يكي از خواسته ها و تمايلات رواني انسان ، اميد و آرزو به آينده است و هر فردي در انتظار بهروزي و آينده اي روشن و درخشان است و همانطوري كه غريزه جنسي، شهوت ، حب و بغض بر اساس فطرت بنا شده‌اند و هيچ يك از اين غرائز بيهوده و عبث آفريده نشده اند، اميد بستن به آينده و در آرزوي روزي بهتر بودن نيز بيهوده نيست و بر اساس هدف و انگيزه خاصي پديده آمده است و اختصاص به ملل و قوم خاصي ندارد؛ بلكه تمام مردم دنيا اميد و انتظار دارند و در جستجوي زندگي بهتر و سعادت و خوشبختي اند. اين موضوع به عنوان يك اصل رواني در ميان همه انسانها و ملتهاي دنيا وجود دارد و انكارناپذير است.
دين مبين اسلام، غرايز فطري بشر را رهبري نموده و در مسير خاصي هدايت مي كند تا در طريق كمال الهي حركت كرده و از خطر سقوط در منجلاب گناه و تباهي در امان بمانند. لذا پديده انتظار و اميد به آينده اي بهتر كه همواره موجب رشد و پويايي انسان است همواره مورد توصيه و تشويق آيين حياتبخش اسلام بوده و به همه پيروان خويش و رهروان راه حق و عدالت سفارش مي كند كه بهروزي و سعادت و سربلندي انسانها فقط در سايه حكومت عدالت گستر اسلامي و رهبري نجات بخش بشريت تحقق مي يابد.
بنابراين مكتب انتظار فرج و به اميد حكومت عدل و داد بودن، مكتبي انسان ساز و حركت آفرين در فرا راه بشر مي باشد و آنان كه مكتب انتظار را به عنوان مكتب سكوت و خمودگي و ايستادگي مي پندارند ، معناي واقعي انتظار فرج را به خوبي نشناخته و به عمق آن پي نبرده اند. انتظار فرج و اميد به آينده به انسان نيرو مي‌بخشد و به زندگي انسان جهت مي دهد تا بتواند با پشتكار بيشتر و اميدواري و پايداري به حيات خويش ادامه دهد.
انتظار از ديدگاه قرآن
در قرآن كريم آيات متعددي وجود دارد كه انسان را به آينده نويد داده و اميدوار مي سازد .
برخي از اين آيات عبارتند از :
«هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و كفي بالله شهيداً ». (۱)
«او خدايي است كه پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاده است تا آن بر همه اديان پيروز گرداند و بر حقيقت اين سخن گواهي خدا كافي است.»
«هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و لوكره المشركون».(۲)
«او كسي است كه پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاده است تا آن را بر همه اديان پيروز گرداند، هرچند براي مشركان ناخوشايند باشد.»
«و لقد كتبنا في الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادي الصالحون.»(۳)
«و به راستي در زبور، پس از تورات نوشته ايم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث مي برند.»
«و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثين.»(۴)
«و ما اراده كرديم بر كساني كه در روي زمين به زبوني و استضعاف كشيده شده اند، منت نهاده و آنان را پيشوا گردانيم و ايشان را وارث اين زمين قرار دهيم.»
انتظار از نظر روايات اسلامي
درباره انتظار فرج و اميد به حكومت عدالت گستر حضرت مهدي(عج) داشتن ، در روايات زيادي از پيامبر عظيم الشأن اسلام و امامان معصوم (ع) بيان شده است كه آنها را مي توان به چند دسته تقسيم كرد:
- فضيلت و ارزش معنوي انتظار
- انتظار فرج و صبر و مقاومت در برابر ناملايمات و سختيها
- انتظار فرج و تلاش توأم با اخلاق پسنديده و پرهيز از گناه
- وظيفه و ويژگي هاي منتظرين فرج امام زمان (عج)
- پاداش منتظرين ظهور امام عصر (عج)
فضيلت و ارزش انتظار
انتظار ظهور امام عصر(عج)، از ديدگاه اسلام و روايات پيشوايان اسلامي داراي فضيلت و ارزش معنوي فراواني است .
در اين قسمت به پاره اي از روايات و احاديث اسلامي براي نمونه اشاره مي شود:
قال رسول الله (ص) : «افضل اعمال امتي، انتظار فرج الله عز و جل»(۵)
پيامبر گرامي اسلام (ص) مي فرمايد : «بهترين عمل پيروان من انتظار ظهور داشتن از جانب خداوند متعال است.»
عن ابي عبدالله (ع) قال : قال رسول الله (ص): سياتي قوم من بعدكم الرجل الواحد منهم له اجر خمسين منكم، قالوا : يا رسول الله نحن كنامعك ببدر و احد و حنين و نزل فينا القرآن. فقال : انكم لو تحملوا لما حملوا لم تصبرو اصبرهم.(۶)
امام صادق (ع) از پيامبر اسلام نقل مي كند كه آن حضرت، يارانش را مورد خطاب قرار داد و فرمود : بزودي پس از شما گروهي مي آيند كه پاداش هر يك از آنان برابر با پنجاه تن از شما خواهد بود . ياران پيامبر عرض كردند : يا رسول الله! ما در ركاب شما در جنگهاي بدر و احد و حنين با دشمنان اسلام جنگيديم و قرآن كريم در زمان ما نازل شد (چگونه با همه اين افتخار و سربلندي ، آنان از ما برترند؟)
پيامبر گرامي اسلام (ص) جواب دادند : اگر شما با آن مشكلاتي كه آنان تحمل خواهند كرد ، روبرو مي شديد، صبر و مقاومت آنها را نداشتيد.
قال الصادق(ع): من دين الائمة، الورع و العفة و الصلاح (... الي قوله) و انتظار الفرج بالصبر.(۷)
امام صادق(ع) مي فرمايد : پارسايي ، پاكدامني و نيكوكاري و مصلحت و ... همچنين انتظار فرج توأم با صبر و مقاومت (در برابر انجام وظيفه) از سيره امامان و پيشوايان است .
بدون ترديد ، از اهداف مهم قيام آن حضرت ، مبارزه با فساد و گسترش عدل و داد در پهنه زمين است . او مي آيد تا منكرات را از صحنه گيتي برطرف سازد .
او مي آيد تا ظلم و ستم را ريشه كن كند و انقلاب عظيمي برپا نمايد . احتمال قيام و انقلاب وي در هر لحظه اي ممكن است و قيام او تصادفي نيست يعني علمي دارد كه مافوق علمهاست و قدرتي دارد كه بالاتر از همه قدرتهاست و پيروان او نيز بايد در انقلاب او سهم ارزنده اي داشته باشند و خويشتن را با سلاح علم و آگاهي توأم با تقوي و پاكدامني مجهز سازند .
منتظران آن حضرت بگونه اي رفتار خواهند كرد كه لياقت و شايستگي در ركاب وي بودن و درك كردن محضر آن وجود نازنين را به اثبات برسانند و انتظار در كليه ابعاد زندگي و حيات آنان نقش سازنده اي داشته باشد .
كسي كه منتظر پاكي است، معقول نيست خودش آلوده و پليد باشد ، منتظر پاكي ، قلب ، روان و اعمال و كردارش بر اعتقادش گواهي مي دهد و رهرو راستين او خواهد بود .
بنابراين نحوه ظهور آن حضرت و هدف و برنامه اش معلوم است. لذا بايستي خويشتن را طوري مجهز نماييم كه آمادگي كامل و لياقت زندگي در سايه حكومت وي را داشته باشيم و نسبت به انجام منكرات همواره معترض بوده و در انقلاب او سهم بسزايي داشته باشيم .
ويژگيهاي منتظرين ظهور
در مورد ويژگي ها و وظيفه منتظرين ظهور امام عصر(عج) روايات زيادي از پيشوايان اسلامي رسيده است كه در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود :
۱- قال علي(ع) : اصحابُ المهدي شَبابٌ لا كهُول فيهم .(۸)
ياران مهدي جوانند و ميان سالي در ميان آنان نيست .
۲- قال الباقر(ع) : يَظهَرُ في ثلاثمأةِ و ثلاثَةَ عَشَرَ رجلاً ... رهبانٌ بِالليل اَسدٌ بِالنهّار .(۹)
[امام زمان] با همراهي سيصد و سيزده مرد ، كه راهبان شب و شيران روزند، ظهور مي كند .
۳- قال الباقر(ع) : كَاَنّي باصحابِ القائِم و قد اَحاطُوا بما بينَ الخافقينِ فَلَيسَ مِن شيءٍ اِلّا َو هُو مطيعٌ لَهُم .(۱۰)
گويا ياران قائم را مي بينم كه بر شرق و غرب عالم مسلط شده اند و هيچ چيزي نيست مگر آن كه از آنها فرمان مي برد .
۴- قال الصادق(ع): مَن سَرَّهُ اَن يكونَ من اصحاب القائم فَليَنتَظِر وَ ليَعمل بالوَرَعِ و محاسنَ الاخلاق و هو منتظر...(۱۱)
هركس خوش دارد از ياران امام مهدي(عج) باشد ، بايد منتظر باشد و پارسايي پيشه كند و اخلاق خويش را نيكو سازد .
۵- قال الكاظم(ع) : لو كانَ فيكُم عِدّةُ اَهلِ بدرٍ لَقامَ قائمنا.(۱۲)
اگر به تعداد اصحاب بدر [مؤمن كامل] در ميان شما بود ، قائم ما قيام مي كرد .
امام صادق(ع) آرزوي درك حضور امام مهدي(ع) طلب نموده و مي فرمايند :
« لَو اَدركتُهُ لَخَدَمتُهُ ايامَ حياتي. »(۱۳)
اگر او [امام زمان(عج)] را دريابم ، تمام عمر در خدمت او خواهم بود .
اميد است خداوند به همه مشتاقان و ارادتمندان به ساحت مقدس آن حضرت توفيق عنايت فرمايد تا با الگوپذيري از فرهنگ انتظار ، روح مسئوليت پذيري و آمادگي را در ياوران مهدي موعود (عج) تقويت گردد و فيض درك حضور فرزند دلبند زهراي اطهر (س) را به همه ما عطا نمايد .
نویسنده: محمد سالار
_________________________
پي نوشت ها:
۱- فتح/ ۲۸
۲- صف/ ۹
۳- انبياء/ ۱۰۵
۴- قصص/ ۵
۵- بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، حديث ۲.
۶- بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۰ ، حديث ۲۶.
۷- بحارالأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۲ ، حديث اول.
۸- الغيبه ، طوسي ، ص ۴۷۶
۹- الفتن ، ابن حمّاد، ج اول ص ۳۴۵
۱۰- كمال الدين، ص ۶۷۳
۱۱- الغيبه ، نعماني، ص ۲۰۰
۱۲- مشكاة الانوار، ص ۱۲۸
۱۳- الغيبه ، نعماني ، ص ۲۴۵
دين مبين اسلام، غرايز فطري بشر را رهبري نموده و در مسير خاصي هدايت مي كند تا در طريق كمال الهي حركت كرده و از خطر سقوط در منجلاب گناه و تباهي در امان بمانند. لذا پديده انتظار و اميد به آينده اي بهتر كه همواره موجب رشد و پويايي انسان است همواره مورد توصيه و تشويق آيين حياتبخش اسلام بوده و به همه پيروان خويش و رهروان راه حق و عدالت سفارش مي كند كه بهروزي و سعادت و سربلندي انسانها فقط در سايه حكومت عدالت گستر اسلامي و رهبري نجات بخش بشريت تحقق مي يابد.
بنابراين مكتب انتظار فرج و به اميد حكومت عدل و داد بودن، مكتبي انسان ساز و حركت آفرين در فرا راه بشر مي باشد و آنان كه مكتب انتظار را به عنوان مكتب سكوت و خمودگي و ايستادگي مي پندارند ، معناي واقعي انتظار فرج را به خوبي نشناخته و به عمق آن پي نبرده اند. انتظار فرج و اميد به آينده به انسان نيرو مي‌بخشد و به زندگي انسان جهت مي دهد تا بتواند با پشتكار بيشتر و اميدواري و پايداري به حيات خويش ادامه دهد.
انتظار از ديدگاه قرآن
در قرآن كريم آيات متعددي وجود دارد كه انسان را به آينده نويد داده و اميدوار مي سازد .
برخي از اين آيات عبارتند از :
«هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و كفي بالله شهيداً ». (۱)
«او خدايي است كه پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاده است تا آن بر همه اديان پيروز گرداند و بر حقيقت اين سخن گواهي خدا كافي است.»
«هو الذي ارسل رسوله بالهدي و دين الحق ليظهره علي الدين كله و لوكره المشركون».(۲)
«او كسي است كه پيامبرش را با هدايت و دين حق فرستاده است تا آن را بر همه اديان پيروز گرداند، هرچند براي مشركان ناخوشايند باشد.»
«و لقد كتبنا في الزبور من بعد الذكر ان الارض يرثها عبادي الصالحون.»(۳)
«و به راستي در زبور، پس از تورات نوشته ايم كه زمين را بندگان شايسته من به ارث مي برند.»
«و نريد ان نمن علي الذين استضعفوا في الارض و نجعلهم ائمه و نجعلهم الوارثين.»(۴)
«و ما اراده كرديم بر كساني كه در روي زمين به زبوني و استضعاف كشيده شده اند، منت نهاده و آنان را پيشوا گردانيم و ايشان را وارث اين زمين قرار دهيم.»
انتظار از نظر روايات اسلامي
درباره انتظار فرج و اميد به حكومت عدالت گستر حضرت مهدي(عج) داشتن ، در روايات زيادي از پيامبر عظيم الشأن اسلام و امامان معصوم (ع) بيان شده است كه آنها را مي توان به چند دسته تقسيم كرد:
- فضيلت و ارزش معنوي انتظار
- انتظار فرج و صبر و مقاومت در برابر ناملايمات و سختيها
- انتظار فرج و تلاش توأم با اخلاق پسنديده و پرهيز از گناه
- وظيفه و ويژگي هاي منتظرين فرج امام زمان (عج)
- پاداش منتظرين ظهور امام عصر (عج)
فضيلت و ارزش انتظار
انتظار ظهور امام عصر(عج)، از ديدگاه اسلام و روايات پيشوايان اسلامي داراي فضيلت و ارزش معنوي فراواني است .
در اين قسمت به پاره اي از روايات و احاديث اسلامي براي نمونه اشاره مي شود:
قال رسول الله (ص) : «افضل اعمال امتي، انتظار فرج الله عز و جل»(۵)
پيامبر گرامي اسلام (ص) مي فرمايد : «بهترين عمل پيروان من انتظار ظهور داشتن از جانب خداوند متعال است.»
عن ابي عبدالله (ع) قال : قال رسول الله (ص): سياتي قوم من بعدكم الرجل الواحد منهم له اجر خمسين منكم، قالوا : يا رسول الله نحن كنامعك ببدر و احد و حنين و نزل فينا القرآن. فقال : انكم لو تحملوا لما حملوا لم تصبرو اصبرهم.(۶)
امام صادق (ع) از پيامبر اسلام نقل مي كند كه آن حضرت، يارانش را مورد خطاب قرار داد و فرمود : بزودي پس از شما گروهي مي آيند كه پاداش هر يك از آنان برابر با پنجاه تن از شما خواهد بود . ياران پيامبر عرض كردند : يا رسول الله! ما در ركاب شما در جنگهاي بدر و احد و حنين با دشمنان اسلام جنگيديم و قرآن كريم در زمان ما نازل شد (چگونه با همه اين افتخار و سربلندي ، آنان از ما برترند؟)
پيامبر گرامي اسلام (ص) جواب دادند : اگر شما با آن مشكلاتي كه آنان تحمل خواهند كرد ، روبرو مي شديد، صبر و مقاومت آنها را نداشتيد.
قال الصادق(ع): من دين الائمة، الورع و العفة و الصلاح (... الي قوله) و انتظار الفرج بالصبر.(۷)
امام صادق(ع) مي فرمايد : پارسايي ، پاكدامني و نيكوكاري و مصلحت و ... همچنين انتظار فرج توأم با صبر و مقاومت (در برابر انجام وظيفه) از سيره امامان و پيشوايان است .
بدون ترديد ، از اهداف مهم قيام آن حضرت ، مبارزه با فساد و گسترش عدل و داد در پهنه زمين است . او مي آيد تا منكرات را از صحنه گيتي برطرف سازد .
او مي آيد تا ظلم و ستم را ريشه كن كند و انقلاب عظيمي برپا نمايد . احتمال قيام و انقلاب وي در هر لحظه اي ممكن است و قيام او تصادفي نيست يعني علمي دارد كه مافوق علمهاست و قدرتي دارد كه بالاتر از همه قدرتهاست و پيروان او نيز بايد در انقلاب او سهم ارزنده اي داشته باشند و خويشتن را با سلاح علم و آگاهي توأم با تقوي و پاكدامني مجهز سازند .
منتظران آن حضرت بگونه اي رفتار خواهند كرد كه لياقت و شايستگي در ركاب وي بودن و درك كردن محضر آن وجود نازنين را به اثبات برسانند و انتظار در كليه ابعاد زندگي و حيات آنان نقش سازنده اي داشته باشد .
كسي كه منتظر پاكي است، معقول نيست خودش آلوده و پليد باشد ، منتظر پاكي ، قلب ، روان و اعمال و كردارش بر اعتقادش گواهي مي دهد و رهرو راستين او خواهد بود .
بنابراين نحوه ظهور آن حضرت و هدف و برنامه اش معلوم است. لذا بايستي خويشتن را طوري مجهز نماييم كه آمادگي كامل و لياقت زندگي در سايه حكومت وي را داشته باشيم و نسبت به انجام منكرات همواره معترض بوده و در انقلاب او سهم بسزايي داشته باشيم .
ويژگيهاي منتظرين ظهور
در مورد ويژگي ها و وظيفه منتظرين ظهور امام عصر(عج) روايات زيادي از پيشوايان اسلامي رسيده است كه در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود :
۱- قال علي(ع) : اصحابُ المهدي شَبابٌ لا كهُول فيهم .(۸)
ياران مهدي جوانند و ميان سالي در ميان آنان نيست .
۲- قال الباقر(ع) : يَظهَرُ في ثلاثمأةِ و ثلاثَةَ عَشَرَ رجلاً ... رهبانٌ بِالليل اَسدٌ بِالنهّار .(۹)
[امام زمان] با همراهي سيصد و سيزده مرد ، كه راهبان شب و شيران روزند، ظهور مي كند .
۳- قال الباقر(ع) : كَاَنّي باصحابِ القائِم و قد اَحاطُوا بما بينَ الخافقينِ فَلَيسَ مِن شيءٍ اِلّا َو هُو مطيعٌ لَهُم .(۱۰)
گويا ياران قائم را مي بينم كه بر شرق و غرب عالم مسلط شده اند و هيچ چيزي نيست مگر آن كه از آنها فرمان مي برد .
۴- قال الصادق(ع): مَن سَرَّهُ اَن يكونَ من اصحاب القائم فَليَنتَظِر وَ ليَعمل بالوَرَعِ و محاسنَ الاخلاق و هو منتظر...(۱۱)
هركس خوش دارد از ياران امام مهدي(عج) باشد ، بايد منتظر باشد و پارسايي پيشه كند و اخلاق خويش را نيكو سازد .
۵- قال الكاظم(ع) : لو كانَ فيكُم عِدّةُ اَهلِ بدرٍ لَقامَ قائمنا.(۱۲)
اگر به تعداد اصحاب بدر [مؤمن كامل] در ميان شما بود ، قائم ما قيام مي كرد .
امام صادق(ع) آرزوي درك حضور امام مهدي(ع) طلب نموده و مي فرمايند :
« لَو اَدركتُهُ لَخَدَمتُهُ ايامَ حياتي. »(۱۳)
اگر او [امام زمان(عج)] را دريابم ، تمام عمر در خدمت او خواهم بود .
اميد است خداوند به همه مشتاقان و ارادتمندان به ساحت مقدس آن حضرت توفيق عنايت فرمايد تا با الگوپذيري از فرهنگ انتظار ، روح مسئوليت پذيري و آمادگي را در ياوران مهدي موعود (عج) تقويت گردد و فيض درك حضور فرزند دلبند زهراي اطهر (س) را به همه ما عطا نمايد .
نویسنده: محمد سالار
_________________________
پي نوشت ها:
۱- فتح/ ۲۸
۲- صف/ ۹
۳- انبياء/ ۱۰۵
۴- قصص/ ۵
۵- بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، حديث ۲.
۶- بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۰ ، حديث ۲۶.
۷- بحارالأنوار، ج۵۲، ص ۱۲۲ ، حديث اول.
۸- الغيبه ، طوسي ، ص ۴۷۶
۹- الفتن ، ابن حمّاد، ج اول ص ۳۴۵
۱۰- كمال الدين، ص ۶۷۳
۱۱- الغيبه ، نعماني، ص ۲۰۰
۱۲- مشكاة الانوار، ص ۱۲۸
۱۳- الغيبه ، نعماني ، ص ۲۴۵
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - سرویس مناسبت ها
