کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان می گوید که در هشت ماه نخست سال روان میلادی ۱۲۰هزار شهروند افغانستان به ۴۴ کشور جهان درخواست پناهندگی داده اند.
نادر فرهاد؛ سخنگوی کمیشنری عالی سازمان ملل متحد در امور پناهجویان گفت:"ناامنی و فقر از عوامل اساسی دانسته می‌شود که شهروندان افغانستان را وادار به ترک کشور شان می کند".
وی افزود:"تا ماه آگست سال روان حدود ۱۲۰هزار و ۸۰ نفر افغان به ۴۴ کشور صنعتی دنیا درخواست پناهندگی داده اند".
هرچند در کمتر از دوماه اخیر سال جاری هزاران شهروند افغانستان تلاش کردند تا به کشورهای اروپایی بروند و در آنجا مستقر شوند.
همچنین گفته می شود که از میان ۶۴۰ هزار تن که تا اخیر ماه آگست سال روان میلادی از کشورهای اروپایی درخواست پناهندهگی کردهاند، بیش از ۱۵ درصد شان شهروندان افغانستان بوده اند.
این گزارش نشان می دهد که افغانستان همچنان با فجایع هولناکی رو به روست که شهروندان آن حاضر اند با به جان خریدن خطرهای مرگبار، فرار را بر قرار ترجیح دهند و راهی ده ها کشور جهان شوند.
این در حالی است که این قاعده کلی، همچنان جریان دارد که هیچ جایی وطن اصلی و سرزمین مادری نمی شود و افغان ها نیز با جان و دل، سرزمین مادری شان را دوست دارند، به آن عشق می ورزند و زندگی در آن را نسبت به هر نقطه دیگر زمین ترجیح می دهند. با این حساب، هنوز این امید وجود دارد که بتوان تدابیری اندیشه کرد که به جای تلاش برای پناهنده شدن به کشورهای بیگانه، وطنی برای خود بسازیم و افغانستان را جایی برای زندگی کنیم.
این مسؤولیت جمعی همه کسانی است که به نحوی نسبت به این بحران عمیق و فراگیر انسانی، احساس وظیفه می کنند: از مقام های دولت افغانستان تا مردم و جامعه جهانی و سازمان های بین المللی.
نزدیک به ۳۰ میلیون جمعیت را نمی توان با تلاش مدام پذیرش درخواست پناهندگی، در ده ها کشور جهان جا به جا کرد؛ بنابراین، باید به ایجاد زمینه های زندگی در زیست بوم و وطن اصلی مان افغانستان، فکر کرد و تدبیری اندیشه نمود.
کمیشنری عالی سازمان ملل در امور پناهندگان همچنین میگوید که این افزایش در رفتن شهروندان افغانستان به اروپا حتی باعث کاهش در روند بازگشت مهاجران افغان از پاکستان و ایران به کشور شده است.
این در حالی است که انتظار می رفت با روی کار آمدن اداره جدید، مساله مهاجرت به کلی حل شود میلیون ها نفر از شهروندان افغان که در شرایط نامطلوب، با اوضاعی دشوار و آینده ای نامعلوم در کشورهای همسایه به ویژه ایران و پاکستان، پناهنده هستند، داوطلبانه به کشور بازگردند و اگر این زمینه فراهم می شد، آنها بدون تردید با توجه به تخصص هایی که فراگرفته اند و تجربه هایی که اندوخته اند، برای پیشرفت و توسعه و ثبات و امنیت کشور، یک سرمایه عظیم اجتماعی و فرهنگی محسوب می شدند؛ اما متاسفانه نه تنها این مهم، محقق نشد؛ بلکه هر روز زمینه های تحقق چنین آرزویی، کمرنگ تر می شود.
در رویدادی دیگر، رهبران اروپایی در جریان نشستی اضطراری در بروکسل موافقت کرده اند که گنجایش مراکز استقبال از پناهندگان به اندازه ۱۰۰ هزار نفر افزایش یابد.
رهبران ۱۱ کشور اتحادیه اروپا و سه کشور غیر اروپایی برای بحث درباره شمار فزاینده پناهجویان دیدار کردند.
در طول هفته گذشته روزانه بیش از ۹ هزار مهاجر وارد یونان شدند که بالاترین رقم در سال جاری است.
براساس توافق یکشنبه شب، یونان تا آخر سال، مراکز پذیرش با فضای لازم برای ۳۰ هزار مهاجر خواهد گشود.
کمیشنری عالی پناهندگان سازمان ملل هم در همین مدت ۲۰ هزار جا ایجاد خواهد کرد.
پیشتر آنگلا مرکل صدراعظم آلمان گفت که بحران پناهجویان بدون کمک ترکیه حل نخواهد شد.
ژان کلود یونکر؛ رئيس کمیسیون اروپایی هم گفت که اگر توافقی به دست نیاید "به زودی شاهد از بین رفتن خانواده های مهاجران در رودهای سرد بالکان خواهیم بود."
بیشتر این پناهندگان از سوریه، عراق و افغانستان می آیند و خواستار پناهندگی در آلمان هستند.
گمانه زنی ها حاکی است که پناهجویان افغان از اقبال کمتری برای پذیرش درخواست پناهندگی شان در آلمان و سایر کشورهای اروپایی نسبت به سوری ها، عراقی ها و اریتره ای ها برخوردار اند و این امر، به باور ناظران، به نگرانی های تازه ای در زمینه احتمال تبدیل شدن هجوم سنگین ده ها هزار پناهجوی افغان سرگردان در کشورهای اروپایی به یک معضل فراگیر انسانی و اجتماعی، دامن زده است.
با این حال، گزارش ها حاکی است که هنوز سیل عظیمی از مهاجران افغان همه روزه تلاش می کنند با عبور از مرزهای ایران و ترکیه، به مقصد اروپا، راهی یونان شوند. همه طیف های سنی اعم از پیر و جوان و زن و کودک شامل این پناهجویان هستند.
داستان های تکان دهنده ای نیز از سرگذشت غم انگیز آنها در مسیر طولانی رسیدن به اروپا در رسانه ها نقل شده است.
اینهمه در حالی است که نه اروپایی ها، سیاست منسجم و واحدی را اعلام کرده اند و نه دولت افغانستان، برنامه ای برای پیگیری وضعیت پناهجویان بی پناه افغان و سرنوشت آنها روی دست دارد.
به تازگی نیز اعلام شد که دولت آلمان قصد دارد پناهجویان افغانستانی را که تقاضای پناهندگی آنها رد شده، به کشور شان بازگرداند؛ اما افغانستان با انتقاد از این رویه از آلمان خواسته با مهاجران برخورد تبعیض آمیز نکند.
دفتر صدراعظم آلمان از کمیسیون اروپا خواسته تا توافقنامه‌ای را با دولت افغانستان برای بازگرداندن پناهجویانی که تقاضای شان رد شده، امضا کند.
روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه» در گزارشی نوشته که دولت آلمان قصد دارد بیش از پیش پناهجویان افغانستانی را که تقاضای پناهندگی آنها رد شده، به افغانستان بازگرداند.
وزیر امور داخلی ایالت «بایرن» آلمان از حزب محافظه‌کار سوسیال مسیحی به روزنامه فرانکفورتر آلگماینه گفته که قوانین بازگرداندن پناهجویان افغانستانی باید شدیدتر شود.
نگرانی دولت آلمان از این جهت است که بنا بر گزارش سازمان ملل، افغانستان پس از سوریه بیشترین تعداد پناهجو به آلمان را دارد و این تعداد همچنان رو به افزایش است.
گزارش های دیگری هم حاکی است که مقصد نهایی اغلب افغان هایی که راهی اروپا می شوند نیز آلمان است و با این حساب، بیم آن می رود که حجم سنگینی از پناهجویان افغان مقیم یا راهی آلمان، در نهایت هیچ چانسی برای پذیرفته شدن نداشته باشند.
با توجه به سیاست تازه دولت آلمان در حوزه مهاجرت، انتظار نمی رود درخواست های کابل نیز کارگر واقع شود و تغییری در این سیاست ها ایجاد کند.
با این حساب، به اعتقاد ناظران، باید برای یک بحران انسانی تمام عیار آماده باشیم؛ بحرانی که یکبار دیگر به همه ما گوشزد می کند که راه حل نهایی معضل مهاجرت افغان ها، فقط و فقط در بهبود زمینه های زندگی، امنیت، کار، رفاه، بهداشت و آموزش در داخل کشور است و لاغیر؛ راه حلی که عملی کردن آن، تنها از عهده دولت برنمی آید، جامعه جهانی، کشورهای مهاجرپذیر و سازمان های بین المللی نیز باید به این مهم کمک کنند.
