کارخانه تولیدی کود و برق که از سازه های ساخته شده به دست قشون سرخ شوروی است و در ۱۸ کیلومتری شهر مزارشریف موقعیت دارد، پس از ۵۱ سال فعالیت، اکنون در وضعیت مناسبی به سر نمی برد. مسئولین این کارخانه در گفتگو با خبرنگار آوا، بر بازسازی مجدد آن تأکید می کنند، در غیر آن باید منتظر مسدود شدن آن بود.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، کارخانه تولیدی کود و برق در سال ۱۳۴۵ تولید برق آبی را آغاز نمود که پس از گذشت یک سال، تولید کود کیمیایی را برای زارعین نیز آغاز کرد. این کارخانه تولیدی کود و برق از سازه های ساخته شده به دست قشون سرخ شوروی است و در ۱۸ کیلومتری شهر مزارشریف موقعیت دارد و اکنون ۵۱ ساله شده است.
این کارخانه پس از ۵۱ سال فعالیت، اکنون در وضع نامناسبی به سرمی برد و ماشین های آن فرسوده شده که اگر این روند ادامه پیدا نماید، در چند سال آیند کارخانه تولیدی کود و برق مسدود خواهد شد. به عنوان مثال، کارخانه تولیدی کود و برق در گذشته با چهار توربین در عرصه تولید برق فعالیت می کرد، اما اکنون با فرسوده شدن این توربین ها، از میزان تولید برق آن کاسته شده است.
بازسازی کارخانه تولیدی کود و برق، تولیدات این کارخانه را دو برابر می سازد
مهندس عبدالرحمن افغان، مسئول کارخانه تولید کود و برق ولایت بلخ به خبرنگار صدای افغان(آوا) گفت: "کارخانه تولیدی کود و برق زمینه کاری برای یک هزار و ۷۷۵ تن را فراهم کرده که ۱۵۹ نفر خانم هستند".
وی گفت: "پلان تولیدی کود کیمیایی ما در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۳۵ هزار تن بود، اما در سال جاری این رقم به ۴۰ هزار تن ارتقا پیدا خواهد کرد. هم اکنون ما از پلان تولید خود جلو هستیم و در ۲۴ ساعت، ۱۲۵ تن کود کیمیایی را به بازار عرضه می کنیم".
آقای افغان راجع به فروشات کود کیمیایی این کارخانه می گوید که کود تولید شده را به بازار آزاد عرضه می نمایند تا به راحتی در دسترس دهاقین قرار گیرد. به گفته وی، در جریان سال روان حدودا ۱۵۷ هزار خریطه را به فروش رسانده اند و متباقی ذخیره گردیده است.
مسئول تصدی کود و برق می افزاید که در بازارهای افغانستان در پهلوی کود کیمیایی داخلی، از کشورهای ازبکستان و ترکمنستان نیز کود کیمیایی وارد می شود.
نام برده ضمن حضور وزیر معادن و پترولیم در سال ۱۳۹۵ در این کارخانه، گفت که دولت مرکزی حدودا ۳ میلیون دالر را برای ارتقای کارخانه تولید کود و برق اختصاص داده و حدودا ۷۰ پرزه ماشین آلات این کارخانه به زودی تبدیل می شود.
همچنان وی در خصوص کهنه شدن دستگاه های کارخانه تولیدی کود و برق گفت که دستگاه ها بعد از ۴۶ سال فعالیت شبانه روزی، به یک سری از بازسازی و تعویض پرزه جات نیاز دارد، اما جای نگرانی نیست، چون دولت مرکزی ضمن کمک ۳ میلیون دالری، وعده های دیگر نیز برای بازسازی کارخانه کود و برق داده است.
آقای افغان می گوید: "تولیدات کود کیمیاویی اکنون با یک دستگاه صورت می گیرد، اما در این کارخانه دو دستگاه وجود دارد و اگر هر دو دستگاه فعال شود، ما روزانه بیش از ۲ صد تن کود تولید خواهیم کرد".
وی با اشاره به امتیازات کارمندان کارخانه تولیدی کود و برق می گوید، کلینیک صحی کارخانه فعال است و اگر کوچک ترین آسیبی به کسی برسد، فورا تحت معالجه قرار می گیرد، اما بر اساس قرارداد، به جز از حقوق، کارمند دیگر امتیازی ندارد.
مسئول کارخانه تولیدی کود برق می افزاید، فعالیت کارخانه ۲۴ ساعته است که چهار گروه در اوقات مختلف ایفای وظیفه می نمایند و همین روال، نشان دهنده نظم و رعایت حقوقی می باشد.
موقعیت فعلی کارخانه تولیدی کود و برق ظرفیت بیش از این را دارد
کارمندان کارخانه تولیدی کود و برق می گویند که موقعیت مناسب این کارخانه ظرفیت دارد تا چندین دستگاه تولیدی کود فعال باشد، چون در نزدیکی رود شلگره و با مساحت بزرگ قرار دارد.
آن ها نزدیک شدن به پایپ لاین های گاز را خطرناک خوانده، گفتند که گذشت زمان سبب نازک و زنگ زدن پایپ لاین ها گردیده و هر از گاهی ممکن است از آن گاز خارج شود.
حاجی عمران؛ مسئول تخنیکی کارخانه تولیدی کود و برق گفت، یک پایپ لاین گاز از شهر شبرغان، مرکز ولایت جوزجان مستقیم به کارخانه وصل است و تنها گاز کشنده آمونیا می باشد، به همین دلیل ما اجازه ورود افراد ملکی در داخل کارخانه را نمی دهیم.
وی می افزاید که اگر این کارخانه تقویت و بازسازی شود، خیلی از مشکلات اقتصادی شمال به خصوص بلخ را رفع می کند.
اما کارمندان کارخانه تولیدی کود و برق از این که برای شان زمینه کاری و راه دریافت مخارج خانواده شان مهیا است، خوشحال هستند و خطر احتمالی گاز گرفتگی را می پذیرند.
دهاقین به دلیل بلند بودن قیمت از کود کیمیایی داخلی استفاده نمی کنند
حاجی حضرت؛ یک تن از دهاقین ولایت بلخ با وجود این که برای زراعت خود کود کیمیایی ازبکستانی خریداری کرده، می گوید که کود کیمیایی افغانی خوب است، اما به دلیل بلند بودن قیمت، نمی توانند از آن استفاده کنند.
حاجی حضرت ۷۰ ساله با این که حس وطن دوستی در وجودش موج می زد، گفت: "اگر مسئولین واقعا به فکر ملت باشند، باید مالیات اجناس خارجی را بالا ببرند و کیفیت مواد داخلی را بیشتر نمایند، با چنین راهکاری می توانیم بر مشکلات اقتصادی جامعه موفق شویم".
همچنان این دهقان ضمن تشکر از خبرگزاری صدای افغان افزود: "رسانه امروز صدای مردم است و به دلیل کم بودن رسانه های خدمت‌گذار، من می خواهم تا شما تلاش شبانه روزی ما دهاقین را تحت پوشش داشته باشید و همین زحمات و مصارف را در عین فروشات مقایسه کنید، آیا واقعا انصاف است که یک دهقان پس از یک سال زحمت شاقه، همه محصول خود را به قیمت تمام شد عرضه نماید؟!"
قیمت یک خریطه کود کیمیایی ۱۱۰۰ افغانی است!
حاجی معین؛ فروشند کودهای کیمیایی به خبرنگار صدای افغان می گوید که آن ها یک خریطه ۵۰ کیلویی کود کیمیایی را از کارخانه تولیدی کود و برق مزارشریف، ۱۱۰۰ افغانی می خرند و ۱۱۵۰ به فروش می رسانند، در صورتی که یک خریطه کود ترکمنستانی، یک هزار افغانی می باشد.
فروشندگان کود کیمیایی مارکیت مدیر قیوم، از کم بودن خریطه های کود کیمیایی داخلی شکایت داشته و می گویند: "ما طبق استاندارد جهانی هر خریطه ۵۰ کیلوی را ۱۱۰۰ می خریم، اما ۴۸ و ۴۹ کیلو می باشد، یعنی اعتبار وزن ندارد".
همچنان گفتند: "کود کیمیاویی تولید شده در کارخانه تولیدی کود و برق بعد از مدتی سخت می شود و قابل استفاده نیست، ولی کودهای خارجی بیشتر از ده سال خود را سخت نمی کند، اگر این مشکل حل شود، تاجران خرید کود داخلی را بیشتر خواهند کرد".
