پس از رژیم طالبان، ده‌ها نهاد بین‌المللی و ملی شروع به‌فعالیت در راستای حقوق زن و ظرفیت سازی برای این قشر از جامعه کردند اما گویا تبعیض، ناامنی و پذیرش کم خانم‌ها در بست‌های دولتی همواره مانع حضور آنان در اداره‌های دولتی می‌شود.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، "محبوبه جمشیدی" تنها زنی در هرات است که توانسته ریاست یک اداره را در این ولایت به دست آورد. او رئیس اداره امور زنان هرات است که به گفته‌ی فعالین حقوق زن در هرات اگر این اداره به نام زن نمیبود، خانم جمشیدی نیز نمی‌توانست مدت زیادی در این اداره به عنوان رئیس مشغول باشد.
"سکینه حسینی" عضو شورای ولایتی هرات اما برنامه‌های انجام شده در راستای تحقق حقوق زن و ظرفیت سازی را پروژه‌ای خوانده و می‌گوید که مجریان این برنامه‌ها به خواست و نیاز مردم توجه نکرده و فقط هدف خود را پیش برده‌اند.
"محبوبه جمشیدی" رئیس اداره امور زنان هرات با تایید مشکلهای فراوان فراروی زنان می‌گوید که در هیچ یک از ولسوالی‌های هرات، هیچ زنی وظیفه حکومتی را اشغال نکرده است.
به باور وی این یکی از بزرگترین چالش‌ها فراروی زنان در روستاها است.
اما این مساله به اینجا ختم نمی‌شود. از دید کارشناسان مسائل اجتماعی، زنان در هرات نسبت به دیگر ولایت‌های حوزه غرب کشور آزادی عمل داشته و می‌توانند به تحصیل و کار بپردازند.
کارشناسان می‌گویند که زنان در ولایت‌های دیگر حوزه غرب کشور با مشکلات زیادی چون ناامنی، تبعیض جنسیتی و رسوماتی که از گذشتگان به ارث مانده دست و پنجه نرم می‌کنند.
فراه
"سکینه فیضی" مدیر اجتماعی و فرهنگی ریاست امور زنان فراه به خبرنگار آوا گفت که زنان فراه در اداره‌های دولتی حضور کم‌رنگی دارند. زنان در مرکز ولایت فراه به تعداد انگشت‌شماری مشغول کار در اداره‌های دولتی هستند.
در فراه هم به مانند هرات تنها یک زن به عنوان رئیس در اداره‌های دولتی مشغول به فعالیت است. گویا فقط اداره امور زنان چون به نام زنان است پذیرای یک زن در پُست ریاست بوده است.
وی تاکید می‌کند که حضور خانم‌ها در بخش‌های معارف و صحت بیشتر از آقایان بوده اما در ادارات دولتی بصورت انگشت شمار است.
او می افزاید که همه ساله تعداد زیادی از خانم‌ها در رشته‌های مختلف فارغ می‌شوند اما به دلیل نبود زمینه کاری خانم‌ها در بی‌کاری بسر می‌برند.
وی تصریح کرد که به دلیل نبود امنیت در ولسوالی‌های این ولایت، زنان هیچ سهمی در اداره‌های دولتی در ولسوالی‌ها ندارند.
"محمدناصر مهری" سخنگوی والی فراه اما می‌گوید که در تمام ادارات دولتی استخدام خانم‌ها صورت می‌گیرد اما دلیل حضور کم‌رنگ آنان فرهنگ‌های قدیمی است زیرا از سوی برخی خانواده‌ها به زنان اجازه کار در ادارات دولتی داده نمی‌شود.
مهری خاطر نشان ساخت که اداره محلی همواره برای استخدام زنان در اداره‌های دولتی تلاش کرده است.
او می‌گوید که خانواده‌ها باید از فرهنگ‌های ناپسند دست بکشند تا بتوانیم حضور پر رنگ زنان را در اداره‌های دولتی شاهد باشیم.
بادغیس
در بادغیس هم زنان حضور کم‌رنگی در اداره‌های دولتی دارند. به گفته "زرغونه شیرزاد" رئیس اداره امور زنان این ولایت، زنان به دلیل عرف‌های ناپسند، تبعیض میان مرد و زن، ناامنی و طولانی بودن مسافت ولسوالی تا مرکز شهر نمی‌توانند در اداره‌های دولتی حضور فعال داشته باشند.
او همچنان اذعان داشت که در اداره امور زنان تمام کارمندان خانم‌ها بوده و تنها در بخش مدیر اداری یک مرد قرار دارد.
او تصریح کرد که خانم‌ها در بخش معارف و صحت حضور پر رنگ دارند اما در اداراتی چون زراعت، شهرداری، مقام ولایت و دیگر ادارات حضور ندارند و اگر هم حضور داشته باشد در بست‌های پایین قرار دارند.
اما "ظاهر بهاند" سخنگوی والی بادغیس هم مانند دیگر سخنگویان ضمن رد این گفته‌ها می‌گوید که در شهر قلعه‌نو، مرکز ولایت بادغیس برای خانم‌ها هیچ‌گونه تبعیض و ناامنی وجود ندارد و در تمام ارگان‌های دولتی به‌شمول مقام ولایت خانم‌ها ایفای وظیفه می‌کنند.
وی می‌گوید که استخدام در اداره‌های دولتی شرایطی دارد که زنان نتوانسته‌اند به آن شرایط دست یابند.
اما او نیز می‌پذیرد که ناامنی یکی از عمده‌ترین موانعی است که باعث شده زنان نتوانند در اداره‌های دولتی مشغول به کار شوند.
نیمروز
در نیمروز هم بهانه‌هایی چون مدرک تحصیلی و تکمیل نبودن شرایط یک زن برای کسب جایگاه بالا در اداره‌های دولتی از جمله بهانه‌هایی است که مسوولان در آن ولایت به مردم تحویل می‌دهند. نیمروز یکی از امن‌ترین ولایت‌ها در کشور به حساب می‌آید اما گویا نبود زمینه‌کاری برای زنان در ولسوالی‌ها دامن این ولایت را هم گرفته است.
"آمنه حکیمی" رییس اداره امور زنان نیمروز می‌گوید که زمینه کاری برای خانم‌ها در ادارات دولتی مهیا بوده و هیچ مخالفتی در کار شان وجود ندارد اما این زمینه کاری تنها در مرکز نیمروز برای خانم‌ها مهیا بوده و شامل ولسوالی‌ها نمی‌شود.
او می‌گوید که خانم‌های زیادی در ولسوالی‌ها هستند که در بخش معارف به سمت‌هایی چون معلمی و مدیریت ایفای وظیفه می‌کنند.
او می‌افزاید که خانم‌ها در ادارات دولتی بیشتر در بست‌های۴ تا ۶ بوده و جایگاه ریاست و معاونیت را ندارند اما تنها یک خانم در رأس اداره امور زنان قرار دارد.
"احمد عرب" سخنگوی والی نیمروز با تایید گفته‌های خانم حکیمی می‌گوید که در ادارات دولتی هیچ مانعی بر سر راه خانم‌ها وجود ندارد.
وی می‌افزاید که در حال حاضر در سارنوالی دو خانم منحیث سارنوال ایفای وظیفه می‌کنند اما دلیل اینکه خانم‌ها در ادارات دولتی در بست‌های بالا قرار ندارد پوره نکردن معیارها و درجه تحصیل آنان عنوان گفته می‌شود.
وی افزود که در ولسوالی‌ها هم تعدادی زیادی از خانم‌ها در بست معلمی قرار دارند و تعداد دیگرشان در مکاتب دخترانه در بست مدیریت قرار دارد.
"احمد عرب" سخنگوی والی نیمروز در رابطه با استخدام خانم‌ها در ادارات دولتی می‌گوید که رهبری مقام ولایت همواره کوشش دارد که استخدام خانم‌ها را در بخش‌های مختلف داشته باشند اما دلیل اینکه خانم‌ها در بست کاری‌شان ارتقاء ندارند پوره نکردن معیار درجه تحصیل آنان گفته می‌شود.
غور
هر زمان که نام غور به میان می‌آید، ذهن‌ها بر روی خشونت‌های متعددی که در این ولایت بر زنان صورت گرفته متمرکز می‌شود اما گویا در این ولایت زنان توانسته‌اند تا وضعیت حاکم را بهبود بخشیده و نسبت به سال‌های گذشته حضور بیشتری در اداره‌های دولتی داشته باشند.
"معصومه انوری" رییس امور زنان غور می‌گوید که حضور خانم‌ها در ادارات دولتی در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته افزایش یافته است.
او می‌گوید که تمام کارمندان ادارات دولتی به‌شمول خانم‌ها در رقابت آزاد اشتراک می‌کنند و با پوره کردن معیارها در بست مربوطه استخدام می‌شوند.
به گفته خانم انوری، در حال حاضر بصورت مجموعی بیش از ۲۰ خانم در ادارات دولتی دارای بست‌های مختلف کاری هستند اما در برخی از ادارات دولتی حضور خانم‌ها دیده نمی‌شود. بطور نمونه در اداره انکشاف و شهرسازی هیچ زنی فعالیت نمی‌کند.
او خاطرنشان ساخت که در ولایت غور بصورت مجموعی ۲۱ خانم در ارگان‌های امنیتی و ۵۸۶ خانم در بخش معارف در حال انجام وظیفه هستند و بیش از ۱۵درصد کارمندان صحت عامه را نیز خانم‌ها تشکیل می‌دهند.
او تاکید می‌کند که بنابر وضع قوانین سخت در استخدام ادارات دولتی و پوره نکردن معیارها حضور خانم‌ها چشمگیر نیست.
وی اشاره به تبعیض‌های منفی کرده و می‌گوید که تمام ولایات افغانستان بصورت عموم به سه درجه اول، دوم و سوم تقسیم شده و سطح تحصیل، امکانات، توانایی و تجربه کاری در هر بخش باید تفاوت داشته باشد اما در عمل چنین نیست.
خانم انوری می‌گوید که از یک‌سو این تبعیض‌ها زمینه استخدام خانم‌ها را در ادارات دولتی کم‌تر می‌کند و از سوی دیگر زمینه پذیرش خانم‌ها نسبت به مردان نیز کم است.
"عبدالحی خطیبی" سخنگوی والی غور می‌گوید که شرایط سخت جامعه، تحصیل خانم‌ها، فرهنگ‌های ناپسند و همچنان توقعات بیش از حد خانم‌ها در دریافت حقوق و امتیازها باعث حضور کم آنان در ادارات دولتی شده است.
خطیبی تاکید کرد که تمام کارمندان ادارات دولتی در یک رقابت آزاد اشتراک می‌کنند و با پوره کردن معیارها به بست‌های اداری استخدام می‌شوند. اگر خانم‌ها در ادارات دولتی استخدام کمتری دارند تنها دلیلی ظرفیت پایین خانم‌ها است که معیارها را کامل نتوانستند.
این در حالی است که شرایط سخت جامعه، تبعیض در استخدام، تحصیل و وجود فرهنگ‌های ناپسند از جمله مواردی است که تمام مسوولین در غرب کشور به آن اعتراف کرده‌اند اما اینکه چرا برنامه‌های ظرفیت‌سازی زنان که از سوی نهادهای مختلف برگزار شده نتوانسته این مسائل را رفع کند.
حسینعلی علی‌زاده استاد دانشگاه این‌گونه به‌این سوال پاسخ میدهد. او می‌گوید: "تاکنون هر کاری که در بخش حقوقزنان صورت گرفته است، پروژه‌ای بوده و اساسی کار نشده‌است".
