تلاش برای جلوگیری از نفوذ مجدد غرب در افغانستان و منطقه؛ هدف روس‌ها از گسترش روابط با امارت اسلامی

خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ کابل: پس از گذشت بیش از سه سال، برای اولین بار سرگئی شویگو، دبیر شورای امنیت ملی روسیه در رأس یک هیئت بلند‌پایه در سفر به کابل با معاونان رییس الوزرا و سرپرستان وزارت های دفاع و داخله دیدار کرد. بسیاری از ناظران سیاسی و آگاهان امور، سفر این هیات بلندپایه روسی به افغانستان را نشانه گسترش روابط در آینده میان دو کشور در عرصه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی ارزیابی می‌کنند.
در ترکیب هیئت روسیه، در کنار دبیر شورای امنیت ملی این کشور، الکسی آویرچوک، معاون نخست‌وزیر و الکساندر وینیدیکتوف، معاون دبیر شورای امنیت، ضمیر کابلوف، نماینده ویژه روسیه برای افغانستان، سفیر روسیه در کابل و شمار دیگری از مسئولین این کشور حضور داشتند.
بر اساس اطلاعیه منتشر شده از سوی «ارگ»، شویگو در این دیدار گفته است که روسیه آماده است پروژه‌های زیربنایی را در بخش‌های مختلف در افغانستان از جمله خط آهن، ترانسپورت، صنعت، زراعت، برق و معادن عملی سازد.
وی افزوده پیشرفت‌های سیاسی و امنیتی در افغانستان سبب شده که سرمایه‌گذاران روسیه جهت سرمایه‌گذاری در افغانستان علاقمند شوند.
شویگو بر فعال شدن حضور افغانستان در سازمان همکاری های شانگهای و همچنین خروج نام امارت اسلامی از لیست ممنوع روسیه تأکید کرد.
 
تلاش برای جلوگیری از نفوذ دوباره امریکا در افغانستان و منطقه
کارشناسان روابط بین الملل نیز روابط کابل مسکو را برای همکاری‌های درازمدت در عرصه‌های امنیتی و اقتصادی مثبت ارزیابی می‌کنند.
سید عبدالطیف سجادی، آگاه روابط بین الملل در مصاحبه با آوا در این مورد گفت: روسیه با ایجاد محوریت بریکس، در صدد ایجاد یک قطب قدرت‌مند در جهان است، تا عملاً دنیا را از تک قطبی نجات بدهد.  به باور وی، سفر هیئت روسی به افغانستان نیز بیشتر به دلیل این است که جلو نفوذ غرب در منطقه گرفته شود.
از دید سجادی، افغانستان به عنوان کشوری که زمانی حیاط خلوت بلوک شرق بود، در این روزها اهمیت بسیاری پیده کرده تا بعد از پیروزی ترامپ، امریکایی‌ها نتوانند بار دیگر در افغانستان نفوذ کنند و از سویی هم افغانستان به حال خود رها نباشد، لذا روس‌ها آماده همکاری در زمینه‌های امنیتی و اقتصادی با افغانستان اند.
به عقیده این آگاه روابط بین الملل، روسیه در چنین شرایط می‌خواهد افغانستان را در کنار خود یا در کنار بریکس داشته باشد تا قطب شرق را با تمام امکاناتش در برابر ناتو و غرب نگاه دارد.
بر اساس گفته‌های سجادی، عمده‌ترین انگیزه روسیه از سفر اخیر هیئت این کشور به افغانستان از نظر سیاسی، این است که دیگر امریکا نتواند به صورت افسار گسیخته در هرجا و به خصوص در افغانستان جولان بدهد.
وی افزود: روس‌ها عمدتاً در صدد هستند که روابط مسالمت آمیز و تعامل با افغانستان داشته باشند که بر اساس این روابط، منافع هر دو کشور تأمین شود و در عین حال امریکا نتواند به صورت مستقیم و یا از طریق گروه‌های نیابتی خود، بار دیگر به عنوان یک تهدید از افغانستان علیه قدرت‌های شرقی و آسیای میانه استفاده کند.
 
آیا سیاست اعلامی روسیه با اعمالی آن در قبال افغانستان یکی است؟
محمد حکیم ناصری، آگاه امور سیاسی نیز در مصاحبه با آوا می‌گوید که تأکید مسکو بر تعامل با دولت کنونی افغانستان به هدف کاهش تهدیدات تروریزم، سیاست اعلامی این کشور است، اما امیدواریم که در عمل نیز چنین باشد و عمق استراتژیک روسیه در افغانستان، حضور پر رنگ سیاسی و اقتصادی برای اهداف بلندمدت دیگر نباشد.
به گفته ناصری، افغانستان از نگاه سوق الجیشی، ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی و در کل موقعیت جغرافیایی، حائز اهمیت بالایی در منطقه و جهان است که توجهی بسیاری از کشورها را به دلایل مختلف به خود جلب می‌کند.
وی افزود: تنها روسیه نیست که برای رسیدن به اهداف خود چشم به افغانستان دوخته است، بلکه کشورهای منطقه و جهان نیز افغانستان را سکویی برای رسیدن به برخی از اهداف خود می‌دانند.
بر اساس گفته‌های ناصری، افغانستان از یک طرف در قلب آسیا قرار دارد، کشوری که می‌تواند شمال را به جنوب و شرق را به غرب وصل کرده و به عنوان چهار‌راه، ترافیک اقتصادی و تجارتی را از میان برداشته و ترانزیت میان کشورها را سهولت ببخشد و از سوی دیگر، ذخایر زیرزمینی و منابع طبیعی افغانستان از ثروت‌های تقریباً دست نخورده است که توجه بسیاری از کشورها را به خود جلب می‌کند. طبق برخی از تحقیقات، تنها لیتیم افغانستان برابر کل نفت عربستان ارزش دارد.
به گفته وی، بی دلیل نیست که افغانستان در طول تاریخ، به صورت مکرر مورد اشغال و تاخت‌ و تاز کشورهای استعماری قرار گرفته است، امروز هم کشورهای جهان با انگیزه‌های مختلف به افغانستان نگاه می‌کنند، با اینکه تا هنوز دولت شناخته شده و رسمی در سطح بین المللی ندارد، اما بسیاری از کشورها بر تعامل با امارت اسلامی و گسترش روابط به صورت دفاکتو تلاش دارند.
سخنگوی کاخ کرملین می گوید که برای مقابله با تهدیدهای تروریستی برخواسته از افغانستان، روابط با دولت کنونی ضروری است، اما از دید ناصری این اظهارات بیشتر سیاست اعلامی است تا واقعیت امر.
وی می افزاید که روسیه جزء کشورهایی است که می‌خواهد حضور خود را در افغانستان از نگاه سیاسی و اقتصادی حفظ کند و در عین حال از این طریق بر رقیبان جهانی خود نظارت و کنترل داشته باشد، همانگونه که غرب این اهداف را دنبال می‌کند و حضور خود در افغانستان را در هر شرایط ضروری می‌داند.
 
قابل ذکر است که روسیه از مدت ها قبل از سقوط جمهوریت در افغانستان، به خصوص در چهارچوب نشست فرمت مسکو، برای زمینه سازی گفتگوهای بین الافغانی جهت رسیدن به ثبات سیاسی و امنیتی در کشور، تلاش های گسترده ای داشته و ارتباطات خوبی نیز با امارت اسلامی برقرار کرد که پس از سقوط جمهوریت با قوت بیشتری ادامه یافت. بر اساس این روابط، امروز رفت و آمدها و مراودات بین روسیه و افغانستان در حال گسترش بوده و سرمایه گذاران روسی علاقه زیادی برای سرمایه گذاری در کشور دارند.
در همین محور، امارت اسلامی علاقمند عضویت در بریکس بوده و روسیه نیز در تلاش برای خارج کردن اسم طالبان از لیست گروه های ممنوع در این کشور است.