عامل اکثر مشکلات در زندگی اجتماعی، ناشی از برخورد نامناسب و رفتار خشونت بار، با همنوعان است که در بسا اوقات منجر به نزاع و کشمکش های کلانی می گردد.
استاد عبدالحکیم صافی؛ عضو علمی آکادمی علوم افغانستان ضمن بیان این مطلب افزود که برخورد نیکو و انسانی در خانواده و اجتماع انسان را به مقام ارجمندی می رساند.
به گفته وی، خوشرویی از دیدگاه اسلام محبت و دوستی را پایدار می کند و همچنین سبب آبادی سرزمینها و طول عمر انسان می گردد.
وی در ادامه علاوه کرد:"خشونت در فطرت و خلقت انسان وجود ندارد؛ بلکه در اثر عوامل خارجی، برخاسته از شرایط و زمان، محیط و منطقه به وجود می آید.
به باور این عضو آکادمی علوم افغانستان، تقویت نیروی روحی که در نهاد انسان وجود دارد، ممکن است سبب محو و از بین بردن صفات رذیلهای چون رفتار خشونتبار و خاصیت درندگی او گردد و او را به جاده انسانیت و خلق و خوی فطری و خدادادی برگرداند.
به باور وی، آنچه در روایات آمده بیانگر آن است که تعامل آمیخته با خوشخلقی در زندگی، سبب توسعه رزق می شود و موقعیت اجتماعی انسان را ترقی می بخشد و محبوبیت او را در قلب ها جایگزین می کند.
به گفته صافی، گشادهرویی نه تنها آثار دنیوی دارد؛ بلکه آثار اخروی فراوانی نیز دارد؛ زیرا نظر به احادیث نبوی، گشادهرویی سبب رسیدن به مراتب عالی معنوی می گردد.
به عقیده او خوشخلقی را نباید با شوخی و بذلهگویی اشتباه گرفت؛ زیرا مزاح و شوخی اگر به حد افراط برسد موقعیت و عظمت انسان را پایین می آورد. آنوقت مردم بین شوخی و موضع گیری های جدی او فرقی نمی گذارد.
به گفته او روایات زیادی در مذمت شوخی زیاد ذکر شده است که از آن جمله این روایت در کتب حدیثی زیاد به چشم می خورد که خنده زیاد، نور ایمان را از دل می برد و انسان را از یاد خدا و آخرت غافل می سازد و شخصیت او را خدشه دار می کند.
وی همچنین گفت که خوشرویی را نباید با سهل انگاری اشتباه گرفت. اسلام اجازه نمیدهد که انسان به خاطر موقعیت اجتماعی خود از کنار بدیها و منکرات با بی تفاوتی بگذرد. برای اینکه کسی به او بدبین نشود و یا اینکه به بدخلقی معروف نشود. این کار نه تنها پسندیده نیست؛ بلکه گناهی بزرگ و نابخشودنی است.
صافی تصریح کرد:"اسلام به همان اندازه که از برخورد خوب و گشادهرویی تمجید و تجلیل کرده است و آنرا از بزرگترین صفات پیامبر(ص) شمرده است، به همان اندازه نیز از رفتار خشونتبار به موارد ناگوار و برابر بدیها توصیف کرده است؛ زیرا دستورات اسلام، نظر به عملکردهای افراد جامعه، متفاوت است؛ بنابراین برخورد با گشادهرویی در برابر افرادی که از سلامتی روحی بهره ای ندارند و به انواع فساد و گناه آلوده اند ممکن است در بعضی موارد سبب تشویق او به گناه شود؛ لذا ضروری است که جهت اصلاح او، راه های دیگری را جستجو نمود".