مقام های امریکایی اخیرا اعلام کرده اند که آماده اند به منظور کمک به روند صلح پیشنهادی دولت افغانستان، اعتبار و حیثیت سیاسی دولت در معادلات صلح را ارتقا دهند.
آنها به همین منظور اعلام کرده اند که زندانیان افغان که از سال 2001 تاکنون در گوانتانامو زندانی هستند را به افغانستان منتقل خواهند کرد و گزارش های تایید ناشده ای هم وجود دارد مبنی بر اینکه این زندانیان به زندان بگرام منتقل خواهند شد؛ اما مقام های امریکایی در عین زمان تاکید کرده اند که آنان با وجود انتقال به افغانستان به هیچ وجه نباید آزاد شوند و باید دوره محکومیت خود را بگذرانند.
گفته می‌شود ۱۷ زندانی افغان در گوانتانامو حضور دارند.
هیلاری کلینتون؛ وزیر امور خارجه امریکا به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که اگرچه مذاکره با طالبان خوشایند نیست؛ اما این تنها راهی است که به پایان جنگ طولانی مدت در افغانستان کمک می‌کند.
لیون پانه‌تا؛ وزیر دفاع امریکا نیز دو روز پیش در یک کنفرانس خبری گفت:"مذاکرات خود را برای ارتقای معاهده صلح انجام می‌دهیم". اما او جزئیات این طرح را فاش نکرد.
این در حالی است که اخیرا گزارش هایی نیز منتشر شد مبنی بر اینکه دولت افغانستان با نمایندگان گروه طالبان در پاریس و کیوتو جاپان مذاکرات مستقیم و البته غیر رسمی داشته است و این امر به باور ناظران، نشان دهنده این است که طالبان از این ادعای خود که دولت کابل، صالح به گفتگو نیست و آنها می خواهند مستقیما با امریکا گفتگو کنند دست برداشته اند؛ اما در مقابل، طالبان اعلام کرده اند که سیاست های آنها تاکنون تغییری نکرده و این بدان معنا نیست که آنها خواستار مذاکره با حکومت افغانستان هستند.
طالبان تاکید کرده اند که نمایندگان آنها برای روشن کردن موضع این گروه به جاپان رفته اند و تا زمانی که موضوع را با امریکایی ها حل نکرده باشند، مذاکره با دولت افغانستان را مفید نمی دانند.
از این تغییر و تحولات به چند نکته مهم می توان راه برد. نکته نخست این است که توافق یا دست کم تمایل امریکایی ها برای انتقال زندانیان طالبان از گوانتانامو به بگرام و اعطای امتیاز به طالبان یا آنطور که خود ادعا کرده اند ارتقای وجهه و جایگاه افغانستان در گفتگوهای صلح، نشانگر این است که آنها به این نتیجه رسیده اند که راهی جز مذاکره و گفتگو برای پایان جنگ باقی نمانده است.
سخنان هیلاری کلینتون هم به روشنی نشان می دهد که امریکا آماده است تا کاسه زهر را سر بکشد!
و این یعنی اینکه امریکا به صورت تلویحی، شکست در جنگ افغانستان را پذیرفته؛ اما در تلاش است از تبعات سنگین سیاسی آن که می تواند همانند شوروی گسترده و پردامنه باشد فرار کند.
انتقال کلیه زندانیان طالبان به کابل، کاری نیست که در شرایط عادی و زمانی که امریکا بتواند از موضع قدرت و پیروزی با طالبان سخن بگوید تحقق پیدا کند؛ اما اکنون امریکا بدون آنکه از سوی طالبان نشانه ای مبنی بر درخواست برای انتقال زندانیان مشاهده شود، خود داوطلبانه به چنین کاری دست می یازد؛ اما اینکه اصرار می ورزد که این زندانیان همچنان باید در بند بمانند، نکته ای است که می‌خواهد نشان دهد اگرچه شکست خورده؛ اما کاملا تسلیم نشده است! ولی واقعیت این است زمانی که مسئولیت زندان بگرام و همه زندان های امریکایی در داخل خاک افغانستان به نیروهای افغانستان منتقل شود، دیگر دلیلی برای اعمال رای امریکا در خصوص آزادی یا عدم آزادی زندانیان باقی نمی ماند و آنها به خودی خود تابع نظام و شرایط حقوقی و قضایی دولت افغانستان قرار خواهند گرفت و امریکا هم این را به خوبی می داند.
نکته دیگری که از این تحولات روشن می شود این است که نیروهای خارجی و حضور آنها در افغانستان، خود یکی از جدی ترین موانع تحقق صلح است؛ این چیزی است که در اطلاعیه ها و موضع گیری های طالبان و دیگر گروه های شورشی نیز می توان آن را دید.
طالبان و حزب اسلامی همواره بازگشت به روند صلح را مشروط به خروج کامل نیروهای خارجی از کشور کرده اند و در اطلاعیه اخیر طالبان نیز اشاره شده که آنها تا موضوع خود با امریکایی ها را حل و فصل نکنند، موضع شان در قبال صلح، تغییر نخواهد کرد و این یعنی اینکه نیروهای خارجی خود یکی از اصلی ترین عوامل بن بست موجود در روند صلح هستند.
اما تنها نکته ای که با تحولات اخیر می توان به آن امیدوار بود این است که سرانجام طالبان، تلویحا پذیرفته اند که طرف اصلی گفتگو دولت افغانستان است و هر راهی که به صلح منجر شود از راهرو دولت باید بگذرد و این یعنی افغانی شدن روند صلح؛ مساله ای که از سال ها به این سو خواسته اصلی دولت افغانستان بوده است.
آنها به همین منظور اعلام کرده اند که زندانیان افغان که از سال 2001 تاکنون در گوانتانامو زندانی هستند را به افغانستان منتقل خواهند کرد و گزارش های تایید ناشده ای هم وجود دارد مبنی بر اینکه این زندانیان به زندان بگرام منتقل خواهند شد؛ اما مقام های امریکایی در عین زمان تاکید کرده اند که آنان با وجود انتقال به افغانستان به هیچ وجه نباید آزاد شوند و باید دوره محکومیت خود را بگذرانند.
گفته می‌شود ۱۷ زندانی افغان در گوانتانامو حضور دارند.
هیلاری کلینتون؛ وزیر امور خارجه امریکا به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است که اگرچه مذاکره با طالبان خوشایند نیست؛ اما این تنها راهی است که به پایان جنگ طولانی مدت در افغانستان کمک می‌کند.
لیون پانه‌تا؛ وزیر دفاع امریکا نیز دو روز پیش در یک کنفرانس خبری گفت:"مذاکرات خود را برای ارتقای معاهده صلح انجام می‌دهیم". اما او جزئیات این طرح را فاش نکرد.
این در حالی است که اخیرا گزارش هایی نیز منتشر شد مبنی بر اینکه دولت افغانستان با نمایندگان گروه طالبان در پاریس و کیوتو جاپان مذاکرات مستقیم و البته غیر رسمی داشته است و این امر به باور ناظران، نشان دهنده این است که طالبان از این ادعای خود که دولت کابل، صالح به گفتگو نیست و آنها می خواهند مستقیما با امریکا گفتگو کنند دست برداشته اند؛ اما در مقابل، طالبان اعلام کرده اند که سیاست های آنها تاکنون تغییری نکرده و این بدان معنا نیست که آنها خواستار مذاکره با حکومت افغانستان هستند.
طالبان تاکید کرده اند که نمایندگان آنها برای روشن کردن موضع این گروه به جاپان رفته اند و تا زمانی که موضوع را با امریکایی ها حل نکرده باشند، مذاکره با دولت افغانستان را مفید نمی دانند.
از این تغییر و تحولات به چند نکته مهم می توان راه برد. نکته نخست این است که توافق یا دست کم تمایل امریکایی ها برای انتقال زندانیان طالبان از گوانتانامو به بگرام و اعطای امتیاز به طالبان یا آنطور که خود ادعا کرده اند ارتقای وجهه و جایگاه افغانستان در گفتگوهای صلح، نشانگر این است که آنها به این نتیجه رسیده اند که راهی جز مذاکره و گفتگو برای پایان جنگ باقی نمانده است.
سخنان هیلاری کلینتون هم به روشنی نشان می دهد که امریکا آماده است تا کاسه زهر را سر بکشد!
و این یعنی اینکه امریکا به صورت تلویحی، شکست در جنگ افغانستان را پذیرفته؛ اما در تلاش است از تبعات سنگین سیاسی آن که می تواند همانند شوروی گسترده و پردامنه باشد فرار کند.
انتقال کلیه زندانیان طالبان به کابل، کاری نیست که در شرایط عادی و زمانی که امریکا بتواند از موضع قدرت و پیروزی با طالبان سخن بگوید تحقق پیدا کند؛ اما اکنون امریکا بدون آنکه از سوی طالبان نشانه ای مبنی بر درخواست برای انتقال زندانیان مشاهده شود، خود داوطلبانه به چنین کاری دست می یازد؛ اما اینکه اصرار می ورزد که این زندانیان همچنان باید در بند بمانند، نکته ای است که می‌خواهد نشان دهد اگرچه شکست خورده؛ اما کاملا تسلیم نشده است! ولی واقعیت این است زمانی که مسئولیت زندان بگرام و همه زندان های امریکایی در داخل خاک افغانستان به نیروهای افغانستان منتقل شود، دیگر دلیلی برای اعمال رای امریکا در خصوص آزادی یا عدم آزادی زندانیان باقی نمی ماند و آنها به خودی خود تابع نظام و شرایط حقوقی و قضایی دولت افغانستان قرار خواهند گرفت و امریکا هم این را به خوبی می داند.
نکته دیگری که از این تحولات روشن می شود این است که نیروهای خارجی و حضور آنها در افغانستان، خود یکی از جدی ترین موانع تحقق صلح است؛ این چیزی است که در اطلاعیه ها و موضع گیری های طالبان و دیگر گروه های شورشی نیز می توان آن را دید.
طالبان و حزب اسلامی همواره بازگشت به روند صلح را مشروط به خروج کامل نیروهای خارجی از کشور کرده اند و در اطلاعیه اخیر طالبان نیز اشاره شده که آنها تا موضوع خود با امریکایی ها را حل و فصل نکنند، موضع شان در قبال صلح، تغییر نخواهد کرد و این یعنی اینکه نیروهای خارجی خود یکی از اصلی ترین عوامل بن بست موجود در روند صلح هستند.
اما تنها نکته ای که با تحولات اخیر می توان به آن امیدوار بود این است که سرانجام طالبان، تلویحا پذیرفته اند که طرف اصلی گفتگو دولت افغانستان است و هر راهی که به صلح منجر شود از راهرو دولت باید بگذرد و این یعنی افغانی شدن روند صلح؛ مساله ای که از سال ها به این سو خواسته اصلی دولت افغانستان بوده است.
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا) - کابل - سرویس تحلیل وپژوهش اخبار
