افغانستان، پاکستان، چین و ایالات متحده امریکا ششمین نشست را در مورد امنیت افغانستان پس از یک سال تأخیر، امروز در مسقط، پایتخت کشور شاهی عمان از سر گرفتند. در این نشست معینان سیاسی چهار کشور در مورد چگونگی عملی شدن تعهدات پاکستان در امر مبارزه با تروریسم به گفتگو و مذاکره پرداختند.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، هرچند ناامیدی و بدبینیها نسبت به تعهدشکنیهای پاکستان در نشستهای قبلی، در میان شهروندان کشور به اوج خود رسیده؛ اما شماری از آگاهان سیاسی به این باوراند که این بار پاکستان به دلیل فشارهای ایالات متحده امریکا، به مسئله امنیت افغانستان بیشتر توجه خواهد کرد. اما شماری دیگر از آگاهان سیاسی متعقد اند که این نشستها بهجز ضایع کردن وقت، هیچ نتیجه دیگری را در پی نخواهد داشت.
برنا صالحی، یکی از آگاهان سیاسی در گفتوگو با خبرگزاری آوا اشاره کرد که افغانستان از پنج نشست قبلی این مذاکرات، هیچ نتیجهیی به نفع امنیت و ثبات نگرفته است.
اما آقای صالحی خاطرنشان کرد، این بار پاکستان در وضعیت قبلی خود نیست و به دلیل فشارهای ایالات متحده امریکا، احتمال میرود که پاکستانیها حتی به صورت تاکتیکی، یک مقدار بیشتر نسبت به مسئله امنیت در افغانستان توجه کنند.
او تأکید کرد، نظر به این که یک بخش کلان ناامنی افغانستان مربوط پاکستان میشود؛ احتمال دارد که با تغییر عملکرد این کشور، این نشست نسبت به نشستهای قبلی نتیجه بخشتر باشد.
بر اساس گفتههای صالحی؛ اما این توجهات بههیچ وجه راهکار مورد نظر برای ختم جنگ و پایین آمدن میزان ناامنی نخواهد بود و نمی تواند راه حل دائمی تلقی شود.
در همین حال، دکتر اکرم عارفی، استاد روابط بین الملل در گفتوگو با خبرگزاری آوا یادآور شد: "با آنکه هیچ تغییری در نحو عملکرد مقامات پاکستانی نسبت به اوضاع افغانستان و آمدن صلح احساس نمیشود؛ اما آغاز مذاکرات خود امیدی برای تفاهم بیشتر و رفع تنشها میان دو کشور محسوب میشود".
آقای عارفی خاطرنشان کرد که در این نشست پاکستان بر موقف گذشته خود(متعهد بودن در امر مبارزه با تروریسم) تأکید خواهد کرد؛ اما یقیناً مبارزه با تروریسم در افغانستان را مشروط به مبارزه جدی با تروریسم از سوی افغانستان نیز خواهد نمود.
به گفته وی، پاکستان از افغانستان نیز خواهد خواست که در برابر پایگاهها و افراد طالبان پاکستانی که در خاک افغانستان حضور دارد، مبارزه جدی را در پیش گیرد.
این استاد دانشگاه، پاکستان را دارای نفوذ فوقالعاده بالای طالبان خواند و گفت که این کشور تنها بالای قسمت کوچکی از شاخههای طالبان(فاریاب و فراه) نفوذ ندارد.
اما شاهجهان فضیلت، آگاه سیاسی در گفتوگو با آوا، برگزاری چنین نشستها را ضایع کردن وقت خواند و گفت که برگزاری چنین نشستها، هیچ نتیجهیی ملموسی را در پینخواهد داشت.
به گفته آقای فضلیت؛ در شرایط کنونی، نه پاکستان به تعهدات خود صادق است و نه آن قدر نفوذ بالای طالبان دارد که بتواند آنان را بر سر میز مذاکره حاضر کند.
او با بیان این که پاکستان به تعهداتی که در چهار نشست گذشته چهارجانبه کرده بود نیز عمل نکرده است؛ خاطر نشان کرد که این بیچارگی ما افغانها را نشان میدهد که از بیگانهها تقاضای صلح میکنیم.
تغییر رویکردهای امریکا در مورد پاکستان یک امر عادی است
اما نشست چهارجانبه صلح افغانستان در حالی برگزار شد که بار دیگر شاهد تغییر رویکرد امریکا نسبت به پاکستان هستیم. پس از آزادی یک زوج کانادایی ـ امریکایی در عملیات نیروهای پاکستانی، دونالد ترامپ از این کشور قدردانی کرده و گفته که به دنبال یک رابطه بهتر با رهبران پاکستان است. این در حالی است که پیش از این رییس جمهور امریکا هنگام اعلام راهبرد جدید این کشور در قبال افغانستان، حرفهای بسیار جدی در مورد پاکستان ایراد کرده بود.
برنا صالحی، آگاه روابط بین الملل در این مورد یادآور شد که تهدیدات و تشویقات امریکاییها نسبت به شرکای استراتیژیک شان، یک امر عادی بوده و به صورت صد درصدی و مطلق نیست.
آقای صالحی افزود که پاکستان بارها مورد فشارهای شدید امریکا قرار گرفته است؛ اما تمام این فشارها مقطعی و کوتاه مدت بودهاست.
به باور او، میان امریکا و پاکستان یک نیازمندی متقابل وجود دارد و این دو کشور نمیتوانند با همدیگر رابطه استراتژیک نداشته باشند.
دکتر اکرم عارفی، استاد دانشگاه نیز در این مورد گفت که طی سال های گذشته، امریکا و پاکستان هر دو سیاست دوگانه ای در قبال افغانستان داشتهاند؛ از یک طرف خود را در کنار دولت افغانستان نشان میدهند، در حالی که از سوی دیگر بالای طالبان فشار نیاوردهاند.
او افزود که امریکا نیز نمیخواهد در افغانستان صلح بیاید و از سوی دیگر، پاکستان، یکی از شرکای استراتژیک خود را از دست بدهد.
پاکستانیها با راکتپراکنی میخواهند نشان دهند در داخل خاک افغانستان با تروریسم مبارزه میکنند!
از سوی دیگر، ششمین نشست چهارجانبه صلح در حالی در شهر مسقط برگزار میشود که پاکستانیها برای چندمین بار بر بخشهایی از شرق کشور و ولایت کنر راکت پراکنی کردهاند.
اما کارشناسان این راکتپراکنیها را نیرنگی دیگر از سوی پاکستان خوانده، میگویند که پاکستانیها با راکتپراکنی بر بخشهایی از ولایت کنر، میخواهند نشان دهند که در داخل خاک افغانستان با تروریسم مبارزه میکنند.
دکتر اکرم عارفی در این مورد گفت که پاکستانیها می خواهند به دنیا نشان دهند که پایگاه طالبان در افغانستان قرار دارد و آنان پایگاه های طالبان را آماج قرار دادهاند.
گفتنی است که نخستین نشست چهارجانبۀ صلح میان کابل، پاکستان، چین و ایالات متحد امریکا در حاشیۀ نشست قلب آسیا در سال ۲۰۱۵میلادی برگزار شده بود. پس از آن، این کشورها چهار نشست دیگر را دربارۀ گفتوگوهای صلح در کابل و اسلام آباد برگزار کردند.
پس از برگزاری پنج نشست چهارجانبه میان کابل، اسلام آباد، بیجینگ و واشنگتن، قرار بود ششمین نشست چهار جانبه در ماه حوت سال ۱۳۹۴برگزار شود، اما به گفته حکومت افغانستان، تعهدشکنی پاکستان در کار مبارزه با هراس افگنی و کشانده نشدن طالبان بر میز گفت وگوهای صلح، سبب شد که برگزاری این نشست ها متوقف شود.