مشاوران مسلح یا مشورت مسلحانه!

جان آلن؛ فرمانده نیروهای امریکایی و ناتو در افغانستان به تازگی اعلام کرده است که مشاوران خارجی در دفاتر و مراکز دولتی افغانستان برای اطمینان از امنیت و مصونیت خویش باید اجازه داشته باشند تا با خود سلاح حمل کنند.
این درخواست پس از آن مطرح می شود که شمار زیادی از مشاوران خارجی در مراکز وابسته به دولت افغانستان، طی سال جاری میلادی از سوی سربازان افغان هدف قرار گرفته و کشته شده اند.

البته این تنها مشاوران خارجی نیستند که با چنین چالشی مواجه اند؛ بلکه سربازان و نظامیان خارجی نیز به نحو گسترده ای با این مشکل روبرو اند و بارها در برابر این گونه حملات، تلفات سنگینی داده اند.

در یکی از جنجال برانگیزترین موارد، چندی پیش یک سرباز افغان در ولایت کاپیسا بر نیروهای فرانسوی مستقر در آن ولایت آتش گشود و دست کم چهار تن از آنان را از میان برداشت و 6 تن دیگر را زخمی کرد. این اقدام موجب شد تا فرانسه نیروهای خود را از کاپیسا خارج کند و روند خروج نیروهای خود از افغانستان را نیز تسریع ببخشد.

مقامات فرانسوی در واکنش به این حمله همچنین ماموریت آموزشی خود به نیروهای افغان را نیز متوقف کردند.
اما حمله بر مشاوران خارجی که در وزارت داخله افغانستان، درست به دنبال رویداد قرآن سوزی در بگرام از سوی یک پولیس افغان اتفاق افتاد و منجر به کشته شدن دو افسر بلندپایه امریکایی گردید خشم و ترس خارجی ها را برانگیخت و آنها تصمیم گرفتند نیروهای مشاور خود را از مراکز دولتی خارج کنند؛‌ اما به زودی از این موضع خود عقب نشینی کرده و اعلام کردند که این اقدام موقتی بوده است.
با این حال و پس از به بن بست خوردن طرح خروج کامل این مشاوران از مراکز دولتی اکنون پیشنهاد مسلح سازی آنها مطرح می شود.

به گزارش خبرگزاری ها وزارت دفاع افغانستان نیز با این طرح موافقت کرده و گفته است که این مشاوران قبلا نیز مسلح بوده اند و از این پس نیز می توانند باشند.
با این وجود به نظر نمی رسد این طرح بتواند به بهبود سطح ایمنی و فروکش کردن ترس و هراس شایع در میان مشاوران خارجی فعال در ادارات دولتی افغانستان، کمک قابل توجهی بکند؛ زیرا همانطور که در اظهارات مقامات وزارت دفاع نیز اشاره شده، این امر قبلا نیز وجود داشته است.

از سوی دیگر در وزارت داخله افغانستان – جایی که حمله بر مشاوران بلندپایه امریکایی در آن جنجال برانگیز شد- حمله در محلی واقع شد که ویژه نیروهای امریکایی بوده و نیروهای افغان حق استفاده از آن را نداشته اند.
همچنین وزارت داخله یک مرکز عمده نظامی است و طبیعی است که مشاوران خارجی مستقر در آن همگی نظامی و مسلح هستند.

چالش دیگر فراراه موفقیت این طرح این است که به فرض اینکه این مشاوران در گذشته مسلح نبوده اند؛ مسلح شدن آنان به خودی خود بر روند همکاری های آنها با نیروهای افغان، تاثیر منفی خواهد گذاشت؛ زیرا فضای اعتماد که لازمه همکاری مشترک میان طرفین مشاوره هست از میان خواهد رفت و آنچه به عنوان مشورت از سوی خارجی ها به نیروهای افغان ارائه خواهد شد، مسلما تحت تاثیر جو بی اعتمادی و سوء ظن حاکم بر روابط دو طرف قرار خواهد داشت و به تعبیر دیگر، مشاوران مسلح، "مشورت های مسلحانه" ارائه خواهند داد.

افزون بر اینکه استفاده از سلاح، ممکن است موجب نقض حاکمیت و قوانین دولت افغانستان از سوی خارجی ها نیز گردد.

در هر حال نیروهای خارجی و جان آلن در صورتی که به دنبال ایجاد امنیت و مصونیت برای نیروهای خود هستند، باید به ایجاد اعتماد میان طرفین از طریق رعایت قوانین افغانستان، احترام به حاکمیت و استقلال کشور، احترام به فرهنگ، آداب و معتقدات مردم و مجازات عوامل متخلف و جنایتکار خارجی بر اساس قوانین افغانستان بیاندیشند؛ نه به راهکارهای سطحی و مقطعی و غیرمطمئنی چون حمل سلاح.