در سال ۱۳۹۳ یک اتفاق شدیدا نگران کننده دیگر نیز برای امنیت افغانستان افتاد. زمزمه های حضور و فعالیت عناصر وابسته به داعش، اولین بار تابستان سال ۹۳ بر سر زبان ها افتاد؛ زمزمه هایی که در میانه تردید و ناباوری و انکار مردم و مقامات، اینک به نظر می رسد به یک نگرانی جدی امنیتی برای کشور تبدیل شده است.
به دنبال پخش خبر دستگیری شهروندان افغان در ایران به اتهام تلاش برای پیوستن به داعش، دولت افغانستان به تاریخ ۱۸ سنبله سال ۹۳ تایید کرد که شماری از شهروندان افغانستان به این گروه پیوسته اند.
سراجالدین سراج؛ معاون سخنگوی وزارت خارجه گفت که تکذیب نمیکند که شماری از شهروندان افغان مانند شهروندان شماری دیگر از کشورها، به گروه داعش در عراق ملحق شدهاند.
او افزود که این افراد به صورت فردی در جنگ عراق شرکت کردهاند و انگیزه شان اعتقادات مذهبی آنهاست.
پیشتر عبدالرضا فضلی؛ وزیر داخله ایران، گفته بود تعدادی از شهروندان افغان، به همراه شهروندان پاکستانی که قصد داشتند از طریق ایران به عراق بروند و به داعش بپیوندند، دستگیر شدهاند.
پیش از آن نیز فردی که خود را از فرماندهان حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در بغلان معرفی کرده بود گفت که این حزب با گروه داعش ارتباط دارد. با اینهمه، هارون زرغون؛ سخنگوی حزب اسلامی در پاکستان در ارتباط با رسانهها، این ادعا را تکذیب کرد.
زمزمه ها در زمینه گرایش شماری از اتباع افغانستان برای پیوستن به داعش با انگیزه مذهبی به همینجا متوقف نماند.
اواخر ماه سنبله سال ۹۳ از ولایت غزنی گزارش شد که شماری از افراد که نقاب دارند و پرچم های سیاه حمل می کنند، راه های شماری از ولسوالی ها را مسدود کرده اند.
عبدالقادر غفورزی؛ از باشندگان غزنی نیز در آن زمان به رسانه ها گفت که افراد مسلح ناشناس بر دیوارهای ولسوالی خوگیانی و واغز این ولایت، شعارهای 'زنده باد داعش' و 'زنده باد مجاهدین اماراتی' نوشته اند.
در رویدادی دیگر بازهم در غزنی گزارش شد که صدها نیرویی که پرچم های سیاه حمل می کنند در ولسوالی اجرستان این ولایت با نیروهای امنیتی درگیر شده و نزدیک به ۱۰۰ غیر نظامی را کشته و تقریبا ۱۲ زن و کودک را سر بریده اند.
ناظران در آن زمان، این اقدامات را به داعش نسبت دادند.
دهم میزان همان سال، یک فرمانده ارشد امریکایی در افغانستان حضور داعش در کشور را قابل تایید ندانست.
جان کمبل؛ فرمانده کل نیروهای خارجی در افغانستان، گفت که "اطلاعات معتبری" در دست نیست که نشان دهد نفرات داعش در افغانستان نیز فعالیت دارند.
جنرال کمبل گفت که گزارشهای مربوط به گردن زدن و سر بریدن در غزنی "مبالغه آمیز" بوده است.
این اظهارات اما جلو انتشار خبرها در زمینه فعالیت روزافزون داعش در افغانستان را نگرفت.
صبح روز دوشنبه ۲۸ میزان سال ۹۳ در برخی از مناطق کابل از جمله دیوار محوطه دانشگاه کابل شعارهایی در حمایت از داعش دیده شد.
شعار "زنده باد داعش" بر دیوار محوطه دانشگاه کابل، به صورت گسترده ای در شبکه های اجتماعی بازتاب یافت و توجه مسؤولان امنیتی از جمله پولیس کابل را جلب کرد.
جنرال ظاهر ظاهر؛ فرمانده وقت پولیس کابل گفت پولیس با دوربین های امنیتی، به دنبال کسانی است که این شعارها را نوشته اند و یا در پی تکرار آن در دیگر مناطق شهر هستند.
گفته شد که شعارها شب هنگام توسط افراد نامعلوم بر دیوارهای دانشگاه کابل نوشته شده است.
ماه جدی همان سال، مقامهای محلی در ولایت های هلمند و زابل در جنوب افغانستان، از دیده شدن افراد مسلح خارجی و گروه داعش در چند ولسوالی این ولایتها سخن گفتند. در ولایت های غزنی و پکتیا هم نگرانی های مشابهی مطرح و گزارش شد که شماری از جنگجویان خارجی با لباس سیاه، پرچم های سیاه و نقاب با خانواده های خود در حال فعالیت در این مناطق هستند و در برخی موارد با طالبان محلی درگیر شده اند.
اما اشرف غنی؛ رئیس جمهور گفت افغانستان مثل عراق نیست:"من نمی توانم ورود داعش به افغانستان مثل آنچه در عراق اتفاق افتاد را تصور کنم. نیروهای امنیتی افغان چنین اجازهای نخواهند داد."
۲۲ ماه جدی ۹۳ سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان از انتخاب «حافظ سعيد» رهبر طالبان منطقه «اورکزي» اين کشور، به عنوان رهبر جديد گروه تروريستي داعش در حوزه افغانستان و پاکستان خبر داد.
«شاهدالله شاهد» سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان، رهبر جديد گروه تروريستي داعش در افغانستان و پاکستان را معرفي کرد.
در ويدئویی که منتشر شد دهها شبه نظامي سابق تحريک طالبان پاکستان دیده شدند که با گروه تروريستي داعش بيعت می کردند.
در آن ويدئوی منتشرشده در تویيتر و ديگر رسانههاي مجازي، شاهدالله شاهد و ديگر شبهنظاميان سابق تحريک طالبان پاکستان نشان داده شدند که سوار بر اسپ در حال عبور از مناطق کوهستاني هستند و پرچم گروه تروريستي داعش را تکان ميدهند.
شاهد سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان ماه اکتبر سال گذشته ميلادي (۲۰۱۴) بيعت خود با گروه داعش را اعلام کرد و از سوي طالبان پاکستان نيز از اين گروه طرد شد.
شاهد به شبهنظاميان پاکستان گفت: بيشتر شرکتکنندگان با «خليفه» بيعت کردند و گروه داعش آماده بيعت گروهي است.
در اين ويدئو مردي که لباس سربازان پاکستانی به تن داشت، سر بریده شد.
با این حال، اول دلو زمستان ۹۳ حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، در مورد وجود داعش در افغانستان ابراز تردید کرد و گفت بزرگ نشان دادن این مساله کار استخبارات خارجی است.
آقای کرزی به طور ضمنی چنین حرکتهایی را با سال های نخست ظهور گروه طالبان مقایسه کرد و گفت:"اگر کسی در جایی از افغانستان بیرق داعش را بلند کند، نتیجه توطئه خارجی است که در منطقه وضعیت جدیدی را حاکم کرده و بدبختی تازه و بی ثباتی به وجود آورد. در این صورت وظیفه همه ما و به خصوص نهادهای امنیتی پاکستان است که متوجه باشیم. ۳۰ سال قبل این نهادها در کنار شماری از کشورهای دیگر وارد معاملهای شدند که هم خود شان و هم ما را خراب کرد. دیگر باید این حادثه تکرار نشود."
۲۰ دلو ۱۳۹۳ اما اداره امنیت ملی اعلام کرد که ملا عبدالرؤوف، فردیکه به عنوان معاون رهبری گروه داعش در افغانستان معرفی شده بود، در یک عملیات نظامی کشته شده است.
در خبرنامه این اداره آمده بود که ملا رؤوف در ولسوالی کجکی ولایت هلمند با ۵ تن از افرادش کشته شد.
ملا رؤوف یک فرمانده پیشین طالبان بود که اعلام کرد به داعش پیوسته است.
گفته می شود ملا رؤوف پس از آنکه با رهبری طالبان اختلاف پیدا کرد، پرچم سیاه داعش را به اهتزاز درآورد.
او سپس به عنوان معاون رهبری داعش در "خراسان" از سوی این گروه معرفی شد.
ملا عبدالرؤوف پیشتر با انتشار ویدیویی که گمان می رفت در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان تهیه شده باشد، با ابوبکر البغدادی؛ رهبر داعش اعلام بیعت کرد و در مقابل، بغدادی نیز با ارسال پیامی بیعت او را پذیرفت.
۴ حوت ۱۳۹۳ گزارش شد افرادی که خود را پیروان داعش میخواندند به خانه شماری از باشندگان ولسوالی چرخ ولایت لوگر حمله کردهاند.
این افراد که پرچم سیاه داعش را با خود حمل میکردند، یک زیارتگاه تاریخی را نیز در این ولسوالی به آتش کشیدند و با داخل شدن به خانه مردم، تلویزیونهای آنها را شکستند.
آنها همچنین در انظار عموم یکی از باشندگان محل را به قتل رساندند.
محمد دین؛ از بزرگان قومی ولسوالی چرخ در لوگر گفت:"یک گروه آمدند مسجدها را آتش زدند، زیارتگاه ها را آتش زدند، پرچم سفید را پایین کردند و پرچم سیاه را بلند کردند."
یک مقام محلی هم گفت که اعضای این گروه برای داعش تبلیغات می کنند و به مردم می گویند "رهبر شما از این پس بغدادی است و نه ملا عمر."
۲۵ حوت ۹۳ مقامهای امنیتی اعلام کردند که رهبر داعش در افغانستان کشته شده است.
به گفته این مقامها حفیظ وحیدی همراه با ۹ پیکارجوی دیگر در یک حمله موشکی در ولایت هلمند کشته شدهاند.
یک ماه پیش از آن، ملا عبدالرؤوف؛ فردی که به عنوان معاون رهبری گروه داعش در افغانستان معرفی شده بود، در یک عملیات نظامی کشته شده بود.
به گفته مقامهای امنیتی، حفیظ وحیدی، یکی از فرماندهان پیشین گروه طالبان، جانشین ملا عبدالرؤوف شده بود.
یک روز بعد، ۲۵ حوت سازمان ملل در مورد حضور داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرد؛ اما توانایی این گروه برای متحد ساختن شورشیان را مهمتر از توانایی جنگی آن در افغانستان دانست.
نیکولاس هیسم؛ نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان در جلسه شورای امنیت این سازمان گفت:"ارزیابی ما نشان میدهد که حضور این گروه (داعش) در افغانستان نگران کننده است؛ اما اهمیت داعش در افغانستان مربوط به تواناییهای ذاتی آن در این کشور نیست؛ بلکه این ظرفیت داعش در گردآوری گروههای انفرادی شورشی زیر یک چتر است که نگرانی بیشتری ایجاد می کند."
آقای هیسم، گفت:"نشانهای از حمایت گسترده و سیستماتیک از داعش در افغانستان دیده نمیشود."
در گزارش دبیرکل سازمان ملل آمده بود که شماری از فرماندهان طالبان وفاداری خود را به داعش اعلام کرده اند و تعداد فزاینده دیگری از آنها نیز در تلاش کسب حمایت مالی و همکاری با داعش هستند.
فردای همان روز، ۲۶ حوت ۹۳ دفتر رئیس جمهوری برای اولین بار رسما حضور داعش را در افغانستان تایید کرد.
اجمل عابدی؛ سخنگوی رئیس جمهور گفت که "حضور داعش در افغانستان واقعا نگران کننده است."
آقای عابدی افزود که نوعیت جنگ در افغانستان تغییر کرده و تروریزم حالا تبدیل به یک سیستم شده است.
او گفت که دولت افغانستان برای سرکوب افراد داعش برنامههایی دارد و تا حالا دو فرمانده ارشد این گروه در عملیات نیروهای افغان کشته شدهاند.
به این ترتیب، روند برخورد با حضور و فعالیت داعش در افغانستان، از اواسط سال ۹۳ تاکنون از انکار تا نگرانی را تجربه کرده و اینک به نظر می رسد به یک نگرانی جدی امنیتی و خطری برای آینده ثبات و امنیت کشور تبدیل شده است.
به دنبال پخش خبر دستگیری شهروندان افغان در ایران به اتهام تلاش برای پیوستن به داعش، دولت افغانستان به تاریخ ۱۸ سنبله سال ۹۳ تایید کرد که شماری از شهروندان افغانستان به این گروه پیوسته اند.
سراجالدین سراج؛ معاون سخنگوی وزارت خارجه گفت که تکذیب نمیکند که شماری از شهروندان افغان مانند شهروندان شماری دیگر از کشورها، به گروه داعش در عراق ملحق شدهاند.
او افزود که این افراد به صورت فردی در جنگ عراق شرکت کردهاند و انگیزه شان اعتقادات مذهبی آنهاست.
پیشتر عبدالرضا فضلی؛ وزیر داخله ایران، گفته بود تعدادی از شهروندان افغان، به همراه شهروندان پاکستانی که قصد داشتند از طریق ایران به عراق بروند و به داعش بپیوندند، دستگیر شدهاند.
پیش از آن نیز فردی که خود را از فرماندهان حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار در بغلان معرفی کرده بود گفت که این حزب با گروه داعش ارتباط دارد. با اینهمه، هارون زرغون؛ سخنگوی حزب اسلامی در پاکستان در ارتباط با رسانهها، این ادعا را تکذیب کرد.
زمزمه ها در زمینه گرایش شماری از اتباع افغانستان برای پیوستن به داعش با انگیزه مذهبی به همینجا متوقف نماند.
اواخر ماه سنبله سال ۹۳ از ولایت غزنی گزارش شد که شماری از افراد که نقاب دارند و پرچم های سیاه حمل می کنند، راه های شماری از ولسوالی ها را مسدود کرده اند.
عبدالقادر غفورزی؛ از باشندگان غزنی نیز در آن زمان به رسانه ها گفت که افراد مسلح ناشناس بر دیوارهای ولسوالی خوگیانی و واغز این ولایت، شعارهای 'زنده باد داعش' و 'زنده باد مجاهدین اماراتی' نوشته اند.
در رویدادی دیگر بازهم در غزنی گزارش شد که صدها نیرویی که پرچم های سیاه حمل می کنند در ولسوالی اجرستان این ولایت با نیروهای امنیتی درگیر شده و نزدیک به ۱۰۰ غیر نظامی را کشته و تقریبا ۱۲ زن و کودک را سر بریده اند.
ناظران در آن زمان، این اقدامات را به داعش نسبت دادند.
دهم میزان همان سال، یک فرمانده ارشد امریکایی در افغانستان حضور داعش در کشور را قابل تایید ندانست.
جان کمبل؛ فرمانده کل نیروهای خارجی در افغانستان، گفت که "اطلاعات معتبری" در دست نیست که نشان دهد نفرات داعش در افغانستان نیز فعالیت دارند.
جنرال کمبل گفت که گزارشهای مربوط به گردن زدن و سر بریدن در غزنی "مبالغه آمیز" بوده است.
این اظهارات اما جلو انتشار خبرها در زمینه فعالیت روزافزون داعش در افغانستان را نگرفت.
صبح روز دوشنبه ۲۸ میزان سال ۹۳ در برخی از مناطق کابل از جمله دیوار محوطه دانشگاه کابل شعارهایی در حمایت از داعش دیده شد.
شعار "زنده باد داعش" بر دیوار محوطه دانشگاه کابل، به صورت گسترده ای در شبکه های اجتماعی بازتاب یافت و توجه مسؤولان امنیتی از جمله پولیس کابل را جلب کرد.
جنرال ظاهر ظاهر؛ فرمانده وقت پولیس کابل گفت پولیس با دوربین های امنیتی، به دنبال کسانی است که این شعارها را نوشته اند و یا در پی تکرار آن در دیگر مناطق شهر هستند.
گفته شد که شعارها شب هنگام توسط افراد نامعلوم بر دیوارهای دانشگاه کابل نوشته شده است.
ماه جدی همان سال، مقامهای محلی در ولایت های هلمند و زابل در جنوب افغانستان، از دیده شدن افراد مسلح خارجی و گروه داعش در چند ولسوالی این ولایتها سخن گفتند. در ولایت های غزنی و پکتیا هم نگرانی های مشابهی مطرح و گزارش شد که شماری از جنگجویان خارجی با لباس سیاه، پرچم های سیاه و نقاب با خانواده های خود در حال فعالیت در این مناطق هستند و در برخی موارد با طالبان محلی درگیر شده اند.
اما اشرف غنی؛ رئیس جمهور گفت افغانستان مثل عراق نیست:"من نمی توانم ورود داعش به افغانستان مثل آنچه در عراق اتفاق افتاد را تصور کنم. نیروهای امنیتی افغان چنین اجازهای نخواهند داد."
۲۲ ماه جدی ۹۳ سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان از انتخاب «حافظ سعيد» رهبر طالبان منطقه «اورکزي» اين کشور، به عنوان رهبر جديد گروه تروريستي داعش در حوزه افغانستان و پاکستان خبر داد.
«شاهدالله شاهد» سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان، رهبر جديد گروه تروريستي داعش در افغانستان و پاکستان را معرفي کرد.
در ويدئویی که منتشر شد دهها شبه نظامي سابق تحريک طالبان پاکستان دیده شدند که با گروه تروريستي داعش بيعت می کردند.
در آن ويدئوی منتشرشده در تویيتر و ديگر رسانههاي مجازي، شاهدالله شاهد و ديگر شبهنظاميان سابق تحريک طالبان پاکستان نشان داده شدند که سوار بر اسپ در حال عبور از مناطق کوهستاني هستند و پرچم گروه تروريستي داعش را تکان ميدهند.
شاهد سخنگوي سابق تحريک طالبان پاکستان ماه اکتبر سال گذشته ميلادي (۲۰۱۴) بيعت خود با گروه داعش را اعلام کرد و از سوي طالبان پاکستان نيز از اين گروه طرد شد.
شاهد به شبهنظاميان پاکستان گفت: بيشتر شرکتکنندگان با «خليفه» بيعت کردند و گروه داعش آماده بيعت گروهي است.
در اين ويدئو مردي که لباس سربازان پاکستانی به تن داشت، سر بریده شد.
با این حال، اول دلو زمستان ۹۳ حامد کرزی؛ رییس جمهوری پیشین، در مورد وجود داعش در افغانستان ابراز تردید کرد و گفت بزرگ نشان دادن این مساله کار استخبارات خارجی است.
آقای کرزی به طور ضمنی چنین حرکتهایی را با سال های نخست ظهور گروه طالبان مقایسه کرد و گفت:"اگر کسی در جایی از افغانستان بیرق داعش را بلند کند، نتیجه توطئه خارجی است که در منطقه وضعیت جدیدی را حاکم کرده و بدبختی تازه و بی ثباتی به وجود آورد. در این صورت وظیفه همه ما و به خصوص نهادهای امنیتی پاکستان است که متوجه باشیم. ۳۰ سال قبل این نهادها در کنار شماری از کشورهای دیگر وارد معاملهای شدند که هم خود شان و هم ما را خراب کرد. دیگر باید این حادثه تکرار نشود."
۲۰ دلو ۱۳۹۳ اما اداره امنیت ملی اعلام کرد که ملا عبدالرؤوف، فردیکه به عنوان معاون رهبری گروه داعش در افغانستان معرفی شده بود، در یک عملیات نظامی کشته شده است.
در خبرنامه این اداره آمده بود که ملا رؤوف در ولسوالی کجکی ولایت هلمند با ۵ تن از افرادش کشته شد.
ملا رؤوف یک فرمانده پیشین طالبان بود که اعلام کرد به داعش پیوسته است.
گفته می شود ملا رؤوف پس از آنکه با رهبری طالبان اختلاف پیدا کرد، پرچم سیاه داعش را به اهتزاز درآورد.
او سپس به عنوان معاون رهبری داعش در "خراسان" از سوی این گروه معرفی شد.
ملا عبدالرؤوف پیشتر با انتشار ویدیویی که گمان می رفت در مناطق مرزی پاکستان و افغانستان تهیه شده باشد، با ابوبکر البغدادی؛ رهبر داعش اعلام بیعت کرد و در مقابل، بغدادی نیز با ارسال پیامی بیعت او را پذیرفت.
۴ حوت ۱۳۹۳ گزارش شد افرادی که خود را پیروان داعش میخواندند به خانه شماری از باشندگان ولسوالی چرخ ولایت لوگر حمله کردهاند.
این افراد که پرچم سیاه داعش را با خود حمل میکردند، یک زیارتگاه تاریخی را نیز در این ولسوالی به آتش کشیدند و با داخل شدن به خانه مردم، تلویزیونهای آنها را شکستند.
آنها همچنین در انظار عموم یکی از باشندگان محل را به قتل رساندند.
محمد دین؛ از بزرگان قومی ولسوالی چرخ در لوگر گفت:"یک گروه آمدند مسجدها را آتش زدند، زیارتگاه ها را آتش زدند، پرچم سفید را پایین کردند و پرچم سیاه را بلند کردند."
یک مقام محلی هم گفت که اعضای این گروه برای داعش تبلیغات می کنند و به مردم می گویند "رهبر شما از این پس بغدادی است و نه ملا عمر."
۲۵ حوت ۹۳ مقامهای امنیتی اعلام کردند که رهبر داعش در افغانستان کشته شده است.
به گفته این مقامها حفیظ وحیدی همراه با ۹ پیکارجوی دیگر در یک حمله موشکی در ولایت هلمند کشته شدهاند.
یک ماه پیش از آن، ملا عبدالرؤوف؛ فردی که به عنوان معاون رهبری گروه داعش در افغانستان معرفی شده بود، در یک عملیات نظامی کشته شده بود.
به گفته مقامهای امنیتی، حفیظ وحیدی، یکی از فرماندهان پیشین گروه طالبان، جانشین ملا عبدالرؤوف شده بود.
یک روز بعد، ۲۵ حوت سازمان ملل در مورد حضور داعش در افغانستان ابراز نگرانی کرد؛ اما توانایی این گروه برای متحد ساختن شورشیان را مهمتر از توانایی جنگی آن در افغانستان دانست.
نیکولاس هیسم؛ نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان در جلسه شورای امنیت این سازمان گفت:"ارزیابی ما نشان میدهد که حضور این گروه (داعش) در افغانستان نگران کننده است؛ اما اهمیت داعش در افغانستان مربوط به تواناییهای ذاتی آن در این کشور نیست؛ بلکه این ظرفیت داعش در گردآوری گروههای انفرادی شورشی زیر یک چتر است که نگرانی بیشتری ایجاد می کند."
آقای هیسم، گفت:"نشانهای از حمایت گسترده و سیستماتیک از داعش در افغانستان دیده نمیشود."
در گزارش دبیرکل سازمان ملل آمده بود که شماری از فرماندهان طالبان وفاداری خود را به داعش اعلام کرده اند و تعداد فزاینده دیگری از آنها نیز در تلاش کسب حمایت مالی و همکاری با داعش هستند.
فردای همان روز، ۲۶ حوت ۹۳ دفتر رئیس جمهوری برای اولین بار رسما حضور داعش را در افغانستان تایید کرد.
اجمل عابدی؛ سخنگوی رئیس جمهور گفت که "حضور داعش در افغانستان واقعا نگران کننده است."
آقای عابدی افزود که نوعیت جنگ در افغانستان تغییر کرده و تروریزم حالا تبدیل به یک سیستم شده است.
او گفت که دولت افغانستان برای سرکوب افراد داعش برنامههایی دارد و تا حالا دو فرمانده ارشد این گروه در عملیات نیروهای افغان کشته شدهاند.
به این ترتیب، روند برخورد با حضور و فعالیت داعش در افغانستان، از اواسط سال ۹۳ تاکنون از انکار تا نگرانی را تجربه کرده و اینک به نظر می رسد به یک نگرانی جدی امنیتی و خطری برای آینده ثبات و امنیت کشور تبدیل شده است.