آسیب شناسی حادثه روز عاشورای دانشگاه کابل
برخورد دو گروه دانشجویی مخالف و موافق برگزاری مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران ایشان در مسجد خوابگاه دانشگاه کابل، دست کم یک کشته برجای گذاشته است؛ اگرچه گزارش هایی که از منابع دانشجویی نقل شده، تعداد کشته شدگان را سه نفر اعلام کرده است.
گفته می شود حادثه زمانی روی داد که دانشجویان شیعه، سعی کردند مراسم عزاداری روز عاشورا را در مسجد لیلیه دانشگاه کابل، برگزار کنند؛ اما با مخالفت شماری از دانشجویان سنی مواجه شدند.
به دنبال این رویداد، مجتبی پتنگ؛ وزیر داخله، اسدالله خالد؛ رئیس اداره امنیت ملی، عبیدالله عبید؛ وزیر تحصیلات عالی، داود علی نجفی؛ وزیر ترانسپورت و شماری از نمایندگان ولسی جرگه در جلسه فوق العاده ای در دانشگاه کابل، تصمیم گرفتند؛ تا تمام دانشگاه های پایتخت برای 10 روز تعطیل شوند.
نیروهای امنیتی نیز در اطراف دانشگاه مستقر شدند و تدابیر شدید امنیتی را برای کنترل اوضاع و برقراری آرامش در دانشگاه اجرا کردند.
دانشگاه کابل نیز مانند بسیاری از دانشگاه های دیگر کشور، در سال های گذشته، تجربه مراسم عزاداری ایام عاشورا را داشته است و از همه مهمتر اینکه از این مراسم، با شرکت همه طیف های دانشجویی بدون توجه به فرقه مذهبی یا وابستگی سیاسی تجلیل می شده است. امسال نیز به رسم سنت همه ساله جاری و ساری در دانشگاه کابل، جمعی از دانشجویان عزادار سعی در عمل به این رویه معمول کردند؛ اما با شگفتی تمام، با مخالفت شماری دیگر از دانشجویان مواجه شدند.
تردیدی نیست که دانشگاه کابل در مواردی، شاهد برخوردهایی نفاق افکنانه بوده است؛ اما این برخوردها هیچگاه مبنای مذهبی نداشته است.
تفرقه مذهبی در کشوری مانند افغانستان، بدترین و خطرناک ترین نوع تفرقه است. تفرقه ها و درگیری های گذشته در دانشگاه کابل اغلب، مبنای سیاسی یا زبانی داشته است؛ اما این نخستین بار است که این دانشگاه شاهد یک درگیری از نوع مذهبی آن است.
این را باید به عنوان یک خطر جدی، مورد ارزیابی قرار داد. بر مدیران عرصه تحصیلات عالی کشور است که این نوع تنش ها را در نطفه خفه کرده و نگذارند که نهال نحس تفرقه مذهبی، بر محیط و فعالیت علمی و آکادمیک جایی مثل دانشگاه کابل، سایه افکند.
از سوی دیگر، رسیدن به این مامول، مسئولیت های مشخص و مهمی را در برابر دو طیف دانشجویان مخالف و موافق برگزاری مراسم عزاداری در دانشگاه کابل نیز قرار می دهد.
عاشورا، خود دانشگاهی است که اگر بدون عصبیت ها و پیشفرض های گمراه کننده نگریسته شود، برای هر انسان آزاده ای -ولو غیرشیعه- پیام هایی سرشار از حکمت و معرفت دینی و الهی دارد. دانشگاه عاشورایی، دانشگاهی فراتر از حب و بغض های سخیف فرقه ای است. دانشگاه عاشورایی، دانشگاهی است که دانشجویان را برپایه انسانیت و بلندنظری انسانی شان می پذیرد. بلندنظری و انسانیتی که در ورای مرزبندی های سخیف و حقیری مانند مذهب و فرقه سازی های مذهبی، جای دارد. دانشگاه عاشورایی، درس انسانیت بر مبنای حق و باطل می دهد. در دانشگاه عاشورایی، نمادها و سمبول هایی وجود دارند که برای هر طیف اجتماعی، پیام های روشن و آموزنده ای دارند. کودکان، نوجوانان، جوانان، زنان، سالمندان و همه طیف های اجتماعی در دانشگاه عاشورا، چگونه زیستن، چگونه فکر کردن، چگونه سخن گفتن، چگونه عمل کردن و چگونه مردن را می آموزند.
براین اساس، عاشورای دانشگاهی نیز باید از این ویژگی ها برخوردار باشد. دانشگاه، محیطی برای گفتگو، مباحثه و تضارب آراست. برخورد فزیکی با پیامدهای خونین در چنین محیطی، ارزش و اعتبار آکادمیک آن را زیر سؤال می برد و از همه مهمتر اینکه اگر چنین تنشی بر پایه مخالفت یا موافقت با عاشورا روی داده باشد، نشان می دهد که دو طرف درگیری، هیچ درک درستی از دانشگاه عاشورایی نداشته و با آن فاصله فراوانی دارند. عاشورای دانشگاهی باید منطبق و همسو با معیارها و اصول دانشگاه عاشورایی باشد؛ نه اینکه در برابر آن عمل کند.
رویداد دیروز، هیچ سنخیتی با فلسفه وجودی دانشگاه عاشورایی نداشت. در رویداد دیروز، بی آنکه یزید و حسینی در کار باشد، شماری کشته و زخمی شدند و این عمق فاصله میان دانشگاه عاشورایی از عاشورای دانشگاهی را نشان می دهد.
برخورد دو گروه دانشجویی مخالف و موافق برگزاری مراسم عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و یاران ایشان در مسجد خوابگاه دانشگاه کابل، دست کم یک کشته برجای گذاشته است؛ اگرچه گزارش هایی که از منابع دانشجویی نقل شده، تعداد کشته شدگان را سه نفر اعلام کرده است.
گفته می شود حادثه زمانی روی داد که دانشجویان شیعه، سعی کردند مراسم عزاداری روز عاشورا را در مسجد لیلیه دانشگاه کابل، برگزار کنند؛ اما با مخالفت شماری از دانشجویان سنی مواجه شدند.
به دنبال این رویداد، مجتبی پتنگ؛ وزیر داخله، اسدالله خالد؛ رئیس اداره امنیت ملی، عبیدالله عبید؛ وزیر تحصیلات عالی، داود علی نجفی؛ وزیر ترانسپورت و شماری از نمایندگان ولسی جرگه در جلسه فوق العاده ای در دانشگاه کابل، تصمیم گرفتند؛ تا تمام دانشگاه های پایتخت برای 10 روز تعطیل شوند.
نیروهای امنیتی نیز در اطراف دانشگاه مستقر شدند و تدابیر شدید امنیتی را برای کنترل اوضاع و برقراری آرامش در دانشگاه اجرا کردند.
دانشگاه کابل نیز مانند بسیاری از دانشگاه های دیگر کشور، در سال های گذشته، تجربه مراسم عزاداری ایام عاشورا را داشته است و از همه مهمتر اینکه از این مراسم، با شرکت همه طیف های دانشجویی بدون توجه به فرقه مذهبی یا وابستگی سیاسی تجلیل می شده است. امسال نیز به رسم سنت همه ساله جاری و ساری در دانشگاه کابل، جمعی از دانشجویان عزادار سعی در عمل به این رویه معمول کردند؛ اما با شگفتی تمام، با مخالفت شماری دیگر از دانشجویان مواجه شدند.
تردیدی نیست که دانشگاه کابل در مواردی، شاهد برخوردهایی نفاق افکنانه بوده است؛ اما این برخوردها هیچگاه مبنای مذهبی نداشته است.
تفرقه مذهبی در کشوری مانند افغانستان، بدترین و خطرناک ترین نوع تفرقه است. تفرقه ها و درگیری های گذشته در دانشگاه کابل اغلب، مبنای سیاسی یا زبانی داشته است؛ اما این نخستین بار است که این دانشگاه شاهد یک درگیری از نوع مذهبی آن است.
این را باید به عنوان یک خطر جدی، مورد ارزیابی قرار داد. بر مدیران عرصه تحصیلات عالی کشور است که این نوع تنش ها را در نطفه خفه کرده و نگذارند که نهال نحس تفرقه مذهبی، بر محیط و فعالیت علمی و آکادمیک جایی مثل دانشگاه کابل، سایه افکند.
از سوی دیگر، رسیدن به این مامول، مسئولیت های مشخص و مهمی را در برابر دو طیف دانشجویان مخالف و موافق برگزاری مراسم عزاداری در دانشگاه کابل نیز قرار می دهد.
عاشورا، خود دانشگاهی است که اگر بدون عصبیت ها و پیشفرض های گمراه کننده نگریسته شود، برای هر انسان آزاده ای -ولو غیرشیعه- پیام هایی سرشار از حکمت و معرفت دینی و الهی دارد. دانشگاه عاشورایی، دانشگاهی فراتر از حب و بغض های سخیف فرقه ای است. دانشگاه عاشورایی، دانشگاهی است که دانشجویان را برپایه انسانیت و بلندنظری انسانی شان می پذیرد. بلندنظری و انسانیتی که در ورای مرزبندی های سخیف و حقیری مانند مذهب و فرقه سازی های مذهبی، جای دارد. دانشگاه عاشورایی، درس انسانیت بر مبنای حق و باطل می دهد. در دانشگاه عاشورایی، نمادها و سمبول هایی وجود دارند که برای هر طیف اجتماعی، پیام های روشن و آموزنده ای دارند. کودکان، نوجوانان، جوانان، زنان، سالمندان و همه طیف های اجتماعی در دانشگاه عاشورا، چگونه زیستن، چگونه فکر کردن، چگونه سخن گفتن، چگونه عمل کردن و چگونه مردن را می آموزند.
براین اساس، عاشورای دانشگاهی نیز باید از این ویژگی ها برخوردار باشد. دانشگاه، محیطی برای گفتگو، مباحثه و تضارب آراست. برخورد فزیکی با پیامدهای خونین در چنین محیطی، ارزش و اعتبار آکادمیک آن را زیر سؤال می برد و از همه مهمتر اینکه اگر چنین تنشی بر پایه مخالفت یا موافقت با عاشورا روی داده باشد، نشان می دهد که دو طرف درگیری، هیچ درک درستی از دانشگاه عاشورایی نداشته و با آن فاصله فراوانی دارند. عاشورای دانشگاهی باید منطبق و همسو با معیارها و اصول دانشگاه عاشورایی باشد؛ نه اینکه در برابر آن عمل کند.
رویداد دیروز، هیچ سنخیتی با فلسفه وجودی دانشگاه عاشورایی نداشت. در رویداد دیروز، بی آنکه یزید و حسینی در کار باشد، شماری کشته و زخمی شدند و این عمق فاصله میان دانشگاه عاشورایی از عاشورای دانشگاهی را نشان می دهد.
منبع : خبرگزاری آوا ـ سرویس تحلیل و پژوهش اخبار
