طی نزدیک به یک هفته اخیر، تنش ها میان افغانستان و پاکستان بار دیگر افزایش یافته است. این تنش ها پس از آن بالا گرفت که پاکستان به بهانه اینکه شماری از شهروندانش از سوی پولیس افغانستان مورد اذیت قرار گرفته اند، بلافاصله در اقدامی انتقام جویانه و البته با شدتی چندبرابر، گذرگاه مرزی تورخم را بست.
بسته شدن این گذرگاه، سبب شد که علاوه بر سرگردانی هزاران نفر در دو سوی مرز و توقف موترهای حامل مواد تدارکاتی، غذا، تیل و ... 8 تن از اتباع کشور نیز جان ببازند. گفته می شود از این میان، 7 تن شان کودک بوده اند.
این در حالی است که به دنبال این اتفاق، رویداد مشابهی از سوی پاکستانی ها علیه شهروندان افغان صورت گرفت که طی آن، چند شهروند کشور در منطقه لندی کوتل پاکستان از سوی پولیس آن کشور، مورد آزار و اذیت و بدرفتاری قرار گرفتند و پاسپورت های قانونی شان پاره گردید.
با این حساب، انتظار می رفت مقام های دولت افغانستان نیز در برابر این عمل پولیس پاکستان، اقدامی مشابه آنچه از سوی پاکستانی ها انجام شد، روی دست می گرفت؛ اما به باور تحلیلگران این بار نیز انفعال مستولی بر کلیت سیاست خارجی دولت افغانستان به مدد پاکستان آمد و اقدامات انتقام جویانه و زورگویانه پاکستان با تلاش های به اصطلاح دیپلماتیک افغانستان پاسخ داده شد!
تحولات اخیر نشان داد که روابط افغانستان با پاکستان همچنان نامتعادل است و متاسفانه مقام های افغانستان در برابر زورگویی های غیرقانونی و نامتناسب پاکستان، همچنان از موضع ضعف و آسیب پذیری و انفعال عمل می کنند.
این در حالی است که مدتی پیش، بحث ها درباره امضای پیمان استراتژیک میان افغانستان و پاکستان از سوی مقام های رسمی دو کشور، افزایش یافت و انتظار می رود در آینده ای نه چندان دور این سند مهم و معتبر نیز رسما به امضای مقام های دو کشور برسد؛ اما آیا امضای پیمان استراتژیک با کشوری که هیچگاه در برابر دولت و شهروندان افغانستان، حسن نیت نداشته و همواره از موضع زور و امتیازگیری و برتری طلبی سخن گفته و عمل کرده است می تواند منافع راهبردی دولت و ملت افغانستان را تامین و تضمین کند؟!
پاکستان کشوری است که در قیاس با بسیاری دیگر از کشورهایی که افغانستان با آنها پیمان استراتژیک امضا کرده به مراتب از قدرت کمتری برخوردار است و به همین دلیل، شاید کمتر از دیگران نیز منافع راهبردی ملت و دولت افغانستان را با خطر مواجه کند؛ اما وقتی پاکستان اینگونه عمل می کند، کشورهای بزرگ دیگری مانند امریکا، انگلیس، فرانسه، ناتو، اتحادیه اروپا و... که افغانستان تاکنون با آنها پیمان امضا کرده یا خواهد کرد، آیا خود را ملزم به رعایت و تامین منافع و خواست های مشروع و قانونی دولت افغانستان در پیمان هایی که به امضا رسانده یا خواهد رساند می دانند؟
پاسخ این پرسش براساس تجربیات و اندوخته هایی که افغانستان طی چند سال اخیر آنها را دیده و فراگرفته، منفی است.
به نظر می رسد معیارهایی که برای سنجش قدرت ملی یک کشور مورد استفاده قرار می گیرد به جز قدرت اتمی، ارتش، اقتصاد و... موارد دیگری هم هست که براساس آن، می توان اعتبار قدرت و تاثیرگذاری سیاسی یک کشور را بالا برد و آن، تعهد و عزم و اراده قاطع دولتمردان مخصوصا مدیران دستگاه دیپلماسی کشور در برابر زورگویی ها و امتیازطلبی کشورهای دیگر است.
این عنصر هنوز هم غایب بزرگ دستگاه دیپلماسی افغانستان به ویژه در عرصه سیاست خارجی است.
این در حالی است که پاکستان هیچگاه در برابر افغانستان، حسن نیت نداشته؛ براین اساس انتظار می رود که دولت افغانستان نیز برپایه مسئولیت هایی که در برابر حفاظت از شهروندان و منافع ملی کشور دارد در مقابل سیاست های مسموم پاکستان، موضعی مشابه اتخاذ کرده و همواره به تصمیم ها و عملکردهای آن کشور با سوء ظن و تردید نگاه کند.
پیمان استراتژیک با کشوری که عمده ترین و روشن ترین شاخصه سیاست خارجی آن در برابر دولت و ملت افغانستان، همواره دشمنی استراتژیک بوده است، چیزی جز تمکین کنش پذیرانه در برابر خواست های غیرقابل اطمینان آن کشور نیست و این در حالی است که رای قاطع ملت افغانستان این است که پیمان استراتژیک با پاکستان، یک اشتباه استراتژیک و راهبردی است.
در تحولات اخیر برای چند هزارمین بار به اثبات رسید که برای پاکستان اهمیتی ندارد که چند کودک بی گناه افغانستان در نتیجه یک تصمیم کین توزانه آن کشور تلف می شوند؛ زیرا آن کشور سال هاست که دست اندر کار کشتار مردم بی گناه افغانستان از طرق و مجاری گوناگون بوده است. پیام روشن پاکستان در تحولات اخیر به افغانستان این بود که اگر با شهروندان ما بدرفتاری کنید، کودکان تان را می کشیم!
اما در این میان، موضع افغانستان در برابر این جنایات، همچنان انفعال و کنش پذیری است.
بسته شدن این گذرگاه، سبب شد که علاوه بر سرگردانی هزاران نفر در دو سوی مرز و توقف موترهای حامل مواد تدارکاتی، غذا، تیل و ... 8 تن از اتباع کشور نیز جان ببازند. گفته می شود از این میان، 7 تن شان کودک بوده اند.
این در حالی است که به دنبال این اتفاق، رویداد مشابهی از سوی پاکستانی ها علیه شهروندان افغان صورت گرفت که طی آن، چند شهروند کشور در منطقه لندی کوتل پاکستان از سوی پولیس آن کشور، مورد آزار و اذیت و بدرفتاری قرار گرفتند و پاسپورت های قانونی شان پاره گردید.
با این حساب، انتظار می رفت مقام های دولت افغانستان نیز در برابر این عمل پولیس پاکستان، اقدامی مشابه آنچه از سوی پاکستانی ها انجام شد، روی دست می گرفت؛ اما به باور تحلیلگران این بار نیز انفعال مستولی بر کلیت سیاست خارجی دولت افغانستان به مدد پاکستان آمد و اقدامات انتقام جویانه و زورگویانه پاکستان با تلاش های به اصطلاح دیپلماتیک افغانستان پاسخ داده شد!
تحولات اخیر نشان داد که روابط افغانستان با پاکستان همچنان نامتعادل است و متاسفانه مقام های افغانستان در برابر زورگویی های غیرقانونی و نامتناسب پاکستان، همچنان از موضع ضعف و آسیب پذیری و انفعال عمل می کنند.
این در حالی است که مدتی پیش، بحث ها درباره امضای پیمان استراتژیک میان افغانستان و پاکستان از سوی مقام های رسمی دو کشور، افزایش یافت و انتظار می رود در آینده ای نه چندان دور این سند مهم و معتبر نیز رسما به امضای مقام های دو کشور برسد؛ اما آیا امضای پیمان استراتژیک با کشوری که هیچگاه در برابر دولت و شهروندان افغانستان، حسن نیت نداشته و همواره از موضع زور و امتیازگیری و برتری طلبی سخن گفته و عمل کرده است می تواند منافع راهبردی دولت و ملت افغانستان را تامین و تضمین کند؟!
پاکستان کشوری است که در قیاس با بسیاری دیگر از کشورهایی که افغانستان با آنها پیمان استراتژیک امضا کرده به مراتب از قدرت کمتری برخوردار است و به همین دلیل، شاید کمتر از دیگران نیز منافع راهبردی ملت و دولت افغانستان را با خطر مواجه کند؛ اما وقتی پاکستان اینگونه عمل می کند، کشورهای بزرگ دیگری مانند امریکا، انگلیس، فرانسه، ناتو، اتحادیه اروپا و... که افغانستان تاکنون با آنها پیمان امضا کرده یا خواهد کرد، آیا خود را ملزم به رعایت و تامین منافع و خواست های مشروع و قانونی دولت افغانستان در پیمان هایی که به امضا رسانده یا خواهد رساند می دانند؟
پاسخ این پرسش براساس تجربیات و اندوخته هایی که افغانستان طی چند سال اخیر آنها را دیده و فراگرفته، منفی است.
به نظر می رسد معیارهایی که برای سنجش قدرت ملی یک کشور مورد استفاده قرار می گیرد به جز قدرت اتمی، ارتش، اقتصاد و... موارد دیگری هم هست که براساس آن، می توان اعتبار قدرت و تاثیرگذاری سیاسی یک کشور را بالا برد و آن، تعهد و عزم و اراده قاطع دولتمردان مخصوصا مدیران دستگاه دیپلماسی کشور در برابر زورگویی ها و امتیازطلبی کشورهای دیگر است.
این عنصر هنوز هم غایب بزرگ دستگاه دیپلماسی افغانستان به ویژه در عرصه سیاست خارجی است.
این در حالی است که پاکستان هیچگاه در برابر افغانستان، حسن نیت نداشته؛ براین اساس انتظار می رود که دولت افغانستان نیز برپایه مسئولیت هایی که در برابر حفاظت از شهروندان و منافع ملی کشور دارد در مقابل سیاست های مسموم پاکستان، موضعی مشابه اتخاذ کرده و همواره به تصمیم ها و عملکردهای آن کشور با سوء ظن و تردید نگاه کند.
پیمان استراتژیک با کشوری که عمده ترین و روشن ترین شاخصه سیاست خارجی آن در برابر دولت و ملت افغانستان، همواره دشمنی استراتژیک بوده است، چیزی جز تمکین کنش پذیرانه در برابر خواست های غیرقابل اطمینان آن کشور نیست و این در حالی است که رای قاطع ملت افغانستان این است که پیمان استراتژیک با پاکستان، یک اشتباه استراتژیک و راهبردی است.
در تحولات اخیر برای چند هزارمین بار به اثبات رسید که برای پاکستان اهمیتی ندارد که چند کودک بی گناه افغانستان در نتیجه یک تصمیم کین توزانه آن کشور تلف می شوند؛ زیرا آن کشور سال هاست که دست اندر کار کشتار مردم بی گناه افغانستان از طرق و مجاری گوناگون بوده است. پیام روشن پاکستان در تحولات اخیر به افغانستان این بود که اگر با شهروندان ما بدرفتاری کنید، کودکان تان را می کشیم!
اما در این میان، موضع افغانستان در برابر این جنایات، همچنان انفعال و کنش پذیری است.
