج دهد و بر رغم سیاست های خصمانه ای که پاکستان در پیش گرفته است توازن را حفظ کند تا روابط میان دو همسایه را بیش از این به تیرگی نکشاند.
برخی اما سخنان رئیس جمهور افغانستان را مناسب می دانند و بدین باوراند که افغانستان تا هنوز راه مماشات را با حکومت پاکستان در پیش گرفته بود، اما پاکستان هیچ گاه به خواسته های مردم و حکومت افغانستان پاسخ مثبت نداده است.
از این جهت آنچه رئیس جمهور اشرف غنی بر زبان آورده است در خور حکومت پاکستان است. رئیس جمهور اشرف غنی نیز در مصاحبه با یک رسانه خارجی - که در صفحه مجازی سخنگوی ریاست جمهور نشر شده است- از سخنان خود دفاع کرده و گفته است که تمام تلاش خود را به خرج دادیم تا اطمینان مقام های پاکستانی را بدست بیاوریم، اما پاکستان کمترین اقدامی در این راه صورت نداده است حال نوبت پاکستان است که در این راه قدم بردارد(نقل به مضمون)
از میان دیدگاه های مختلف و گوناگون، آنچه شایان توجه برخی آگاهان و تحلیل گران مسایل منطقه قرار گرفته آنست که ، فراز و فرودی که در سیاست افغانستان در قبال پاکستان دیده می شود بیانگر نبود یک راهبرد مشخص در روابط میان دو کشور است.
سیاست مبتنی بر هیجان و عاطفه از زمان حکومت کرزی آغاز یافت و بر رغم تجربه های تلخی که از آن شیوه عاید کشور شد، متاسفانه تا هنوز نیز ادامه داشته است.
آقای کرزی نیز گاهی از غیرت افغانی سخن گفت و زمانی هم پاکستان را برادر خواند و گفت: اگر امریکا بر پاکستان حمله کند، افغانستان در کنار پاکستان قرار خواهد گرفت و علیه امریکا خواهد جنگید! این اظهارات در حالی از سوی کرزی ابراز شد که بیشتر از پنجاه هزار سرباز امریکایی در افغانستان حضور داشت و امنیت افغانستان وابسته به حضور این سربازان گفته می شد.
سیاست افراط و تفریط نشان می دهد که حکومت افغانستان نه در گذشته و نه هم در حال، اغراض و مقاصد سیاسی پاکستان را درست تحلیل نکرده و این عدم درک باعث شده که مواضع درستی اتخاذ نکند و این نوسان ناشی از عدم شناخت یا تسامح غیر موجهی است که مقام های حکومت افغانستان در سالیان گذشته در پیش گرفته بودند.
همان گونه در اذهان عمومی باقی مانده است در فردای تشکیل حکومت وحدت ملی، اشرف غنی راهی پاکستان شد با مقام های سیاسی و نظامی آن کشور بحث و گفت و گو کرد، حتا حاضر شد که برخی مقام های امنیتی و اطلاعاتی را راهی پاکستان کند تا زیر نظر جنرال های پاکستانی آموزش ببینند، هم چنان برای نزدیک شدن به پاکستان برخی کمک های نظامی هند را رد کرد، این مواضع شتاب آلود بیانگر ناپختگی سیاسی حکومت وحدت ملی بود.
پاره ای از تحلیل گران بدین باور هستند که حکومت افغانستان هنوز به عمق نیت های سیاسی پاکستان اطلاع نیافته و یا تجاهل می ورزد، این موضع گیری ها بر احساسات و عواطف بیشتر استوار است تا عقلانیت.
هر سیاستی وقتی مبنای عقلانی نداشته باشد و بر احساسات صرف بنا یافته باشد این نتایج و پی آمدها را خواهد داشت. آنچه در عمل رئیس جمهور اشرف غنی دیده می شود بیان واضح همین سیاست غیر عقلانی مقام های حکومت افغانستان است.
حال این گونه سیاست ها چقدر می تواند کارآیی داشته باشد باید تجربه شود.
اما با توجه به واکنش حکومت پاکستان می توان پیش بینی کرد که این گونه موضع گیری ها برای حکومت و مردم افغانستان بدون هزینه نخواهد بود. مگر این که حکومت افغانستان تمهیداتی را به کار بندد و شیوه هایی را اتخاذ کند که واکنش های حکومت پاکستان را مهار نماید.
