حضرت آیت الله مجاهد در مراسمی که دفتر آیت الله مکارم شرازی درکابل برگزار شده بود، گفت: در روایات آمده که انسان ها به خاطر نادانی ها، به نفس خود ظلم می کنند و گر نه خداوند" لیس با اظلام للعبید".
وی به روایتی اشاره کرد و گفت: " الاربعة للا ربعة لا للاربعة" چهار چیز وضع شده برای چهار معنی واقعی خود؛ نه برای چهار شی دیگر که ما اکثراً استعمال می کنیم.
وی در توضیح حدیث فوق گفت: اول علم است که برای عمل وضع شده؛ نه برای مجادله، آموختن علم برای این نیست که یک چیز را یاد بگیریم و بعد به رخ دیگران بکشیم؛ اگر هدف از آموختن علم این بود، نادانی محض است.
به گفته آقای مجاهد، هدف از آموختن علم؛ حل مشکل مردم، آموختن به دیگران، پاسخ به سوال ها و... است؛ نه اینکه به خاطر خود نمایی مطلبی را که آموخته تلاش کند تا در جای مطرح کند. این نادانی محض است؛ نه ارزش دنیایی دارد و نه آخرتی.
به گفته مجاهد، علمی که در این حدیث بیان شده است مخصوص طلاب علوم دینی نیست، علم یعنی دانایی، هر کسی هر چه را می‌داند، باید به آن عمل کند. به طور مثال می‌داند دروغ، تعریف بیجا از کسی، غیبت، تهمت و امثال آن، حرام است و باید انجام ندهد. یا اینکه مسلمان می‌داند نماز، روزه و سایر فروعات واجب است، باید انجام دهد و به آن عمل کند.
او همچنان گفت: دانایان اگر به علم خود عمل نکند، نادان صد بار بهتر از او است؛ زیرا نادان گاهی جهلش از باب اینکه قاصر است، عذر است و در روز قیامت مورد باز پرسی قرار نمی گیرد. از این جهت، جاهل از عالم بی عمل بهتر است، کسی که نمی‌داند در پیشگاه خدا عذری هم ندارد.
خداوند در قر آن هشدار داده است که چرا به آنچه می گویید عمل نمی کنید؛ در حالی که بزرگترین گناه در نزد خدا همین است که بگویید و عمل نکنید.
وی در ادامه حدیث گفت: " المال للانفاق لا للامساک" مال برای انفاق در راه خیر است؛ نه برای امساک و نگهداری. اگر برای نگهداری باشد، فرقی بین طلا و سنگ نخواهد بود.
به گفته وی، اگر مال را جمع کرده و به کسی ندادیم، یک وقت دیگران آن را به ارث خواهد برد و هیج منفعت به ما نخواهد رسید.
گذشته از آن، در روز قیامت مورد باز پرسی قرا می گیرد؛ مو به مو از انسان حساب می گیرد.
خداوند در قرآن به پیامبرش دستور می دهد که به مردم بگوید کسانی که طلا و نقره و سرمایه های دیگر را نگه می‌دارد و پنهان می کند و در راه خدا نمی دهند، آن ها را بشارت بده به عذاب دردناک و آن عذاب نیست؛ جز اینکه این ثروت و دارایی پنهان شده را در آتش جهنم داغ کند و پس از آن، بچسباند به این مال های داغ شده صورت، پهلوها و پشت صاحبش را و گفته می شود به آنان این چیزی است که خود شما ذخیره کردید و باید تحمل کنید.
او در این زمینه به حدیث از امام علی(ع) نیز اشاره کرد و گفت: حضرت می فرماید هرچه از زندگی دنیا در اختیار دارید، مالک آن نیستید؛ مگر آن مالی که خوردی و فانی کردی یعنی در شکمت رفته است، تا زمانی که در دهانت است؛ نیز مال تو نیست زیرا ممکن است در گلویت گیر کند و نتوانی از خود بسازی.
امام علی(ع) گفته است و دیگر مالی که متعلق به انسان است، مال انفاق شده در راه خدا است.
همچنین امام علی می فر ماید مالت نیست؛ تا آن لباسی که پوشیدی و کهنه کنی وی ادامه داد:" العبد للتعبد لا للتنعم" خداوند بنده را از برای عبادت خلق کرده است، نه برای نعمت خوردن؛ اگر برای نعمت خوردن باشد، حیوانات بیشتر از ما نعمت می خورند.
خداوند به انسان مقام بندگی داده است که از رسالت و نبوت با لاتر است، و در کلمه شهادتین نیز وقتی که می خوانیم، عبد مقدم بر رسول است" عبده و رسوله" تا بندگی نباشد، مقام رسالت نیست، امام علی(ع) در نهج البلاغه می گوید همین افتخار برای من بس است که بنده خدا هستم.
به گفته وی، خداوند(ج) به بندگان خود وعده داده است که اگر مرا عبادت و اطاعت کردید، من شما را مثل خود می سازم یا شما را نمونه و خلیفه خود در روی زمین قرار می دهم.
چهارم چیزی که در معنی واقعی خود باید استعمال شود این است که " الدنیا للعبرة لا للعمارة" دنیا برای عبرت گرفتن است نه برای عمارت و آباد کردن؛ خصوصا در این عمر کوتاه ما که پس از همه تلاش در آباد کردن عمارت ها و ثروت اندوزی ها در نتیجه هیمن کثرت مال و منال، سبب شدت تلخی جان کندن ما می شود؛ در عین حال دل بستن بیشتر به دنیا دل کندن از آن را سخت می سازد.
به گفته آیت الله مجاهد، عبرت در دنیا زیاد است؛ اما متاسفانه عبرت گرفتن ها خیلی کم است در حالی که عبرت گرفتن سر مشق آدمی است و انسان از این طریق ساخته می شود.
وی به روایتی اشاره کرد و گفت: " الاربعة للا ربعة لا للاربعة" چهار چیز وضع شده برای چهار معنی واقعی خود؛ نه برای چهار شی دیگر که ما اکثراً استعمال می کنیم.
وی در توضیح حدیث فوق گفت: اول علم است که برای عمل وضع شده؛ نه برای مجادله، آموختن علم برای این نیست که یک چیز را یاد بگیریم و بعد به رخ دیگران بکشیم؛ اگر هدف از آموختن علم این بود، نادانی محض است.
به گفته آقای مجاهد، هدف از آموختن علم؛ حل مشکل مردم، آموختن به دیگران، پاسخ به سوال ها و... است؛ نه اینکه به خاطر خود نمایی مطلبی را که آموخته تلاش کند تا در جای مطرح کند. این نادانی محض است؛ نه ارزش دنیایی دارد و نه آخرتی.
به گفته مجاهد، علمی که در این حدیث بیان شده است مخصوص طلاب علوم دینی نیست، علم یعنی دانایی، هر کسی هر چه را می‌داند، باید به آن عمل کند. به طور مثال می‌داند دروغ، تعریف بیجا از کسی، غیبت، تهمت و امثال آن، حرام است و باید انجام ندهد. یا اینکه مسلمان می‌داند نماز، روزه و سایر فروعات واجب است، باید انجام دهد و به آن عمل کند.
او همچنان گفت: دانایان اگر به علم خود عمل نکند، نادان صد بار بهتر از او است؛ زیرا نادان گاهی جهلش از باب اینکه قاصر است، عذر است و در روز قیامت مورد باز پرسی قرار نمی گیرد. از این جهت، جاهل از عالم بی عمل بهتر است، کسی که نمی‌داند در پیشگاه خدا عذری هم ندارد.
خداوند در قر آن هشدار داده است که چرا به آنچه می گویید عمل نمی کنید؛ در حالی که بزرگترین گناه در نزد خدا همین است که بگویید و عمل نکنید.
وی در ادامه حدیث گفت: " المال للانفاق لا للامساک" مال برای انفاق در راه خیر است؛ نه برای امساک و نگهداری. اگر برای نگهداری باشد، فرقی بین طلا و سنگ نخواهد بود.
به گفته وی، اگر مال را جمع کرده و به کسی ندادیم، یک وقت دیگران آن را به ارث خواهد برد و هیج منفعت به ما نخواهد رسید.
گذشته از آن، در روز قیامت مورد باز پرسی قرا می گیرد؛ مو به مو از انسان حساب می گیرد.
خداوند در قرآن به پیامبرش دستور می دهد که به مردم بگوید کسانی که طلا و نقره و سرمایه های دیگر را نگه می‌دارد و پنهان می کند و در راه خدا نمی دهند، آن ها را بشارت بده به عذاب دردناک و آن عذاب نیست؛ جز اینکه این ثروت و دارایی پنهان شده را در آتش جهنم داغ کند و پس از آن، بچسباند به این مال های داغ شده صورت، پهلوها و پشت صاحبش را و گفته می شود به آنان این چیزی است که خود شما ذخیره کردید و باید تحمل کنید.
او در این زمینه به حدیث از امام علی(ع) نیز اشاره کرد و گفت: حضرت می فرماید هرچه از زندگی دنیا در اختیار دارید، مالک آن نیستید؛ مگر آن مالی که خوردی و فانی کردی یعنی در شکمت رفته است، تا زمانی که در دهانت است؛ نیز مال تو نیست زیرا ممکن است در گلویت گیر کند و نتوانی از خود بسازی.
امام علی(ع) گفته است و دیگر مالی که متعلق به انسان است، مال انفاق شده در راه خدا است.
همچنین امام علی می فر ماید مالت نیست؛ تا آن لباسی که پوشیدی و کهنه کنی وی ادامه داد:" العبد للتعبد لا للتنعم" خداوند بنده را از برای عبادت خلق کرده است، نه برای نعمت خوردن؛ اگر برای نعمت خوردن باشد، حیوانات بیشتر از ما نعمت می خورند.
خداوند به انسان مقام بندگی داده است که از رسالت و نبوت با لاتر است، و در کلمه شهادتین نیز وقتی که می خوانیم، عبد مقدم بر رسول است" عبده و رسوله" تا بندگی نباشد، مقام رسالت نیست، امام علی(ع) در نهج البلاغه می گوید همین افتخار برای من بس است که بنده خدا هستم.
به گفته وی، خداوند(ج) به بندگان خود وعده داده است که اگر مرا عبادت و اطاعت کردید، من شما را مثل خود می سازم یا شما را نمونه و خلیفه خود در روی زمین قرار می دهم.
چهارم چیزی که در معنی واقعی خود باید استعمال شود این است که " الدنیا للعبرة لا للعمارة" دنیا برای عبرت گرفتن است نه برای عمارت و آباد کردن؛ خصوصا در این عمر کوتاه ما که پس از همه تلاش در آباد کردن عمارت ها و ثروت اندوزی ها در نتیجه هیمن کثرت مال و منال، سبب شدت تلخی جان کندن ما می شود؛ در عین حال دل بستن بیشتر به دنیا دل کندن از آن را سخت می سازد.
به گفته آیت الله مجاهد، عبرت در دنیا زیاد است؛ اما متاسفانه عبرت گرفتن ها خیلی کم است در حالی که عبرت گرفتن سر مشق آدمی است و انسان از این طریق ساخته می شود.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - کابل
