دمانس یا زوال عقل یک وضعیت ناتوان کننده است که شامل کاهش تدریجی حافظه، ارتباطات و تفکر میشود. در سطح جهان، تعداد مبتلایان به این بیماری بیش از دو برابر شده است و از ۲۰.۲ میلیون در سال ۱۹۹۰ به ۴۳.۸ میلیون در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است. شایع ترین شکل زوال عقل بیماری آلزایمر است. با افزایش جمعیت، پیش بینی میشود شیوع آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل در سالهای آینده افزایش یابد.
با در نظر گرفتن این موارد محققان در حال کشف راههایی برای تشخیص این بیماری سالها یا حتی دههها قبل از بروز آن هستند و برای جلوگیری از پیشرفت آن نیز در حال توسعه داروهای نوین هستند. اخیرا نیز آنها از حضور یک نشانگرزیستی مرتبط با بیماری آلزایمر به نام"دی متیل آرژینین نامتقارن"(Asymmetric dimethylarginine) یا ADMA خبر دادهاند که در خون گردش میکند. با مهار آنزیمی به نام نیتریک اکسید سنتاز، دی متیل آرژینین نامتقارن، مقدار نیتریک اکسید سنتز شده توسط سلولهای درون رگی را کاهش میدهد.
نقش نیتریک اکسید در گشاد کردن رگهای خونی، افزایش جریان خون است. هنگامی که سطح نیتریک اکسید به طور غیرطبیعی کم باشد، جریان خون به بافتها محدود میشود و کمبود اکسیژن نیز سبب ایجاد التهاب میشود.
سطح پایین نیتریک اکسید با پیشرفت تصلب شرایین، بیماری قلبی عروقی و آلزایمر مرتبط است. طی این مطالعه محققان همچنین ارتباطی بین غلظت بالای دی متیل آرژینین نامتقارن و کاهش شناخت در افراد مسن پیدا کردند. طی این مطالعه محققان "دانشگاه آبردین" و "دانشگاه آکسفورد" انگلستان و "دانشگاه فلیندرز" در ملبورن استرالیا اظهار کردهاند حضور این ملکول در خون با کاهش شناخت در افراد مسن مرتبط است. آنها طی این مطالعه افراد مسن که دچار زوال شناختی شده بودند را مورد بررسی قرار دادند و دادههای حاصل از این یافته ها را به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند. محققان پس از بررسی دادهها ارتباطی بین غلظت بالا دی متیل آرژینین نامتقارن در خون و کاهش عملکرد شناختی پیدا کردند.
عملکرد ضعیف شناختی در اواخر دوران میانسالی یک عامل خطرناک ایجاد شده برای بروز زوال عقل است بنابراین نتایج این مطالعه نشان میدهد که دی متیل آرژینین نامتقارن یک نشانگرزیستی است که به راحتی قابل اندازه گیری است و میتوان از آن برای پیش بینی ابتلا افراد تصلب شرایین و خطر قلبی عروقی استفاده کرد میتواند نشانه اولیه کاهش شناختی در سنین بالا و احتمالاً زوال عقل را نیز نشان دهد.
یافتههای این مطالعه در مجله "International Journal of Geriatric Psychiatry" منتشر شد.