جنگ فرهنگی غرب در افغانستان(2)

در عصر حاضر تهاجم فرهنگی به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای سلطه در دست قدرت های استکباری قرار دارد. قدرت های سلطه طلب از این ابزار مؤثر به جای گزینه های دیگر مانند حمله نظامی استفاده می کنند تا سریعتر، راحت تر و کم هزینه تر به اهداف مورد نظر خود دست یابند.

کشورهای مهاجم غربی و آمریکایی در جوامعی که دارای منابع طبیعی و اقتصادی برای غارت نیستند به دنبال تسخیر بازار کالا برای خود هستند و در کشورهایی که منابع سرشار نفت و ثروت های طبیعی دارند به دنبال غارت این منابع هستند. در هر دو جامعه، کشورهای غربی و آمریکا برای ورود، نیازمند پیش زمینه های فرهنگی هستند تا بتوانند به راحتی وارد آن شوند و به اهداف خود برسند.

از سوی دیگر تهاجم فرهنگی غرب به سرکردگی آمریکا همه ی اندیشه ها و عقیده های ملت های جهان را نشانه گرفته است. هجوم فکری و فرهنگی آمریکا و کشورهای غربی هیچ اندیشه ای و مذهبی را مستثنی نمی داند و هر فکر و عقیده، مذهب و آیینی را که در برابر آن بخواهد مقاومت کند، دربر می گیرد. افغانستان ازجمله کشورهایی است که به دلیل وجود بحران های مختلف، متأسفانه زمینه های تهاجم فرهنگی در آن تاحدود زیادی مهیا شده و کشورهای غربی تلاش می کنند، تا از این فرصت، بهترین استفاده را ببرند. توده مردم درافغانستان خوشبختانه تاکنون لطمه زیادی از تهاجم فرهنگی که به صورت آرام و خزنده در حال نشانه رفتن هویت ملی و اعتقادات دینی شان است ندیده اند. اما اگر اقدام مؤثر، جدّی و سریع در این زمینه صورت نگیرد پیامدها و عواقب خطرناک آن در آینده ای نه چندان دور بروز خواهد کرد. این مسئله کاملاً مشهود است که فرهنگ غربی با فرهنگ سنتی و دینی مردم افغانستان تناقض دارد. ابتذال یکی از فاکتورهای مهم فرهنگ غربی است که آمریکا سعی دارد آن را در باورها و اعتقادات جامعه افغانستان وارد کند. فعالیت های فرهنگی آمریکا و غرب در افغانستان تبعات منفی روی مردم داشته اند و نمی توانیم این را تلاش فرهنگی سازگار تلقی کنیم.

این فعالیت های فرهنگی رویکرد تهاجم و شبیخون فرهنگی در رابطه با فرهنگ افغانستان دارند. در حقیقت فرهنگ آمریکا یعنی ستیز با فرهنگ اسلامی. جامعه افغانستان یک کشور اسلامی است و مردم مقیّد به دین اسلام هستند و یکی از صفات ارزنده و قوی در وجود مردم افغانستان دین مداری است. غرب و آمریکا برآنند که برای رسیدن به منافع خود در افغانستان، باید فرهنگ زدایی و هویّت زدایی و روحیه اعتقادی در مردم را ضعیف کند. بنابراین فرهنگ غرب و آمریکا تبعات سازنده و رشدی مادی و معنوی در جهت اهداف ملت افغانستان ندارد.

فرهنگ غربی اثرات و تبعات منفی در جوامع اسلامی داشته است. چه آنکه در جهت دین زدایی و تضعیف اعتقاد و استضعاف هویت اسلامی تلاش وجدیت دارد. بدین لحاظ بی تردید باید پذیرفت که فرهنگ آمریکا و غرب در افغانستان تبعات منفی به بار آورده است. زیرا ثابت شده است که فرهنگ منفی تأثیرات منفی دارد و اگر جلوگیری نشود اثرات منفی بر جامعه خواهد گذاشت.
افغانستان نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود.
یکی از سیاستهای فرهنگی غرب در تهاجم به کشورهای مختلف خصوصاً افغانستان خوب جلوه دادن فرهنگ غربی است. اهداف فرهنگی آمریکا زیر نام تنوع فرهنگی و کثرت آرا پوشیده شده که درواقع، اهداف ضدّ فرهنگی در جامعه افغانستان محسوب می شود. اهداف فرهنگی آمریکا در افغانستان زیر نام تنوع فکری و کثرت آرا تا حدودی پوشیده وپنهان مانده است. درواقع اما، اهداف ضد فرهنگی و ضد ملی و مردمی آن را می توان در لابلای پوشش های مختلف اش مشاهده کرد. به این مفهوم که تأثیراتش در سطح ظاهری بسیار خوشایند تجلی می یابند ولی در عمق خود بسی تأثیرات منفی برجای خواهند گذاشت.

اصلاحات فرهنگی در افغانستان دارای یک قدمت تاریخی بسیار طولانی است. و وضعیت فرهنگی در سطح منطقه تقریباً ایران، افغانستان، تاجیکستان از نظر زبان و ادبیات فارسی و مسایل تمدن قدیمی ارزش خاصی را دارد. متأسفانه هدف قرار دادن موضوعات فرهنگی توسط آمریکا علیه افغانستان و کشورهایی که دارای اصالت فرهنگی قدیمی هستند یک هدف بسیار مهم و استراتژیک برای آمریکا محسوب می شود.

بی تردید اگر این بنیادهای فرهنگی و منطقه ازبین برود یقیناً زمینه برای کارهای دیگر هم مساعدتر می شود. لذا آمریکا یکی از زمینه هایی که برای خودش مهم تلقی می کند این است که نسبت به اهداف فرهنگی در افغانستان وارد یک صحنه جدی شود و به همین لحاظ یک تهاجم بسیار بزرگ و مهمی را علیه فرهنگ افغانستان و منطقه آغاز کرده است. کشورهای غربی و آمریکا برای تأثیرگذاری بر فرهنگ و اعتقادات مردم از شیوه ها و ابزارهای مختلفی استفاده می کند که می توان رسانه ها را به عنوان یکی از مهمترین این ابزارها نام برد. رسانه ها و تصاویر ماهواره ای، مد و فیشن و مسایلی را تبلیغ می کنند که در فرهنگ غرب است ولی سنخیّتی با جامعه افغانستان ندارد. بدین ترتیب سعی برآن دارد که این فرهنگ بیگانه را در جامعه افغانستان ترویج کنند.

دموکراسی، جهانی شدن و حقوق بشر از جمله ابزارهایی هستند که کشورهای غربی و آمریکا به صورت کاملاً ریاکارانه از آن در راستای تهاجم فرهنگی خود استفاده می کنند.

نویسنده: جاوید ارجمند