مولانا؛ شخصیت تاثیرگذار دنیا، اما کم‌تر شناخته شده در افغانستان/ حکومت برای بزرگ‌داشت از شخصیت‌هایی چون مولانا هزینه نمی‌کند

خبرگزاری صدای افغان(آوا) - مزارشریف: صالح محمد خلیق، رئیس اسبق اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ، امروز پنجشنبه(10 میزان) در گفتگو با آوا می‌گوید: مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شخصیتی تاثیرگذار در شعر و ادب فارسی و از شخصیت جهانی است که از او در سطح دنیا گرامی‌داشت به عمل می‌آید.
 
به گفته او، مولانا از شعرای بزرگ سده هفتم قمری است که در افغانستان تولد و در شهر قونیه کشور ترکیه به خاک سپرده شد.
 
خلیق افزود که مولانا علاوه بر آثار زیاد ادبی، دو اثر جهانی به نام‌های مثنوی معنوی و دیوان شمس دارد که از شهرت بسیار برخوردار بوده و آثار او مورد حمایت شمار زیادی از بزرگان دنیا قرار گرفته است.
 
وی ابراز داشت که کشورهای دنیا و گویندگان سایر زبان‌ها امروز به شناخت مولانا گراییده‌اند. مردم افغانستان با وجود هم‌زبانی، باید بیشتر به شناخت این شخصیت فرهنگی می‌پرداختند.
 
این فعال فرهنگی می‌گوید؛ آموزه های مولانا جهانی بوده؛ نه تنها مربوط مسلمانان، بلکه تمام انسان‌های جهان را در برمی‌گیرد که در صورت پیاده شدن افکار او، تغییرات مثبتی در جهان رونما می‌گردد.
 
وی می‌گوید: مردم در زمان کنونی نیاز زیادی به شناخت مولانا دارند، زیرا انسان‌دوستی، همگرایی و صلح در آثار او تبلور یافته و تغییر در وضعیت فرهنگی، کشور را نیز به سوی صلح می‌کشاند.
 
به گفته خلیق، مولانا چنین شخصیتی است و با پژوهش بیشتر روی افکار او، تغییرات مثبتی به شمول صلح و انسان دوستی در جامعه نهادینه می‌شود، اما حکومت افغانستان بودجه کمتری در زمینه‌های فرهنگی تخصیص می‌دهد که این امر سبب کم‌کاری در راستای شناخت مولانا می‌گردد.
 
این در حالی است که خانه پدر مولانا به ویرانه‌ای در ولسوالی بلخ مبدل گردیده و تنها گوشه‌های آن به عنوان یادگار باقی مانده است.
 
رئیس اسبق اطلاعات و فرهنگ ولایت بلخ نیز درباره خانه پدر مولانا در ولسوالی بلخ گفت: دیوارهایی از خانه پدر مولانا باقی مانده که توسط روپوش آهنی محافظت می‌گردد، کشور ترکیه در سال 1393 خورشیدی وعده داده بود که اطراف این خانه، مکان گردشگری می‌سازد که هنوز به این وعده جامه عمل نپوشانده است.
 
خلیق افزود که وزارت داخله و ریاست اطلاعات و فرهنگ بلخ وعده تامین امینت کار ساخت اطراف خانه مولانا را سپردند، اما بنابر دلایل نامعلوم هنوز کاری برای مرمت و ساخت شهرک مولانا صورت نگرفته است.
 
در کنار این، مطیع‌الرحمان کریمی، رئیس اطلاعات و فرهنگ بلخ می‌گوید که مولانا جایگاه بلندی در عرصه‌های مختلف، مخصوصا شعر و ادب دارد و هنوز دانشگاه‌های بزرگ دنیا روی شخصیت و شناخت وی کار می‌کنند.
 
وی گفت که جایگاه مولانا در دنیا محفوظ است، اما باید شهر بلخ، زادگاه مولانا نیز به دنیا معرفی گردد که بدین منظور برنامه‌های بزرگی چون شب شعر و... راه‌اندازی می‌گردد.
 
رئیس اطلاعات و فرهنگ بلخ می‌گوید که در قسمت شاخت مولانا در ولایت بلخ به اندازه‌ای که بایستی کار می‌شد، کار نشده، اما وعده سپرد که برای معرفی مولانا تلاش بیشتر خواهد کرد و شهر مولانا و خانه مولانا را بازسازی کند.
 
مولانا، خداوندگار بلخ، شخصیتی است که بخش‌هایی از قرآن را به قالب شعر درآورده و زبان فارسی را به عنوان زبان دوم دین مقدس اسلام معرفی کرده است.
 
جلال‌الدین محمد بلخی در ۶ ربیع‌الاول(برابر با ۱۵ ماه میزان) سال ۶۰۴ هجری قمری در بلخ زاده شد. پدر او مولانا محمد بن حسین خطیبی، معروف به بهاءالدین، ولد وسلطان‌العلما، از بزرگان صوفیه و مردی عارف بود و نسبت خرقه، او به احمد غزالی می‌پیوست. وی در عرفان و سلوک سابقه‌ای دیرین داشت و چون اهل بحث و جدال نبود و دانش و معرفت حقیقی را در سلوک باطنی می‌دانست، نه در مباحثات و مناقشات کلامی و لفظی؛ پرچم‌داران کلام و جدال با او مخالفت کردند. از جمله فخرالدین رازی که استاد سلطان محمد خوارزم‌شاه بود و بیش از دیگران شاه را علیه او برانگیخت. سلطان‌العلما احتمالا در سال ۶۱۰ قمری، هم‌زمان با هجوم چنگیزخان از بلخ کوچ کرد و سوگند یاد کرد که تا محمد خوارزم‌شاه بر تخت نشسته، به شهر خویش بازنگردد.
 
روایت شده ‌است که در مسیر سفر، با فریدالدین عطار نیشابوری نیز ملاقات داشت و عطار، مولانا را ستود و کتاب اسرارنامه خود را به او هدیه داد. فرانکلین لوئیس این حکایت را رد می‌کند و غیرواقعی می‌داند. وی به قصد حج، به بغداد و سپس مکه و پس از انجام مناسک حج، به شام رفت. سپس با دعوت علاءالدین کی‌قباد سلجوقی رهسپار قونیه شد و تا اواخر عمر همان‌جا ماندگار شد.
 
مولانا در نوزده سالگی با گوهر خاتون ازدواج کرد. سلطان‌العلما در حدود سال ۶۲۸ قمری جان سپرد و در همان قونیه به خاک سپرده شد. در آن هنگام مولانا جلال‌الدین ۲۴ سال داشت که مریدان از او خواستند که جای پدرش را پر کند.