پارلمان افغانستان طی هفته جاری، تلاش های فشرده و گسترده ای را به منظور اعمال فشار بر حکومت به ویژه دستگاه سیاست خارجی و بازوهای امنیتی و نظامی حکومت به دلیل سکوت مبهم آن در قبال تجاوزهای آشکار پاکستان بر مناطق مرزی در شرق افغانستان به راه انداخت. تلاش هایی که همزمان از سوی هردو اتاق شورای ملی انجام شد و در این راستا چندین مقام عالی رتبه سیاسی و امنیتی حکومت به مجالس سنا و نمایندگان فراخوانده شدند.
مجلس نمایندگان اما تنها به این امر اکتفا نکرد و قرار است به روز شنبه آینده، دو مقام ارشد حکومتی یعنی بسم الله محمدی؛ وزیر داخله و عبدالرحیم وردگ؛ وزیر دفاع کشور را استیضاح کند.
دو وزیر امنیتی یادشده به روز چهارشنبه هفته جاری به همراه رحمت الله نبیل؛ رییس عمومی امنیت ملی و همچنین زلمی رسول؛ وزیر امور خارجه به مجلس جهت استجواب فراخوانده شده بودند؛ اما با ورود این افراد، شماری از نمایندگان نسبت به حضور وزرای دفاع و داخله در مجلس واکنش های تندی نشان دادند و در نتیجه مانع ورود آنان به جلسه استجوابیه شده و اعلام شد که این دو مقام به روز شنبه استیضاح خواهند شد.
این در حالی است که برخورد دوگانه اعضای مجلس با مقام های حکومتی در موضوع واحد، پرسش های زیادی را برانگیخت.
از سوی دیگر، وزیر خارجه و رییس عمومی امنیت ملی در جلسه روز چهارشنبه مجلس به صراحت اعلام کردند که در واکنش به حملات راکتی و توپخانه ای پاکستان، دیپلماسی شکست خورده و باید به دنبال راه های دیگری بود.
رییس عمومی امنیت ملی گفت:"من این را فراتر از مسئولیتم و به عنوان یک افغان می گویم ما نیاز به این داریم که همه برای پاسخ به این تجاوز، متحد شویم، از مارشال صاحب گرفته تا جنرال صاحب دوستم و تمام مردم افغانستان".
نبیل گفت که مساله کنونی تنها با اقدامی ملی و آمادگی مردم قابل حل است و عنوان داشت که با یک فراخوان ملی از تمامی افغانستان باید پایگاه بزرگ دفاعی در این مناطق ایجاد شود و از این پس به کوچک‌ترین حرکت پاکستان پاسخ داده شود.
این در حالی است که دو روز پیش نیز مقام های امنیتی و دفاعی کشور در مجلس سنا گفته بودند که همه راه ها به رییس جمهور ختم می شود و تصمیم برای پاسخگویی به حملات پاکستان، بستگی به رای و نظر رییس جمهور دارد.
اما اینکه چرا دولت افغانستان به رغم تاکید و تصریح مقام های امنیتی، همچنان به تداوم دیپلماسی سکوت در برابر راکت در قبال پاکستان ادامه می دهد می تواند چند دلیل داشته باشد.
دلیل اول این است که ممکن است دولت همانگونه که در گذشته نیز اعلام داشته سعی می کند در سیاست خارجی، کمترین تنش را با کشورها به خصوص همسایگان و به ویژه پاکستان در پیش بگیرد که البته این رویکرد در جای خود قابل تحسین است.
احتمال دوم ممکن است این باشد که دولت از ضعف و آسیب پذیری دستگاه های امنیتی در این خصوص بیم دارد و نمی خواهد نیروهای نوپای امنیتی را وارد جنگی نابرابر کند؛ این هم قابل درک است؛ اما باید اذعان داشت که برخوردهای دوگانه و مبهم نیروهای خارجی با این موضوع، سبب این تردید و تزلزل افغانستان شده است.
افغانستان با کشورهای بزرگ پیمان های استراتژیک دارد و یکی از موارد کاربرد این نوع پیمان ها، دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی طرفین است. این در حالی است که ناتو ظرف یک هفته اخیر چندین موضع متناقض در این خصوص اتخاذ کرده، در ابتدا از آن اعلام بی خبری کرد، بعدا آن را محکوم کرد و اکنون نیز بر گفتگوهای سه جانبه تاکید می کند!
احتمال سوم و البته ضعیف تر براساس انتقادهایی که مطرح می شود، ضعف در دستگاه دیپلماسی کشور است که مبتنی بر نوعی انفعال و کنش پذیری است و سیاست مشخصی در قبال دوست و دشمن ندارد.
در هر حال، اکنون به نظر می رسد موضوع به مرحله سرنوشت سازی رسیده و دولت در هر شرایطی که قرار داشته باشد ناگزیر است سکوت را بشکند و پاسخی روشن به خواست های مردم، مجلس و نهادهای مدنی ارائه کند؛ در غیر آن، به اعتماد مردم نسبت به خود عملا آسیب زده است. افزون بر اینکه پاکستان نیز به تداوم تجاوزهای یکساله اش تشجیع و تشویق خواهد شد.
مجلس نمایندگان اما تنها به این امر اکتفا نکرد و قرار است به روز شنبه آینده، دو مقام ارشد حکومتی یعنی بسم الله محمدی؛ وزیر داخله و عبدالرحیم وردگ؛ وزیر دفاع کشور را استیضاح کند.
دو وزیر امنیتی یادشده به روز چهارشنبه هفته جاری به همراه رحمت الله نبیل؛ رییس عمومی امنیت ملی و همچنین زلمی رسول؛ وزیر امور خارجه به مجلس جهت استجواب فراخوانده شده بودند؛ اما با ورود این افراد، شماری از نمایندگان نسبت به حضور وزرای دفاع و داخله در مجلس واکنش های تندی نشان دادند و در نتیجه مانع ورود آنان به جلسه استجوابیه شده و اعلام شد که این دو مقام به روز شنبه استیضاح خواهند شد.
این در حالی است که برخورد دوگانه اعضای مجلس با مقام های حکومتی در موضوع واحد، پرسش های زیادی را برانگیخت.
از سوی دیگر، وزیر خارجه و رییس عمومی امنیت ملی در جلسه روز چهارشنبه مجلس به صراحت اعلام کردند که در واکنش به حملات راکتی و توپخانه ای پاکستان، دیپلماسی شکست خورده و باید به دنبال راه های دیگری بود.
رییس عمومی امنیت ملی گفت:"من این را فراتر از مسئولیتم و به عنوان یک افغان می گویم ما نیاز به این داریم که همه برای پاسخ به این تجاوز، متحد شویم، از مارشال صاحب گرفته تا جنرال صاحب دوستم و تمام مردم افغانستان".
نبیل گفت که مساله کنونی تنها با اقدامی ملی و آمادگی مردم قابل حل است و عنوان داشت که با یک فراخوان ملی از تمامی افغانستان باید پایگاه بزرگ دفاعی در این مناطق ایجاد شود و از این پس به کوچک‌ترین حرکت پاکستان پاسخ داده شود.
این در حالی است که دو روز پیش نیز مقام های امنیتی و دفاعی کشور در مجلس سنا گفته بودند که همه راه ها به رییس جمهور ختم می شود و تصمیم برای پاسخگویی به حملات پاکستان، بستگی به رای و نظر رییس جمهور دارد.
اما اینکه چرا دولت افغانستان به رغم تاکید و تصریح مقام های امنیتی، همچنان به تداوم دیپلماسی سکوت در برابر راکت در قبال پاکستان ادامه می دهد می تواند چند دلیل داشته باشد.
دلیل اول این است که ممکن است دولت همانگونه که در گذشته نیز اعلام داشته سعی می کند در سیاست خارجی، کمترین تنش را با کشورها به خصوص همسایگان و به ویژه پاکستان در پیش بگیرد که البته این رویکرد در جای خود قابل تحسین است.
احتمال دوم ممکن است این باشد که دولت از ضعف و آسیب پذیری دستگاه های امنیتی در این خصوص بیم دارد و نمی خواهد نیروهای نوپای امنیتی را وارد جنگی نابرابر کند؛ این هم قابل درک است؛ اما باید اذعان داشت که برخوردهای دوگانه و مبهم نیروهای خارجی با این موضوع، سبب این تردید و تزلزل افغانستان شده است.
افغانستان با کشورهای بزرگ پیمان های استراتژیک دارد و یکی از موارد کاربرد این نوع پیمان ها، دفاع از حاکمیت ملی و تمامیت ارضی طرفین است. این در حالی است که ناتو ظرف یک هفته اخیر چندین موضع متناقض در این خصوص اتخاذ کرده، در ابتدا از آن اعلام بی خبری کرد، بعدا آن را محکوم کرد و اکنون نیز بر گفتگوهای سه جانبه تاکید می کند!
احتمال سوم و البته ضعیف تر براساس انتقادهایی که مطرح می شود، ضعف در دستگاه دیپلماسی کشور است که مبتنی بر نوعی انفعال و کنش پذیری است و سیاست مشخصی در قبال دوست و دشمن ندارد.
در هر حال، اکنون به نظر می رسد موضوع به مرحله سرنوشت سازی رسیده و دولت در هر شرایطی که قرار داشته باشد ناگزیر است سکوت را بشکند و پاسخی روشن به خواست های مردم، مجلس و نهادهای مدنی ارائه کند؛ در غیر آن، به اعتماد مردم نسبت به خود عملا آسیب زده است. افزون بر اینکه پاکستان نیز به تداوم تجاوزهای یکساله اش تشجیع و تشویق خواهد شد.
منبع : خبرگزاری صدای افغان-آوا- کابل – سرویس تحلیل وپژوهش اخبار
