در نشستی تخصصی با حضور مسئولان و فعالان اقتصادی ایران و افغانستان، وضعیت و ظرفیت‌های ویژه اقتصادی افغانستان، فرصت‌ها و موانع توسعه اقتصادی ۲ کشور و فعالیت‌های اقتصادی ایران در کشورمان مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری آوا به نقل از فارس، این نشست تخصصی با حضور «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران، «علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت امور خارجه ایران، «سید علی جعفری»، «احمد پیریایی» و «حامد صافی» از فعالان اقتصادی و تجاری افغانستانی برگزار شد.
در ابتدای این نشست «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران گفت: برخی از رسانه‌ها به بررسی نقاط منفی افغانستان می‌پردازند و این منفی‌گرایی چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با بیان اینکه اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته است، عنوان کرد: مس و طلا از مهم‌ترین معادن در افغانستان محسوب می‌شوند که طلا بزرگترین معدن در افغانستان است.
وی با تاکید بر فرهنگ مشترک دو کشور ایران و افغانستان گفت: نزدیک بودن مسیر این دو کشور و همچنین زبان مشترک بین آنها موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است، چرا که تجار ایرانی و افغانستانی به دلیل هم‌زبانی نیازی به مترجم ندارند، در صورتی که خارجی‌ها باید برای فعالیت‌های اقتصادی خود در افغانستان مترجم استخدام کنند.
رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران در ادامه نشست در رابطه با وضعیت پروژه چابهار با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران گفت: چابهار برای افغانستان اکسیژن است و برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه تجار و انتقال آن از بندر عباس به چابهار باید خطوط کشتی‌رانی ایجاد شود.
«علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان در ادامه این نشست در رابطه با وضعیت اقتصاد افغانستان برای ارتقاء توسعه سیاسی با ایران گفت: ایران به عنوان همسایه کشور افغانستان خواستار استقرار صلح و ثبات در این کشور است.
این کارشناس اقتصادی، مسئله امنیتی افغانستان را به واسطه حضور نیروهای خارجی از چالش‌های اقتصادی بین این دو کشور دانست و خاطرنشان کرد: وجود نیروی خارجی مانع اصلی توسعه اقتصادی بین کشور ایران و افغانستان است.
وی با اشاره به برنامه ۱۴ کشور درسال ۲۰۱۱ در استانبول ترکیه ، عنوان کرد: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این ۱۴ کشور مسؤلیت‌هایی در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
مرادی با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک بین ایران و افغانستان در سال ۹۴، گفت: در این کمیسیون اهداف و برنامه‌های اقتصادی به صورت عملیاتی بین دو کشور مطرح می‌شود و مسئله صاردات، سوخت، ترانزیت و موارد مهم دیگر در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» فعال اقتصادی افغانستانی مشکلات حقوقی و وجود کالای تقلبی مشابه کالای ایرانی در بازارهای افغانستان را از چالش‌ها و مشکلات اقتصادی در کشورمان عنوان کرد.
«احمد پیریایی» نیز از دیگر مهمانان این نشست با اشاره به حضور خود به عنوان یک فعال اقتصادی در کشور افغانستان به عدم برپایی نمایشگاه‌های اقتصادی در کشورمان اشاره کرد.
«حامد صافی» از دیگر فعالان اقتصادی افغانستانی حاضر در این نشست روند تجارت در افغانستان را رو به رشد دانست و عنوان کرد: در بخش مواد اولیه و همچنین زراعت، افغانستان به دلیل داشتن آب سرشار است، اما نیاز به حمایت دولت دارد.
رشد صادرات اقتصادی ایران و افغانستان
![\"\"](\"https://www.avapress.net/images/docs/files/000111/nf00111298-1.jpg\")
در ابتدای این نشست «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران ضمن تشکر و قدرانی از خبرگزاری فارس در رابطه با راه اندازی سایت افغانستان گفت: برخی از رسانه‌ها به بررسی نقاط منفی افغانستان می‌پردازند و این منفی‌گرایی چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.
وی به اشتراک فرهنگی ایران و افغانستان اشاره کرد و خاطرنشان کرد: مفاخر مشترکی بین دو کشور ایران و افغانستان وجود دارد و مردم افغانستان این را موجب افتخار خود می‌دانند.
وی با اشاره به رشد صادرات اقتصادی ایران و افغانستان اظهار داشت: این رشد اقتصادی از ۱۰۰ میلیون دالر به ۲/۵ میلیارد دالر رسیده است.
فرهنگ با بیان اینکه در تجارت موانعی وجود دارد و این موانع قابل حل است، عنوان کرد: در بخش ترانزیت در گمرک، موانعی برسر راه تجارت وجود دارد.
رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران در ادامه افزود: مواد نفتی در گمرک ترانزیت می‌شود و گمرک همکاری‌های مناسبی را با ما داشته است به همین جهت ترانزیت کالا روز به روز افزایش می‌یابد.
اقتصاد افغانستان در بخش معادن روندی روبه رشد داشته است
وی با بیان اینکه تاکنون شکایتی در گمرک وجود نداشته است، خاطرنشان کرد: اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته، مطالعات ابتدایی صورت گرفته و در رابطه با قوانین و مشکلات شفاف‌سازی شده است.
فرهنگ با اشاره به سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بخش معدن گفت: در بخش معادن سرمایه‌گذاری‌هایی در سفر اشرف غنی به ایران صورت گرفت.
طلا و مس؛ مهم‌ترین معادن در افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران مس و طلا را از مهم‌ترین معادن کشورمان ذکر کرد و گفت: طلا بزرگترین معدن در افغانستان است و معادن بکر دیگری هم در افغانستان وجود دارد.
وی دیدگاه اشرف غنی را دیدگاه مثبت اقتصادی دانست و عنوان کرد: در بخش تجارت اقتصادی افغانستان سهولت‌هایی وجود دارد. همچنین در بخش معادن تجاری اولین شرط داشتن هویت تجاری و سرمایه‌گذاری است.
فرهنگ با بیان اینکه اداره آیساف باید فعالیت‌های تجاری در بخش معدن را تایید کند، گفت: سازمان ثبت بازرگانی تحت نظر وزارت بازرگانی افغانستان است در ظرف مدت کوتاهی جواز بازرگانی را صادر می‌کند و تاکنون بیش از ۵۰۰ شرکت ثبت شده است.
دانش فنی؛ مهم‌ترین دستاورد ایران و افغانستان در بخش صادارات
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در بخش صادرات، دانش فنی را مهم‌ترین دستاورد ایران و افغانستان دانست و اظهار داشت: ایران در بخش راه و ساختمان و همچنین در بخش نیرو، چون ساخت نیروگاه «شاه عروس» با افغانستان در حال همکاری است.
فرهنگ در ادامه افزود: در بخش سدسازی، تولیدات برقی، نیروگاه، سد آبگردان و دکل سازی متخصصین ایرانی، فعالیت‌هایی را در افغانستان داشته‌اند.
زبان مشترک؛ مزیتی در روابط اقتصادی ایران و افغانستان
وی با تاکید بر فرهنگ مشترک دو کشور ایران و افغانستان گفت: نزدیک بودن مسیر این دو کشور و همچنین زبان مشترک بین آنها موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است، چرا که تجار ایرانی و افغانستانی به دلیل هم زبانی نیازی به مترجم ندارند، در صورتی که خارجی‌ها باید برای فعالیت‌های اقتصادی خود در افغانستان مترجم استخدام کنند.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با تاکید بر بحث دانش فنی، پروژهای ایران و افغانستان را مثبت ازیابی کرد و خاطرنشان کرد: در بخش ساخت نیروگاه، نیروهای ایرانی حضور چشمگیر در کشور افغانستان داشته‌اند.
تجارت ایران و افغانستان به صورت سنتی است
وی با بیان اینکه تجارت ایران و افغانستان به صورت سنتی است، گفت: این تجارت از طریق مسایل بانکی صورت نمی‌گیرد و مشکلات به خصوص خودش را دارد. در بخش تجارت سنتی گارانتی وجود ندارد اما در تجارت مدرن، کالاها دارای گارانتی هستند.
فرهنگ در ادامه افزود: در تجارت سنتی مشکلاتی وجود دارد، اما از قدیم الایام تاکنون این تجارت به سرعت انجام می‌شود و بعضی مواقع به دلیل عدم شفافیت با مشکلاتی مواجه بوده است.
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه صادرات شوینده‌های ایران به افغانستان حرف نخست را در صادرات می‌زند، عنوان کرد: در بخش بسته‌بندی مواد غذایی، تجهیزات ساختمانی و دکوراسیون صادرات زیادی به شهرک‌های صنعتی صورت گرفته است.
ظرفیت ویژه زراعت در افغانستان به دلیل داشتن آب فراوان
![\"\"](\"https://www.avapress.net/images/docs/files/000111/nf00111298-2.jpg\")
در بخش دیگری از این نشست «حامد صافی» از تجار و فعالان اقتصادی افغانستانی با اشاره به فعالیت‌های اقتصادی در زمینه الکترونیک اظهار داشت: ما در فعالیت‌های الکترونیکی تجارت فامیلی داریم و همچنین در خرید و فروش لپ تاپ و هتل‌داری فعالیت می‌کنیم.
وی روند تجارت در افغانستان را رو به رشد دانست و عنوان کرد: در بخش مواد اولیه و همچنین زراعت، افغانستان به دلیل داشتن آب سرشار است، اما نیاز به حمایت دولت دارد.
ایران خواستار صلح و ثبات در افغانستان است
![\"\"](\"https://www.avapress.net/images/docs/files/000111/nf00111298-3.jpg\")
مرادی، کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت امور خارجه ایران در رابطه با وضعیت اقتصاد افغانستان برای ارتقاء توسعه سیاسی با ایران گفت: ایران به عنوان همسایه کشور افغانستان خواستار استقرار صلح و ثبات در این کشور است.
با امضاء موافقتنامه صادرات، ماهانه ۵ میلیون دالر صادرات برق به افغانستان داریم
این کارشناس اقتصادی رشد صادرات ایران و افغانستان را از ۱۰۰ میلیون دالر بالغ بر ۳ میلیارد دالر برشمرد و گفت: در بخش نیرو و برق صادرکننده در افغانستان هستیم و با برنامه‌ریزی گام‌های خوبی برداشته شده است و در صورتی که موافقتنامه صادرات را امضا کنیم، ماهانه ۵ میلیون دالر صادرات برق داریم و امیدواریم این رقم دو یا سه برابر شود.
وی در رابطه با عدم وجود خط راه آهن در کشور افغانستان گفت: برنامه‌های بلند مدتی جهت ایجاد خط ریلی در افغانستان صورت گرفته است و از کارشناسان افغانستانی برای این پروژه دعوت به کار کرده‌ایم.
مرادی با بیان اینکه توسعه بندر چابهار برای تجارت بین کشور ایران، افغانستان و هند مراحل نهایی خود را طی کرده است، اظهار داشت: بحث اقتصاد و توسعه اقتصادی افغانستان اولویت سطح همکاری دو کشور است.
حضور نیروهای خارجی؛ چالش جدی اقتصادی بین ایران و افغانستان
این کارشناس اقتصادی مسئله امنیتی کشورمان را به واسطه حضور نیروهای خارجی از چالش‌های اقتصادی بین این دو کشور دانست و خاطرنشان کرد: وجود نیروهای خارجی مانع اصلی توسعه اقتصادی بین کشور ایران و افغانستان است.
وی اظهار داشت: بحث مشکلات زیر ساختی و ساخت خطوط ریلی از اولویت‌ها است و در صورت امضای موافقت نامه سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان، این مسیر کوتاه برای صاردات و ایجاد ترانزیت در دستور کار قرار می‌گیرد.
مرادی در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری مسئله تحریم را چالش دیگر توسعه اقتصادی دانست و گفت: مشکلات دو جانبه در روابط سیاسی حضور نیروی خارجی در افغانستان است.
نشست استانبول و واگذاری بخش آموزش به ایران در افغانستان
مرادی با اشاره به برنامه ۱۴ کشور درسال ۲۰۱۱ در استانبول ترکیه ، عنوان کرد: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این ۱۴ کشور مسؤلیت‌های در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان را به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
وی محور آموزشی را اصلی‌ترین وظیفه ایران در افغانستان دانست و ابراز کرد: این مسؤلیت به عهده ایران می‌باشد و در بخش بهداشت، صنعت و معدن و کشاورزی برنامه‌هایی به ما محول شده است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه نیمی از پروژه ترانزیت خواف - هرات انجام شده است، عنوان کرد: در چهار فاز جاده آسفالت خراسان جنوبی به فراه، خراسان شمالی به هرات و در ولایت سیستان و بلوچستان به ولایت نیمرزو انجام شده است و همچنین در حد فاصل مرز یزدان در سیستان و بلوچستان این پروژه در حال اجرا است.
برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران و افغانستان
مرادی، با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترکی بین ایران و افغانستان در سال ۹۴، گفت: در این کمیسیون اهداف و برنامه‌های اقتصادی به صورت عملیاتی بین دو کشور مطرح می‌شود و مسئله صاردات سوخت، ترانزیت و موارد مهم دیگر در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
مرادی در بخش کشاورزی ظرفیت افغانستان را مناسب ارزیابی کرد و اظهار داشت: به دلیل وضعیت مناسب آب و هوا در افغانستان وضعیت کشت مناسب است.
مشکلات حقوقی از جمله چالش‌های اقتصادی در تجارت افغانستان
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» از فعالان اقتصادی افغانستان مشکلات حقوقی را از چالش‌های اقتصادی در تجارت دانست و عنوان کرد: برای صادرات کالا به افغانستان به صورت مدون برنامه خاصی تعیین نشده و مشکلات حقوقی وجود دارد و در این زمینه باید راهنمایی‌های بیشتری صورت گیرد.
این فعال اقتصادی کشورمان با بیان اینکه تفاوت تعرفه سیمان برای ایران و پاکستان یک قیمت است، گفت: برای صادرات سیمان به افغانستان قانون و تعرفه مشخصی وجود ندارد.
جعفری قوانین تعرفه ایران و پاکستان را مبهم دانست و اظهار داشت: به عنوان مثال سیمان پورتلند مبنای قیمت‌گذاری آن در ایران به افغانستان و تفاوت آنها مشکلاتی برای تجار دارد و تجار طرف افغانستانی مشکل حقوقی دارند و باید در این مسئله چهارچوب مناسبی تعریف شود.
جولان کالاهای تقلبی مشابه کالای ایرانی در بازارهای افغانستان
وی وجود کالای تقلبی مشابه ایران در افغانستان را یکی دیگر از مشکلات اقتصادی ذکر کرد و ابراز داشت: به عنوان نمونه سیم کابلی به افغانستان صادر می‌شد که نمونه ایرانی و پاکستانی دارد.
در ادامه این نشست «احمد پیریایی» از دیگر فعالان اقتصادی حاضر در نشست با اشاره به حضور خود به عنوان یک فعال اقتصادی در کشور افغانستان به عدم برپایی نمایشگاه‌های اقتصادی در کشورمان اشاره کرد.
فرهنگ، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه این نشست در رابطه با عدم ورود کالای تقلبی به افغانستان و تدابیری که در این زمینه اندیشیده شده است، اظهار داشت: با شکایت‌های که سال‌های گذشته در رابطه با برخی از مواد شوینده و حشره کش‌ها صورت گرفت، با همکاری پولیس، کالاهای بی‌کیفیت که با برند تقلبی از چین وارد می‌شد، جمع آوری شد.
وی با بیان اینکه قوانینی تصویب شده است که فرد متقلب جریمه می‌شود، در ادامه افزود: تاجری که کالایی را وارد می‌کند باید برند آن در اداره بازرگانی ثبت برند و درسیستم ثبت مرکزی به ثبت برسد، به این طریق هیچ کس حق ندارد برند دیگری را وارد افغانستان کند.
ثبت کالا توسط تجار منجر به عدم تخلف می‌شود
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه اگر کالای ثبت شود کسی تخلف نمی‌کند، گفت: تجار باید وکیل داشته باشند و فرد متخلف تا چهار سال زندان دارد.
فرهنگ در رابطه با سوخت بی‌کیفیتی که از عراق به افغانستان وارد می‌شد، گفت: به این دلیل اداره استاندارد نمایندگی دایر کرده است و شرکت بین‌المللی نیز وجود دارد که عامل استاندارد هستند.
کمیته تجاری مشترک؛ حلال مشکلات تجار ایران و افغانستان
در ادامه این نشست مرادی، کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران، گفت: به دلیل عدم وجود کمیته مشترک تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان تشکیل این کمیته برای صادرات و رقابت عادلانه تاجران درخواست شد.
وی با بیان اینکه کالاهای تجار ما برندسازی شده است، عنوان کرد: در رابطه با عدم صادرات کالای تقلبی بحث اصلاح قوانین مهم است.
مردای ظرفیت صادرات خشکبار را بالا دانست و اظهار داشت: زمانی حتی صادرات نبات و چلغوز از افغانستان ممنوع بود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به برگزاری نمایشگاه‌های اقتصادی گفت: در ولایت خراسان شمالی در سال ۹۳ بیش از ۳۰ نمایشگاه اختصاصی داشته‌ایم و در تمام ایام سال سر کنسولگری فعال است.
وی بابیان اینکه در برگزای نمایشگاه مطالعات بسیاری انجام شده است، خاطر نشان کرد: در منطقه شرق و جنوبی مرز ایران در منطقه جلال آباد و قندهار شرایط امنیتی برای توسعه روابط اقتصادی وجود ندارد.
عدم زیر ساختهای ارزی و امنیت؛ موانع اصلی توسعه اقتصادی
مرادی با انتقاد از اینکه در رتبه‌بندی صادرکنندگان اقدامی نشده است، گفت: باید مسائل زیر ساختهای ارزی و امنیت که از موانع اصلی توسعه اقتصادی است، مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به افق ششم برنامه توسعه مناسبات ایران و افغانستان گفت: این چشم‌انداز و استراتژی همیشه وجود داشته و مذاکرات دوجانبه و برنامه سالانه بین دو کشور پا برجاست.
وی با اشاره به حجم ظرفیت‌های ویژه روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان گفت: باید این روابط را به دو یا سه برابر ارتقاء دهیم.
مرادی، افغانستان را در زمینه آب کشوری غنی دانست و گفت: ظرفیت معادن سه تریلیون دالر برآورد شده است.
افغانستان و تکنولوژی‌های پیشرفته
در ادامه نشست حامد صافی با بیان اینکه دانش در افغانستان در بخش مخابرات و تکنولوژی به روز می‌شود، گفت: وضعیت سرعت اینترنت در کشور افغانستان بهتر از کشور ایران است.
وی با اشاره به ورود تکنولوژی‌های پیشرفته به افغانستان گفت: ورود این تکنولوژی‌ها به افغانستان به همراه یک مارک و برند معروف است که بوسیله آن می‌توان مشکلات تقلبی را برطرف کرد.
در ادامه این نشست اقتصادی، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در رابطه تدبیر دولت برای تسهیل صادرات گفت: زمانی برای تجارت یک دانه کنجد اجازه صادرات نداشتیم و توسط یکی از شرکت‌های ایرانی، کنجد از مزار شریف خریداری شد.
وی با اشاره به تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته در رابطه با نمونه‌گیری کنجد و مراحل کسب مجوز از سازمان استاندارد ایران جهت نصب قرنطینه در مشهد گفت: با نزدیک‌تر شدن مسیر به این طریق از فاسد شدن کنجدها در انبارها جلوگیری به عمل آمد.
عدم اجازه ورود سوخت آلوده به افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به عدم اجازه ورود سوخت آلوده به افغانستان، خاطر نشان کرد: آب و تینری که در سوخت وجود دارد تا صد سال آینده نیز هوا را آلوده می‌کند و لذا اجازه ورود آن را به کشور افغانستان ندادیم.
فرهنگ با اشاره به حضور صد تاجر افغانستانی در ولایت جلال آباد گفت: بیش از ۷۰ نمایشگاه تجاری در کابل وجود دارد.
وی با اشاره به سهولت اعطای مجوز به تاجران ایرانی گفت: سهامدران ایرانی در بانک افغانستان حساب بانکی می‌توانند داشته باشند.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به دیگر تسهیلات در پروژه‌ها و شرکت‌ها گفت: این تجارت به صورت دوجانبه است و در صادرات با کشور پاکستان، ویزا مجانی است و مشکلی در این رابطه نداریم.
زمان طولانی صدور کارت بهداشت برای دریافت ویزا
فرهنگ در ادامه صحبت‌های خود با انتقاد از روند طولانی صدور کارت بهداشت برای دریافت ویزا گفت: صدور کارت بهداشت برای گرفتن ویزا زمان زیادی صرف می‌کند.
جعفری در ادامه این نشست با بیان اینکه حجم صادرات کالای ایران و افغانستان به یک میزان نیست، خاطر نشان کرد: تجارت کالا از ایران به افغانستان بیشتر است، به این دلیل دادن ویزا به صورت یکسان درست نیست و باید تعداد آن افزایش یابد.
موافقت اشرف غنی با دادن ویزای یک‌ساله و پنج‌ساله به تجار خارجی
فرهنگ در ادامه این بحث با بیان اینکه رئیس جمهور کشورمان به دادن ویزا یک‌ساله و پنج‌ساله به تجار خارجی رضایت دارد، خاطر نشان کرد: این همکاری باید به صورت متقابل باشد و البته ملاحظاتی هم دارد.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه نشست در رابطه با وضعیت پروژه چابهار با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران گفت: چابهار برای افغانستان اکسیژن است و برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه تجار و انتقال آن از بندر عباس به چابهار باید خطوط کشتی‌رانی ایجاد شود.
سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون دالری هند برای توسعه بندر چابهار
مرادی در پایان این نشست در رابطه با بندر چابهار گفت: این یک پروژه است و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و البته قرارداد آن تهیه، تنظیم و آماده امضاء است و به واسطه مشکلاتی که در این رابطه وجود دارد قرار است که ۴۰۰ میلیون دالر برای توسعه بندر چابهار توسط هند عرضه شود.
به گزارش خبرگزاری آوا به نقل از فارس، این نشست تخصصی با حضور «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران، «علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت امور خارجه ایران، «سید علی جعفری»، «احمد پیریایی» و «حامد صافی» از فعالان اقتصادی و تجاری افغانستانی برگزار شد.
در ابتدای این نشست «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران گفت: برخی از رسانه‌ها به بررسی نقاط منفی افغانستان می‌پردازند و این منفی‌گرایی چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با بیان اینکه اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته است، عنوان کرد: مس و طلا از مهم‌ترین معادن در افغانستان محسوب می‌شوند که طلا بزرگترین معدن در افغانستان است.
وی با تاکید بر فرهنگ مشترک دو کشور ایران و افغانستان گفت: نزدیک بودن مسیر این دو کشور و همچنین زبان مشترک بین آنها موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است، چرا که تجار ایرانی و افغانستانی به دلیل هم‌زبانی نیازی به مترجم ندارند، در صورتی که خارجی‌ها باید برای فعالیت‌های اقتصادی خود در افغانستان مترجم استخدام کنند.
رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران در ادامه نشست در رابطه با وضعیت پروژه چابهار با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران گفت: چابهار برای افغانستان اکسیژن است و برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه تجار و انتقال آن از بندر عباس به چابهار باید خطوط کشتی‌رانی ایجاد شود.
«علیرضا مرادی» کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان در ادامه این نشست در رابطه با وضعیت اقتصاد افغانستان برای ارتقاء توسعه سیاسی با ایران گفت: ایران به عنوان همسایه کشور افغانستان خواستار استقرار صلح و ثبات در این کشور است.
این کارشناس اقتصادی، مسئله امنیتی افغانستان را به واسطه حضور نیروهای خارجی از چالش‌های اقتصادی بین این دو کشور دانست و خاطرنشان کرد: وجود نیروی خارجی مانع اصلی توسعه اقتصادی بین کشور ایران و افغانستان است.
وی با اشاره به برنامه ۱۴ کشور درسال ۲۰۱۱ در استانبول ترکیه ، عنوان کرد: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این ۱۴ کشور مسؤلیت‌هایی در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
مرادی با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترک بین ایران و افغانستان در سال ۹۴، گفت: در این کمیسیون اهداف و برنامه‌های اقتصادی به صورت عملیاتی بین دو کشور مطرح می‌شود و مسئله صاردات، سوخت، ترانزیت و موارد مهم دیگر در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» فعال اقتصادی افغانستانی مشکلات حقوقی و وجود کالای تقلبی مشابه کالای ایرانی در بازارهای افغانستان را از چالش‌ها و مشکلات اقتصادی در کشورمان عنوان کرد.
«احمد پیریایی» نیز از دیگر مهمانان این نشست با اشاره به حضور خود به عنوان یک فعال اقتصادی در کشور افغانستان به عدم برپایی نمایشگاه‌های اقتصادی در کشورمان اشاره کرد.
«حامد صافی» از دیگر فعالان اقتصادی افغانستانی حاضر در این نشست روند تجارت در افغانستان را رو به رشد دانست و عنوان کرد: در بخش مواد اولیه و همچنین زراعت، افغانستان به دلیل داشتن آب سرشار است، اما نیاز به حمایت دولت دارد.
***متن کامل این نشست به شرح ذیل است***
رشد صادرات اقتصادی ایران و افغانستان
در ابتدای این نشست «الحاج عبدالهادی فرهنگ» رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران ضمن تشکر و قدرانی از خبرگزاری فارس در رابطه با راه اندازی سایت افغانستان گفت: برخی از رسانه‌ها به بررسی نقاط منفی افغانستان می‌پردازند و این منفی‌گرایی چالش‌های بسیاری را به دنبال داشته است.
وی به اشتراک فرهنگی ایران و افغانستان اشاره کرد و خاطرنشان کرد: مفاخر مشترکی بین دو کشور ایران و افغانستان وجود دارد و مردم افغانستان این را موجب افتخار خود می‌دانند.
وی با اشاره به رشد صادرات اقتصادی ایران و افغانستان اظهار داشت: این رشد اقتصادی از ۱۰۰ میلیون دالر به ۲/۵ میلیارد دالر رسیده است.
فرهنگ با بیان اینکه در تجارت موانعی وجود دارد و این موانع قابل حل است، عنوان کرد: در بخش ترانزیت در گمرک، موانعی برسر راه تجارت وجود دارد.
رایزن تجاری سفارت کشورمان در ایران در ادامه افزود: مواد نفتی در گمرک ترانزیت می‌شود و گمرک همکاری‌های مناسبی را با ما داشته است به همین جهت ترانزیت کالا روز به روز افزایش می‌یابد.
اقتصاد افغانستان در بخش معادن روندی روبه رشد داشته است
وی با بیان اینکه تاکنون شکایتی در گمرک وجود نداشته است، خاطرنشان کرد: اقتصاد افغانستان به ویژه در بخش معادن روندی رو به رشد داشته، مطالعات ابتدایی صورت گرفته و در رابطه با قوانین و مشکلات شفاف‌سازی شده است.
فرهنگ با اشاره به سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بخش معدن گفت: در بخش معادن سرمایه‌گذاری‌هایی در سفر اشرف غنی به ایران صورت گرفت.
طلا و مس؛ مهم‌ترین معادن در افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران مس و طلا را از مهم‌ترین معادن کشورمان ذکر کرد و گفت: طلا بزرگترین معدن در افغانستان است و معادن بکر دیگری هم در افغانستان وجود دارد.
وی دیدگاه اشرف غنی را دیدگاه مثبت اقتصادی دانست و عنوان کرد: در بخش تجارت اقتصادی افغانستان سهولت‌هایی وجود دارد. همچنین در بخش معادن تجاری اولین شرط داشتن هویت تجاری و سرمایه‌گذاری است.
فرهنگ با بیان اینکه اداره آیساف باید فعالیت‌های تجاری در بخش معدن را تایید کند، گفت: سازمان ثبت بازرگانی تحت نظر وزارت بازرگانی افغانستان است در ظرف مدت کوتاهی جواز بازرگانی را صادر می‌کند و تاکنون بیش از ۵۰۰ شرکت ثبت شده است.
دانش فنی؛ مهم‌ترین دستاورد ایران و افغانستان در بخش صادارات
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در بخش صادرات، دانش فنی را مهم‌ترین دستاورد ایران و افغانستان دانست و اظهار داشت: ایران در بخش راه و ساختمان و همچنین در بخش نیرو، چون ساخت نیروگاه «شاه عروس» با افغانستان در حال همکاری است.
فرهنگ در ادامه افزود: در بخش سدسازی، تولیدات برقی، نیروگاه، سد آبگردان و دکل سازی متخصصین ایرانی، فعالیت‌هایی را در افغانستان داشته‌اند.
زبان مشترک؛ مزیتی در روابط اقتصادی ایران و افغانستان
وی با تاکید بر فرهنگ مشترک دو کشور ایران و افغانستان گفت: نزدیک بودن مسیر این دو کشور و همچنین زبان مشترک بین آنها موجب صرفه‌جویی در وقت و هزینه است، چرا که تجار ایرانی و افغانستانی به دلیل هم زبانی نیازی به مترجم ندارند، در صورتی که خارجی‌ها باید برای فعالیت‌های اقتصادی خود در افغانستان مترجم استخدام کنند.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با تاکید بر بحث دانش فنی، پروژهای ایران و افغانستان را مثبت ازیابی کرد و خاطرنشان کرد: در بخش ساخت نیروگاه، نیروهای ایرانی حضور چشمگیر در کشور افغانستان داشته‌اند.
تجارت ایران و افغانستان به صورت سنتی است
وی با بیان اینکه تجارت ایران و افغانستان به صورت سنتی است، گفت: این تجارت از طریق مسایل بانکی صورت نمی‌گیرد و مشکلات به خصوص خودش را دارد. در بخش تجارت سنتی گارانتی وجود ندارد اما در تجارت مدرن، کالاها دارای گارانتی هستند.
فرهنگ در ادامه افزود: در تجارت سنتی مشکلاتی وجود دارد، اما از قدیم الایام تاکنون این تجارت به سرعت انجام می‌شود و بعضی مواقع به دلیل عدم شفافیت با مشکلاتی مواجه بوده است.
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه صادرات شوینده‌های ایران به افغانستان حرف نخست را در صادرات می‌زند، عنوان کرد: در بخش بسته‌بندی مواد غذایی، تجهیزات ساختمانی و دکوراسیون صادرات زیادی به شهرک‌های صنعتی صورت گرفته است.
ظرفیت ویژه زراعت در افغانستان به دلیل داشتن آب فراوان
در بخش دیگری از این نشست «حامد صافی» از تجار و فعالان اقتصادی افغانستانی با اشاره به فعالیت‌های اقتصادی در زمینه الکترونیک اظهار داشت: ما در فعالیت‌های الکترونیکی تجارت فامیلی داریم و همچنین در خرید و فروش لپ تاپ و هتل‌داری فعالیت می‌کنیم.
وی روند تجارت در افغانستان را رو به رشد دانست و عنوان کرد: در بخش مواد اولیه و همچنین زراعت، افغانستان به دلیل داشتن آب سرشار است، اما نیاز به حمایت دولت دارد.
ایران خواستار صلح و ثبات در افغانستان است
مرادی، کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت امور خارجه ایران در رابطه با وضعیت اقتصاد افغانستان برای ارتقاء توسعه سیاسی با ایران گفت: ایران به عنوان همسایه کشور افغانستان خواستار استقرار صلح و ثبات در این کشور است.
با امضاء موافقتنامه صادرات، ماهانه ۵ میلیون دالر صادرات برق به افغانستان داریم
این کارشناس اقتصادی رشد صادرات ایران و افغانستان را از ۱۰۰ میلیون دالر بالغ بر ۳ میلیارد دالر برشمرد و گفت: در بخش نیرو و برق صادرکننده در افغانستان هستیم و با برنامه‌ریزی گام‌های خوبی برداشته شده است و در صورتی که موافقتنامه صادرات را امضا کنیم، ماهانه ۵ میلیون دالر صادرات برق داریم و امیدواریم این رقم دو یا سه برابر شود.
وی در رابطه با عدم وجود خط راه آهن در کشور افغانستان گفت: برنامه‌های بلند مدتی جهت ایجاد خط ریلی در افغانستان صورت گرفته است و از کارشناسان افغانستانی برای این پروژه دعوت به کار کرده‌ایم.
مرادی با بیان اینکه توسعه بندر چابهار برای تجارت بین کشور ایران، افغانستان و هند مراحل نهایی خود را طی کرده است، اظهار داشت: بحث اقتصاد و توسعه اقتصادی افغانستان اولویت سطح همکاری دو کشور است.
حضور نیروهای خارجی؛ چالش جدی اقتصادی بین ایران و افغانستان
این کارشناس اقتصادی مسئله امنیتی کشورمان را به واسطه حضور نیروهای خارجی از چالش‌های اقتصادی بین این دو کشور دانست و خاطرنشان کرد: وجود نیروهای خارجی مانع اصلی توسعه اقتصادی بین کشور ایران و افغانستان است.
وی اظهار داشت: بحث مشکلات زیر ساختی و ساخت خطوط ریلی از اولویت‌ها است و در صورت امضای موافقت نامه سه جانبه بین ایران، هند و افغانستان، این مسیر کوتاه برای صاردات و ایجاد ترانزیت در دستور کار قرار می‌گیرد.
مرادی در حوزه مالی و سرمایه‌گذاری مسئله تحریم را چالش دیگر توسعه اقتصادی دانست و گفت: مشکلات دو جانبه در روابط سیاسی حضور نیروی خارجی در افغانستان است.
نشست استانبول و واگذاری بخش آموزش به ایران در افغانستان
مرادی با اشاره به برنامه ۱۴ کشور درسال ۲۰۱۱ در استانبول ترکیه ، عنوان کرد: بر اساس این برنامه قرار شد که هر کدام از این ۱۴ کشور مسؤلیت‌های در بخش اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در افغانستان را به عهده بگیرند و در این بین بخش آموزش به کشور ایران محول شد.
وی محور آموزشی را اصلی‌ترین وظیفه ایران در افغانستان دانست و ابراز کرد: این مسؤلیت به عهده ایران می‌باشد و در بخش بهداشت، صنعت و معدن و کشاورزی برنامه‌هایی به ما محول شده است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه نیمی از پروژه ترانزیت خواف - هرات انجام شده است، عنوان کرد: در چهار فاز جاده آسفالت خراسان جنوبی به فراه، خراسان شمالی به هرات و در ولایت سیستان و بلوچستان به ولایت نیمرزو انجام شده است و همچنین در حد فاصل مرز یزدان در سیستان و بلوچستان این پروژه در حال اجرا است.
برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی بین ایران و افغانستان
مرادی، با اشاره به برگزاری کمیسیون مشترکی بین ایران و افغانستان در سال ۹۴، گفت: در این کمیسیون اهداف و برنامه‌های اقتصادی به صورت عملیاتی بین دو کشور مطرح می‌شود و مسئله صاردات سوخت، ترانزیت و موارد مهم دیگر در این کمیسیون مطرح خواهد شد.
مرادی در بخش کشاورزی ظرفیت افغانستان را مناسب ارزیابی کرد و اظهار داشت: به دلیل وضعیت مناسب آب و هوا در افغانستان وضعیت کشت مناسب است.
مشکلات حقوقی از جمله چالش‌های اقتصادی در تجارت افغانستان
در ادامه این نشست «سید علی جعفری» از فعالان اقتصادی افغانستان مشکلات حقوقی را از چالش‌های اقتصادی در تجارت دانست و عنوان کرد: برای صادرات کالا به افغانستان به صورت مدون برنامه خاصی تعیین نشده و مشکلات حقوقی وجود دارد و در این زمینه باید راهنمایی‌های بیشتری صورت گیرد.
این فعال اقتصادی کشورمان با بیان اینکه تفاوت تعرفه سیمان برای ایران و پاکستان یک قیمت است، گفت: برای صادرات سیمان به افغانستان قانون و تعرفه مشخصی وجود ندارد.
جعفری قوانین تعرفه ایران و پاکستان را مبهم دانست و اظهار داشت: به عنوان مثال سیمان پورتلند مبنای قیمت‌گذاری آن در ایران به افغانستان و تفاوت آنها مشکلاتی برای تجار دارد و تجار طرف افغانستانی مشکل حقوقی دارند و باید در این مسئله چهارچوب مناسبی تعریف شود.
جولان کالاهای تقلبی مشابه کالای ایرانی در بازارهای افغانستان
وی وجود کالای تقلبی مشابه ایران در افغانستان را یکی دیگر از مشکلات اقتصادی ذکر کرد و ابراز داشت: به عنوان نمونه سیم کابلی به افغانستان صادر می‌شد که نمونه ایرانی و پاکستانی دارد.
در ادامه این نشست «احمد پیریایی» از دیگر فعالان اقتصادی حاضر در نشست با اشاره به حضور خود به عنوان یک فعال اقتصادی در کشور افغانستان به عدم برپایی نمایشگاه‌های اقتصادی در کشورمان اشاره کرد.
فرهنگ، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه این نشست در رابطه با عدم ورود کالای تقلبی به افغانستان و تدابیری که در این زمینه اندیشیده شده است، اظهار داشت: با شکایت‌های که سال‌های گذشته در رابطه با برخی از مواد شوینده و حشره کش‌ها صورت گرفت، با همکاری پولیس، کالاهای بی‌کیفیت که با برند تقلبی از چین وارد می‌شد، جمع آوری شد.
وی با بیان اینکه قوانینی تصویب شده است که فرد متقلب جریمه می‌شود، در ادامه افزود: تاجری که کالایی را وارد می‌کند باید برند آن در اداره بازرگانی ثبت برند و درسیستم ثبت مرکزی به ثبت برسد، به این طریق هیچ کس حق ندارد برند دیگری را وارد افغانستان کند.
ثبت کالا توسط تجار منجر به عدم تخلف می‌شود
رایزن تجاری افغانستان در ایران با بیان اینکه اگر کالای ثبت شود کسی تخلف نمی‌کند، گفت: تجار باید وکیل داشته باشند و فرد متخلف تا چهار سال زندان دارد.
فرهنگ در رابطه با سوخت بی‌کیفیتی که از عراق به افغانستان وارد می‌شد، گفت: به این دلیل اداره استاندارد نمایندگی دایر کرده است و شرکت بین‌المللی نیز وجود دارد که عامل استاندارد هستند.
کمیته تجاری مشترک؛ حلال مشکلات تجار ایران و افغانستان
در ادامه این نشست مرادی، کارشناس اقتصادی ستاد توسعه و بازسازی افغانستان وزارت خارجه ایران با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران، گفت: به دلیل عدم وجود کمیته مشترک تجاری بین دو کشور ایران و افغانستان تشکیل این کمیته برای صادرات و رقابت عادلانه تاجران درخواست شد.
وی با بیان اینکه کالاهای تجار ما برندسازی شده است، عنوان کرد: در رابطه با عدم صادرات کالای تقلبی بحث اصلاح قوانین مهم است.
مردای ظرفیت صادرات خشکبار را بالا دانست و اظهار داشت: زمانی حتی صادرات نبات و چلغوز از افغانستان ممنوع بود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به برگزاری نمایشگاه‌های اقتصادی گفت: در ولایت خراسان شمالی در سال ۹۳ بیش از ۳۰ نمایشگاه اختصاصی داشته‌ایم و در تمام ایام سال سر کنسولگری فعال است.
وی بابیان اینکه در برگزای نمایشگاه مطالعات بسیاری انجام شده است، خاطر نشان کرد: در منطقه شرق و جنوبی مرز ایران در منطقه جلال آباد و قندهار شرایط امنیتی برای توسعه روابط اقتصادی وجود ندارد.
عدم زیر ساختهای ارزی و امنیت؛ موانع اصلی توسعه اقتصادی
مرادی با انتقاد از اینکه در رتبه‌بندی صادرکنندگان اقدامی نشده است، گفت: باید مسائل زیر ساختهای ارزی و امنیت که از موانع اصلی توسعه اقتصادی است، مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به افق ششم برنامه توسعه مناسبات ایران و افغانستان گفت: این چشم‌انداز و استراتژی همیشه وجود داشته و مذاکرات دوجانبه و برنامه سالانه بین دو کشور پا برجاست.
وی با اشاره به حجم ظرفیت‌های ویژه روابط اقتصادی بین ایران و افغانستان گفت: باید این روابط را به دو یا سه برابر ارتقاء دهیم.
مرادی، افغانستان را در زمینه آب کشوری غنی دانست و گفت: ظرفیت معادن سه تریلیون دالر برآورد شده است.
افغانستان و تکنولوژی‌های پیشرفته
در ادامه نشست حامد صافی با بیان اینکه دانش در افغانستان در بخش مخابرات و تکنولوژی به روز می‌شود، گفت: وضعیت سرعت اینترنت در کشور افغانستان بهتر از کشور ایران است.
وی با اشاره به ورود تکنولوژی‌های پیشرفته به افغانستان گفت: ورود این تکنولوژی‌ها به افغانستان به همراه یک مارک و برند معروف است که بوسیله آن می‌توان مشکلات تقلبی را برطرف کرد.
در ادامه این نشست اقتصادی، رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در رابطه تدبیر دولت برای تسهیل صادرات گفت: زمانی برای تجارت یک دانه کنجد اجازه صادرات نداشتیم و توسط یکی از شرکت‌های ایرانی، کنجد از مزار شریف خریداری شد.
وی با اشاره به تلاش‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته در رابطه با نمونه‌گیری کنجد و مراحل کسب مجوز از سازمان استاندارد ایران جهت نصب قرنطینه در مشهد گفت: با نزدیک‌تر شدن مسیر به این طریق از فاسد شدن کنجدها در انبارها جلوگیری به عمل آمد.
عدم اجازه ورود سوخت آلوده به افغانستان
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به عدم اجازه ورود سوخت آلوده به افغانستان، خاطر نشان کرد: آب و تینری که در سوخت وجود دارد تا صد سال آینده نیز هوا را آلوده می‌کند و لذا اجازه ورود آن را به کشور افغانستان ندادیم.
فرهنگ با اشاره به حضور صد تاجر افغانستانی در ولایت جلال آباد گفت: بیش از ۷۰ نمایشگاه تجاری در کابل وجود دارد.
وی با اشاره به سهولت اعطای مجوز به تاجران ایرانی گفت: سهامدران ایرانی در بانک افغانستان حساب بانکی می‌توانند داشته باشند.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران با اشاره به دیگر تسهیلات در پروژه‌ها و شرکت‌ها گفت: این تجارت به صورت دوجانبه است و در صادرات با کشور پاکستان، ویزا مجانی است و مشکلی در این رابطه نداریم.
زمان طولانی صدور کارت بهداشت برای دریافت ویزا
فرهنگ در ادامه صحبت‌های خود با انتقاد از روند طولانی صدور کارت بهداشت برای دریافت ویزا گفت: صدور کارت بهداشت برای گرفتن ویزا زمان زیادی صرف می‌کند.
جعفری در ادامه این نشست با بیان اینکه حجم صادرات کالای ایران و افغانستان به یک میزان نیست، خاطر نشان کرد: تجارت کالا از ایران به افغانستان بیشتر است، به این دلیل دادن ویزا به صورت یکسان درست نیست و باید تعداد آن افزایش یابد.
موافقت اشرف غنی با دادن ویزای یک‌ساله و پنج‌ساله به تجار خارجی
فرهنگ در ادامه این بحث با بیان اینکه رئیس جمهور کشورمان به دادن ویزا یک‌ساله و پنج‌ساله به تجار خارجی رضایت دارد، خاطر نشان کرد: این همکاری باید به صورت متقابل باشد و البته ملاحظاتی هم دارد.
رایزن تجاری سفارت افغانستان در ایران در ادامه نشست در رابطه با وضعیت پروژه چابهار با اشاره به سفر اشرف غنی به ایران گفت: چابهار برای افغانستان اکسیژن است و برای جلوگیری از به هدر رفتن وقت و سرمایه تجار و انتقال آن از بندر عباس به چابهار باید خطوط کشتی‌رانی ایجاد شود.
سرمایه‌گذاری ۴۰۰ میلیون دالری هند برای توسعه بندر چابهار
مرادی در پایان این نشست در رابطه با بندر چابهار گفت: این یک پروژه است و اختلاف نظرهای زیادی وجود دارد و البته قرارداد آن تهیه، تنظیم و آماده امضاء است و به واسطه مشکلاتی که در این رابطه وجود دارد قرار است که ۴۰۰ میلیون دالر برای توسعه بندر چابهار توسط هند عرضه شود.
