خبرگزاری صدای افغان(آوا) ـ کابل: سید عبدالمقدم امین، آگاه نظامی در صحبت با آوا در این مورد بیان کرد: "نیروهای خاص امنیت ملی کشور به عناوین مختلف به ویژه موسوم به قطعات 01، 02، 03، و 04تحت حمایت سازمان اطلاعات مرکزی ایالات متحده آمریکا در افغانستان فعالیت میکنند".
امین افزود: این قطعات در ظاهر تحت ریاست امنیت ملی کشور قرار گرفته، اما در واقعیت تحت اداره سازمان سیا فعالیت میکنند؛ نوع استخدام در این قطعات و چگونگی آموزش، تجهیز و مدیریت این نیروها مستقیما در چوکات برنامههای اطلاعاتی آمریکا قرار دارد.
وی تأکید کرد: بسیاری از عملیاتها و اهداف از قبل تعیین شده توسط این نیروها بدون آگاهی سکتورهای امنیتی و حتی ریاست جمهوری صورت میگیرد.
این در حالی است که دیدهبان جهانی حقوق بشر در ماه اکتبر سال 2019 با نشر گزارشی، این قطعات ویژه امنیت ملی را مربوط به سازمان اطلاعاتی ایالات متحده آمریکا خوانده و تأکید کرده که نیروهای قطعات خاص امنیت ملی افغانستان تحت حمایت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) تخطیهای جدی از جمله کشتن غیرنظامیان در جریان عملیاتهای شبانه را مرتکب شدهاند.
در گزارش دیدبان حقوق بشر از این برخوردهای فراقانونی به عنوان 'محاکمه صحرایی ' یاد شده و برخی از این تخطیها 'جرایم جنگی ' دانسته شده است.
دیدبان حقوق بشر از آمریکا و حکومت افغانستان خواسته که باید تمام گروههای شبهنظامی که خارج از چارچوب فرماندهی نیروهای امنیتی هستند را فوری منحل و خلع سلاح کرده و با تحقیقات مستقل درباره تمام اتهامات جرایم جنگی و نقض حقوق بشر، همکاری کنند.
اما نیروهای تهاجمی خاص امنیت ملی چیست؟
از سال ۲۰۰۱، سازمان سیا در افغانستان به طور موازی و جدا از ارتش آمریکا برای تعقیب افراد القاعده و طالبان و پس از سال ۲۰۱۴، جنگجویان وابسته به داعش نیروهای شبهنظامی افغانستان را استخدام، تجهیز، آموزش و اعزام کرده است.
با آن که این نیروها در ظاهر به نام نیروهای ریاست امنیت ملی بودند، اما در خارج از چوکات معمول فرماندهی نیروهای امنیتی و تحت فرماندهی عملیات تحت پوشش سازمان سیا عمل میکنند. این نیروها به پشتیبانی لوژستیکی و هوایی ارتش آمریکا متکی هستند و هلیکوپترهای آمریکایی نقل و انتقال این نیروها را در جریان عملیاتها و حتی در مواردی خارج از عملیاتهای مشترک انجام میدهند.
بر اساس گزارش دیدبان حقوق بشر، نیروهایی موسوم به قطعه ۰۱ در مناطق مرکزی؛ کابل، پروان، وردک، لوگر و ولایتهای همجوار عملیات میکند. قطعه ۰۲ در مناطق شرقی؛ ولایتهای ننگرهار و همجوار، قطعه ۰۳ که به نام 'نیروی تهاجمی قندهار ' نیز یاد میشود و قدیمیترین این نیروهاست، پس از سال ۲۰۰۱ در پی شکار افراد القاعده در قندهار، هلمند و ارزگان بوده است. قطعه ۰۴ نیز در ولایتهای نورستان و کنر و همجوار عملیات میکند. قطعه 'نیروهای حفاظتی خوست ' نیز در میانه دهه ۲۰۰۰ توسط سازمان سیا ایجاد شده است.
عملیاتهای شبانه توسط این نیروها به هدف کشتن یا دستگیری شورشیان عموما در مناطق روستایی تحت کنترل طالبان یا مناطق جنگی رخ میدهد. این نیروها، دیوار خانه و محل سکونت مردم را شکسته، خانهها را میگردند و ساکنین را بازجویی میکنند؛ برخی از مردان بازداشت میشوند؛ بدون اینکه خانواده آنها از محل نگهداریشان اطلاع داشته باشند. کسان دیگری نیز بدون سوال و جواب کشته شدند.
نمایندگان مجلس: رییسجمهور باید پاسخ دهد!
در واکنش به فعالیت چنین نیروهایی زیر نظر سازمان سیا، برخی نمایندگان مجلس خواستار پاسخ گویی ریاست جمهوری در این مورد هستند.
غلام حسین ناصری، عضو مجلس نمایندگان در صحبت با خبرنگار آوا گفت: "ریاست جمهوری باید در این زمینه جواب بدهد که این ساختار را چگونه قبول کرده، این یک حرف پیچیده است و من قبلا هم در این رابطه شنیده بودم".
ناصری افزود: "جزء و تامهای نظامی که از هر بخش باشد، آنچه که مربوط به مردم و حکومت افغانستان باشد، باید تحت فرماندهی سر قوماندانی اعلی قوای مسلح کشور باشد".
علی اکبر جمشیدی، دیگر عضو مجلس نمایندگان نیز به خبرنگار آوا، با بیان این که "قطعات خاصی که به وجود آمده در شرایط فعلی نیاز است و آنها در عملیاتهای شبانه رول خوبی دارند"، اما تأکید کرد: "یک سری حرکتها از سوی قطعه 01 مربوط به ریاست امنیت ملی صورت گرفته؛ مثلا حرکتی که در مزارشریف صورت گرفت، همچنان عملیاتی که در خیرخانه کابل انجام دادند که باعث کشته شده آمر ستار غوربندی شد. در ولایات شرقی کشور نیز این قطعات عملیاتهایی را انجام دادهاند که باعث تلفات افراد ملکی شده است".
وی اضافه کرد: "در بیشتر عملیاتهای این قطعه، خانوادهها از بین رفته است که یک سری سوالات را خلق میکند که آیا سر قوماندان اعلی کشور از این حرف آگاه است یا خیر؟ عملیاتی که از سوی این قطعه بالای آمر ستار در خیرخانه انجام شد؛ شخص خود آمر ستار و میزبان وی با پسرش کشته شدند، رئیس جمهور گفت که من از این عملیات آگاهی ندارم و دستوری از من در این زمینه گرفته نشده است".
این نماینده مجلس گفت: "هر قطعه نظامی که در افغانستان شکل میگیرد، باید تحت فرماندهی خود افغانها باشد و از بیرونیها فرمان نبرند؛ چون آنان با بافتهای اجتماعی در داخل کشور ما آشنایی ندارند".
با تماسهای مکرری که با ریاست عمومی امنیت ملی، ریاست جمهوری و شورای امنیت داشتیم، نتوانستیم دیدگاه آنها را در این زمینه دریافت کنیم.