کمیسیون انتخابات دو روز پیش اعلام کرد که رای دهندگان می‌توانند با استفاده از کاپی تذکره نیز ثبت نام کنند. این نهاد نگرانی شماری از شهروندان این کشور از تهدیدات امنیتی از سوی مخالفین مسلح را دلیل این تصمیم خواند.
اما بنیاد انتخابات شفاف افغانستان موسوم به تیفا می‌گوید نگرانی امنیتی در حدی نبوده که مانع اشتراک مردم در انتخابات شود و نباید تصمیم استفاده از کاپی تذکره گرفته می‌شد.
نعیم ایوب زاده؛ رییس تیفا می‌گوید:"مردم معمولا تذکره را در سفرها با خود نمی‌برند. اگر واقعا این مشکل است در روز انتخابات چه خواهند کرد؟... اگر وضعیت در این حد خراب است چرا به طرف انتخابات می‌رویم؟"
کمیسیون انتخابات اعلام کرده که تدابیری را برای جلوگیری از سوء استفاده از طرح کاپی تذکره روی دست خواهد گرفت و افرادی که بیشتر از یک بار ثبت نام کرده باشند، از حق رای محروم شده و به ارگان های قضایی معرفی می‌شوند.
اما تیفا می‌گوید جلوگیری از تقلب با این شرایط امکان ندارد.
کارشناسان مسایل اجتماعی هم می گویند که بدون تردید، امنیت انتخابات آینده، یکی از اصلی ترین مسایلی است که با استفاده از همه ابزارها و اهرم های ممکن باید آن را تأمین کرد.
مردم باید از امنیت و مصونیت خود، اطمینان حاصل کنند و این یکی از مواردی است که مشارکت بالا و چشمگیر آنها را در انتخابات آینده پارلمانی و شوراهای ولسوالی، موجب خواهد شد؛ اگرچه این تنها عامل مهم مؤثر در مشارکت چشمگیر رأی دهندگان در انتخابات آتی نیست.
مشارکت مردم، یکی از اسباب مشروعیت انتخابات به حساب می آید و به هر میزانی که ابعاد مشارکت، بالا باشد به همان میزان، پارلمانی مقتدرتر، مردمی تر و پاسخگوتری روی کار خواهد آمد و در حوزه محلی هم برگزیدن نمایندگانی شایسته، مسؤول و مردمی در شوراهای ولسوالی را در پی خواهد داشت.
با این حال، برای تأمین امنیت رأی دهندگان، نباید از امنیت آرای آنها هزینه کرد.
به بیان دیگر، مصونیت آرای رای دهندگان نباید قربانی مصونیت خود آنها شود.
کمیسیون انتخابات، وظیفه دارد که مصونیت و سلامت آرای مردم را تضمین کند و در مقابل، دولت و نهادهای امنیتی هم موظف اند که امنیت و مصونیت رأی دهندگان را فراهم نمایند.
با این حساب، وقتی از کاپی تذکره های کاغذی به جای اصل آنها برای رأی دادن و نامزد شدن، استفاده شود، این امر، بی هیچ تردید، موجب تقلب و دستبرد در آرای مردم خواهد شد و این چیزی نیست که از کمیسیون انتخابات به عنوان امانتدار رأی مردم، سلب مسؤولیت کند.
اولویت اصلی این نهاد، تأمین و تضمین مصونیت و سلامت آرای مردم است. امنیت جانی رأی دهندگان، بر عهده دولت است.
شفافیت انتخابات را نباید فدای امنیت کرد و در این صورت، حتی اگر مشارکت ملی در روند ثبت نام رأی دهندگان و انتخابات آینده هم بالا برود، ارزشی نخواهد داشت؛ زیرا یک انتخابات غیر شفاف که در آن، به سادگی امکان جعل و تقلب و دستبرد وجود داشته باشد، به نفع مردم و کشور نیست و فراموش نکنیم که خیانت های فاجعه باری که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری در حق آرای مردم شد، یکی از عوامل اصلی عدم استقبال و مشارکت مردم از روند ثبت نام رأی دهندگان محسوب می شود؛ بنابراین، هرگز خردمندانه نیست که یک تجربه زیانبار را یکبار دیگر، تکرار کنیم و به این ترتیب، به آرای مردم خیانت نماییم.
موضوع مهمی که در این میان، توجه بسیاری از ناظران و منتقدان را به خود جلب کرده، ادعای تکان دهنده نهاد تیفاست که می گوید در تصمیم استفاده از کاپی تذکره به جای اصل آن، تنها دو عضو کمیسیون انتخابات به شمول رییس این نهاد، موافق بوده اند و ۴ عضو دیگر آن، این تصمیم را مردود و زیانبار می دانسته اند.
با این وجود، تصمیم یادشده به سرعت، جنبه عملیاتی پیدا می کند.
این از دید کارشناسان، پرسش برانگیز است و تیفا هم معتقد است که حکومت، نظر خود را در این زمینه بر کمیسیون انتخابات، تحمیل کرده تا یک انتخابات فرمایشی مورد نظر خود را با امکانات و تسهیلات گسترده برای تقلب و تزویر را برگزار کند و یک پارلمان کاملا حکومتی و قومی را در نتیجه آن، روی کار بیاورد.
شماری در این میان، شخص اشرف غنی را مسؤول تحمیل این طرح می دانند؛ ادعایی که سخنگویان ارگ، قویا رد می کنند.
با این وصف، واقعیت هرچه باشد، طرح استفاده از کاپی تذکره به جای تذکره اصلی، حتی اگر زیر نام دغدغه تأمین امنیت رای دهندگان، گرفته شده باشد، زمینه ساز تقلب های گسترده و غیر قابل کنترل است و چنانچه تیفا هم گفته است، با توجه به شرایط حاضر، هیچگونه تضمینی برای مهار آسیب های ناشی از این تصمیم و تضمین امنیت و مصونیت آرای مردم وجود ندارد.
اما بنیاد انتخابات شفاف افغانستان موسوم به تیفا می‌گوید نگرانی امنیتی در حدی نبوده که مانع اشتراک مردم در انتخابات شود و نباید تصمیم استفاده از کاپی تذکره گرفته می‌شد.
نعیم ایوب زاده؛ رییس تیفا می‌گوید:"مردم معمولا تذکره را در سفرها با خود نمی‌برند. اگر واقعا این مشکل است در روز انتخابات چه خواهند کرد؟... اگر وضعیت در این حد خراب است چرا به طرف انتخابات می‌رویم؟"
کمیسیون انتخابات اعلام کرده که تدابیری را برای جلوگیری از سوء استفاده از طرح کاپی تذکره روی دست خواهد گرفت و افرادی که بیشتر از یک بار ثبت نام کرده باشند، از حق رای محروم شده و به ارگان های قضایی معرفی می‌شوند.
اما تیفا می‌گوید جلوگیری از تقلب با این شرایط امکان ندارد.
کارشناسان مسایل اجتماعی هم می گویند که بدون تردید، امنیت انتخابات آینده، یکی از اصلی ترین مسایلی است که با استفاده از همه ابزارها و اهرم های ممکن باید آن را تأمین کرد.
مردم باید از امنیت و مصونیت خود، اطمینان حاصل کنند و این یکی از مواردی است که مشارکت بالا و چشمگیر آنها را در انتخابات آینده پارلمانی و شوراهای ولسوالی، موجب خواهد شد؛ اگرچه این تنها عامل مهم مؤثر در مشارکت چشمگیر رأی دهندگان در انتخابات آتی نیست.
مشارکت مردم، یکی از اسباب مشروعیت انتخابات به حساب می آید و به هر میزانی که ابعاد مشارکت، بالا باشد به همان میزان، پارلمانی مقتدرتر، مردمی تر و پاسخگوتری روی کار خواهد آمد و در حوزه محلی هم برگزیدن نمایندگانی شایسته، مسؤول و مردمی در شوراهای ولسوالی را در پی خواهد داشت.
با این حال، برای تأمین امنیت رأی دهندگان، نباید از امنیت آرای آنها هزینه کرد.
به بیان دیگر، مصونیت آرای رای دهندگان نباید قربانی مصونیت خود آنها شود.
کمیسیون انتخابات، وظیفه دارد که مصونیت و سلامت آرای مردم را تضمین کند و در مقابل، دولت و نهادهای امنیتی هم موظف اند که امنیت و مصونیت رأی دهندگان را فراهم نمایند.
با این حساب، وقتی از کاپی تذکره های کاغذی به جای اصل آنها برای رأی دادن و نامزد شدن، استفاده شود، این امر، بی هیچ تردید، موجب تقلب و دستبرد در آرای مردم خواهد شد و این چیزی نیست که از کمیسیون انتخابات به عنوان امانتدار رأی مردم، سلب مسؤولیت کند.
اولویت اصلی این نهاد، تأمین و تضمین مصونیت و سلامت آرای مردم است. امنیت جانی رأی دهندگان، بر عهده دولت است.
شفافیت انتخابات را نباید فدای امنیت کرد و در این صورت، حتی اگر مشارکت ملی در روند ثبت نام رأی دهندگان و انتخابات آینده هم بالا برود، ارزشی نخواهد داشت؛ زیرا یک انتخابات غیر شفاف که در آن، به سادگی امکان جعل و تقلب و دستبرد وجود داشته باشد، به نفع مردم و کشور نیست و فراموش نکنیم که خیانت های فاجعه باری که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری در حق آرای مردم شد، یکی از عوامل اصلی عدم استقبال و مشارکت مردم از روند ثبت نام رأی دهندگان محسوب می شود؛ بنابراین، هرگز خردمندانه نیست که یک تجربه زیانبار را یکبار دیگر، تکرار کنیم و به این ترتیب، به آرای مردم خیانت نماییم.
موضوع مهمی که در این میان، توجه بسیاری از ناظران و منتقدان را به خود جلب کرده، ادعای تکان دهنده نهاد تیفاست که می گوید در تصمیم استفاده از کاپی تذکره به جای اصل آن، تنها دو عضو کمیسیون انتخابات به شمول رییس این نهاد، موافق بوده اند و ۴ عضو دیگر آن، این تصمیم را مردود و زیانبار می دانسته اند.
با این وجود، تصمیم یادشده به سرعت، جنبه عملیاتی پیدا می کند.
این از دید کارشناسان، پرسش برانگیز است و تیفا هم معتقد است که حکومت، نظر خود را در این زمینه بر کمیسیون انتخابات، تحمیل کرده تا یک انتخابات فرمایشی مورد نظر خود را با امکانات و تسهیلات گسترده برای تقلب و تزویر را برگزار کند و یک پارلمان کاملا حکومتی و قومی را در نتیجه آن، روی کار بیاورد.
شماری در این میان، شخص اشرف غنی را مسؤول تحمیل این طرح می دانند؛ ادعایی که سخنگویان ارگ، قویا رد می کنند.
با این وصف، واقعیت هرچه باشد، طرح استفاده از کاپی تذکره به جای تذکره اصلی، حتی اگر زیر نام دغدغه تأمین امنیت رای دهندگان، گرفته شده باشد، زمینه ساز تقلب های گسترده و غیر قابل کنترل است و چنانچه تیفا هم گفته است، با توجه به شرایط حاضر، هیچگونه تضمینی برای مهار آسیب های ناشی از این تصمیم و تضمین امنیت و مصونیت آرای مردم وجود ندارد.
