تصاویر تازه از اقامت گاه جنرال دوستم در ترکیه، گفتگوها و مذاکرات جدیدی را میان او، عطامحمد نور والی بلخ و رییس اجرایی جمعیت اسلامی افغانستان و همچنین محمد محقق معاون دوم ریاست اجراییه و رهبر حزب وحدت اسلامی مردم افغانستان، به عنوان "رقبای دیروز، اما مؤتلفین امروز" نشان می دهد.
به گزارش خبرگزاری صدای افغان(آوا)، بعد از تنش ها میان ارگ و عبدالرشید دوستم، معاون اول رییس جمهور بر سر پرونده احمد ایشچی که او را به نوعی در ترکیه منزوی کرد، اکنون پای دو رقیب دیرین آقای دوستم را نیز به ترکیه کشانده است. این در حالی است که پس از تنش های تازه میان حزب جمعیت اسلامی و حکومت، سرکوب تظاهرات جنبش رستاخیز تغییر و حملات انتحاری بر بر نماز جنازه محمدسالم ایزدیار، رابطه عطامحمد نور و دیگر چهره های کلیدی جمعیت اسلامی با ریاست جمهوری تیره شده است. محمد محقق، معاون دوم ریاست اجراییه نیز به تازگی از رویکرد ریاست جمهوری و تیم حاکم در ارگ نسبت به حکومت انتقاد کرده است. رهبران این سه حزب به شدت از آنچه که انحصارگرایی قدرت از سوی رییس جمهورغنی می‌دانند، ناراضی هستند.
در چنین شرایطی، سه مهره کلیدی و تأثیرگذار بر وضعیت شمال در ترکیه دیدار و گفتگو کرده اند، اما چه مسائلی زمینه ساز این دیدار شده و چه محورهایی مورد بحث قرار گرفته است؟
بشیر احمد ته ینج، سخنگوی حزب جنبش اسلامی افغانستان به تلویزیون یک گفته است که "هدف از این دیدارها، ایجاد یک ائتلاف بزرگ سیاسی با اشتراک سه حزب بزرگ است."
او با بیان این که "در پي براندازي نظام نيستيم"، خاطرنشان کرد که وضعيت بحراني موجود براي ما و ملت قابل قبول نيست و اضاع افغانستان زماني بهبود می یابد که دولت مردان به جای توطئه، صادق باشند.
ته ینج تصریح کرد که مردم از ناامني، فقر و فساد خسته شده و چشم اميد میليون ها انسان به سوي رهبران شان است؛ بر این اساس نبايد فرصت را از دست داد و اتحاد جريان ها و شخصيت های تأثيرگذار، يك ضرورت است.
این درحالی است که جاوید فیصل، معاون سخنگوی ریاست اجرائیه به خبرگزاری آوا، سفر آقای محقق به ترکیه را یک سفر شخصی و به خاطر رخصتی عید عنوان کرد و گفت: "من فکر نمی کنم که این سفر کدام آجندایی داشته باشد".
در همین حال خواستیم نظر شاه حسین مرتضوی، سخنگوی رئیس جمهور را در این زمینه داشته باشیم. وی در پاسخ به سوال خبرنگار آوا گفت: "در رابطه به نشست سه جانبه بروید از خودشان سوال کنید، ما برگزار نکرده ایم".
واقف حکیمی، سخنگوی حزب جمعیت اسلامی نیز به خبرنگار آوا گفت: "در جریان جزئیات این مسئله نیستم و از معلومات دادن در این رابطه اجتناب می کنم".
اما وحید مژده، کارشناس مسائل سیاسی به خبرگزاری آوا گفت: "تلاش های حکومت برای پارچه کردن حزب جنبش ملی جریان دارد. حکومت می خواهد این حزب را جدا جدا کند. همچنان حمایت گلبدین حکمتیار از حکومت وحدت ملی و شخص اشرف غنی به مشکلات اضافه کرده و این مشکلات باعث شده تا سران احزاب سیاسی به فکر یک جا شدن باشند و اگر یک جا نشوند، نمی توانند در برابر این مشکلات ایستادگی کنند".
مژده افزود: "صحبت های آقای نور، دوستم و محمد محقق در ترکیه، در رابطه به یک جا شدن است و می خواهند در برابر حکومت یک صدای واحد داشته باشند".
او خاطرنشان کرد: "این سه تن در یک حالت متناقض قرار دارند؛ از یک طرف می گویند این حکومت را از بین می بریم و از سوی دیگر، این حکومت اصلاح ناپذیر است؛ اگر تظاهرات یا هر کار دیگری انجام بدهند، تغییرات زیادی انجام نمی شود و باید یک راه حل برای حکومت پیشنهاد کنند تا از این بحران رهایی یابند".
از سوی دیگر، عین الدین بهادری، عضو اتحادیه حقوق دانان افغانستان می گوید: "علت این‌که چهره های حاضر در حکومت می‌روند و یک ائتلاف جدید می‌سازند، نارضایتی‌هایی است که از رهبری حکومت دارند".
با این حال داکتر محمد امین حیدری، استاد علوم سیاسی در دانشگاه کاتب می گوید: "سیاست‌های قبیله‌ای، انحصاری، حذفی، تهاجمی، یک‌جانبه‌گرایی، تمرکزگرایی و تنش‌زایی که از سوی تیم ارگ در جامعه پی گیری و دنبال شده است".
به گفته حیدری، این نوع سیاست در جامعه چند قومی و چند فرهنگی افغانستان که حدود چهار دهه تجربه‌ی جنگ و بی‌ثباتی را سپری کرده، زمینه بی‌اعتمادی، بدبینی و حتی تحقیر برخی نیروهای همکار ارگ و رقبای آن را در کشور فراهم و آن‌ها را به‌اجبار در یک جبهه و صف واحد در مقابل ارگ قرار داده است.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: "به نظر می‌رسد که وجود این نوع سیاست‌ها در تیم ارگ، زمینه‌های واگرایی اجتماعی را در قالب تنش‌های سیاسی، قومی، زبانی، منطقه‌ای و... تشدید و جامعه‌ی افغانستان را به سمت بحران و بی‌ثباتی بیشتر حرکت داده است".
اما سوالی که در پایان برجسته است، این که این ائتلاف در صورت شکل گیری تا چه سرحد پایدار و تأثیرگذار خواهد بود؟! این ائتلاف ها در گذشته چندان پایدار نبوده و کارشناسان به این فکر هستند که این ائتلاف نیز چندان پایدار نخواهد ماند.
