ناسا دانشمندان را به ایستگاه‌ فضایی می‌فرستد

به گزارش بخش مانیتورینگ خبرگزاری صدای افغان (آوا)؛ اگرچه فرستادنِ دانشمندان فوق‌تخصص به ایستگاه فضایی بین‌المللی، به هیچ عنوان ایده جدید نیست و ناسا در اوایل دهه ۱۹۸۰ از متخصصان محموله (payload specialists) که برای همراهی محموله‌های آزمایش‌های شاتل فضایی خاصی منصوب شده بودند کمک می‌گرفت، اما زمانی که فاجعه پرتاب چلنجر در سال ۱۹۸۶ منجربه کشته شدن هفت خدمه و تغییر دستورالعمل‌های ایمنی ناسا شد، الزام حضور متخصص محموله تغییر کرد.

شاتل فضایی چلنجر در سال ۱۹۸۶/۱۳۶۵ به فضا پرتاب شد؛ در این سفر هفت سرنشین حضور داشتند که دو نفر زن و پنج مرد بودند. این شاتل فضایی تنها ۷۳ ثانیه پس از پرتاب منفجر شد و تمام هفت مسافر آن جان خود را از دست دادند.

خدمه مأموریت چلنجر

کمسیون تحقیق ریاست‌جمهوری، موسوم به «کمسیون راجرز» علت حادثه را اتصال نامناسب بخش‌های سوخت جامد پیشران موشک (Solid Rocket Booster) اعلام کردند.

ناسا اکنون در حال بررسی مجدد این دستورالعمل‌ها است. طبق گزارش اسپیس‌نیوز این آژانس در نظر دارد تا در سال مالی ۲۰۲۳، که از ماه اکتبر آغاز می‌شود، برای برنامه جدیدی که دانشمندان را در کنار فضانوردان به ایستگاه فضایی بین‌المللی می‌فرستد، بودجه اختصاص دهد.

سال مالی (Fiscal year) دوره‌ای است که برای محاسبه وضع مالی سالیانه در تجارت و سازمان‌های گوناگون کاربرد دارد.

کریگ کندرو (Craig Kundrot) مدیر بخش علوم‌زیستی و فیزیکی ناسا، در جلسه کمیته می‌گوید: ما به دنبال بازگرداندن دانشمندان به فضا هستیم؛ این کمیته برای برنامه‌ریزی یک کاوش ۱۰ ساله تشکیل شد تا اولویت‌های جامعه که تحقیقات آینده را هدایت می‌کنند مشخص شود.

به طور همزمان، ناسا در حال کار روی تجاری‌سازی تحقیقات در ایستگاه فضایی از جمله مواردی برای ورود فضانوردان غیرحرفه‌ای به مجموعه است.

خدمه ماموریت Ax-۱

چشم‌انداز فضا از سال ۱۹۸۶ به طور قابل‌توجهی تغییر کرده است و ناسا درحال‌حاضر درب‌های ایستگاه فضایی بین‌المللی را به روی فضانوردان غیرحرفه‌ای باز کرده است. شرکت فضایی اکسیوم اسپیس (Axiom Space) در سال ۲۰۲۲ در نخستین مأموریت خود موسوم به Ax-۱ که توسط فضانورد سابق ناسا مایکل لوپز-الگریا فرماندهی می‌شد، با موفقیت یک فضاپیما را به ایستگاه فضایی بین‌المللی رساند.

ناسا همچنین اقداماتی برای تجاری‌سازی ایستگاه فضایی به طور کلی انجام می‌دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به تأمین مالی ایستگاه‌های فضایی خصوصی در مراحل اولیه در سال ۲۰۲۱ و پذیرش ماژول‌های تجاری ایستگاه فضایی بین‌المللی آینده از شرکت اکسیوم اشاره کرد. یک قفل هوابند تجاری نیز در سال ۲۰۲۰ به ایستگاه فضایی اضافه شد.

کندرو مدیر بخش علوم‌زیستی و فیزیکی ناسا می‌گوید: در این دنیای تجاری نوظهور و در حال توسعه که قابلیت انجام مأموریت‌های فضایی خصوصی وجود دارد، نسخه متفاوتی از مأموریت‌های فضایی را متصوریم. ما به دنبال استفاده از این موقعیت برای ارسال دانشمندان فوق‌تخصص به فضا برای انجام تحقیقات در مدار پایین زمین هستیم. ماموریت‌هایی که انجام آن‌ها حتی برای آموزش‌دیده‌ترین فضانوردان آن زمینه نیز بسیار سخت است.

با فرض اینکه بودجه انجام این کار توسط ناسا تأیید شود، این آژانس دو مورد درخواست اطلاعات (RFI) از شرکت‌ها خواهد داشت. مورد اول این است که شرکت‌ها می‌خواهند چه تحقیقاتی را در مدار پایین زمین انجام دهند و مورد دوم درباره چگونگی مشارکت دانشمندان به طور خاص خواهد بود.

دستورالعمل‌های ناسا برای مأموریت‌های خصوصی فضانوردان درحال‌حاضر امکان انجام دو مأموریت در سال را فراهم می‌کند. شرکت اکسیوم‌اسپیس برای انجام سه مأموریت خصوصی دیگر مورد تأیید قرار گرفته است. مأموریت Ax-۲ بین پاییز ۲۰۲۲ و بهار ۲۰۲۳ پرتاب خواهد شد، درحالی‌که Ax-۳ و Ax-۴ هنوز برنامه‌ریزی نشده‌اند. پس از دریافت تاییدیه، اولین فرصت انجام این دو مأموریت سال ۲۰۲۳ خواهد بود.

به گفته کندرو، پس از رسیدن سرنشینان مأموریت‌های فضایی خصوصی به مدار، بخشی وظایف تحقیقات آن‌ها به تدریج قبل از پایان مأموریت خصوصی به فضانوردان ناسا محول می‌شود. او افزود، این احتمال وجود دارد که یک فضانورد در کنار یک دانشمند در ایستگاه فضایی بین‌المللی کار کند تا پیش از بازگشت دانشمند، نحوه انجام این علم را در ریزگرانش بیاموزد.

برای اطمینان، فضانوردان ناسا پیش از این تحقیقات پیچیده‌ای از جمله توالی‌یابی و ترمیم دی‌ان‌ای DNA در فضا انجام داده‌اند. با این حال، افراد بسیار کمی با پیشرفته‌ترین مراحل و سیستم‌ها و روش‌های مورد نیاز برای برخی آزمایش‌ها آشنا هستند.

همانطور که ناسا به کار روی انجام آزمایش‌های علمی بیشتر در ایستگاه فضایی بین‌المللی ادامه می‌دهد، کندرو پیش‌بینی می‌کند که برخی از رشته‌ها می‌توانند ۱۰ تا صد برابر افزایش سرعت در تحقیق را تجربه کنند. او گفت علت این است که در صورت ارسال دانشمندان به فضا دیگر نیازی به ماه‌ها انتظار برای بازگشت مواد به زمین نیست.

به گفته کندرو اگر این برنامه پیشنهادی پابرجا بماند، آژانس فضایی ناسا در نظر دارد تا مأموریت‌ها را در سال ۲۰۲۶ آغاز کند. بودجه سال ۲۰۲۳ کمتر از ۱۰ میلیون دلار خواهد بود که تا سال ۲۰۲۸ تا ۲۵ میلیون دلار افزایش می‌یابد./ایسنا