زبان فارسی نماد هویتی ایران بزرگ، محصور در جغرافیای سیاسی ایران نیست

خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ تهران: در آستانه فرا رسیدن سالروز بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی و روز پاسداشت زبان فارسی در جمهوری اسلامی ایران، در همایشی از «نشان قند پارسی» در این کشور، صبح امروز، ۲۳ ثور/ اردیبهشت در تالار رودکی، با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاون امورمطبوعاتی وی، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ایران، سفرا و دیپلمات‌های برخی کشورها و همچنین اهالی فرهنگ، هنر و ادبیات کشورهای مختلف رونمایی شد.
محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران در سخنانی در این همایش عنوان کرد: زبان فارسی را به عنوان نماد هویتی ایران بزرگ تجلیل می‌کنیم. زبان فارسی از مولفه‌های وحدت‌آفرین در جامعه ما است.
وی ضمن اشاره به تاثیر زبان فارسی در گسترش دین اسلام، گفت: سیر تاریخی که پشت سر گذاشتیم، از بعد ورود اسلام عزیز به ایران، شاهد اهتمام ویژه ایرانیان در گسترش تعالیم اسلامی و مرزهای سرزمین بزرگ اسلام بوده است. ایرانیان با همه وجود و اشتیاق به خدمت اسلام عزیز در آمدند و با هنر خود اسلام را توسعه دادند.
اسماعیلی گفت: رودکی به عنوان پدر شعر فارسی، حکیم فردوسی با سرودن ۶۰ هزار بیت در شاهنامه، حکیم نظامی، سعدی، مولوی و حافظ هر یک گنجینه‌‌ای بزرگ از آموزه‌های ایرانی و اسلامی را به زبان فارسی برای ما به یادگار گذاشته‌اند. تنها موضوع این گنجینه‌های بزرگ، صحبت زبان فارسی نیست، بلکه زبان فارسی به واسطه قدرت بالایی که در انتقال معانی لطیف و ظریف دارد، در چهارچوب این آثار ماندگار فضائل اخلاقی را به جامعه آموزش می‌دهد و این‌ها گنجینه‌های بزرگی است که این پارسی‌گویان برای جامعه بشری به یادگار گذاشته‌اند.
وی با تاکید بر اینکه مجموعه آموزه‌های اصیلی که در حوزه زبان فارسی وجود دارد، تنها متعلق به فارسی‌زبانان نیست؛ افزود: همه دوستداران اخلاق و فضیلت در همه ادوار تاریخ تشنه این معارف گرانقدر بودند و زبان فارسی چنین ویژگی‌ای را دارد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران با اعلام اینکه ما ایرانیان با گویش‌ها و لهجه‌های مختلف، به زبان فارسی می‌بالیم، به آن افتخار می‌کنیم و آن را از نماد‌های هویتی خود می‌دانیم، تصریح کرد: زبان فارسی محصول در جغرافیایی سیاسی ایران نیست، بلکه یک حوزه فرهنگی گسترده در شبه قاره هند، آسیای میانه، تاجیکستان، افغانستان و... را به هم متصل کرده است. حتی در ترکیه، در آثار و ابنیه تاریخی زیبای دوره عثمانی ثبت اشعار فارسی را شاهد هستیم؛ یعنی زبان دیوانی آن‌ها، زبان فارسی بوده است. در کشورهای اسلامی هم زبان فارسی به شدت مورد توجه بوده و هست.
وی با اشاره به برگزاری کرسی‌های آموزش زبان فارسی در کشورهای مختلف به همت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و همراهی بنیاد سعدی ایران عنوان کرد: یکی از پررونق‌ترین فعالیت‌های فرهنگی امروز ما در کشورهای مختلف، آموزش زبان فارسی است و سالیانه هزاران نفر در کشورهای اروپایی و آسیایی و... با عشق و علاقه زبان فارسی می‌آموزند.
دکتر غلامعلی حدادعادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی نیز سخنانی در این مراسم ضمن تشکر از برگزارکنندگان این آئین، ضمن بیان اینکه هرجا سخن از ایران و ایرانی و هویت و ملیت ایرانی است، نام فردوسی مطرح، پای فردوسی در میان و سفره فردوسی گسترده است، تأکید کرد: فردوسی بزرگ پاسدار زبان فارسی است و برای ایرانیان مایه افتخار است که کتابی با بیش از هزار سال سابقه و نزدیک به ۶۰ هزار بیت دارند که امروز و پس از گذشت هزار سال همه آن را می‌‌خوانند و می‌فهمند.
وی ادامه داد: شاید چنین چیزی در میان سایر ملل اصلاً نظیر نداشته یا کم‌نظیر باشد که یک کتاب رابطه خود را با مردم در طول هزار سال به یکسان حفظ کرده است. بسیار حیرت‌انگیز است که قشرها و گروه‌های گوناگون مردم از عامه مدرسه نرفته تا استادان دانشگاه، همه با فردوسی و شاهنامه سروکار دارند.
حدادعادل با اشاره به اینکه در کتاب‌های حکمت و اشعار شاعران بزرگ هم زیاد از فردوسی نام برده و یاد شده است، عنوان کرد: نزدیک به ۳۰۰ سال بعد از سروده شدن شاهنامه، سعدی شیراز از فردوسی که در شهر غزنه این اشعار را سروده، آنچنان نقل می‌کند که خواننده نمی‌تواند تشخیص دهد کجا شعر فردوسی و کجا شعر سعدی است.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در بخش دیگر صحبت‌های خود با تأکید بر اهمیت شاهنامه، تصریح کرد: اگر شاهنامه را به یک ظرف بلورین تشبیه کنیم، هم ظرف و هم مظروف آن برای ما ارزشمند است. آنچه در این ظرف ریخته شده و مایه و محتوای این ۶۰ هزار بیت، تاریخ کهن و مکتوب و نامکتوب و اسطوره‌ای ایرانیان است که فردوسیِ مسلمانِ شیعه، آن را به زبان خود و از دریچه نگاه خود نقل کرده است.
وی با تأکید بر اینکه نقل فردوسی از تاریخ ایران در شاهنامه سرشار از ظرایف قرآنی، معنوی و اسلامی است، اضافه کرد: این اشعار به گونه‌ای است که ایرانیان در طول تاریخ با همه اعتقاد و دلبستگی که به اسلام داشتند، هرگز با خواندن شاهنامه احساس تضاد و تقابل میان آن ملیتی که فردوسی در شاهنامه عرضه می‌کند با اسلامیتی که آن‌ها به آن معتقدند، پیدا نکردند.
دکتر حداد عادل با اشاره به اینکه فردوسی در شاهنامه هرگز دوگانگی و دوقطبی ملی و مذهبی را ایجاد نکرده اما هویت ایرانی را نشان داده است، اضافه کرد: فردوسی به خوبی این مظروف را در ظرف زبان فارسی ریخته است، لذا هم تاریخ و هم زبان فارسی وامدار زبان فارسی است. شاهنامه فردوسی سرشار از حکمت، خردمندی و عقل‌ورزی با زبانی لطیف، محکم، استوار و دلنشین است، به همین جهت شورای عالی انقلاب فرهنگی روز پاسداشت زبان فارسی را همان روز بزرگداشت حکیم فردوسی قرار داده است.
وی تأکید کرد: هر کسی در هر جای جهان بخواهد زبان فارسی را بشناسد، باید فردوسی را بشناسد.
فرشاد مهدی‌پور، معاون مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در سخنانی در این همایش عنوان کرد: گرامیداشت سالروزی که به نام حکیم فردوسی و بزرگداشت زبان فارسی امروز و در اینجا به نام قند پارسی برگزار می‌شود، یک امر تشریفاتی یا نکوداشت یک امر روزمره نیست. زبان هر قومی، جهان آن قوم و ملت است و جهان ما ایرانیان به زبان فارسی گره خورده است.
مهدی‌پور در ادامه با تأکید بر اینکه زبان فارسی در جغرافیای سیاسی کنونی ایران محدود نیست، افزود: بسیاری  از کشورها و همسایگان ما و دوستداران زبان فارسی در سراسر جهان به این زبان وفادار و علاقه‌مندند.
وی در ادامه گفت: شاید بزرگ‌ترین و اثرگذارترین چهره‌ای که در ایران امروز برای نکوداشت و بزرگداشت زبان فارسی در تکاپو و تلاش بوده و آنچه امروز می‌بینیم ماحصل این تلاش‌ها است، شخص رهبر انقلاب است. رهبری در تمام گزاره‌های مستقیم و غیرمستقیم کلامی که در منصوص و غیرمنصوص به کار می‌برد، مرتباً زبان فارسی را نشانه‌گذاری می‌کنند و به اعتقاد ایشان زبان فارسی و فردوسی، نقش مهمی در انسجام، وحدت و اتحاد در ایران داشته و خواهد داشت.
در پایان این همایش با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران و معاون مطبوعاتی این وزارت، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و همچنین دکتر عابد اکبری، مدیرعامل موسسه ابرار معاصر تهران، نشان قند پارسی به رسم یادبود به برخی از پژوهشگران و دیپلمات‌های کشورهای مختلف از ارمنستان و هند تا فلسطین اهدا شد، اما صد افسوس که با وجود حضور نماینده خانه ادبیات افغانستان، و وجود نشان آن در پوستر برگزاری برنامه، نشان قند پارسی به هیچ نماینده از افغانستان اهدا نگردید که با نارضایتی فرهنگیان کشور مواجه شد.
این همایش از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران با همکاری موسسه ابرار معاصر تهران، خانه ادبیات افغانستان و کمیسیون ملی یونسکوی ایران برگزار شد.
گروهی از جوانان افغانستانی نیز در این همایش شعر «گل نیست ماه نیست دل ماست پارسی»، اثر شاعر مشهور فارسی‌سرای افغانستان، قهار عاصی را اجرا کردند.