استروئیدهای انابولیک
استروئیدهای انابولیک که استروئیدهای اندروژنیک هم نامیده می شوند، به وسیله برخی از ورزشکاران برای افزایش توده و قدرت عضلانی مصرف می شود. مهمترین استروئید انابولیک، هورمونی است که در بدن مردان تولید می شود، یعنی هورمون جنسی تستسترون، این هورمون دو تاثیر مهم بر بدن می گذارد؛ یکی اثرات انابولیک، یعنی شدت ساخت عضلات و اثرات اندروژنیک یعنی تقویت صفات جنسی مردانه.
برخی ورزشکاران برای تقویت کارکرد جسمی شان از اشکال مصنوعی و تغییر یافته این هورمون استفاده می کنند. این هورمون ها برای استفاده های پزشکی مورد تایید هستند و در اغلب موارد استفاده از آنها برای تقویت عملکرد ورزشی جزء این استفاده ها نیست. این دواها به صورت تابلت، پیچکاری و کریم موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا این دواها برای ورزشکاران این همه جذاب است؟
این دواها عضلات را حجیم می کند، و به دلیل داشتن خواص انابولیک و اندروژنی سبب این می شود که ورزشکاران با سرعت بیشتری، بعد از یک فعالیت شدید به حالت عادی باز گردند؛ زیرا این دواها میزان آسیب عضلانی که در جریان یک جلسه تمرین رخ می دهد را کاهش می دهد. همچنین بعضی از ورزشکاران به احساسات تهاجمی که هنگام مصرف این دواها، به آنها دست می دهد، از لحاظ شدت انگیزه رقابت جویی شان علاقه مند هستند.
استفاده از این دواها ممکن است در مردان به بزرگ شدن پستان ها، ضعیف شدن بیضه ها و در زنان به دبل شدن صدا، بزرگ شدن دستگاه تناسلی، افزایش موی بدن و از بین رفتن موی سر منجر شود.
هم مردان و هم زنان ممکن است دچار مشکلات جگر، افزایش میزان کلسترول بد خون، کاهش میزان کلسترول خوب خون و رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز، اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی، وابستگی دارویی، عفونت ها دچار شوند.
این دواها اگردر دوره نوجوانی مصرف شود، مانع رشد و نمو بدن و کوتاهی قد می شود.
کراتین
بسیاری از ورزشکاران علاوه بر دواهای تقویت کننده کارکرد جسمی، از مکمل های تغذیه ای هم استفاده می نمایند. این مکمل هابه شکل پودر یا تابلت بدون نسخه قابل تهیه می باشد. رایج ترین مکمل غذایی که مورد استفاده ورزشکاران می باشد، کراتین است. کراتین به طور طبیعی در بدن تولید می شود و به آزاد شدن انرژی در بدن کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد که کراتین در مواقعی که نیاز به آزادسازی کوتاه مدت مقدارزیاد انرژی است، موثر می باشد. کراتین به عضلات کمک می کند تا مقدار زیادی آدنوزین فاسفیت ( ماده ذخیره کننده و انتقال دهنده انرژی در سلول ها ) را تولید و وارد جریان خون نماید و این ماده برای فوران های سریع و انفجاری فعالیت هایی مانند وزنه برداری مصرف می شود. کراتین خستگی عضلات را به تاخیر می اندازد اما مشخص نشده که کراتین در ورزش های هوازی یا استقامتی کارکرد ورزشکاران را تقویت می کند یا خیر.
جگر انسان روزانه در حدود 2 گرم کراتین تولید می کند. مصرف گوشت در وعده های غذایی، کراتین بیشتری را به بدن وارد می کند. کراتین در عضلات بدن ذخیره می شود و این ذخیره تقریبا به آسانی حفظ می گردد. به دلیل اینکه گرده ها کراتین اضافی را از بدن دفع می کند، ارزش استفاده از مکمل های غذایی کراتین در کسانیکه از قبل عضلاتشان ذخیره کافی کراتین دارد، مورد تردید قرار گرفته است.
مکمل های کراتینی را می توان به راحتی از فروشگاه ها خریداری کرد، اما ممکن است فراورده های رقیق شده یا آلوده شده با سایر مواد هم به فروش برسند، و باعث آزمایش مثبت دوپینگ در ورزشکار گردد.
عوارض جانبی که با مصرف کراتین ممکن است به وجود آید و کارکرد ورزشکار را کاهش دهد، از قبیل دل پیچه و انقباض ناگهانی عضلانی،حالت تهوع، اسهال و اضافه وزن می باشد. اضافه وزن ممکن است مطلوب ورزشکاری باشد که می خواهد وزنش را بالا ببرد اما با مصرف طولانی مدت این ماده، این افزایش وزن احتمالا بیشتر به دلیل تجمع مایعات در عضلات است تا افزایش توده عضلانی. آب از سایر قسمت های بدن به درون بافت های عضلانی می رود و ممکن است ورزشکار را در معرض خطر کم آبی بدن قرار دهد.
دواهای محرک
دواهای محرکی که توسط ورزشکاران استفاده می شود، دستگاه عصبی مرکزی را تحریک می نماید و باعث افزایش سرعت ضربان قلب و فشار خون می گردد. دواهای محرک خستگی را کاهش می دهد، اشتها را مهار می کند و به هوشیاری و حالت تهاجمی می افزاید. از جمله دواهای محرک رایج میان ورزشکاران، کافئین و آمفتامین، دواهای سرماخوردگی که حاوی مواد محرک آفدرین و سودوآفدرین است و همچنین دواهای غیرقانونی مانند کوکائین و مت‌آمفتامین است.
اگر چه دواهای محرک می تواند بر فعالیت جسمی بیافزاید و روحیه تهاجمی در میدان بازی را بالا ببرد اما در مقابل، دارای عوارض جانبی است که می تواند عملکرد ورزشکاران را مختل سازد. مانند موارد زیر:
- عصبی و تحریک پذیری که باعث مختل کردن تمرکز ورزشکار می شود
- بی خوابی
- ممکن است ورزشکاران از لحاظ روانی به این مواد وابسته شده ویا با ایجاد تحمل جسمی مجبور شوند مرتبا مقادیر بیشتری از آن ها را برای به دست آوردن اثرات مطلوب شان مصرف کنند.
این دواها ممکن است عوارض جانبی از قبیل: تپش قلب، اختلال ضربان قلب، کاهش وزن، لرزش دست، تشنج، فشار خون بالا و توهم ایجاد نماید.
عملکرد ورزشی، بیشتر با کسب مهارت و کار سخت مربوط است تا خوردن یک تابلت یا پودر های انرژیزا و غیره ...
نظر اساتید پرورش اندام در رابطه با مواد انرژیزا
نظر استاد های ورزش در رابطه با این‌گونه مواد: در کل چون خاصیت طبیعی ندارد و خاصیت شیمایی دارد برای بدن مضر می باشد. بعضی از این مواد ها با حجم کم، انرژی زیادی را تولید می کند، به همین دلیل بعضی از ورزشکاران این مواد رانمی توانند به درستی هضم کنند، و در واقع گاهی اوقات باعث اختلال در سیستم هاضمه، و همچنان موجب از بین رفتن بافت عضلات می گردد.
بعضی از فروشندگان و یا استادهایی که این نوع مواد را به فروش می رسانند، می تواند دو هدف عمده را در پی خود داشته باشد.
1- کسب درامد از فروش مواد اندژی‌زا
2- رقابت های نا‌خواسته، باعث میشود که اغلب استاد های ورزش از مواد انرژیزا برای شاگردان خود تجویز کنند.
به گفته بعضی از اساتید ورزش، استفاده از مواد انرژیزا در جامعه کنونی ما یک شکل شمرده می شود، که می تواند دو راه حل را به همراه داشته باشد.
1- ورزشکاران باید پیش از استفاده نمودن مواد انرژیزا، آگاهی لازم خود را در رابطه با چگونه مصرف نمودن این نوع مواد داشته باشند، تا در آینده دچار مشکل نشوند.
2- در مکاتب، کلاس های آموزشی و در کمیته ملی المپیک برای دانش آموزان و ورزشکاران در رابطه با عوارض جانبی و فایده های استفاده از این نوع مواد تدریس شود.
در پایان باید گفت: کسانی که می توانند به درستی از این‌گونه مواد استفاده کنند خوب است، اما باز هم بیشتر استادها به این نظراند که، مواد شیمیایی می تواند در آینده برای مصرف کننده گان مضر باشد و استفاده از مواد طبیعی را بهتر می دانند.
نظر ورزشکاران در این رابطه
به نظر بعضی از ورزشکاران استفاده از انرژیزا های شیمیایی، نسبت به مصرف مواد های طبیعی تاثیر نمی گذارد. و به این باورند که مواد های طبیعیی مانند: میوه‌جات، حبوبات، ترکاری و گوشت‌باب می تواند بیشتر از مواد شیمیایی در پیشرفت ورزشکاران
استروئیدهای انابولیک که استروئیدهای اندروژنیک هم نامیده می شوند، به وسیله برخی از ورزشکاران برای افزایش توده و قدرت عضلانی مصرف می شود. مهمترین استروئید انابولیک، هورمونی است که در بدن مردان تولید می شود، یعنی هورمون جنسی تستسترون، این هورمون دو تاثیر مهم بر بدن می گذارد؛ یکی اثرات انابولیک، یعنی شدت ساخت عضلات و اثرات اندروژنیک یعنی تقویت صفات جنسی مردانه.
برخی ورزشکاران برای تقویت کارکرد جسمی شان از اشکال مصنوعی و تغییر یافته این هورمون استفاده می کنند. این هورمون ها برای استفاده های پزشکی مورد تایید هستند و در اغلب موارد استفاده از آنها برای تقویت عملکرد ورزشی جزء این استفاده ها نیست. این دواها به صورت تابلت، پیچکاری و کریم موضعی مورد استفاده قرار می گیرد.
چرا این دواها برای ورزشکاران این همه جذاب است؟
این دواها عضلات را حجیم می کند، و به دلیل داشتن خواص انابولیک و اندروژنی سبب این می شود که ورزشکاران با سرعت بیشتری، بعد از یک فعالیت شدید به حالت عادی باز گردند؛ زیرا این دواها میزان آسیب عضلانی که در جریان یک جلسه تمرین رخ می دهد را کاهش می دهد. همچنین بعضی از ورزشکاران به احساسات تهاجمی که هنگام مصرف این دواها، به آنها دست می دهد، از لحاظ شدت انگیزه رقابت جویی شان علاقه مند هستند.
استفاده از این دواها ممکن است در مردان به بزرگ شدن پستان ها، ضعیف شدن بیضه ها و در زنان به دبل شدن صدا، بزرگ شدن دستگاه تناسلی، افزایش موی بدن و از بین رفتن موی سر منجر شود.
هم مردان و هم زنان ممکن است دچار مشکلات جگر، افزایش میزان کلسترول بد خون، کاهش میزان کلسترول خوب خون و رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت‌آمیز، اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی، وابستگی دارویی، عفونت ها دچار شوند.
این دواها اگردر دوره نوجوانی مصرف شود، مانع رشد و نمو بدن و کوتاهی قد می شود.
کراتین
بسیاری از ورزشکاران علاوه بر دواهای تقویت کننده کارکرد جسمی، از مکمل های تغذیه ای هم استفاده می نمایند. این مکمل هابه شکل پودر یا تابلت بدون نسخه قابل تهیه می باشد. رایج ترین مکمل غذایی که مورد استفاده ورزشکاران می باشد، کراتین است. کراتین به طور طبیعی در بدن تولید می شود و به آزاد شدن انرژی در بدن کمک می کند. تحقیقات نشان می دهد که کراتین در مواقعی که نیاز به آزادسازی کوتاه مدت مقدارزیاد انرژی است، موثر می باشد. کراتین به عضلات کمک می کند تا مقدار زیادی آدنوزین فاسفیت ( ماده ذخیره کننده و انتقال دهنده انرژی در سلول ها ) را تولید و وارد جریان خون نماید و این ماده برای فوران های سریع و انفجاری فعالیت هایی مانند وزنه برداری مصرف می شود. کراتین خستگی عضلات را به تاخیر می اندازد اما مشخص نشده که کراتین در ورزش های هوازی یا استقامتی کارکرد ورزشکاران را تقویت می کند یا خیر.
جگر انسان روزانه در حدود 2 گرم کراتین تولید می کند. مصرف گوشت در وعده های غذایی، کراتین بیشتری را به بدن وارد می کند. کراتین در عضلات بدن ذخیره می شود و این ذخیره تقریبا به آسانی حفظ می گردد. به دلیل اینکه گرده ها کراتین اضافی را از بدن دفع می کند، ارزش استفاده از مکمل های غذایی کراتین در کسانیکه از قبل عضلاتشان ذخیره کافی کراتین دارد، مورد تردید قرار گرفته است.
مکمل های کراتینی را می توان به راحتی از فروشگاه ها خریداری کرد، اما ممکن است فراورده های رقیق شده یا آلوده شده با سایر مواد هم به فروش برسند، و باعث آزمایش مثبت دوپینگ در ورزشکار گردد.
عوارض جانبی که با مصرف کراتین ممکن است به وجود آید و کارکرد ورزشکار را کاهش دهد، از قبیل دل پیچه و انقباض ناگهانی عضلانی،حالت تهوع، اسهال و اضافه وزن می باشد. اضافه وزن ممکن است مطلوب ورزشکاری باشد که می خواهد وزنش را بالا ببرد اما با مصرف طولانی مدت این ماده، این افزایش وزن احتمالا بیشتر به دلیل تجمع مایعات در عضلات است تا افزایش توده عضلانی. آب از سایر قسمت های بدن به درون بافت های عضلانی می رود و ممکن است ورزشکار را در معرض خطر کم آبی بدن قرار دهد.
دواهای محرک
دواهای محرکی که توسط ورزشکاران استفاده می شود، دستگاه عصبی مرکزی را تحریک می نماید و باعث افزایش سرعت ضربان قلب و فشار خون می گردد. دواهای محرک خستگی را کاهش می دهد، اشتها را مهار می کند و به هوشیاری و حالت تهاجمی می افزاید. از جمله دواهای محرک رایج میان ورزشکاران، کافئین و آمفتامین، دواهای سرماخوردگی که حاوی مواد محرک آفدرین و سودوآفدرین است و همچنین دواهای غیرقانونی مانند کوکائین و مت‌آمفتامین است.
اگر چه دواهای محرک می تواند بر فعالیت جسمی بیافزاید و روحیه تهاجمی در میدان بازی را بالا ببرد اما در مقابل، دارای عوارض جانبی است که می تواند عملکرد ورزشکاران را مختل سازد. مانند موارد زیر:
- عصبی و تحریک پذیری که باعث مختل کردن تمرکز ورزشکار می شود
- بی خوابی
- ممکن است ورزشکاران از لحاظ روانی به این مواد وابسته شده ویا با ایجاد تحمل جسمی مجبور شوند مرتبا مقادیر بیشتری از آن ها را برای به دست آوردن اثرات مطلوب شان مصرف کنند.
این دواها ممکن است عوارض جانبی از قبیل: تپش قلب، اختلال ضربان قلب، کاهش وزن، لرزش دست، تشنج، فشار خون بالا و توهم ایجاد نماید.
عملکرد ورزشی، بیشتر با کسب مهارت و کار سخت مربوط است تا خوردن یک تابلت یا پودر های انرژیزا و غیره ...
نظر اساتید پرورش اندام در رابطه با مواد انرژیزا
نظر استاد های ورزش در رابطه با این‌گونه مواد: در کل چون خاصیت طبیعی ندارد و خاصیت شیمایی دارد برای بدن مضر می باشد. بعضی از این مواد ها با حجم کم، انرژی زیادی را تولید می کند، به همین دلیل بعضی از ورزشکاران این مواد رانمی توانند به درستی هضم کنند، و در واقع گاهی اوقات باعث اختلال در سیستم هاضمه، و همچنان موجب از بین رفتن بافت عضلات می گردد.
بعضی از فروشندگان و یا استادهایی که این نوع مواد را به فروش می رسانند، می تواند دو هدف عمده را در پی خود داشته باشد.
1- کسب درامد از فروش مواد اندژی‌زا
2- رقابت های نا‌خواسته، باعث میشود که اغلب استاد های ورزش از مواد انرژیزا برای شاگردان خود تجویز کنند.
به گفته بعضی از اساتید ورزش، استفاده از مواد انرژیزا در جامعه کنونی ما یک شکل شمرده می شود، که می تواند دو راه حل را به همراه داشته باشد.
1- ورزشکاران باید پیش از استفاده نمودن مواد انرژیزا، آگاهی لازم خود را در رابطه با چگونه مصرف نمودن این نوع مواد داشته باشند، تا در آینده دچار مشکل نشوند.
2- در مکاتب، کلاس های آموزشی و در کمیته ملی المپیک برای دانش آموزان و ورزشکاران در رابطه با عوارض جانبی و فایده های استفاده از این نوع مواد تدریس شود.
در پایان باید گفت: کسانی که می توانند به درستی از این‌گونه مواد استفاده کنند خوب است، اما باز هم بیشتر استادها به این نظراند که، مواد شیمیایی می تواند در آینده برای مصرف کننده گان مضر باشد و استفاده از مواد طبیعی را بهتر می دانند.
نظر ورزشکاران در این رابطه
به نظر بعضی از ورزشکاران استفاده از انرژیزا های شیمیایی، نسبت به مصرف مواد های طبیعی تاثیر نمی گذارد. و به این باورند که مواد های طبیعیی مانند: میوه‌جات، حبوبات، ترکاری و گوشت‌باب می تواند بیشتر از مواد شیمیایی در پیشرفت ورزشکاران
منبع : خبرگزاری صدای افغان(آوا)- کابل
