طالبان، ملا اخترمحمد منصور را به عنوان رهبر جدید این گروه و جانشین ملا عمر انتخاب و به عنوان "امیرالمؤمنین" با او بیعت کردند.
در اعلامیه این گروه که یک روز پس از تایید مرگ ملاعمر، به رسانه ها فرستاد شد، آمده است که شورای رهبری طالبان همراه با جمعی از علما در نشستی "دوست مورد اعتماد و نزدیک ملاعمر" و معاون پیشین گروه را به عنوان "امیر امارت اسلامی" انتخاب کردند.
در این اعلامیه آمده است که ملا اخترمحمد منصور در زمان حیات ملاعمر نیز مورد اعتماد او بود و مسؤولیت‌های بزرگی از جمله مسایل اجرایی گروه را بر عهده داشت.
این اعلامیه می‌گوید:"علما و مشایخ و بزرگان امارت اسلامی با ملا اخترمحمد منصور به عنوان امیرالمؤمنین بیعت کردند."
شورای رهبری طالبان همچنین رئیس پیشین دادگاه‌های گروه طالبان، هیبت الله آخوندزاده و سراج الدین حقانی؛ رئیس شبکه حقانی را به عنوان معاونان ملا اخترمحمد انتخاب کرده‌اند.
این تحول در پی گمانه زنی های فراوان بر سر آینده گروه طالبان و مساله رهبری این گروه صورت می گیرد و به نظر می رسد تلاشی برای پایان دادن به حدس و گمان ها در خصوص احتمال بروز تنش های جدی بر سر رهبری این گروه و امکان بروز شکاف و انشعاب در آن است.
کارشناسان می گویند که کارگزاران گروه طالبان، پس از علنی شدن خبر مرگ ملاعمر، به سرعت و حتی پیش از آنکه خبر مرگ او را رسما از سوی این گروه تایید کنند، به فکر پرکردن جای او و جبران خلأ رهبری افتادند؛ مساله ای که به باور ناظران، آشکارا نشان می دهد که حتی کارگزاران این گروه هم نگران آینده آن هستند و از بروز تنش بر سر مساله رهبری آن، عمیقا در هراس اند.
به هر حال، به باور کارشناسان، آنچه از سوی این گروه در خصوص تعیین کادر جدید رهبری آن، اعلام شده، فقط ظاهر ماجراست. مسایل و نکات زیادی هست که بر پایه آنها به نظر می رسد طالبان و حامیان و پایه گذاران خارجی آن را به شدت نگران می کند.
زبان و ادبیات به کار رفته در اعلامیه طالبان در این خصوص و تاکید مکرر بر حفظ وحدت، تعهد، ادامه راه ملاعمر و وفاداری اعضای این گروه به «امارت اسلامی» نشان می دهد که این مسایل، پس از مرگ ملاعمر مورد تهدید جدی هستند.
رهبر جدید طالبان بازهم از قندهار است و در دوران سلطه این رژيم، وزیر هوانوردی بود. بعد از سقوط رژیم طالبان در ۲۰۰۱ او به عنوان والی قندهار در این گروه فعالیت داشت.
گفته می‌شود به دلیل نزدیکی ملا اخترمحمد منصور به دولت پاکستان، او از حامیان روند گفتگوهای صلح افغانستان در میان اعضای رهبری این گروه است.
انتصاب او به عنوان جانشین ملاعمر و «امیرالمؤمنین» جدید اما با مخالفت شماری از اعضای برجسته طالبان مواجه شده و شماری انتخاب آقای منصور را "کودتا" خوانده‌اند و از احتمال چندپارچگی این گروه صحبت کرده‌اند.
ملا قیوم ذاکر؛ فرمانده عملیات‌های نظامی طالبان، ملا حبیب‌الله؛ عضو شورای کویته و طیب آغا؛ از دستیاران ملاعمر و مسؤول دفتر قطر با این انتصاب مخالفت کرده‌اند.
اما در بیانیه کوتاهی که با امضای آقای ذاکر در وبسایت گروه طالبان منتشر شده از قول او گزارش‌های منتشر شده در این باره رد شده است.
ولی کارشناسان می گویند روشن نیست که این اعلامیه واقعا از سوی خود ملا ذاکر منتشر شده باشد؛ زیرا پیشتر گزارش شده بود که او از رهبری ملا محمد یعقوب عمر؛ پسر ۲۶ ساله ملاعمر حمایت می کند نه از رهبری ملا اخترمحمد منصور.
به نظر می رسد مشکل او با ملا منصور بر سر مساله صلح با دولت افغانستان و وابستگی به پاکستان است.
مخالفان ملا منصور او را مهره آی اس آی می دانند و با رویکرد او نسبت به صلح، به شدت مخالف اند.
یک عضو شورای کویته هم در این زمینه گفته است:"ملا اخترمحمد منصور را آی اس آی جانشین ملا محمد عمر ساخته است و ما این فیصله را نمی پذیریم."
او افزوده:«اعضای شورای کویته در این باره نشست دارند و نمی خواهند که رهبر شان ملا اخترمحمد منصور باشد.»
ملا عبدالمنان نیازی؛ از اعضای ارشد طالبان هم گفته که به زودی رهبر جدیدی برای جانشینی ملاعمر انتخاب خواهد شد.
ملا نیازی، سخنگوی گروه مخالف انتخاب ملامنصور به عنوان رهبر طالبان است.
ملا نیازی همچنین گفته است که در انتخاب ملا منصور همه نمایندگان گروه طالبان حضور نداشتند. او همچنین گفت که از ملا منصور هم دعوت خواهد شد تا در نشست انتخاب رهبر جدید شرکت کند.
ملا نیازی می‌گوید اشخاصی مثل محمدرزاق آخوند، محمدعبدالجلیل آخوند، محمدظریف آخوند، محمدرسول آخوند، ملابازمحمد آخوند و مولوی مسلم حقانی از دیگر مخالفین ملا منصور هستند.
با این حساب، به رغم تلاش آی اس آی و پاکستان در همدستی با عناصری از میان حلقه رهبری گروه طالبان برای سرپوش گذاردن بر اختلافات و شکاف های داخلی این گروه، این اختلافات رسما رسانه ای شده است.
اما ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان همچنان گزارش‌های مبنی بر دودستگی در طالبان را تکذیب کرده است.
او در صفحه توییترش نوشته:"خبرها و گزارش‌ها از دودستگی در میان گروه طالبان شایعاتی اند که رسانه‌های غربی به آن دامن می‌زنند."
در همین حال، در یک رویداد تازه، رهبر جدید طالبان در یک پیام صوتی، می‌گوید مذاکرات صلح "تبلیغات دشمنان" است و طالبان تا استقرار یک "نظام اسلامی" به "جهاد" در افغانستان ادامه خواهد داد.
یک وبسایت منسوب به طالبان افغانستان، نوار صوتی را منتشر کرده که مدعی است در روز "انتخاب ملا اخترمحمد منصور" به عنوان رهبر جدید این گروه ضبط شده و در آن آقای منصور در جمع کسانی که به گفته این وبسایت "برای بیعت" با او گردهم آمده اند، صحبت می‌کند.
رهبر جدید طالبان در این نوار با تاکیدهای پی در پی بر "اتحاد" طالبان می‌گوید:"حرف‌های دشمنان که این روند صلح است، روند مذاکره است یا فلانی روند است، تبلیغات دشمنان بسیار زیاد است. آنها این تبلیغات را با مصرف پول از طریق رسانه‌ها و شماری از علما انجام می‌دهند تا سلسله جهاد را تضعیف کنند و اتفاق را از بین ببرند."
آقای منصور افزود:"ما به این چیزها توجه نمی‌کنیم و نه به مذاکرات صلح و نه به این چیزها گوش می‌کنیم. این جهاد تا زمانی ادامه می‌یابد که در این سرزمین نظام اسلامی برقرار شود."
کارشناسان می گویند هنوز در مورد انتساب این پیام صوتی به رهبر جدید طالبان، تردید وجود دارد؛ به ویژه اینکه این روزها صداهای مشکوک زیادی از درون گروه طالبان به گوش می رسد.
با این حال، اگر این پیام توسط ملامنصور صادر شده باشد، آب پاکی است روی دست همه کسانی که به تغییر در گروه طالبان پس از مرگ ملاعمر و آمدن صلح در افغانستان چشم دوخته اند.
این پیام نشان می دهد که این گروه، همچنان پیکارجو و خشونت گرا باقی خواهد ماند. هرچند این احتمال نیز وجود دارد که او این سخنان را برای راضی کردن عناصر و رهبران خشونت طلب این گروه به هدف جلب حمایت آنها از رهبری خود بیان کرده باشد؛ مخصوصا اینکه او در بخش دیگری از این پیام از اصطلاح "مذاکره" استفاده کرده و گفته است که هر تصمیم جدید او در چارچوب "شریعت" خواهد بود.
ملا منصور گفت:"هر روند اساسی که راه خواهد افتید، آن روند کاملا در پرتو شریعت اسلامی به پیش برده خواهد شد. اگر جهاد با شمشیر باشد، اگر از طریق گفتگو به منزل رسیدیم یا از طریق دعوت، همه اینها در چارچوب شریعت خواهد بود."
این بخش از سخنان او به عقیده کارشناسان، برداشت پیشگفته را تقویت می کند و نشان می دهد که او احتمالا رویکرد به «جهاد» را برای راضی مخالفانش ادامه می دهد و مذاکره و گفتگو را نیز طبق میل و مراد آی اس آی و پاکستان به پیش خواهد برد.
این تاکید او با اعلامیه عیدی منسوب به ملاعمر در ایام عید فطر امسال نیز هماهنگ است که گفته بود از نظر شریعت اسلامی، مذاکره و جنگ، هردو جواز دارد.
در اعلامیه این گروه که یک روز پس از تایید مرگ ملاعمر، به رسانه ها فرستاد شد، آمده است که شورای رهبری طالبان همراه با جمعی از علما در نشستی "دوست مورد اعتماد و نزدیک ملاعمر" و معاون پیشین گروه را به عنوان "امیر امارت اسلامی" انتخاب کردند.
در این اعلامیه آمده است که ملا اخترمحمد منصور در زمان حیات ملاعمر نیز مورد اعتماد او بود و مسؤولیت‌های بزرگی از جمله مسایل اجرایی گروه را بر عهده داشت.
این اعلامیه می‌گوید:"علما و مشایخ و بزرگان امارت اسلامی با ملا اخترمحمد منصور به عنوان امیرالمؤمنین بیعت کردند."
شورای رهبری طالبان همچنین رئیس پیشین دادگاه‌های گروه طالبان، هیبت الله آخوندزاده و سراج الدین حقانی؛ رئیس شبکه حقانی را به عنوان معاونان ملا اخترمحمد انتخاب کرده‌اند.
این تحول در پی گمانه زنی های فراوان بر سر آینده گروه طالبان و مساله رهبری این گروه صورت می گیرد و به نظر می رسد تلاشی برای پایان دادن به حدس و گمان ها در خصوص احتمال بروز تنش های جدی بر سر رهبری این گروه و امکان بروز شکاف و انشعاب در آن است.
کارشناسان می گویند که کارگزاران گروه طالبان، پس از علنی شدن خبر مرگ ملاعمر، به سرعت و حتی پیش از آنکه خبر مرگ او را رسما از سوی این گروه تایید کنند، به فکر پرکردن جای او و جبران خلأ رهبری افتادند؛ مساله ای که به باور ناظران، آشکارا نشان می دهد که حتی کارگزاران این گروه هم نگران آینده آن هستند و از بروز تنش بر سر مساله رهبری آن، عمیقا در هراس اند.
به هر حال، به باور کارشناسان، آنچه از سوی این گروه در خصوص تعیین کادر جدید رهبری آن، اعلام شده، فقط ظاهر ماجراست. مسایل و نکات زیادی هست که بر پایه آنها به نظر می رسد طالبان و حامیان و پایه گذاران خارجی آن را به شدت نگران می کند.
زبان و ادبیات به کار رفته در اعلامیه طالبان در این خصوص و تاکید مکرر بر حفظ وحدت، تعهد، ادامه راه ملاعمر و وفاداری اعضای این گروه به «امارت اسلامی» نشان می دهد که این مسایل، پس از مرگ ملاعمر مورد تهدید جدی هستند.
رهبر جدید طالبان بازهم از قندهار است و در دوران سلطه این رژيم، وزیر هوانوردی بود. بعد از سقوط رژیم طالبان در ۲۰۰۱ او به عنوان والی قندهار در این گروه فعالیت داشت.
گفته می‌شود به دلیل نزدیکی ملا اخترمحمد منصور به دولت پاکستان، او از حامیان روند گفتگوهای صلح افغانستان در میان اعضای رهبری این گروه است.
انتصاب او به عنوان جانشین ملاعمر و «امیرالمؤمنین» جدید اما با مخالفت شماری از اعضای برجسته طالبان مواجه شده و شماری انتخاب آقای منصور را "کودتا" خوانده‌اند و از احتمال چندپارچگی این گروه صحبت کرده‌اند.
ملا قیوم ذاکر؛ فرمانده عملیات‌های نظامی طالبان، ملا حبیب‌الله؛ عضو شورای کویته و طیب آغا؛ از دستیاران ملاعمر و مسؤول دفتر قطر با این انتصاب مخالفت کرده‌اند.
اما در بیانیه کوتاهی که با امضای آقای ذاکر در وبسایت گروه طالبان منتشر شده از قول او گزارش‌های منتشر شده در این باره رد شده است.
ولی کارشناسان می گویند روشن نیست که این اعلامیه واقعا از سوی خود ملا ذاکر منتشر شده باشد؛ زیرا پیشتر گزارش شده بود که او از رهبری ملا محمد یعقوب عمر؛ پسر ۲۶ ساله ملاعمر حمایت می کند نه از رهبری ملا اخترمحمد منصور.
به نظر می رسد مشکل او با ملا منصور بر سر مساله صلح با دولت افغانستان و وابستگی به پاکستان است.
مخالفان ملا منصور او را مهره آی اس آی می دانند و با رویکرد او نسبت به صلح، به شدت مخالف اند.
یک عضو شورای کویته هم در این زمینه گفته است:"ملا اخترمحمد منصور را آی اس آی جانشین ملا محمد عمر ساخته است و ما این فیصله را نمی پذیریم."
او افزوده:«اعضای شورای کویته در این باره نشست دارند و نمی خواهند که رهبر شان ملا اخترمحمد منصور باشد.»
ملا عبدالمنان نیازی؛ از اعضای ارشد طالبان هم گفته که به زودی رهبر جدیدی برای جانشینی ملاعمر انتخاب خواهد شد.
ملا نیازی، سخنگوی گروه مخالف انتخاب ملامنصور به عنوان رهبر طالبان است.
ملا نیازی همچنین گفته است که در انتخاب ملا منصور همه نمایندگان گروه طالبان حضور نداشتند. او همچنین گفت که از ملا منصور هم دعوت خواهد شد تا در نشست انتخاب رهبر جدید شرکت کند.
ملا نیازی می‌گوید اشخاصی مثل محمدرزاق آخوند، محمدعبدالجلیل آخوند، محمدظریف آخوند، محمدرسول آخوند، ملابازمحمد آخوند و مولوی مسلم حقانی از دیگر مخالفین ملا منصور هستند.
با این حساب، به رغم تلاش آی اس آی و پاکستان در همدستی با عناصری از میان حلقه رهبری گروه طالبان برای سرپوش گذاردن بر اختلافات و شکاف های داخلی این گروه، این اختلافات رسما رسانه ای شده است.
اما ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان همچنان گزارش‌های مبنی بر دودستگی در طالبان را تکذیب کرده است.
او در صفحه توییترش نوشته:"خبرها و گزارش‌ها از دودستگی در میان گروه طالبان شایعاتی اند که رسانه‌های غربی به آن دامن می‌زنند."
در همین حال، در یک رویداد تازه، رهبر جدید طالبان در یک پیام صوتی، می‌گوید مذاکرات صلح "تبلیغات دشمنان" است و طالبان تا استقرار یک "نظام اسلامی" به "جهاد" در افغانستان ادامه خواهد داد.
یک وبسایت منسوب به طالبان افغانستان، نوار صوتی را منتشر کرده که مدعی است در روز "انتخاب ملا اخترمحمد منصور" به عنوان رهبر جدید این گروه ضبط شده و در آن آقای منصور در جمع کسانی که به گفته این وبسایت "برای بیعت" با او گردهم آمده اند، صحبت می‌کند.
رهبر جدید طالبان در این نوار با تاکیدهای پی در پی بر "اتحاد" طالبان می‌گوید:"حرف‌های دشمنان که این روند صلح است، روند مذاکره است یا فلانی روند است، تبلیغات دشمنان بسیار زیاد است. آنها این تبلیغات را با مصرف پول از طریق رسانه‌ها و شماری از علما انجام می‌دهند تا سلسله جهاد را تضعیف کنند و اتفاق را از بین ببرند."
آقای منصور افزود:"ما به این چیزها توجه نمی‌کنیم و نه به مذاکرات صلح و نه به این چیزها گوش می‌کنیم. این جهاد تا زمانی ادامه می‌یابد که در این سرزمین نظام اسلامی برقرار شود."
کارشناسان می گویند هنوز در مورد انتساب این پیام صوتی به رهبر جدید طالبان، تردید وجود دارد؛ به ویژه اینکه این روزها صداهای مشکوک زیادی از درون گروه طالبان به گوش می رسد.
با این حال، اگر این پیام توسط ملامنصور صادر شده باشد، آب پاکی است روی دست همه کسانی که به تغییر در گروه طالبان پس از مرگ ملاعمر و آمدن صلح در افغانستان چشم دوخته اند.
این پیام نشان می دهد که این گروه، همچنان پیکارجو و خشونت گرا باقی خواهد ماند. هرچند این احتمال نیز وجود دارد که او این سخنان را برای راضی کردن عناصر و رهبران خشونت طلب این گروه به هدف جلب حمایت آنها از رهبری خود بیان کرده باشد؛ مخصوصا اینکه او در بخش دیگری از این پیام از اصطلاح "مذاکره" استفاده کرده و گفته است که هر تصمیم جدید او در چارچوب "شریعت" خواهد بود.
ملا منصور گفت:"هر روند اساسی که راه خواهد افتید، آن روند کاملا در پرتو شریعت اسلامی به پیش برده خواهد شد. اگر جهاد با شمشیر باشد، اگر از طریق گفتگو به منزل رسیدیم یا از طریق دعوت، همه اینها در چارچوب شریعت خواهد بود."
این بخش از سخنان او به عقیده کارشناسان، برداشت پیشگفته را تقویت می کند و نشان می دهد که او احتمالا رویکرد به «جهاد» را برای راضی مخالفانش ادامه می دهد و مذاکره و گفتگو را نیز طبق میل و مراد آی اس آی و پاکستان به پیش خواهد برد.
این تاکید او با اعلامیه عیدی منسوب به ملاعمر در ایام عید فطر امسال نیز هماهنگ است که گفته بود از نظر شریعت اسلامی، مذاکره و جنگ، هردو جواز دارد.
