خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ شهر مقدس قم: همزمان با فرا رسیدن سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، مرکز فعالیتهای فرهنگی اجتماعی تبیان وبینار تأثیر اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) بر بیداری ملت افغانستان را بعدازظهر امروز دوشنبه، 15 جوزا/ خرداد با حضور فعالان سیاسی، علما، فرهنگیان و محققین از افغانستان و ایران برگزار نمود.
حجتالاسلام والمسلمین حمید احمدی، رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین حسینی طی سخنانی در این وبینار، با بیان اینکه بایستی موقعیت افغانستان در دورهی جنگ با روسیه مورد توجه قرار بگیرد تا به فهم تاثیر اندیشههای امام خمینی (ره) بر ملت افغانستان دست پیدا کنیم، گفت: در جهان دو قطبی دورهی جنگ سرد، کشور افغانستان به دلیل همسایگی با اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای چین، پاکستان و ایران دارای یک موقعیت ژئوپلوتیک و استراتژیک بود و همین امر سبب شد که کشور شوروی به دلیل حفظ و توسعه نفوذ خود با کمک گروههای کمونیستی و مارکسیستی که قبلا با آن رژیم ارتباطاتی داشتند و دورههایی دیده بودند، افغانستان را اشغال کند و به رغم هزینههای سنگین بینالمللی به اشغال خود ادامه بدهد.
وی افزود: و این در دورهای بوده که نهضت انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) در ماه ثور سال 1357 در اوج خود بوده است. کشور افغانستان توسط اتحاد شوروی اشغال میشود و چند ماه بعد انقلاب اسلامی نیز به پیروزی میرسد. اینکه در اوج نهضت امام خمینی (ره) افغانستان به اشغال درمیآید را میتوان یک نوع پیشدستی هم از جانب شوروی تلقی کرد.
به باور حجتالاسلام احمدی، به دلیل اشتراکات زیاد تاریخی، زبانی، دینی و مذهبی بین ملت افغانستان و ایران، اولین جایی که انقلاب اسلامی میتوانست تاثیر بگذارد و نقش خود را در آن ایفا بکند و گفتمانش در آن کشور مورد توجه قرار بگیرد قطعا کشور افغانستان بوده است.
رئیس کمیته فرهنگی و آموزشی ستاد مرکزی اربعین حسینی خاطرنشان کرد: هرچند شوروی با هدف مقابله با تاثیرپذیری افغانستان از مبارزات انقلاب اسلامی، این کشور را به اشغال درآورد، اما اساس این تاثیرپذیری از اندیشهی امام به این دلیل بود که در مقابل دو گفتمان مسلط نظام سرمایهداری و کمونیستی موجود در جهان دو قطبی آن روز، یک حرف و گفتمان جدید مبتنی بر فرهنگ و هویت دینی اسلامی و بومی و ملی مطرح گردید که مردم منطقه به خوبی آن را درک میکردند و با ادبیات آن آشنا بودند.
حجتالاسلام احمدی با اشاره به صراحت امام خمینی (ره) در حمایت از مبارزات مردم افغانستان گفت: در حالی که ایران اسلامی خودش درگیر مبارزات با رژیمی بود که از حمایتهای غرب و بویژه دولت آمریکا برخوردار بود، شاید خیلیها تصور میکردند که انقلاب ایران به دنبال این است که حداقل با شوروی دشمنی نکند، اما در چنین فضایی امام خمینی (ره) به شدت اشغال افغانستان را محکوم کرد و آن را خلاف قواعد بینالمللی دانست، علاوه بر آن و مهمتر از آن از مبارزات مردم افغانستان به صراحت حمایت کرد.
وی افزود: امام خمینی (ره) همچنین دولت و مردم ایران را موظف کرد که از مهاجرین و کسانی که آواره شدند و به ایران آمدند حمایت کنند و چندین بار این را به صراحت جزو مسوولیتهای دولت عنوان کرد. حتی در دوران دفاع مقدس، امام هر وقت از دولت ایران میخواست که به بیجاشدگان جنگ کمک کنند، در کنارش مهاجران افغانستان را یاد میکرد و میگفت که از اینها هم باید حمایت صورت بگیرد.
وی در پایان سخنان خود خاطرنشان کرد: انقلاب اسلامی و گفتمان امام خمینی (ره) در مبارزات مردم افغانستان نه تنها به عنوان یک عامل محرک و ترغیبکنندهی به مبارزه بلکه نقطهی کانونی مبارزات مردم افغانستان بود، چرا که مبتنی بر اسلام و عزتمندی و مبتنی بر استقلال و شعار نه شرقی و نه غربی بود که اینها را مردم افغانستان با همه وجودشان درک میکردند چون واقعا کشورشان اشغال شده بود و کسانی بر آنها به زور سلطه پیدا کرده بودند که هیچ سنخیتی با دین و مذهب و فرهنگ مردم افغانستان نداشتند.
حجتالاسلام والمسلمین علیجان رحمانی، نویسنده و مسئول دفتر فرهنگ مطالعات و اندیشه دینی افغانستان نیز در سخنانی، انقلاب برخاسته از اندیشهی امام خمینی (ره) را یک انقلاب بیسابقه در جهان اسلام دانست و گفت: اندیشههای انقلابی امام خمینی (ره) بر افکار همهی مسلمانان بخصوص مردم افغانستان تاثیر غیرقابل انکار گذاشت که اگر انقلاب اسلامی نبود، حتی نمیتوان به یقین گفت که مردم افغانستان در برابر رژیم کمونیستی قیام کنند.
رحمانی با بیان اینکه مردم افغانستان در دوران مبارزات علیه اتحاد جماهیر شوروی و رژیم دستنشاندهی آن در کشور به خوبی از اندیشههای امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی تاثیر پذیرفتند، با ابراز تاسف گفت: متاسفانه پس از آن دوره، ما آنطور که باید و شاید نتوانستیم از اندیشههای امام خمینی (ره) و رهبری امام خامنهای (حفظهاللهتعالی) الهام بگیریم و در راه نجات خود و کشورمان تلاش کنیم. یکی از دلایل اصلی این مسئله نیز به این بازمیگردد که زمینهسازی و تبلیغ اندیشههای امامین انقلاب به مرور در بین مردم افغانستان و مهاجرین ساکن جمهوری اسلامی کمرنگ شد.
مسئول دفتر فرهنگ مطالعات و اندیشه دینی در پایان بر ضرورت دریافت نقاط مثبت فرهنگی ملت ایران از سوی مردم افغانستان بویژه مهاجرین تاکید کرد و گفت: رهبرپذیری یکی از خصوصیات بسیار مثبت ملت ایران است که بایستی مورد توجه قرار بگیرد. همچنین بهرهگیری از آموزههای دینی و مذهبی و اندیشههای قرآنی و نیز تلاش برای ترقی دین، رشد علمی، فضایل اخلاقی، اتحاد و کسب ثروت اقتصادی از بایستههای یک ملت مسلمان است که باید مردم افغانستان نیز در پی رسیدن به آنها باشند.
در ادامه، حجتالاسلام والمسلمین سیدغلامحسین صادقی بلخابی، نویسنده و پژوهشگر علوم دینی، پرداختن به تمامی وجوه شخصیتی امام خمینی (ره) را با توجه به جایگاه وسیع، جهانی و علمی ایشان امری دشوار برشمرد و گفت: یکی از موضوعات مهم در مورد امام خمینی (ره) که به جهاد مردم افغانستان نیز ارتباط دارد، دعوت پیامبرگونهی ایشان به مناسبت نامهی تاریخیشان به گورباچف است.
وی افزود: نامهی امام خمینی (ره) تاثیر بسیاری بر شخصیت گورباچف و کمیتهی مرکزی حزب کمونیست شوروی میگذارد به گونهای که در دیداری که شوارتنادزه وزیر خارجه وقت شوروی با امام خمینی (ره) دارد به ایشان میگوید امیدوارم ما بتوانیم با همکاری شما مسایل را حل کنیم، نیروهای خود را از افغانستان خارج کنیم و سرنوشت این کشور را به مردمشان واگذار نماییم. این نامه و پیشگویی امام سه سال بعد تاثیر خود را نشان داد و مارکسیسم به زبالهدان تاریخ پیوست.
صادقی بلخابی با ذکر خاطرهای از شدت علاقهی مردم افغانستان به امام خمینی (ره) گفت: «بنده در سال 58 طی سخنرانی در یک مجمع علمی در بلخاب به شخصیت امام پرداختم. پس از جلسه به منزلم آمدند و مرا بازداشت کردند و در تلاشی از خانه نیز هنگامی که کتاب حکومت اسلامی از امام خمینی (ره) را یافتند به شدت عصبانی بودند و میگفتند که چرا مردم افغانستان باید به انقلاب اسلامی و رهبر آن پایبند باشند!»
وی در پایان به ذکر خاطرهای دیگر در مورد ابراز ارادت مردم افغانستان به شخصیت امام خمینی (ره) افزود: «در همان سال در بلخاب یک میتینگ برگزار شد. علاقهدار و حاکم منطقه از مردم خواست که به امام خمینی (ره) اهانت کنند. اما تمامی مردم سکوت کردند و هیچ سخنی نزدند و مسئولین محلی که به دنبال شناسایی افراد علاقمند به انقلاب اسلامی بودند، با سکوت دستهجمعی مردم در این هدف خود ناکام ماندند.»
حجتالاسلام والمسلمین دکتر خداداد جلالی، استاد حوزه علمیه و پژوهشگر علوم دینی نیز با اشاره به موضوع وبینار خاطرنشان کرد: امام خمینی (ره) به عنوان یک مرجع جامعالشرایط در عصری ظهور کرد که اسلام از هر سو مورد تهاجم قرار گرفته بود. بنابراین مردم افغانستان نیز به عنوان مردمی دینمدار و پیرو علمای راستین، با تاثیرپذیری از اندیشههای انقلاب امام خمینی (ره) در مقابل رژیم کمونیستی که دشمن اسلام بود شروع به قیام کردند.
وی خاطرنشان کرد: بسیاری از علمای ما بر این باورند که جهاد مردم افغانستان در برابر اتحاد جماهیر شوروی با فتوای امام خمینی (ره) آغاز گردید و این جهاد سرآغاز بیداری ملتی شد که هژمونی قدرت شرقی را در هم شکست.
این استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه سبک زندگی و فرهنگ مردم افغانستان با الهام از امام خمینی (ره) دچار تغییر گردید، گفت: فرهنگ اسلامی مجموعهای از رفتارها، باورها و اعتقاداتی است که از دین گرفته شده و توسط علما بیان میشود. اتحاد شیعه و سنی یکی از جلوههای فرهنگ اسلامی است که از محکمات اندیشهی امام خمینی (ره) بود و مردم افغانستان نیز متاثر از آرای آن عالم دینی به این مهم بیشتر از گذشته پایبند شدند.
جلالی خاطرنشان کرد: با آغاز جهاد علیه شوروی اتحاد میان شیعیان و اهل سنت افغانستان نیز خیلی مستحکم شد و باعث گردید که برادران اهل سنت نیز با تفکرات انقلاب امام خمینی (ره) آشنا شوند و از طرف دیگر نگاه شیعه به سنی و نگاه سنی به شیعه تبدیل به برادری و یافتن یک دشمن مشترک و ضرورت انسجام و اتحاد شد.
این پژوهشگر علوم دینی ضرورت کسب علم را از محورهای مهم اندیشه امام خمینی (ره) برشمرد و گفت: تنها راه نجات مردم افغانستان در گرو تحصیل و کسب دانش است، لذا مردم باید در هر جایی که زندگی میکنند با تاثیر از اندیشههای امام راحل به دنبال تحصیل و علمآموزی باشند.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر اسماعیل دانش، استاد حوزه و پژوهشگر علوم دینی نیز در سخنانی با بیان اینکه دین اسلام همواره از وجود پاسداران و علمای خداترس سود جسته و استعمارگران همواره از آنان در هراس بودهاند، امام خمینی (ره) را یکی از این علمای برجسته و بیبدیل توصیف کرد و گفت: تاثیرگذاری اندیشههای امام خمینی (ره) بر کشورهای اسلامی غیرقابل انکار است.
وی افزود: امام خمینی (ره) به عنوان استاد و مقتدا و پیشوای هزاران شاگرد افغانستانی بوده و است که در حوزهها مشغول کسب علم هستند. امام خمینی (ره) هم در شیوه و منش زندگی و سلوک فردی و هم در رویکرد اجتماعی بر اطرافیان خود تاثیر ماندگار بر جای میگذاشتند.
حجتالاسلام دانش با اشاره به دوران حضور امام خمینی (ره) در قم و نجف خاطرنشان کرد: در این دورهها علما و روحانیون افغانستانی زیادی توسط ایشان تربیت شدند. وقتی که حزب کمونیست در افغانستان پا گرفت و آهسته آهسته تمام کشور را در قبضهی خود قرار داد، به دنبال تسویه حساب و یافتن چنین علمایی بود و تلاش میکرد تا علما که چراغ هدایت مردم به سمت کفرستیزی هستند را از میان بردارد که در این راستا بسیاری از علمای اهل سنت و شیعه را به شهادت رساند و یا زندانی کرد.
این استاد حوزه علمیه افزود: علمای افغانستان که متاثر از اندیشههای امام خمینی (ره) بودند با اثرگذاری خود بر مردم جرقههای شورش عمومی بر شوروی را زدند و مردم با اثرپذیری از آنان شروع به انقلاب و به میدان آمدن کردند و با تقدیم شهدای گرانقدر خود زمینههای شکست شوروی و دستنشاندگان آن را از افغانستان فراهم نمودند.
حجتالاسلام دانش در پایان خاطرنشان کرد: در حقیقت مردم افغانستان توان دینی و درونی خود را از روحیاتی داشتند که علمای افغانستان از اندیشههای امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی گرفته بودند و این امام بود که الهامبخش حرکتها و موضعگیریهای انقلابی آنان بود.