به دنبال حمله نظامیان امریکایی در منطقه سیاه گرد و کشته و زخمی شدن چند طالب به شمول تعدادی از افراد ملکی، اوضاع چند روز اخیر در افغانستان و به خصوص پایتخت، تا مقدار زیادی، بحرانی و متشنج شد. در نخستین واکنش، طالبان مثلاً به دفاع از مردم ملکی و بیگناه برخاسته و طی یک عملیات چریکی و انتحاری، رستورانتی را در قلب کابل که گویا محل رفت و آمد خارجی ها بوده، مورد حمله قرار دادند.
طبق آماری که رسانه های داخلی و خارجی داده اند، جمعاً ۲۱ تن در این حمله تروریستی کشته و زخمی شده اند ۱۳ تن از آنها خارجی و ۸ تن دیگر آنان داخلی به شمول زن و کودک بوده اند. در میان کشته شدگان خارجی، وابل عبدالله، رئیس دفتر صندوق بین‌المللی پول، چهار کارمند غیرنظامی سازمان ملل و هشت شهروند دیگر خارجی دیده شده اند.
حال نگاهی می اندازیم به تعداد افراد ملکی و بی گناهی که در عملیات مرگبار اخیر نیروهای خارجی و داخلی در منطقه سیاه گرد، کشته شده و به شهادت رسیده اند. طبق اظهارات اقبال صافی؛ عضو مجلس نمایندگان و موظف تحقیق در کشتار سیاه گرد از سوی مجلس، در شروع عملیات ۴ خانه بمب گذاری می‌شود و سپس بمب‌باران صورت می‌گیرد که در اثر این عملیات تعداد ۱۲ فرد غیرنظامی و ۵ طالب کشته می‌شوند.
از مقایسه این دو حادثه که یکی به وسیله نیروهای امریکایی و دیگری بدست طالبان مسلح انجام شده و نیز آمار ارائه شده، به این نتیجه می رسیم که قربانی و متضرر واقعی در این میان، مردم مظلوم و بی پناه افغانستان است.
با کمی دقت به روشنی در میابیم که در کشمکش جنگ قدرت و به اصطلاح مبارزه جامعه بین المللی با تروریزم، دهشت افکنی و افراطیت غیر معقول، این مردم عادی و بی طرف افغانستان است که خسارت دیده و متحمل تلفات جانی و مالی فراوان می شوند.
چنین به نظر می رسد که در جنگ میان ناتو و مخالفان مسلح دولت افغانستان، هر دو جانب و جناح، تمرکز شان را بر روی وارد کردن تلفات جدی بر مردم عادی و ملکی گذاشته اند و انگار هر کدام سعی دارند تا در کشتار غیر نظامیان و افراد بی گناه، رکورد را از آن خویش کنند و در رسیدن به این هدف با یکدیگر مسابقه گذاشته اند!.
چرا که اگر غیر این بود، طرفین دعوا سعی می کردند در طول این چند سال، کمتر توجهی هم به مردم ملکی و بی دفاع کرده و لااقل در پایین آوردن میزان و رقم تلفات ملکی و انسانهای بی گناه، تلاش می کردند.
اما کارنامه چندین ساله نیروهای خارجی و به خصوص امریکایی و از آن سوی طالبان و مخالفان مسلح دولت، به تکرار نشان داده است که جان و مال افراد و افغانهای بی گناه، هیچ گونه اهمیت و ارزشی برای آنان ندارد.
چرا که هر دو طرف، همواره افغان ملکی و بی دفاع کشته و خانه های آنان را تخریب کرده اند؛ بدون آنکه از کسی عذرخواهی کرده و یا غرامتی پرداخته باشند!.
از نظر بسیاری از آگاهان و مردم، امریکایی ها و طالبان مسلح برای ملت افغانستان، حکمِ چوب دو سر آتش را دارند که نمی توان به هیچیک از آنان نزدیک شد و برای زنده ماندن، بایستی حتی الاامکان فاصله خویش را با آنان حفظ و از آن مراقبت کرد.
حال و در یک چنین اوضاع و اوحوالی، اظهارات رییس جمهور حامد کرزی قابل توجه و دقت است.
"به نقل از اعلامیه خبری ارگ ریاست جمهوری، حامد کرزی؛ رئیس جمهور ضمن محکوم کردن شدید حمله اخیر کابل می گوید:" مبارزه با تروریزم زمانی به موفقیت می انجامد که میان قربانی و تروریست تفاوت قایل شده و با عوامل تروریزم مبارزه صورت گیرد. در این راستا، اگر نیروهای ناتو و در راس آن امریکا می خواهند با مردم افغانستان متحد و همکار باشند، باید تروریزم را هدف قرار دهند.
سیاست تلقی کردن قربانی و عامل تروریزم، هردو به عنوان متحد استراتژیک، سیاستی است که در دهه گذشته موجب قربانی های بی شمار در افغانستان شده و هیچ موفقیتی نداشته است.
مردم افغانستان بر این باور اند که پاکستان و امریکا می توانند به روند صلح در افغانستان کمک کنند. رسیدن به صلح ایجاد یک سیاست و استراتژی روشن و تفکیک میان جانبداران و مخالفان صلح و آشتی افغانستان را ایجاب می کند."
به نظر می رسد در یک جهت می توان با رییس جمهور موافق بود و آن تفکیک تروریست از مردم عادی است؛ اما اینکه این تفکیک و سره را از ناسره جدا کردن چگونه حاصل می شود در میان آگاهان اختلاف نظر و دیدگاه وجود دارد.
برخی مانند شخص رییس جمهور و همفکران وی بر این باوراند حمله بر خانه های مردم بمباران آنها، در هر صورت درست نیست؛ ولو اگر در میان آن خانه ها، تروریستانی هم کمین کرده و از این رهگذر، اهالی آن خانه ها را گروگان گرفته باشند.
بنابراین دیدگاه، نیروهای خارجی در هر حال، حق ورود و بمباران خانه های مردم عادی را ندارند؛ چرا که به گمان باورمندان به این نظریه، تروریزم نه در میان خانه های افغانها که در بیرون از مرزهای افغانستان، ماوا و ریشه دارد.
بنابراین و به قول رییس جمهور کرزی، اگر امریکا و سایر اعضای ناتو در ادعای مبارزه شان علیه تروریزم صداقت دارند، این پدیده شوم و عوامل آن را در خارج از مرزهای افغانستان جست وجو و تعقیب کنند.
اما تعدادی از آگاهان و مردم افغانستان نیز هستند که با رد دیدگاه بالا بر این باور پای می فشارند که علاوه بر تروریزم خارجی، تروریزم داخلی نیز در کشور وجود دارد و وجود همین تروریستان داخلی که در هماهنگی با تروریزم خارجی و وارداتی است، کار تفکیک را مشکل کرده است.
اما چه دیدگاه اول درست پنداشته شود و یا نظریه دوم؛ به نظر می رسد یک اصل محرز است و آن عدم انگیزه کافی و لازم برای مبارزه اصولی با ترور و دهشت در وجود خارجی ها به خصوص نیروهای امریکایی است.
چرا که کارنامه ۱۲ ساله آنان در افغانستان و منطقه، از این واقعیت پرده برداشته و اظهارات اخیر مقامات امریکایی و غربی نسبت به پایان مبارزه آنها با ترویزم در افغانستان، بر آن صحه می گذارد.
طبق آماری که رسانه های داخلی و خارجی داده اند، جمعاً ۲۱ تن در این حمله تروریستی کشته و زخمی شده اند ۱۳ تن از آنها خارجی و ۸ تن دیگر آنان داخلی به شمول زن و کودک بوده اند. در میان کشته شدگان خارجی، وابل عبدالله، رئیس دفتر صندوق بین‌المللی پول، چهار کارمند غیرنظامی سازمان ملل و هشت شهروند دیگر خارجی دیده شده اند.
حال نگاهی می اندازیم به تعداد افراد ملکی و بی گناهی که در عملیات مرگبار اخیر نیروهای خارجی و داخلی در منطقه سیاه گرد، کشته شده و به شهادت رسیده اند. طبق اظهارات اقبال صافی؛ عضو مجلس نمایندگان و موظف تحقیق در کشتار سیاه گرد از سوی مجلس، در شروع عملیات ۴ خانه بمب گذاری می‌شود و سپس بمب‌باران صورت می‌گیرد که در اثر این عملیات تعداد ۱۲ فرد غیرنظامی و ۵ طالب کشته می‌شوند.
از مقایسه این دو حادثه که یکی به وسیله نیروهای امریکایی و دیگری بدست طالبان مسلح انجام شده و نیز آمار ارائه شده، به این نتیجه می رسیم که قربانی و متضرر واقعی در این میان، مردم مظلوم و بی پناه افغانستان است.
با کمی دقت به روشنی در میابیم که در کشمکش جنگ قدرت و به اصطلاح مبارزه جامعه بین المللی با تروریزم، دهشت افکنی و افراطیت غیر معقول، این مردم عادی و بی طرف افغانستان است که خسارت دیده و متحمل تلفات جانی و مالی فراوان می شوند.
چنین به نظر می رسد که در جنگ میان ناتو و مخالفان مسلح دولت افغانستان، هر دو جانب و جناح، تمرکز شان را بر روی وارد کردن تلفات جدی بر مردم عادی و ملکی گذاشته اند و انگار هر کدام سعی دارند تا در کشتار غیر نظامیان و افراد بی گناه، رکورد را از آن خویش کنند و در رسیدن به این هدف با یکدیگر مسابقه گذاشته اند!.
چرا که اگر غیر این بود، طرفین دعوا سعی می کردند در طول این چند سال، کمتر توجهی هم به مردم ملکی و بی دفاع کرده و لااقل در پایین آوردن میزان و رقم تلفات ملکی و انسانهای بی گناه، تلاش می کردند.
اما کارنامه چندین ساله نیروهای خارجی و به خصوص امریکایی و از آن سوی طالبان و مخالفان مسلح دولت، به تکرار نشان داده است که جان و مال افراد و افغانهای بی گناه، هیچ گونه اهمیت و ارزشی برای آنان ندارد.
چرا که هر دو طرف، همواره افغان ملکی و بی دفاع کشته و خانه های آنان را تخریب کرده اند؛ بدون آنکه از کسی عذرخواهی کرده و یا غرامتی پرداخته باشند!.
از نظر بسیاری از آگاهان و مردم، امریکایی ها و طالبان مسلح برای ملت افغانستان، حکمِ چوب دو سر آتش را دارند که نمی توان به هیچیک از آنان نزدیک شد و برای زنده ماندن، بایستی حتی الاامکان فاصله خویش را با آنان حفظ و از آن مراقبت کرد.
حال و در یک چنین اوضاع و اوحوالی، اظهارات رییس جمهور حامد کرزی قابل توجه و دقت است.
"به نقل از اعلامیه خبری ارگ ریاست جمهوری، حامد کرزی؛ رئیس جمهور ضمن محکوم کردن شدید حمله اخیر کابل می گوید:" مبارزه با تروریزم زمانی به موفقیت می انجامد که میان قربانی و تروریست تفاوت قایل شده و با عوامل تروریزم مبارزه صورت گیرد. در این راستا، اگر نیروهای ناتو و در راس آن امریکا می خواهند با مردم افغانستان متحد و همکار باشند، باید تروریزم را هدف قرار دهند.
سیاست تلقی کردن قربانی و عامل تروریزم، هردو به عنوان متحد استراتژیک، سیاستی است که در دهه گذشته موجب قربانی های بی شمار در افغانستان شده و هیچ موفقیتی نداشته است.
مردم افغانستان بر این باور اند که پاکستان و امریکا می توانند به روند صلح در افغانستان کمک کنند. رسیدن به صلح ایجاد یک سیاست و استراتژی روشن و تفکیک میان جانبداران و مخالفان صلح و آشتی افغانستان را ایجاب می کند."
به نظر می رسد در یک جهت می توان با رییس جمهور موافق بود و آن تفکیک تروریست از مردم عادی است؛ اما اینکه این تفکیک و سره را از ناسره جدا کردن چگونه حاصل می شود در میان آگاهان اختلاف نظر و دیدگاه وجود دارد.
برخی مانند شخص رییس جمهور و همفکران وی بر این باوراند حمله بر خانه های مردم بمباران آنها، در هر صورت درست نیست؛ ولو اگر در میان آن خانه ها، تروریستانی هم کمین کرده و از این رهگذر، اهالی آن خانه ها را گروگان گرفته باشند.
بنابراین دیدگاه، نیروهای خارجی در هر حال، حق ورود و بمباران خانه های مردم عادی را ندارند؛ چرا که به گمان باورمندان به این نظریه، تروریزم نه در میان خانه های افغانها که در بیرون از مرزهای افغانستان، ماوا و ریشه دارد.
بنابراین و به قول رییس جمهور کرزی، اگر امریکا و سایر اعضای ناتو در ادعای مبارزه شان علیه تروریزم صداقت دارند، این پدیده شوم و عوامل آن را در خارج از مرزهای افغانستان جست وجو و تعقیب کنند.
اما تعدادی از آگاهان و مردم افغانستان نیز هستند که با رد دیدگاه بالا بر این باور پای می فشارند که علاوه بر تروریزم خارجی، تروریزم داخلی نیز در کشور وجود دارد و وجود همین تروریستان داخلی که در هماهنگی با تروریزم خارجی و وارداتی است، کار تفکیک را مشکل کرده است.
اما چه دیدگاه اول درست پنداشته شود و یا نظریه دوم؛ به نظر می رسد یک اصل محرز است و آن عدم انگیزه کافی و لازم برای مبارزه اصولی با ترور و دهشت در وجود خارجی ها به خصوص نیروهای امریکایی است.
چرا که کارنامه ۱۲ ساله آنان در افغانستان و منطقه، از این واقعیت پرده برداشته و اظهارات اخیر مقامات امریکایی و غربی نسبت به پایان مبارزه آنها با ترویزم در افغانستان، بر آن صحه می گذارد.
مولف : سیدفاضل محجوب
