محمد قسیم فهیم؛ معاون اول ریاست جمهوری افغانستان درگذشت.
منابع آگاه در ریاست جمهوری و نزدیکان آقای قسیم فهیم خبر مرگ معاون اول را تایید کرده اند. این منابع گفته اند که عامل مرگ آقای فهیم، سکته قلبی بوده است. او پیش از این نیز از بیماری شکر و قلب رنج می برد.
محمد قسیم فهیم در سال ۱۳۳۶ خورشیدی در روستای عمرض پنجشیر متولد شد و امروز یکشنبه ۱۸ حوت سال ۹۲ در سن ۵۶ سالگی درگذشت. دورهٔ تعلیمات ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و سپس جهت فراگیری تحصیلات بیشتر به کابل رفت و وارد دانشگاه کابل شد.
از آغاز جنگ افغانستان و شوروی تا پیروزی مجاهدین، مارشال فهیم در پست معاونت احمدشاه مسعود فعال بوده است.
پس از شکست طالبان و تشکیل اداره موقت، قسیم فهیم در پست قبلی خود ابقا شد و از جنرال به مارشال ارتقا یافت. وی در پنج سال گذشته معاون اول ریاست جمهوری بود. اگرچه او از آغاز اداره موقت دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت و هر بار جان سالم بدر برد.
تحلیلگران می گویند خبر درگذشت آقای فهیم در مقطع حاضر رویداد مهمی در حوزه سیاست افغانستان محسوب می شود.
حضور آقای فهیم در سمت معاونت اول ریاست جمهوری، تاثیر مهمی بر توازن قدرت و سهم و نقش دیگر اقوام در حکومت داشت.
آقای فهیم اگرچه با رسانه ها، مطبوعات، خبرنگاران و محافل عمومی، میانه مناسبی نداشت و کمتر به اظهار نظر در زمینه مسایل مبتلابه کشور می پرداخت؛ اما به رغم این مساله او همچنان جایگاه خود به عنوان یک عنصر تاثیرگذار و مهم در معادلات سیاسی و مناسبات قدرت را حفظ کرده بود.
شماری از تحلیلگران می گویند که با وجود نقش کمرنگ و حاشیه ای معاونت در منظومه سیاسی آقای کرزی، کمتر کسی می توانست حضور آقای فهیم در ترکیب تیم بر سر قدرت را نادیده بگیرد.
او همواره یک طرف معادله بود و در این راستا هرگز قابل انکار و نادیده انگاری نیست. به همین دلیل است که درگذشت آقای فهیم در مقطع حساس کنونی یک تکانه سیاسی مهم محسوب می شود و تاثیر شگرفی بر معادله قدرت و بازی های سیاسی و رقابت های انتخاباتی خواهد گذاشت.
اگرچه مشخص نیست که موضع آقای فهیم در قبال نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آینده چگونه بود و او از چه کسی در این انتخابات حمایت می کرد؛ زیرا او قانونا حق اظهار نظر رسمی در این خصوص را نداشت؛ اما از آنجایی که حضور او در ترکیب قدرت، به منظور ایجاد توازن قومی صورت گرفته بود و او از یکسو از مجاهدین در دستگاه قدرت نمایندگی می کرد و از جانب دیگر، براساس سنت سیاسی ای که طی ۱۲ سال اخیر در افغانستان باب شده است، سهم سیاسی قوم تاجیک را به عهده داشت، به نظر می رسد درگذشت او بر اواضاع سیاسی افغانستان، تاثیرات غیرقابل انکاری خواهد داشت.
آقای فهیم از این جهت که در قدرت حضور داشت و از تیم رییس جمهور کرزی هواداری می کرد، مورد انتقاد گسترده طیف های اجتماعی همسو با مجاهدین و منتقد دولت کنونی مواجه بود؛ اما او به رغم همه این انتقادها افزون بر آنکه در قدرت حضور داشت با مجاهدین نیز روابط مستحکمی داشت و در شوراها، جلسات و کانون های تصمیم گیری مجاهدین بیرون از حکومت، نقش و حضور داشت.
نکته دیگر در مورد درگذشت آقای فهیم در حال حاضر این است که بسیاری از تحلیلگران، درگذشت او را ضربه و ضایعه ای دیگر بر پیکره آسیب پذیر مجاهدین می دانند و این رویداد را در راستای ترور برهان الدین ربانی، جنرال داود داود، فرمانده سیدخیلی و حتی سید مصطفی کاظمی و دیگران ارزیابی می کنند و پیش بینی می کنند که با این رویداد، احتمال می رود که اردوگاه مجاهدین در بازی های قدرت سیاسی در افغانستان، دچار ضعیف و آسیبی جدی شود؛ زیرا از دید آنان، آقای فهیم از رهبران نسل دوم مجاهدین محسوب می شود و وزنه مهمی در بازی های سیاست و قدرت، به شمار می آمد.
با اینهمه صرف نظر از درستی یا نادرستی تحلیل های ارائه شده پیرامون زندگی و مرگ مارشال فهیم، آنچه در حال حاضر اهمیت دارد این است که او اکنون مرده است و مسئولیت رهبری اردوی مجاهدین در معادلات قدرت افغانستان به رهبران جوان تر منسوب به مجاهدین واگذار شده است.
منابع آگاه در ریاست جمهوری و نزدیکان آقای قسیم فهیم خبر مرگ معاون اول را تایید کرده اند. این منابع گفته اند که عامل مرگ آقای فهیم، سکته قلبی بوده است. او پیش از این نیز از بیماری شکر و قلب رنج می برد.
محمد قسیم فهیم در سال ۱۳۳۶ خورشیدی در روستای عمرض پنجشیر متولد شد و امروز یکشنبه ۱۸ حوت سال ۹۲ در سن ۵۶ سالگی درگذشت. دورهٔ تعلیمات ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و سپس جهت فراگیری تحصیلات بیشتر به کابل رفت و وارد دانشگاه کابل شد.
از آغاز جنگ افغانستان و شوروی تا پیروزی مجاهدین، مارشال فهیم در پست معاونت احمدشاه مسعود فعال بوده است.
پس از شکست طالبان و تشکیل اداره موقت، قسیم فهیم در پست قبلی خود ابقا شد و از جنرال به مارشال ارتقا یافت. وی در پنج سال گذشته معاون اول ریاست جمهوری بود. اگرچه او از آغاز اداره موقت دو بار مورد سوء قصد قرار گرفت و هر بار جان سالم بدر برد.
تحلیلگران می گویند خبر درگذشت آقای فهیم در مقطع حاضر رویداد مهمی در حوزه سیاست افغانستان محسوب می شود.
حضور آقای فهیم در سمت معاونت اول ریاست جمهوری، تاثیر مهمی بر توازن قدرت و سهم و نقش دیگر اقوام در حکومت داشت.
آقای فهیم اگرچه با رسانه ها، مطبوعات، خبرنگاران و محافل عمومی، میانه مناسبی نداشت و کمتر به اظهار نظر در زمینه مسایل مبتلابه کشور می پرداخت؛ اما به رغم این مساله او همچنان جایگاه خود به عنوان یک عنصر تاثیرگذار و مهم در معادلات سیاسی و مناسبات قدرت را حفظ کرده بود.
شماری از تحلیلگران می گویند که با وجود نقش کمرنگ و حاشیه ای معاونت در منظومه سیاسی آقای کرزی، کمتر کسی می توانست حضور آقای فهیم در ترکیب تیم بر سر قدرت را نادیده بگیرد.
او همواره یک طرف معادله بود و در این راستا هرگز قابل انکار و نادیده انگاری نیست. به همین دلیل است که درگذشت آقای فهیم در مقطع حساس کنونی یک تکانه سیاسی مهم محسوب می شود و تاثیر شگرفی بر معادله قدرت و بازی های سیاسی و رقابت های انتخاباتی خواهد گذاشت.
اگرچه مشخص نیست که موضع آقای فهیم در قبال نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آینده چگونه بود و او از چه کسی در این انتخابات حمایت می کرد؛ زیرا او قانونا حق اظهار نظر رسمی در این خصوص را نداشت؛ اما از آنجایی که حضور او در ترکیب قدرت، به منظور ایجاد توازن قومی صورت گرفته بود و او از یکسو از مجاهدین در دستگاه قدرت نمایندگی می کرد و از جانب دیگر، براساس سنت سیاسی ای که طی ۱۲ سال اخیر در افغانستان باب شده است، سهم سیاسی قوم تاجیک را به عهده داشت، به نظر می رسد درگذشت او بر اواضاع سیاسی افغانستان، تاثیرات غیرقابل انکاری خواهد داشت.
آقای فهیم از این جهت که در قدرت حضور داشت و از تیم رییس جمهور کرزی هواداری می کرد، مورد انتقاد گسترده طیف های اجتماعی همسو با مجاهدین و منتقد دولت کنونی مواجه بود؛ اما او به رغم همه این انتقادها افزون بر آنکه در قدرت حضور داشت با مجاهدین نیز روابط مستحکمی داشت و در شوراها، جلسات و کانون های تصمیم گیری مجاهدین بیرون از حکومت، نقش و حضور داشت.
نکته دیگر در مورد درگذشت آقای فهیم در حال حاضر این است که بسیاری از تحلیلگران، درگذشت او را ضربه و ضایعه ای دیگر بر پیکره آسیب پذیر مجاهدین می دانند و این رویداد را در راستای ترور برهان الدین ربانی، جنرال داود داود، فرمانده سیدخیلی و حتی سید مصطفی کاظمی و دیگران ارزیابی می کنند و پیش بینی می کنند که با این رویداد، احتمال می رود که اردوگاه مجاهدین در بازی های قدرت سیاسی در افغانستان، دچار ضعیف و آسیبی جدی شود؛ زیرا از دید آنان، آقای فهیم از رهبران نسل دوم مجاهدین محسوب می شود و وزنه مهمی در بازی های سیاست و قدرت، به شمار می آمد.
با اینهمه صرف نظر از درستی یا نادرستی تحلیل های ارائه شده پیرامون زندگی و مرگ مارشال فهیم، آنچه در حال حاضر اهمیت دارد این است که او اکنون مرده است و مسئولیت رهبری اردوی مجاهدین در معادلات قدرت افغانستان به رهبران جوان تر منسوب به مجاهدین واگذار شده است.
