خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ مشهد مقدس: عقربههای ساعت به دنبال هم میدویدند؛ انگار عجله داشتند که تا به مقصد خود یعنی ده و سی دقیقه قبل از ظهر روز یکشنبه، چهاردهم ماه ثور 1399 برسند. همانطور که نظارهگر آنها بودم، بر سرعت و طول گامهایم افزودم، هنگام عبور از یک کوچه چهار متری، رقص سه رنگ سیاه، سبز و سرخ با ریتم ملایم باد، توجهم را به خود جلب کرد. به همراه همکارم نزدیک و نزدیک شدم.
همانند سابق نبود، تغییر کرده بود، دیگر از کیوسک کوچک کنار درب که روی آن نوشته بود پولیس دیپلماتیک خبری نبود و جایش را به نردههای آهنی ممتدی داده بود؛ گویا برای صفبندی مراجعین.
سمت راست یک کانکس بزرگ پولیس بود؛ دیگر همهمه و شلوغی چند ماه پیش دیده نمیشد، فقط چند نفر مقابل دو دریچه پاسخگویی به ارباب رجوع با کاغذهایی در دست حضور داشتند. یادم آمد که کرونا آمده و جولان این ویروس باعث شده تا ارائه خدمات به مردم کاهش یابد و از حضور مردم کاسته شود.
از درب مخصوص ورود و خروج موترها، وارد فضای بازی مملو از گل و چمن شدم؛ شماری موتر در کنار هم آرام گرفته بودند، باغبانها و کارگران مشغول بودند، گویا مسوولین از فرصت کرونایی و فراغت برای بازسازی و توسعه فضای داخلی ساختمان استفاده کرده بودند، بوی رنگ و گچ به مشام میرسید. به طرف ساختمان اصلی حرکت کردم، ردپاهای زیادی بر روی سنگهای مرمر و سنگفرشها با اشکال مختلف برجای مانده بودند که نشاندهنده تردد زیاد کارگران بود.
در بدو ورود به ساختمان، تابلوی طلایی رنگ منقش به عکسهای اشرف غنی و عبدالله عبدلله توجهم را جلب کرد که زیر آن نوشته بود: تالار امانالله خان.
همانطور که به اطراف نگاه میکردم، از آخر راهرو مردی با لبخند به استقبالمان آمد و با احوال پرسی گرم و روی گشاده پذیرایمان شد.
پیش از این نیز یکبار او را از نزدیک دیده بودم، همان زمان که برای اولین بار به عنوان جنرال قنسول جدید افغانستان در مشهد مقدس آغاز به کار کرد. این دومین باری بود که برای مصاحبه با عبدالجابر انصار، مهمان نمایندگی سیاسی کشورمان در مشهد مقدس بودم.
با توجه به ساخت و ساز ساختمان کنسولگری، وارد یکی از اتاقهایی که خانم کارمندی مشغول به کار بود، شدیم، آرام پشت میز قرار گرفت، و پس از مهیا شدن شرایط، همانطور که آقای انصار تسبیح در دست داشت، مصاحبه با وی آغاز شد.
آوا: لطفا از مرز معلوماتی بدهید که در چه وضعیتی است؟
انصار: ما تا حال چندینبار از مرزها دیدن کردیم. بر اساس پلان سال 1399، ماه ثور تصمیم گرفتیم از مرزهای اسلام قلعه و ابونصر فراهی دیدن کنیم و یک گزارش جامع نسبت به معضلات، مشکلات و چالشهایی که در مرز موجود است، رسما به اطلاع مقامات مرکزی به خصوص وزارت امورخارجه برسانیم تا در رفع این موانع و مشکلات تجاری اقدامات موثر به دست بگیرند.
یکی از معضلات و چالشها، مشکل نقطه صفر مرزی است که واقعا حاد است و سبب اصطکاک روابط تجاری شده و تسریع انتقالات را کاهش داده است. این مشکل سبب شده که انتقالات به شکل درستی انجام نشود؛ کالاها در آنجا واژگون بشود یا به آب بریزد. حتی تردد مسافرین هم سخت است. در بعضی موارد سوءاستفادههایی از هر دو طرف وجود دارد که ما با آقای رسولیان صحبت کردم که بعد از ماه مبارک رمضان انشالله با همراهی خود آنها برویم جانب ایران را ببینیم، جانب افغانستان را هم ما حتما از والی هرات میخواهیم که با معاون ولایت هماهنگی بکند و یک بار ببینیم.
از معضلات دیگر وضعیت مردمی است که از مرز تردد میکنند، به خصوص در بخش غربالگری و تست و آزمایشهای کرونا که چه اقداماتی صورت میگیرد؟ خوشبختانه در این خصوص در سمت افغانستان یک مرکز مجهز توسط وزارت امورمهاجرین به همکاری موسسات بینالمللی ساخته شده، جای مناسبی است، داکتران خوبی دارد که آنها ویزیت اولیه را میکنند و در صورت مشکوک شوند، شخص را قرنطین میکنند و با آمبولانس برای تداوی به مرکز ولایت هرات میفرستند.
آوا: وضعیت در بخش تردد از مرزها، به خصوص پس از شلوغیهای هفته گذشته و همچنین بازگشت مهاجرین پس از شیوع ویروس کرونا در ایران چگونه است؟
انصار: روزانه فعلا که کمترین میزان را داریم، در حدود یک هزار تا یک هزار و دوصد نفر از مرز تردد میکنند.
آوا: فقط میروند، آمدن به داخل ایران هم هست؟
انصار:؟ بله، فقط میروند، آمدن هم است، اما کم، تاجران و خانوادههای کسانی که اقامت دارند، هستند، ولی جمهوری اسلامی ایران ویزای جدید صادر نکرده و شرایط ویزا را هم بسیار سخت گرفته، به خصوص در بحث تستهای کرونا که شما میفهمید در افغانستان این امکانات وجود ندارد که هر کسی برود و تست کرونا بدهد و هم کیتها در دسترس نیست.
اینها مشکلات و معضلاتی بود که در مرزها داشتیم و رفتیم از نزدیک دیدیم، با کمیسار اسلام قلعه دیدیم و وضعیت را از او جویا شدیم.
آوا: در مورد جریانی که دو سه روز پیشتر مرز باز شد و در مورد جریمههای کسانی که اقامتشان گذشته و به خاطر کرونا و بسته بودن مرز نتوانستند اقدام کنند، که الان جریمه تاخیری ۱۰۰ یورویی شده، وضعیت چگونه است؟
انصار: این موضوع را ما صحبت کردیم با آقای فرماندار، آقای سیار، رییس اداره کل اتباع و نماینده وزارت خارجه ایران صحبت کردیم، آن 100 یورو پولی بود که از جرایم تأخیری به دست میآوردند؛ یعنی کسانی که از مدت اقامتشان گذشته بود و باید جریمه میدادند.هزینهها هم در این مدت بالا رفته بود و به اساس گفتههای جناب آقای هاشمی، رییس اداره کل اتباع و آقای فرماندار، اینها پولهای جرایم تأخیری است که گرفته شده است، اما درخواست ما از اینها این بود که جرایم تاخیری، جرایمی است که اراده فرد در آن دخیل باشد، شما مرز را بستید و ترددی در آن وجود ندارد، شما چطور میتوانید یک نفر را جریمه تأخیری کنید؟ آنها هم استدلال قانونی خود را داشتند، درسته، ولی چون این مورد در قانون پیشبینی نشده بود، ما نمیتوانستیم مانع آن شویم، اما آنها گفتند که به تهران نامه زده و مطالبه کردند که در این مورد تجدید نظر شود و وعده تجدید نظر داده شده است.
آوا: اگر تجدید نظر شود، جریمه کسانی که پرداخت کردهاند، پس داده میشود؟
انصار: اینجا دو حالت دارد؛ یکی ما در تعارض قوانین قرار داریم که بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران پس پرداخت میشود یا نه، اما بیشتر توجه ما روی کسانی است که جریمه را نپرداختند تا از این به بعد که میآیند، این جریمه تأخیری را نپردازند، که فعلا این مسأله مهمتر است.
آوا: در رابطه با خدمات کنسولی نمایندگی هم صحبت بفرمایید. هستند کسانی که با توجه به اینکه پاسپورت دستنویس دارند که نیاز است الکترونیک شود، کارها از کی شروع میشود؟ آنهایی که وقت گذشته و اقامتی هستند، چه کار باید بکنند؟
انصار: در پی حوادث اخیر و به خصوص وضعیت کرونایی که در جهان حاکم شده و همه انسانها و کشورها را درگیر کرده که هیچ مرز و حدودی نمیشناسد، راهحل قرنطینه یگانه راهی بود که دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان بر اساس دستورات پزشکی اتخاذ کردند. ما هم به ناچار به خاطر جلوگیری از تجمعات انسانی مجبور بودیم این شرایط را رعایت کنیم.
تجمعات ما چند عامل دارد؛ جنرال قنسولگری افغانستان در مشهد یکی از مراکز پر تجمع انسانی است. ما روزانه تا ۱۱۰۰ ـ 1200 نفر را پذیرش میکنیم و این عدد موجب نگرانی همسایههای ما میشود. از طرفی جان کارمندان جنرال قنسولگری را به خطر میانداخت. از همه مهمتر، بیشتر ارباب رجوعی که میآمدند، اطفال و زنان بودند و تشخیص اینکه چه کسی بیمار است و چه کسی نیست، کار دشواری بود. این در حالی است، با وجودی که ما دو سالن ساختم، جنرال قنسولگری در یک فضای بسیار محدود خدمات میدهد و مشکلات خود را دارد. به این خاطر ما مجبور شدیم خدمات خود را محدود کنیم. ما خدماترسانی را تعطیل نکردیم، بله محدود کردیم و پیشنهاد محدود کردن خدمات خود را همزمان با سفارت افغانستان در تهران و جنرال قنسولگری زاهدان، به وزارت امورخارجه ارسال کردیم. در حالی که دو نمایندگی دیگر ما خدمات را محدودتر کردند، اما ما خدمات ویزا و رود پاس برای رانندگان و تجار را انجام میدهیم که حداقل خللی در همین روابط تجاری وارد نشود؛ کالاها به شکل منظم به افغانستان برود و روی قیمتها تاثیر آنچنانی نداشته باشد. از طرفی هم خدماتی مثل وفیات و حوادث ناگوار را انجام داده و میدهیم. همچنین اگر قضیهای در بحث مراجع قضایی و محاکماتی برای زندانیان افغانستان میبود، به آن رسیدگی میکردیم، یا در تعیین، عزل و نصب وکیل در محاکم دیگر کشورها خدماترسانی کرده و میکنیم.
ما فقط دو بخش پاسپورت و تثبیت هویت را محدود کردیم، و سایر بخشها فعالیت میکردند و در حال حاضر نیز فعالیت میکنند.
آوا: بیشتر مهاجرین هم با این دو بخش سر و کار دارند؟
انصار: به خاطر اینکه این دو بخش تجمعات انسانی را به وجود میآورد.
آوا: شما تدابیری برای این وقفه پیشبینی کردهاید؟
انصار: بله، کاملا، ما از ابتدایی که کوشش کردیم این دو بخش را محدود بسازیم، پلان خود را ریختیم. ما خدمات خود را بنابر دستورات وزارت بهداشت و نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 4 حوت 1398 محدود کردیم و کسانی که برای ماه حوت نوبت داشتند، زمانی که کار را مجددا آغاز کنیم، از همان زمان نوبت میدهیم.
ما در قنسولگری افغانستان در مشهد، حدود شش ماه بعد از اینکه من جابجا شدم، به کار روتین روزانه رسیدیم. قبل از آن، تمام سیستمهای نوبتدهی در داخل جنرال قنسولگری افغانستان، چهار ماهه، پنج ماهه و حتی شش ماهه بود. ما در ماه قوس عملا نوبتدهی 15 روزه، 10 روزه، 20 روزه و یک ماهه داشتیم. این بازه زمانی در ماه جدی به کلی پایین آمد و در ماه دلو فاصله بین نوبتدهی به هفته کاهش یافت. خوشبختانه ما در ماه حوت نوبت آنچنانی به مردم ندادیم. ما سیستم را به گونهای درست کردیم که بعد از ماه حوت، کار مرحله به مرحله به ماههای دیگر سال جابجا میشود.
آوا: موضوع تازه، حادثه ناگوار تلاش برخی هموطنان ما برای عبور غیرقانونی از مرز ایران است که یک کلیپ آن در فضای مجازی منتشر شده و گفته شده نیروهای مرزبانی ایران آنها را به رودخانه انداخته، این موضوع را خبرگزاری ما در هرات پیگیری کرده، قنسولگری ایران گفته با شما در این زمینه در تماس اند. میخواستیم جزئیات بیشتر را از زبان شما بشنویم.
انصار: حوادث ناگوار در مرزها بین افغانستان و ایران هرچند وقت یک بار اتفاق میافتد، ولی این حادثه تا جایی که در رسانهها و فضای مجازی در مورد آن صحبت شده، با شدت بیشتری است، اما دولت جمهوری اسلامی افغانستان مطابق به قوانین بین المللی و قوائد حقوقی داخلی خود، به خصوص قانون اساسی افغانستان، مکلف به حمایت از اتباع خود است و این مکلفیت در سطح ولایت خراسان رضوی ایران، مسولیت اخلاقی، دینی و وطنی ماست. اما از آنجایی که این قضیه خارج از حوزه صلاحیت ما اتفاق افتاده و یا به فرض مثال، اسناد، شواهد و مدارک آن خارج از دسترس ماست، ما طی گزارشی رسمی به مقام محترم وزارت امورخارجه مطالبه کردیم که اول هیأت داخلی محلی ولایت هرات حقیقتیابی بکند؛ اسناد، دلایل و شواهد و صحت و سقم این قضیه را بررسی کند و در صورتی که دلایل، شواهد و مدارکی به دست بیاید، ما آن را از مجاری دیپلوماتیک با جمهوری اسلامی ایران شریک میسازیم. این یک روی سکه است.
با اینکه هنوز ادله و شواهدی از مجاری رسمی و قانونی داخل ولایت هرات به دست ما نرسیده، ولی من بازهم همراه با آقای دکتر طاهریان، نماینده فوقالعاده جمهوری اسلامی ایران برای افغانستان، آقای بهشتی، رییس نمایندگی وزارت خارجه ایران در مشهد، معاون والی محترم مشهد، آقای رسولیان، اداره محترم اتباع و جنرال قنسول جمهوری اسلامی ایران در هرات صحبت کردم. دوستان ما برعلاوه که گفتند نیروهای نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران به کلی این قضیه را رد کرده است، از طرفی هم این وعده را دادند، در صورتی که دلایل، شواهد و مدارکی که از طرف اداره محلی ولایت هرات جمعآوری و مستندسازی شود و به وزارت امورخارجه ارسال شود و رسما این وزارت با آنها شریک بسازد، با متخلفین در صورتی که وجود داشته باشد، برخورد میکنند، اما ما یقین داریم که هر نوع جمعآوری شواهد و حقیقتیابی، بنابر روابط دیرینه و دوستانهای که ما با جمهوری اسلامی ایران داریم، و به خصوص فضای اخیر که بین افغانستان و ایران با حضور آقای اتمر، وزیر امورخارجه ما شکل گرفته، یقینا میتوانیم هم این معضل را حل کنیم و هم ما تقاضا کردیم به وزارت خارجه که یک مکانیزم درستی ایجاد کنیم و یک کمیته مشترک بین افغانستان و ایران به خاطر جلوگیری از قاچاق انسان بسازیم. از این پدیده شوم هم مردم و دولت افغانستان و هم جمهوری اسلامی ایران متضرر است و جوانهای ما هر روز در این راه، با چپه شدن موتر، حادثههای ترافیکی، با ضرب و شتم و یا خواستهای تروریستهایی که در این منطقه فعالیت میکنند، و از طرفی هم آزار و اذیت قاچاقبران قربانی میشوند. این پدیده برای ما سخت نگرانکننده است و ما یگانه راهی که میبینیم، این است که هر دو دولت با کمال صداقت و تعهدی که در همسایگی خود داریم؛ مشترکا با این پدیده مقابله کنند. ایران با ما همسایهداری و دوستی داریم که به این همسایهداری و دوستی افتخار میکنیم و یقین داریم که نظام جمهوری اسلامی ایران، یک نظام اسلامی است و با متخلفین و مجرمین مطابق با دستورات اسلام برخورد میکند و این برای ما ثابت شده است.
آوا: بازهم یک سوال کرونایی، آیا آماری از مبتلایان مهاجرین به این ویروس در سطح خراسان رضوی دارید؟
انصار: مهاجرینی که در حوزه ما زندگی میکنند، به دستههای مختلف تقسیم میشوند؛ مهاجرینی که کارت آمایش و اقامت دارند، یک تعداد هم متاسفانه اتباع افغانستانی هستند که بنابر دلایلی نتوانستند اسناد قانونی به دست بیاورند، یک تعداد هم سرمایهگذار و تاجر و بعضی نیز محصل اند.
ما از ابتدای روزهایی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد، همراه با مقام ولایت مشهد، استاندار محترم بیرجند، و سایر مقامات به خصوص اداره وزارت خارجه و اداره محترم اتباع، صحبتهای خیلی خوبی داشتیم. به اساس سعی و تلاش اینها بود که به خصوص استاندار محترم سمنان، استاندار محترم بیرجند، جناب آقای رزم حسینی، استاندار مشهد، که هزینههای درمان مهاجرین را صفر کردند. از بدو آغاز شیوع ویروس کرونا یک نوع انسان دوستی در کار بود. همچنین آنها پیش از اینکه دساتیری از مرکز بیاید، خدماتی را به مهاجرین رایگان ساخته بودند. این تسهیلات را خود اداره محلی به وجود آورده بود. در این اواخر هم شما در جریان هستید که رییس جمهوری اسلامی ایران این هزینهها را صفر ساخت. چون اکثر کسانی که به بیمارستانها مراجعه کرده؛ یا به شکل خصوصی مراجعه کرده، یا اصلا از ترس مراجعه نکرده و با همان مریضی خود درگیر شده، اما یک تعدادی که مراجعه کردند، بنابر آماری که اداره مهاجرین ما دارد، ما در حدود تقریبا ۵۰ الی ۵۲ نفر مصاب به ویروس کرونا داشتیم که از این تعداد متاسفانه حدود ۱۶ الی ۱۷ نفر جانهای خود را تاکنون از دست دادند و سایر مبتلایان تداوی شده و شفا یافتهاند.
آوا: برای مهاجرینی که این روزها بر اثر بیماری کرونا از لحاظ اقتصادی ضربه دیدند و بیکار شدند، قنسولگری تدابیری سنجیده است؟
انصار: نمایندگی که شما در آن حضور دارید، یکی از نهادهای دولتی افغانستان است. ما یک بودجه خاص و اختصاصی در دسترس نداریم. گرچه چنین بودجهای را تقاضا کردیم، اما چون این چالش و مشکلات مربوط به شیوع ویروس کرونا در داخل افغانستان هم وجود دارد و دولت درگیر است، فکر نمیکنم بتوانند به مهاجرین رسیدگی کنند. اما دولت افغانستان تلاشهای زیادی برای مهاجرین انجام داده است؛ به خصوص از طریق کمیسیاری سازمان ملل متحد در امورپناهندگان، که برای مهاجرین افغانستان در ایران و پاکستان کمک شود، که کمکهای خوبی نیز صورت گرفته است. از آن جمله یک مقدار از این کمکها توسط کمیسیاری عالی سازمان ملل به نمایندگی مشهد به نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران تحویل داده شد، که ما هم در جریان هستیم. در کنار آن، ما تلاش کردیم از کشور جمهوری اسلامی ایران و نهادهای کمکرسان در این کشور مثل کمیته امداد امام خمینی(ره)، برای افراد بیبضاعتی که در حاشیه شهر یا مناطق محروم زندگی میکنند، درخواست کمک کنیم و خوشبختانه آنها هم کمکهای انساندوستانه خود را در قالب بستههای بهداشتی و مواد غذایی به نیازمندان تحویل دادند. حتی از آغاز ماه مبارک رمضان، در مساجد و بعضی از موسسههای خیریه تلاش شده که برای طیفهای بیبضاعت غذای گرم داده شود که این شامل اتباع جمهوری اسلامی ایران و همچنین مهاجرین افغانستانی میشود.
از سوی دیگر، خود مهاجرین دارای یکسری موسسات خیریه اند. من بارها با آنان دیدار و مذاکرات داشتم و تقاضا کردم که در این شرایط مردم را فراموش نکنند. خوشبختانه شورای موسسات خیریه و همچنین ستاد مبارزه با کرونا در بین مهاجرین شکل گرفت و موسسات با کمال صداقت به نیازمندان خدماترسانی کردند. از آن جمله ما میتوانیم به سازمان خیریه امام علی(ع)، خیریه امام جواد(ع) و چندین موسسه دیگر اشاره کنیم. ما حدود ۱۵ موسسه داریم، و عملا تمام این موسسات تلاش کردند و بستههای کمکی را آماده نمودند. بر اساس گزارشاتی که از آنها حدود یک ماه قبل گرفتم، این موسسات به حدود 2000 خانواده کمک مالی کرده بودند. از طرفی انجمن دکترای افغانستان برنامههای خودشان را در این روزها داشتند. ما یک تعداد رضاکاران از طیفهای مختلف مهاجرین نیز داریم که آنها هم فعالیتهای خوبی انجام دادند. همچنین یک مقدار کمکهایی که به نوعی ما تهیه کرده یا به ما رسیده بود، در اختیار مستحقین قرار دادیم. این چیزی بود که در توان ما بود و با همه توان تلاش کرده و خواهیم کرد. امیدوارم هرچه زودتر بساط این پدیده شوم جمع شود و روال زندگی مردم عادی شود. شما شاهد هستید که در نتیجه شیوع این ویروس، مردم در ایران و افغانستان دچار چه مشکلات عدیدهای که نشدند، و بسیاری از شغلها از بین رفت. ما بعد از کرونا هم با چالشها و مشکلات زیادی روبهرو خواهیم بود.
آوا: مکاتبهای با مرکز داشتید تا برخی از هزینههایی که قنسولگری برای ارائه خدمات دریافت میکند، کاهش یابد و یا رایگان گردد؟
انصار: اولا هزینههایی که ما برای خدمات به مهاجرین میگیریم، هزینه قابل توجهی نیست. به طور مثال، سال قبل هزینه پاسپورت 120 دالر بود، اما امسال20 دالر پرداخت میشود؛ حتی کمتر از داخل افغانستان. همچنین سال گذشته هزینه تثبیت هویت 10 دالر بود که امسال به 1 دالر کاهش دادیم. این یک دالر پول همان کاغذی که مصرف میشود هم نیست. بیش از این چگونه میشود هزینهها را کاهش داد؟! راهی که در این مورد وجود دارد، این است؛ ما جریمههای تمدید را مرفوع کنیم، در این بخش ما یادداشتی به وزارت امورخارجه ارسال نمودیم. در بحث رودپاس و ویزا که اصلا موضوع مهاجرین نیست، بلکه تجارت است، که روال خاص خود را دارد. دو هزینه مهمی که ما میگیریم، یکی 20 دالر و دیگری 1 دالر میباشد.
آوا: فکر میکنید فعالیت قنسولگری چه زمانی به حالت طبیعی برگردد؟
انصار: امیدواریم که شیوع ویروس کرونا تا ماه جوزا ادامه پیدا نکند، و ما از اول جوزا بتوانیم دوباره فعالیت خود را شروع کنیم.
آوا: در مورد زنان بی سرپرست هم کاری انجام شده است؟
انصار: موسسات خیریه افغانستانی مقیم مشهد چند خوبی دارند؛ یکی، این افراد خَیر از بطن جامعه مهاجرین اند و شناخت دقیقی از مهاجرین خود دارند. دو، این موسسات و افراد خیر روابط بسیار نزدیکی با طیفهای افراد بیبضاعت دارند و اعداد و ارقام این افراد از قبل پیش آنها موجود است. من با هر کدام از اینها که صحبت کردم، همین حرف را گفتند که شناخت کامل داشته و از قبل نیازمندان را تحت پوشش دارند. به خصوص شورای موسسات خیریه که ما تقریبا حدود 8 ماه قبل ایجاد کردیم که همه با یک فکر و یک شناخت کار میکنند. ما در حوزه مشهد، بهترین تیمهای خیر را داریم؛ هم از تجار ملی و هم از افراد خیر. ما فقط تلاش کردیم به این خیرین در راه کمک کردن به نیازمندان انگیزه بدهیم، و نخواستیم در پروسه کاری آنها نظر بدیم که چه کسی مستحق است و چه کسی نیست؛ زیرا اول که انگیزه خیرین را میگیرد و دوم که شناخت و تفکیک مستحق برای ما سخت خواهد بود، در حالی که آنها از سالیان قبل اعداد و ارقام خود را دارند.
همانند سابق نبود، تغییر کرده بود، دیگر از کیوسک کوچک کنار درب که روی آن نوشته بود پولیس دیپلماتیک خبری نبود و جایش را به نردههای آهنی ممتدی داده بود؛ گویا برای صفبندی مراجعین.
سمت راست یک کانکس بزرگ پولیس بود؛ دیگر همهمه و شلوغی چند ماه پیش دیده نمیشد، فقط چند نفر مقابل دو دریچه پاسخگویی به ارباب رجوع با کاغذهایی در دست حضور داشتند. یادم آمد که کرونا آمده و جولان این ویروس باعث شده تا ارائه خدمات به مردم کاهش یابد و از حضور مردم کاسته شود.
از درب مخصوص ورود و خروج موترها، وارد فضای بازی مملو از گل و چمن شدم؛ شماری موتر در کنار هم آرام گرفته بودند، باغبانها و کارگران مشغول بودند، گویا مسوولین از فرصت کرونایی و فراغت برای بازسازی و توسعه فضای داخلی ساختمان استفاده کرده بودند، بوی رنگ و گچ به مشام میرسید. به طرف ساختمان اصلی حرکت کردم، ردپاهای زیادی بر روی سنگهای مرمر و سنگفرشها با اشکال مختلف برجای مانده بودند که نشاندهنده تردد زیاد کارگران بود.
در بدو ورود به ساختمان، تابلوی طلایی رنگ منقش به عکسهای اشرف غنی و عبدالله عبدلله توجهم را جلب کرد که زیر آن نوشته بود: تالار امانالله خان.
همانطور که به اطراف نگاه میکردم، از آخر راهرو مردی با لبخند به استقبالمان آمد و با احوال پرسی گرم و روی گشاده پذیرایمان شد.
پیش از این نیز یکبار او را از نزدیک دیده بودم، همان زمان که برای اولین بار به عنوان جنرال قنسول جدید افغانستان در مشهد مقدس آغاز به کار کرد. این دومین باری بود که برای مصاحبه با عبدالجابر انصار، مهمان نمایندگی سیاسی کشورمان در مشهد مقدس بودم.
با توجه به ساخت و ساز ساختمان کنسولگری، وارد یکی از اتاقهایی که خانم کارمندی مشغول به کار بود، شدیم، آرام پشت میز قرار گرفت، و پس از مهیا شدن شرایط، همانطور که آقای انصار تسبیح در دست داشت، مصاحبه با وی آغاز شد.
آوا: لطفا از مرز معلوماتی بدهید که در چه وضعیتی است؟
انصار: ما تا حال چندینبار از مرزها دیدن کردیم. بر اساس پلان سال 1399، ماه ثور تصمیم گرفتیم از مرزهای اسلام قلعه و ابونصر فراهی دیدن کنیم و یک گزارش جامع نسبت به معضلات، مشکلات و چالشهایی که در مرز موجود است، رسما به اطلاع مقامات مرکزی به خصوص وزارت امورخارجه برسانیم تا در رفع این موانع و مشکلات تجاری اقدامات موثر به دست بگیرند.
یکی از معضلات و چالشها، مشکل نقطه صفر مرزی است که واقعا حاد است و سبب اصطکاک روابط تجاری شده و تسریع انتقالات را کاهش داده است. این مشکل سبب شده که انتقالات به شکل درستی انجام نشود؛ کالاها در آنجا واژگون بشود یا به آب بریزد. حتی تردد مسافرین هم سخت است. در بعضی موارد سوءاستفادههایی از هر دو طرف وجود دارد که ما با آقای رسولیان صحبت کردم که بعد از ماه مبارک رمضان انشالله با همراهی خود آنها برویم جانب ایران را ببینیم، جانب افغانستان را هم ما حتما از والی هرات میخواهیم که با معاون ولایت هماهنگی بکند و یک بار ببینیم.
از معضلات دیگر وضعیت مردمی است که از مرز تردد میکنند، به خصوص در بخش غربالگری و تست و آزمایشهای کرونا که چه اقداماتی صورت میگیرد؟ خوشبختانه در این خصوص در سمت افغانستان یک مرکز مجهز توسط وزارت امورمهاجرین به همکاری موسسات بینالمللی ساخته شده، جای مناسبی است، داکتران خوبی دارد که آنها ویزیت اولیه را میکنند و در صورت مشکوک شوند، شخص را قرنطین میکنند و با آمبولانس برای تداوی به مرکز ولایت هرات میفرستند.
آوا: وضعیت در بخش تردد از مرزها، به خصوص پس از شلوغیهای هفته گذشته و همچنین بازگشت مهاجرین پس از شیوع ویروس کرونا در ایران چگونه است؟
انصار: روزانه فعلا که کمترین میزان را داریم، در حدود یک هزار تا یک هزار و دوصد نفر از مرز تردد میکنند.
آوا: فقط میروند، آمدن به داخل ایران هم هست؟
انصار:؟ بله، فقط میروند، آمدن هم است، اما کم، تاجران و خانوادههای کسانی که اقامت دارند، هستند، ولی جمهوری اسلامی ایران ویزای جدید صادر نکرده و شرایط ویزا را هم بسیار سخت گرفته، به خصوص در بحث تستهای کرونا که شما میفهمید در افغانستان این امکانات وجود ندارد که هر کسی برود و تست کرونا بدهد و هم کیتها در دسترس نیست.
اینها مشکلات و معضلاتی بود که در مرزها داشتیم و رفتیم از نزدیک دیدیم، با کمیسار اسلام قلعه دیدیم و وضعیت را از او جویا شدیم.
آوا: در مورد جریانی که دو سه روز پیشتر مرز باز شد و در مورد جریمههای کسانی که اقامتشان گذشته و به خاطر کرونا و بسته بودن مرز نتوانستند اقدام کنند، که الان جریمه تاخیری ۱۰۰ یورویی شده، وضعیت چگونه است؟
انصار: این موضوع را ما صحبت کردیم با آقای فرماندار، آقای سیار، رییس اداره کل اتباع و نماینده وزارت خارجه ایران صحبت کردیم، آن 100 یورو پولی بود که از جرایم تأخیری به دست میآوردند؛ یعنی کسانی که از مدت اقامتشان گذشته بود و باید جریمه میدادند.هزینهها هم در این مدت بالا رفته بود و به اساس گفتههای جناب آقای هاشمی، رییس اداره کل اتباع و آقای فرماندار، اینها پولهای جرایم تأخیری است که گرفته شده است، اما درخواست ما از اینها این بود که جرایم تاخیری، جرایمی است که اراده فرد در آن دخیل باشد، شما مرز را بستید و ترددی در آن وجود ندارد، شما چطور میتوانید یک نفر را جریمه تأخیری کنید؟ آنها هم استدلال قانونی خود را داشتند، درسته، ولی چون این مورد در قانون پیشبینی نشده بود، ما نمیتوانستیم مانع آن شویم، اما آنها گفتند که به تهران نامه زده و مطالبه کردند که در این مورد تجدید نظر شود و وعده تجدید نظر داده شده است.
آوا: اگر تجدید نظر شود، جریمه کسانی که پرداخت کردهاند، پس داده میشود؟
انصار: اینجا دو حالت دارد؛ یکی ما در تعارض قوانین قرار داریم که بر اساس قوانین جمهوری اسلامی ایران پس پرداخت میشود یا نه، اما بیشتر توجه ما روی کسانی است که جریمه را نپرداختند تا از این به بعد که میآیند، این جریمه تأخیری را نپردازند، که فعلا این مسأله مهمتر است.
آوا: در رابطه با خدمات کنسولی نمایندگی هم صحبت بفرمایید. هستند کسانی که با توجه به اینکه پاسپورت دستنویس دارند که نیاز است الکترونیک شود، کارها از کی شروع میشود؟ آنهایی که وقت گذشته و اقامتی هستند، چه کار باید بکنند؟
انصار: در پی حوادث اخیر و به خصوص وضعیت کرونایی که در جهان حاکم شده و همه انسانها و کشورها را درگیر کرده که هیچ مرز و حدودی نمیشناسد، راهحل قرنطینه یگانه راهی بود که دولتهای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری اسلامی افغانستان بر اساس دستورات پزشکی اتخاذ کردند. ما هم به ناچار به خاطر جلوگیری از تجمعات انسانی مجبور بودیم این شرایط را رعایت کنیم.
تجمعات ما چند عامل دارد؛ جنرال قنسولگری افغانستان در مشهد یکی از مراکز پر تجمع انسانی است. ما روزانه تا ۱۱۰۰ ـ 1200 نفر را پذیرش میکنیم و این عدد موجب نگرانی همسایههای ما میشود. از طرفی جان کارمندان جنرال قنسولگری را به خطر میانداخت. از همه مهمتر، بیشتر ارباب رجوعی که میآمدند، اطفال و زنان بودند و تشخیص اینکه چه کسی بیمار است و چه کسی نیست، کار دشواری بود. این در حالی است، با وجودی که ما دو سالن ساختم، جنرال قنسولگری در یک فضای بسیار محدود خدمات میدهد و مشکلات خود را دارد. به این خاطر ما مجبور شدیم خدمات خود را محدود کنیم. ما خدماترسانی را تعطیل نکردیم، بله محدود کردیم و پیشنهاد محدود کردن خدمات خود را همزمان با سفارت افغانستان در تهران و جنرال قنسولگری زاهدان، به وزارت امورخارجه ارسال کردیم. در حالی که دو نمایندگی دیگر ما خدمات را محدودتر کردند، اما ما خدمات ویزا و رود پاس برای رانندگان و تجار را انجام میدهیم که حداقل خللی در همین روابط تجاری وارد نشود؛ کالاها به شکل منظم به افغانستان برود و روی قیمتها تاثیر آنچنانی نداشته باشد. از طرفی هم خدماتی مثل وفیات و حوادث ناگوار را انجام داده و میدهیم. همچنین اگر قضیهای در بحث مراجع قضایی و محاکماتی برای زندانیان افغانستان میبود، به آن رسیدگی میکردیم، یا در تعیین، عزل و نصب وکیل در محاکم دیگر کشورها خدماترسانی کرده و میکنیم.
ما فقط دو بخش پاسپورت و تثبیت هویت را محدود کردیم، و سایر بخشها فعالیت میکردند و در حال حاضر نیز فعالیت میکنند.
آوا: بیشتر مهاجرین هم با این دو بخش سر و کار دارند؟
انصار: به خاطر اینکه این دو بخش تجمعات انسانی را به وجود میآورد.
آوا: شما تدابیری برای این وقفه پیشبینی کردهاید؟
انصار: بله، کاملا، ما از ابتدایی که کوشش کردیم این دو بخش را محدود بسازیم، پلان خود را ریختیم. ما خدمات خود را بنابر دستورات وزارت بهداشت و نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران از تاریخ 4 حوت 1398 محدود کردیم و کسانی که برای ماه حوت نوبت داشتند، زمانی که کار را مجددا آغاز کنیم، از همان زمان نوبت میدهیم.
ما در قنسولگری افغانستان در مشهد، حدود شش ماه بعد از اینکه من جابجا شدم، به کار روتین روزانه رسیدیم. قبل از آن، تمام سیستمهای نوبتدهی در داخل جنرال قنسولگری افغانستان، چهار ماهه، پنج ماهه و حتی شش ماهه بود. ما در ماه قوس عملا نوبتدهی 15 روزه، 10 روزه، 20 روزه و یک ماهه داشتیم. این بازه زمانی در ماه جدی به کلی پایین آمد و در ماه دلو فاصله بین نوبتدهی به هفته کاهش یافت. خوشبختانه ما در ماه حوت نوبت آنچنانی به مردم ندادیم. ما سیستم را به گونهای درست کردیم که بعد از ماه حوت، کار مرحله به مرحله به ماههای دیگر سال جابجا میشود.
آوا: موضوع تازه، حادثه ناگوار تلاش برخی هموطنان ما برای عبور غیرقانونی از مرز ایران است که یک کلیپ آن در فضای مجازی منتشر شده و گفته شده نیروهای مرزبانی ایران آنها را به رودخانه انداخته، این موضوع را خبرگزاری ما در هرات پیگیری کرده، قنسولگری ایران گفته با شما در این زمینه در تماس اند. میخواستیم جزئیات بیشتر را از زبان شما بشنویم.
انصار: حوادث ناگوار در مرزها بین افغانستان و ایران هرچند وقت یک بار اتفاق میافتد، ولی این حادثه تا جایی که در رسانهها و فضای مجازی در مورد آن صحبت شده، با شدت بیشتری است، اما دولت جمهوری اسلامی افغانستان مطابق به قوانین بین المللی و قوائد حقوقی داخلی خود، به خصوص قانون اساسی افغانستان، مکلف به حمایت از اتباع خود است و این مکلفیت در سطح ولایت خراسان رضوی ایران، مسولیت اخلاقی، دینی و وطنی ماست. اما از آنجایی که این قضیه خارج از حوزه صلاحیت ما اتفاق افتاده و یا به فرض مثال، اسناد، شواهد و مدارک آن خارج از دسترس ماست، ما طی گزارشی رسمی به مقام محترم وزارت امورخارجه مطالبه کردیم که اول هیأت داخلی محلی ولایت هرات حقیقتیابی بکند؛ اسناد، دلایل و شواهد و صحت و سقم این قضیه را بررسی کند و در صورتی که دلایل، شواهد و مدارکی به دست بیاید، ما آن را از مجاری دیپلوماتیک با جمهوری اسلامی ایران شریک میسازیم. این یک روی سکه است.
با اینکه هنوز ادله و شواهدی از مجاری رسمی و قانونی داخل ولایت هرات به دست ما نرسیده، ولی من بازهم همراه با آقای دکتر طاهریان، نماینده فوقالعاده جمهوری اسلامی ایران برای افغانستان، آقای بهشتی، رییس نمایندگی وزارت خارجه ایران در مشهد، معاون والی محترم مشهد، آقای رسولیان، اداره محترم اتباع و جنرال قنسول جمهوری اسلامی ایران در هرات صحبت کردم. دوستان ما برعلاوه که گفتند نیروهای نظامی و انتظامی جمهوری اسلامی ایران به کلی این قضیه را رد کرده است، از طرفی هم این وعده را دادند، در صورتی که دلایل، شواهد و مدارکی که از طرف اداره محلی ولایت هرات جمعآوری و مستندسازی شود و به وزارت امورخارجه ارسال شود و رسما این وزارت با آنها شریک بسازد، با متخلفین در صورتی که وجود داشته باشد، برخورد میکنند، اما ما یقین داریم که هر نوع جمعآوری شواهد و حقیقتیابی، بنابر روابط دیرینه و دوستانهای که ما با جمهوری اسلامی ایران داریم، و به خصوص فضای اخیر که بین افغانستان و ایران با حضور آقای اتمر، وزیر امورخارجه ما شکل گرفته، یقینا میتوانیم هم این معضل را حل کنیم و هم ما تقاضا کردیم به وزارت خارجه که یک مکانیزم درستی ایجاد کنیم و یک کمیته مشترک بین افغانستان و ایران به خاطر جلوگیری از قاچاق انسان بسازیم. از این پدیده شوم هم مردم و دولت افغانستان و هم جمهوری اسلامی ایران متضرر است و جوانهای ما هر روز در این راه، با چپه شدن موتر، حادثههای ترافیکی، با ضرب و شتم و یا خواستهای تروریستهایی که در این منطقه فعالیت میکنند، و از طرفی هم آزار و اذیت قاچاقبران قربانی میشوند. این پدیده برای ما سخت نگرانکننده است و ما یگانه راهی که میبینیم، این است که هر دو دولت با کمال صداقت و تعهدی که در همسایگی خود داریم؛ مشترکا با این پدیده مقابله کنند. ایران با ما همسایهداری و دوستی داریم که به این همسایهداری و دوستی افتخار میکنیم و یقین داریم که نظام جمهوری اسلامی ایران، یک نظام اسلامی است و با متخلفین و مجرمین مطابق با دستورات اسلام برخورد میکند و این برای ما ثابت شده است.
آوا: بازهم یک سوال کرونایی، آیا آماری از مبتلایان مهاجرین به این ویروس در سطح خراسان رضوی دارید؟
انصار: مهاجرینی که در حوزه ما زندگی میکنند، به دستههای مختلف تقسیم میشوند؛ مهاجرینی که کارت آمایش و اقامت دارند، یک تعداد هم متاسفانه اتباع افغانستانی هستند که بنابر دلایلی نتوانستند اسناد قانونی به دست بیاورند، یک تعداد هم سرمایهگذار و تاجر و بعضی نیز محصل اند.
ما از ابتدای روزهایی که ویروس کرونا شیوع پیدا کرد، همراه با مقام ولایت مشهد، استاندار محترم بیرجند، و سایر مقامات به خصوص اداره وزارت خارجه و اداره محترم اتباع، صحبتهای خیلی خوبی داشتیم. به اساس سعی و تلاش اینها بود که به خصوص استاندار محترم سمنان، استاندار محترم بیرجند، جناب آقای رزم حسینی، استاندار مشهد، که هزینههای درمان مهاجرین را صفر کردند. از بدو آغاز شیوع ویروس کرونا یک نوع انسان دوستی در کار بود. همچنین آنها پیش از اینکه دساتیری از مرکز بیاید، خدماتی را به مهاجرین رایگان ساخته بودند. این تسهیلات را خود اداره محلی به وجود آورده بود. در این اواخر هم شما در جریان هستید که رییس جمهوری اسلامی ایران این هزینهها را صفر ساخت. چون اکثر کسانی که به بیمارستانها مراجعه کرده؛ یا به شکل خصوصی مراجعه کرده، یا اصلا از ترس مراجعه نکرده و با همان مریضی خود درگیر شده، اما یک تعدادی که مراجعه کردند، بنابر آماری که اداره مهاجرین ما دارد، ما در حدود تقریبا ۵۰ الی ۵۲ نفر مصاب به ویروس کرونا داشتیم که از این تعداد متاسفانه حدود ۱۶ الی ۱۷ نفر جانهای خود را تاکنون از دست دادند و سایر مبتلایان تداوی شده و شفا یافتهاند.
آوا: برای مهاجرینی که این روزها بر اثر بیماری کرونا از لحاظ اقتصادی ضربه دیدند و بیکار شدند، قنسولگری تدابیری سنجیده است؟
انصار: نمایندگی که شما در آن حضور دارید، یکی از نهادهای دولتی افغانستان است. ما یک بودجه خاص و اختصاصی در دسترس نداریم. گرچه چنین بودجهای را تقاضا کردیم، اما چون این چالش و مشکلات مربوط به شیوع ویروس کرونا در داخل افغانستان هم وجود دارد و دولت درگیر است، فکر نمیکنم بتوانند به مهاجرین رسیدگی کنند. اما دولت افغانستان تلاشهای زیادی برای مهاجرین انجام داده است؛ به خصوص از طریق کمیسیاری سازمان ملل متحد در امورپناهندگان، که برای مهاجرین افغانستان در ایران و پاکستان کمک شود، که کمکهای خوبی نیز صورت گرفته است. از آن جمله یک مقدار از این کمکها توسط کمیسیاری عالی سازمان ملل به نمایندگی مشهد به نهادهای دولتی جمهوری اسلامی ایران تحویل داده شد، که ما هم در جریان هستیم. در کنار آن، ما تلاش کردیم از کشور جمهوری اسلامی ایران و نهادهای کمکرسان در این کشور مثل کمیته امداد امام خمینی(ره)، برای افراد بیبضاعتی که در حاشیه شهر یا مناطق محروم زندگی میکنند، درخواست کمک کنیم و خوشبختانه آنها هم کمکهای انساندوستانه خود را در قالب بستههای بهداشتی و مواد غذایی به نیازمندان تحویل دادند. حتی از آغاز ماه مبارک رمضان، در مساجد و بعضی از موسسههای خیریه تلاش شده که برای طیفهای بیبضاعت غذای گرم داده شود که این شامل اتباع جمهوری اسلامی ایران و همچنین مهاجرین افغانستانی میشود.
از سوی دیگر، خود مهاجرین دارای یکسری موسسات خیریه اند. من بارها با آنان دیدار و مذاکرات داشتم و تقاضا کردم که در این شرایط مردم را فراموش نکنند. خوشبختانه شورای موسسات خیریه و همچنین ستاد مبارزه با کرونا در بین مهاجرین شکل گرفت و موسسات با کمال صداقت به نیازمندان خدماترسانی کردند. از آن جمله ما میتوانیم به سازمان خیریه امام علی(ع)، خیریه امام جواد(ع) و چندین موسسه دیگر اشاره کنیم. ما حدود ۱۵ موسسه داریم، و عملا تمام این موسسات تلاش کردند و بستههای کمکی را آماده نمودند. بر اساس گزارشاتی که از آنها حدود یک ماه قبل گرفتم، این موسسات به حدود 2000 خانواده کمک مالی کرده بودند. از طرفی انجمن دکترای افغانستان برنامههای خودشان را در این روزها داشتند. ما یک تعداد رضاکاران از طیفهای مختلف مهاجرین نیز داریم که آنها هم فعالیتهای خوبی انجام دادند. همچنین یک مقدار کمکهایی که به نوعی ما تهیه کرده یا به ما رسیده بود، در اختیار مستحقین قرار دادیم. این چیزی بود که در توان ما بود و با همه توان تلاش کرده و خواهیم کرد. امیدوارم هرچه زودتر بساط این پدیده شوم جمع شود و روال زندگی مردم عادی شود. شما شاهد هستید که در نتیجه شیوع این ویروس، مردم در ایران و افغانستان دچار چه مشکلات عدیدهای که نشدند، و بسیاری از شغلها از بین رفت. ما بعد از کرونا هم با چالشها و مشکلات زیادی روبهرو خواهیم بود.
آوا: مکاتبهای با مرکز داشتید تا برخی از هزینههایی که قنسولگری برای ارائه خدمات دریافت میکند، کاهش یابد و یا رایگان گردد؟
انصار: اولا هزینههایی که ما برای خدمات به مهاجرین میگیریم، هزینه قابل توجهی نیست. به طور مثال، سال قبل هزینه پاسپورت 120 دالر بود، اما امسال20 دالر پرداخت میشود؛ حتی کمتر از داخل افغانستان. همچنین سال گذشته هزینه تثبیت هویت 10 دالر بود که امسال به 1 دالر کاهش دادیم. این یک دالر پول همان کاغذی که مصرف میشود هم نیست. بیش از این چگونه میشود هزینهها را کاهش داد؟! راهی که در این مورد وجود دارد، این است؛ ما جریمههای تمدید را مرفوع کنیم، در این بخش ما یادداشتی به وزارت امورخارجه ارسال نمودیم. در بحث رودپاس و ویزا که اصلا موضوع مهاجرین نیست، بلکه تجارت است، که روال خاص خود را دارد. دو هزینه مهمی که ما میگیریم، یکی 20 دالر و دیگری 1 دالر میباشد.
آوا: فکر میکنید فعالیت قنسولگری چه زمانی به حالت طبیعی برگردد؟
انصار: امیدواریم که شیوع ویروس کرونا تا ماه جوزا ادامه پیدا نکند، و ما از اول جوزا بتوانیم دوباره فعالیت خود را شروع کنیم.
آوا: در مورد زنان بی سرپرست هم کاری انجام شده است؟
انصار: موسسات خیریه افغانستانی مقیم مشهد چند خوبی دارند؛ یکی، این افراد خَیر از بطن جامعه مهاجرین اند و شناخت دقیقی از مهاجرین خود دارند. دو، این موسسات و افراد خیر روابط بسیار نزدیکی با طیفهای افراد بیبضاعت دارند و اعداد و ارقام این افراد از قبل پیش آنها موجود است. من با هر کدام از اینها که صحبت کردم، همین حرف را گفتند که شناخت کامل داشته و از قبل نیازمندان را تحت پوشش دارند. به خصوص شورای موسسات خیریه که ما تقریبا حدود 8 ماه قبل ایجاد کردیم که همه با یک فکر و یک شناخت کار میکنند. ما در حوزه مشهد، بهترین تیمهای خیر را داریم؛ هم از تجار ملی و هم از افراد خیر. ما فقط تلاش کردیم به این خیرین در راه کمک کردن به نیازمندان انگیزه بدهیم، و نخواستیم در پروسه کاری آنها نظر بدیم که چه کسی مستحق است و چه کسی نیست؛ زیرا اول که انگیزه خیرین را میگیرد و دوم که شناخت و تفکیک مستحق برای ما سخت خواهد بود، در حالی که آنها از سالیان قبل اعداد و ارقام خود را دارند.