"رئیس جمهور غنی قبل از ظهر روز دوشنبه پس از سفر رسمی دو روزه به قطر و دیدار با مقامات آن کشور، به منظور امضای موافقتنامه سه جانبه ترانسپورتی و ترانزیتی چابهار، وارد تهران شد و از سوی مقامات ایرانی مورد استقبال قرار گرفت.
رئیس جمهور اشرف غنی در این سفر موافقتنامه سه جانبه ترانسپورتی و ترانزیتی چابهار را به همراه همتای ایرانی خود و نخست وزیر هند در شهر تهران امضا می کند."
خبر فوق خبر جالبی است و نشان دهنده روابط نیک و دوستانه با دو همسایه قوی و نسبتاً تاثیرگذار برای افغانستان و منطقه می باشد.
هند و ایران؛ دو همسایه و هم محلی هایی که برای افغانستان هیچگاه نه تنها خطرساز نبوده اند که همواره در جهت کمک به دولت و ملت افغانستان، ساعی و کوشا بوده اند و تا توانسته اند دولت و مردم کشور ما را در جهت رسیدن به آبادانی و رفاه یاری رسانده اند.
روش و موضع دو کشور ایران و هند در قبال دولت و ملت افغانستان دقیقاً بر خلاف روش و موضع دولت همسایه جنوبی ما یعنی پاکستان در برابر دولت و مردم ما بوده است؛ به این معنی که به هر اندازه و میزان که ایران و هند به کشور ما کمک های بشردوستانه و انسانی و اخلاقی کرده اند، به همان میزان و بیشتر از آن، دولتمردان اسلام آباد در جهت تخریب و ناامن کردن کشور و کشتار هموطنان بی گناه ما، اصرار ورزیده اند.
اما با همه ی اینها یک ضعف مفرط و غلط در عرف دیپلماتیک میان دولتها وجود دارد و آن اینکه دولت و کشوری که شرور نیست و شرش به دولتها و کشورهای دیگر نمی رسد و احیاناً سبب و باعث خیر برای دولتها و همسایگان خویش و حتی برای همه ی بشریت هست و خیر خواه انسانها در هر گوشه و کنار این کره خاکی می باشد، دولتها و حتی همسایگان آن به آن دولت و کشور، کمتر توجه و التفات دارند!
به نظر می رسد در این جهان دولت و کشورها حتی الامکان تا می توانند خود را به ابزار آلات شرارت و شر رسانی به دیگران، مجهز و آماده کنند و تا می توانند از شرور و خطرهای خویش دیگر دولت و ملت و کشورها را در امان نگذارند و در یک کلام، مانند برخی از دولتهای شرور و شرارت پیشه منطقه نظیر پاکستان، عربستان، قطر، ترکیه و اسرائیل، همواره به دنبال مسلمان آزاری و قتل و کشتار آنان و نیز تخریب زیرساختهای کشورهای اسلامی با استفاده از گروههای تروریستی و دهشت افکن باشند؛ تا توجه همگان از جمله همسایگان را به خویش جلب کنند!
البته تا مقدار زیادی دلیل این کم توجهی ها نسبت به همسایگان نیک و بدرد بخور، بر می گردد به استقلال و عدم استقلال دولت و کشورها و به هر میزان که دولت و کشوری از آزادی و آزادگی و استقلال داخلی برخوردار باشد، به همان میزان و اندازه در مستقل عمل کردنش به خصوص در سیاست های خارجی اش تاثیر گذار است و بر عکس آن نیز بر عکس خواهد بود؛ به این معنی که وابستگی به قدرتها و دولتهای بیرونی، همه چیز از جمله روابط و تعاملات خارجی یک دولت و کشور را متاثر می سازد.
در هر حال، هر چه هست، دولتمردان ما چنانچه باید بدانند که می دانند؛ جمهوری اسلامی ایران و همچنان هند؛ حالا به هر دلیل و با هر انگیزه ای ولو رقابت با همسایگانی نظیر پاکستان، در عرض و طول دهه های طولانی و به خصوص در دوره ی پسا طالبانی، همواره در کنار دولت و ملت افغانستان قرار داشته اند و تجربه این چندین سال گذشته لااقل تا کنون نشان داده که دولتهای این دو کشور بزرگ و قدرتمند، نه تنها به دنبال ضربه زدن به افغانستان و دولت و مردم آن نبوده اند؛ که بیشترین کمک های نقدی و فرهنگی را به جامعه افغانستانی ما داشته اند.
حال و با توجه به تجربه های نیک و خوب و پذیرفتنی موجود میان سه دولت و ملتهای افغانستان، ایران و هند، ایجاب می کند تا دولتمردان ما با نگاه بکر و تازه و بهتری به روابط میان خود و دو دولت و ملت دوست و برادر هند و ایران بنگرند و در اوضاع و شرائط کنونی که دولت و ملت ما به نوعی تحت استثمار اقتصادی برخی از کشورهای همسایه قرار گرفته و این همسایه نیز از ناچاری دولت و ملت ما سوء استفاده کرده و از آن به عنوان اهرم و حربه وارد کردن فشار بهره می برد، در جهت هر چه نزدیک شدن به کشورهایی چون هند و ایران و نیز سایر همسایگان و دولتهای منطقه ای که بنای دشمنی با دولت و مردم ما را ندارند، بیشتر تلاش کنند و از فرصت های ایجاد شده توسط دولت های پیشین در جهت تعامل بهتر و موثر با کشورهایی چون ایران و هند، بهره لازم و کافی را ببرند.
استفاده از بندر چابهار ایران جهت مبادلات و صدور و ورود کالاهای ایرانی، هندی و افغانستانی به مقصد هر سه کشور را می توان به عنوان نقطه عطفی در تاریخ تجاری کشورهای مذکور تلقی کرد و آن را گام بلندی دانست در جهت رشد و شکوفائی و نیز یک رنسانس عظیم اقتصادی در سطح اقتصاد دولت و ملتهای این سه کشور مهم و راهبردی.
در زیر به مزایای فوق العاده اقتصادی بندر چابهار برای افغانستان از دید کارشناسان امور اقتصادی توجه می دهیم:
"افغانستان یک کشور کاملا وارداتی و محاط به خشکه است و انتقال اموال تجاری با استفاده از راه آبی و دریا، می تواند هزینه انتقال اموال را کاهش دهد و زمینه سرمایه گذاری در کشور را نیز افزایش دهد.
از این رو، چابهار به دلیل نزدیکی با افغانستان و نقطه اتصال کشور به آبهای آزاد و تعرفه پایین هزینه های بارگیری، نگهداری، صادرات و واردات کالاها مورد توجه مقامات، تجار و بازرگانان داخلی و خارجی قرار گرفته است.
از سویی هم این بندر، به دلیل شرایط آب و هوایی اش قادر است در تمامی طول سال امكان انتقال كالا به آسیای میانه را فراهم کند.
در کنار آن، یك شاهراه عمده كه چابهار را به شاهراه قندهار ـ هرات متصل می‌كند، دو طرح ریلی نیز در دست اجرا قرار دارد که نخستین خط آهن كه هندی ها ساخت آن را برعهده دارند بندر چابهار را به منطقه حاجیگک، متصل خواهد كرد. خط دوم كه ایرانی ها سرگرم ساخت آن هستند، شهر هرات را به مشهد ایران متصل و از آن جا به سمت تركیه ادامه خواهد یافت.
با توجه به اینکه نیمی از نفت مورد نیاز کشور از ایران تأمین می شود و راه های فعلی انتقال آن، مقرون به صرفه نیست و با استفاده از راه های ریلی چابهار می توان به دیگر اهمیت آن برای اتصاف اقتصاد کشور به اقیانوس را برجسته سازد.
همچنین باید به تیرگی روابط کابل با اسلام آباد در برخی مواقع اشاره کرد که این تیرگی تاثیرات خود را به مانند گذشته بالای انتقال اموال تجاری افغانستان می گذارد، چون مسیر پاکستان در حال حاضر هزینه کمتری برای انتقال اموال تجاری دارد؛ پس با این حساب و در صورت استفاده از چابهار، وابستگی به مسیر پاکستان نیز از بین رفته و تاثیرات کمتری را شاهد خواهیم بود."
رئیس جمهور اشرف غنی در این سفر موافقتنامه سه جانبه ترانسپورتی و ترانزیتی چابهار را به همراه همتای ایرانی خود و نخست وزیر هند در شهر تهران امضا می کند."
خبر فوق خبر جالبی است و نشان دهنده روابط نیک و دوستانه با دو همسایه قوی و نسبتاً تاثیرگذار برای افغانستان و منطقه می باشد.
هند و ایران؛ دو همسایه و هم محلی هایی که برای افغانستان هیچگاه نه تنها خطرساز نبوده اند که همواره در جهت کمک به دولت و ملت افغانستان، ساعی و کوشا بوده اند و تا توانسته اند دولت و مردم کشور ما را در جهت رسیدن به آبادانی و رفاه یاری رسانده اند.
روش و موضع دو کشور ایران و هند در قبال دولت و ملت افغانستان دقیقاً بر خلاف روش و موضع دولت همسایه جنوبی ما یعنی پاکستان در برابر دولت و مردم ما بوده است؛ به این معنی که به هر اندازه و میزان که ایران و هند به کشور ما کمک های بشردوستانه و انسانی و اخلاقی کرده اند، به همان میزان و بیشتر از آن، دولتمردان اسلام آباد در جهت تخریب و ناامن کردن کشور و کشتار هموطنان بی گناه ما، اصرار ورزیده اند.
اما با همه ی اینها یک ضعف مفرط و غلط در عرف دیپلماتیک میان دولتها وجود دارد و آن اینکه دولت و کشوری که شرور نیست و شرش به دولتها و کشورهای دیگر نمی رسد و احیاناً سبب و باعث خیر برای دولتها و همسایگان خویش و حتی برای همه ی بشریت هست و خیر خواه انسانها در هر گوشه و کنار این کره خاکی می باشد، دولتها و حتی همسایگان آن به آن دولت و کشور، کمتر توجه و التفات دارند!
به نظر می رسد در این جهان دولت و کشورها حتی الامکان تا می توانند خود را به ابزار آلات شرارت و شر رسانی به دیگران، مجهز و آماده کنند و تا می توانند از شرور و خطرهای خویش دیگر دولت و ملت و کشورها را در امان نگذارند و در یک کلام، مانند برخی از دولتهای شرور و شرارت پیشه منطقه نظیر پاکستان، عربستان، قطر، ترکیه و اسرائیل، همواره به دنبال مسلمان آزاری و قتل و کشتار آنان و نیز تخریب زیرساختهای کشورهای اسلامی با استفاده از گروههای تروریستی و دهشت افکن باشند؛ تا توجه همگان از جمله همسایگان را به خویش جلب کنند!
البته تا مقدار زیادی دلیل این کم توجهی ها نسبت به همسایگان نیک و بدرد بخور، بر می گردد به استقلال و عدم استقلال دولت و کشورها و به هر میزان که دولت و کشوری از آزادی و آزادگی و استقلال داخلی برخوردار باشد، به همان میزان و اندازه در مستقل عمل کردنش به خصوص در سیاست های خارجی اش تاثیر گذار است و بر عکس آن نیز بر عکس خواهد بود؛ به این معنی که وابستگی به قدرتها و دولتهای بیرونی، همه چیز از جمله روابط و تعاملات خارجی یک دولت و کشور را متاثر می سازد.
در هر حال، هر چه هست، دولتمردان ما چنانچه باید بدانند که می دانند؛ جمهوری اسلامی ایران و همچنان هند؛ حالا به هر دلیل و با هر انگیزه ای ولو رقابت با همسایگانی نظیر پاکستان، در عرض و طول دهه های طولانی و به خصوص در دوره ی پسا طالبانی، همواره در کنار دولت و ملت افغانستان قرار داشته اند و تجربه این چندین سال گذشته لااقل تا کنون نشان داده که دولتهای این دو کشور بزرگ و قدرتمند، نه تنها به دنبال ضربه زدن به افغانستان و دولت و مردم آن نبوده اند؛ که بیشترین کمک های نقدی و فرهنگی را به جامعه افغانستانی ما داشته اند.
حال و با توجه به تجربه های نیک و خوب و پذیرفتنی موجود میان سه دولت و ملتهای افغانستان، ایران و هند، ایجاب می کند تا دولتمردان ما با نگاه بکر و تازه و بهتری به روابط میان خود و دو دولت و ملت دوست و برادر هند و ایران بنگرند و در اوضاع و شرائط کنونی که دولت و ملت ما به نوعی تحت استثمار اقتصادی برخی از کشورهای همسایه قرار گرفته و این همسایه نیز از ناچاری دولت و ملت ما سوء استفاده کرده و از آن به عنوان اهرم و حربه وارد کردن فشار بهره می برد، در جهت هر چه نزدیک شدن به کشورهایی چون هند و ایران و نیز سایر همسایگان و دولتهای منطقه ای که بنای دشمنی با دولت و مردم ما را ندارند، بیشتر تلاش کنند و از فرصت های ایجاد شده توسط دولت های پیشین در جهت تعامل بهتر و موثر با کشورهایی چون ایران و هند، بهره لازم و کافی را ببرند.
استفاده از بندر چابهار ایران جهت مبادلات و صدور و ورود کالاهای ایرانی، هندی و افغانستانی به مقصد هر سه کشور را می توان به عنوان نقطه عطفی در تاریخ تجاری کشورهای مذکور تلقی کرد و آن را گام بلندی دانست در جهت رشد و شکوفائی و نیز یک رنسانس عظیم اقتصادی در سطح اقتصاد دولت و ملتهای این سه کشور مهم و راهبردی.
در زیر به مزایای فوق العاده اقتصادی بندر چابهار برای افغانستان از دید کارشناسان امور اقتصادی توجه می دهیم:
"افغانستان یک کشور کاملا وارداتی و محاط به خشکه است و انتقال اموال تجاری با استفاده از راه آبی و دریا، می تواند هزینه انتقال اموال را کاهش دهد و زمینه سرمایه گذاری در کشور را نیز افزایش دهد.
از این رو، چابهار به دلیل نزدیکی با افغانستان و نقطه اتصال کشور به آبهای آزاد و تعرفه پایین هزینه های بارگیری، نگهداری، صادرات و واردات کالاها مورد توجه مقامات، تجار و بازرگانان داخلی و خارجی قرار گرفته است.
از سویی هم این بندر، به دلیل شرایط آب و هوایی اش قادر است در تمامی طول سال امكان انتقال كالا به آسیای میانه را فراهم کند.
در کنار آن، یك شاهراه عمده كه چابهار را به شاهراه قندهار ـ هرات متصل می‌كند، دو طرح ریلی نیز در دست اجرا قرار دارد که نخستین خط آهن كه هندی ها ساخت آن را برعهده دارند بندر چابهار را به منطقه حاجیگک، متصل خواهد كرد. خط دوم كه ایرانی ها سرگرم ساخت آن هستند، شهر هرات را به مشهد ایران متصل و از آن جا به سمت تركیه ادامه خواهد یافت.
با توجه به اینکه نیمی از نفت مورد نیاز کشور از ایران تأمین می شود و راه های فعلی انتقال آن، مقرون به صرفه نیست و با استفاده از راه های ریلی چابهار می توان به دیگر اهمیت آن برای اتصاف اقتصاد کشور به اقیانوس را برجسته سازد.
همچنین باید به تیرگی روابط کابل با اسلام آباد در برخی مواقع اشاره کرد که این تیرگی تاثیرات خود را به مانند گذشته بالای انتقال اموال تجاری افغانستان می گذارد، چون مسیر پاکستان در حال حاضر هزینه کمتری برای انتقال اموال تجاری دارد؛ پس با این حساب و در صورت استفاده از چابهار، وابستگی به مسیر پاکستان نیز از بین رفته و تاثیرات کمتری را شاهد خواهیم بود."
مولف : سیدفاضل محجوب
