همزمان با فرا رسیدن چهل و نهمین سالیاد شهادت دانشمند بزرگ خطیب توانا و شاعر پرآوازه کشور، علامه شهید سید اسماعیل بلخی، مولوی داکتر شعیب مسلمیار، استاد دانشگاه بلخ می گوید که علامه سید اسماعیل بلخی، هیچ گاه درباره اوضاع نابسامان زمانش، خاموش نبود و غفلت نمی کرد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، ۲۴ سرطان مصادف بود با چهل و نهمین سالیاد شهادت دانشمند بزرگ، خطیب توانا و شاعر پرآوازه کشور علامه شهید سید اسماعیل بلخی که از این روز با حضور وکیلان شورای ولایتی ولایت بلخ، علما، اساتید دانشگاه ها، دانشجویان و شهروندان بلخ، در کتاب خانه فردوسی شهر مزارشریف گرامی داشته شد.
مولوی داکتر شعیب مسلمیار، استاد دانشگاه بلخ که در این مراسم صحبت می کرد، گفت که علامه بلخی به سیره پیامبر خاتم حضرت محمد(ص) عمل می کرد و فهم درستی از اسلام و دین داشت. هم چنان وی دین اسلام را یک دین کامل و جامع دانسته و به این عقیده بود که این دین نیازهای دنیا و آخرت انسان ها را مرتفع می سازد.
وی افزود: علامه سید حسین نصر، اندیشمند کنونی جهان اسلام کتابی به نام علم و تمدن در اسلام دارد که وی در این کتاب ضمن معرفی جهان اسلام، یک واژه را بیان می کند و آن واژه "حکیم" است.
این استاد دانشگاه در ادامه گفت: واژه حکیم به کسی لقب داده می شود که دارای انواع تخصص ها باشد. مانند که امروزه ما متخصص فیزیک، ریاضی، شیمی و غیره داریم. در واژه حکیم نیز تمام تخصص ها گنجانیده شده است. "وقتی من طی مطالعات خود که درباره علامه سید اسماعیل بلخی داشتم؛ این لفظ حکیم بودن را در آثار و اندیشه های این دانشمند بزرگ، دریافتم".
آقای مسلمیار اضافه نمود: "اما جای افسوس است که تا هنوز اندیشه های ناب این حکیم جهان اسلام، واکاوی نشده و در اختیار دوستانش قرار نگرفته است".
وی در ادامه گفت: "این بیداری اسلامی را اگر مطالعه نماییم؛ قرن ۱۹ و۲۰ و حالا قرن ۲۱ است که ثمره آن را می بینیم و این تلاش اندیشمند بزرگ اسلام، علامه سید جمال الدین افغان است و اگر پدر بیداری اسلامی را عبدالرحمان کواکبی و سید جمالدین افغانی را بدانیم، پس علامه سید اسماعیل بلخی یکی از فرزندان بیداری اسلامی است".
این عالم دینی در ادامه گفت: "پس از سيد جمال الدین افغان، اين علامه سيد اسماعيل بلخي بود كه توانست نبض حركت بيداري اسلامي ملت افغانستان را به دست گرفت و بذر غيرت و جوان مردي معقول را در جاي جاي سرزمين مستعِد، اما كرخت و در خواب رفته اين آب و خاك، بيفشاند".
داکتر مسلمیار درباره اندیشه بیداری اسلامی گفت: "طرز فکر بیداری اسلامی دو مسأله بود؛ آزادسازی سرزمین های اسلامی از دست استعمار انگلیس و دوم، پیوند علم و تمدن با دین، که این دو اندیشه در اشعار و سخنان علامه سید اسماعیل بلخی موج می زند".
این عالم دینی با ابراز این که علامه بلخی همیشه مباحث معرفتی دو سویه که با همدیگر مرتبط بوده را مطرح کرده است، گفت: "مبحث هایی که علامه سید اسماعیل بلخی بیان کرده است، از قبیل "هستی شناسی و خداشناسی"، "احساس و تعقل"، "خودسازی و خداشناسی" و "کمال گرایی و آزادی" است که این مباحث نیاز به ده ها جلسه علمی دارد که در موردش بحث شود".
وی هم چنان با ابراز این که علامه سید اسماعیل بلخی یک انسان کامل بود، گفت: کتاب "الانسان کامل فی الاسلام" اثر عبدالرحمان است که در این کتاب در مورد انسان کامل در اسلام بحث شده و وقتی من این کتاب را مطالعه نمودم؛ تمام نشانه های انسان کامل را در افکار و اندیشه های علامه یافتم.
این استاد دانشگاه در بلخ با ابراز این که یکی از عوامل بدبختی ما در افغانستان عامل تاریخی است و این عامل تاریخی ریشه در تنبلی و بیکارگی حکام دارد، در ادامه گفت: "گاهی ما در مورد فرزندان آزادی و بیداری اسلام جفا می کنیم و قیام های آن ها را از دید سلبی نقد یا قبول می کنیم. اما ما زمانی به ارزش وجودی علامه پی می بریم که تاریخ زمانی سلسله احمدزایی ها و زندگی و کارنامه های امیر حبیب الله خان را در افغانستان مطالعه نماییم" .
وی در ادامه گفت: زمانی که این تاریخ ها را مطالعه دقیق نماییم، ارزش بلخی را می دانیم که علامه بلخی که بود؟ چرا قیام کرد؟ و چرا ندای آزادی را به تنهایی سر داد؟
مسلمیار با ابراز این که علامه سید اسماعیل بلخی فرزند بیداری اسلامی است، گفت: "علامه سید اسماعیل بلخی مانند عبدالرحمان کواکبی، مانند شیخ شلطوط، مانند علی شریعتی، مانند امام خمینی(ره) و سایر اندیشمندان جهان اسلام، اسلام را در افغانستان بیدار کرد. وی فرزند بیداری اسلامی است که همیشه در برابر جبرگرایی و خارجی گرایی به تنهایی ایستادگی نموده است".
وی هم چنان گفت: آنچه به وضوح در سخنان و اشعار علامه دیده می شود، این است که وی یکی از دلایل انحطاط کشور اسلامی را، علمای سوء دانسته که همیشه این موضوع در اشعارش به وضوح دیده شده که اشعارش ضد علمای سوء بوده است.
داکتر مسلیمار چنان در آخر گفت: علامه سید اسماعیل بلخی، پیروزی ملت ها را در دانش اندوزی دانسته و جوهره نجات اسلام را رجوع به علم و دانش می دانست، که خیلی اشعار ناب هم در این زمینه سروده است.
قابل ذکر است که علامه شهید سید اسماعیل بلخی در سال ۱۲۹۵هجری شمسی در ولسوالی بلخاب ولایت سرپل و در یک خانواده روحانی زاده شده است. ایشان نهضت بیداری اسلامی را با هوادارانش در افغانستان به پا کرد؛ اما پس از سال ها سپری کردن در زندان، به صورت مشکوکی توسط عوامل دولتی مسموم گردید و روز یکشنبه ۲۴ سرطان ۱۳۴۷ در کابل به شهادت رسید.
