روسیه، رفت و آمد هلیکوپترهای «ناشناس» در مناطق زیر کنترل طالبان را سؤالبرانگیز خوانده و گفته است که کسانی که حریم هوایی افغانستان را اداره میکنند باید در این باره به مردم و جامعه جهانی پاسخ بدهند.
سفارت روسیه در کابل هفته گذشته با نشر اعلامیهای رابطه مسکو با طالبان را به شدت رد کرده و آن را یک ادعای بیاساس خواند.
از سوی دیگر، رفت و آمد هلیکوپترهای مشکوک در مناطق زیر کنترل طالبان بارها از سوی اعضای شورای ملی و مقامهای محلی مطرح شده است.
گفته میشود که شبانه، هلیکوپترهای مشکوک برای ساعاتی در مناطق زیر کنترل طالبان مینشینند و پس از آن منطقه را ترک میکنند.
شماری، این هلیکوپترها را مربوط به نیروهای امریکایی و ناتو دانسته و برخی دیگر ادعا میکنند که روسیه از این طریق طالبان را تجهیز میکند.
اخیرا والیان و دیگر مقامهای ولایتهای سرپل، بلخ و هرات از نشست و برخاست این هلیکوپترها در مناطق تحت کنترل طالبان خبر دادند.
کارشناسان مسایل امنیتی هم می گویند که مسؤولیت مستقیم این رویداد در قدم اول، متوجه نیروهای خارجی است و در قدم بعدی، به دولت افغانستان مربوط می شود.
اینکه در پشت داستان هلیکوپترهای ناشناس، امریکا قرار دارد یا روسیه یا پاکستان یا کشورهای دیگر، بحث جداگانه ای است؛ اما اینکه چه کسی باید این معما را رمزگشایی کند و به مردم افغانستان و جهانیان، در این باره توضیح دهد، مساله ای است که مستقیما با حضور نیروهای خارجی، پیوندها و پیمان هایی که میان آنها و دولت افغانستان وجود دارد و رهبران مبارزه با تروریزم در افغانستان، ارتباط دارد و این آنها هستند که باید به این معما رسیدگی کنند.
از این منظر، به عقیده تحلیلگران، حق کاملا با روسیه است؛ زیرا امریکا و هم پیمانانش از سال ها پیش به این سو، حریم هوایی افغانستان را کنترل می کنند و بدیهی است که با استقرار پیشرفته ترین، مدرن ترین و دقیق ترین ابزارها و تکنولوژی های توسعه یافته ارتباطی و جاسوسی و اطلاعاتی، حتی یک پرنده هم نمی تواند بدون آنکه از سوی سیستم های راداری، بالون های امنیتی و پرنده های جاسوسی امریکا و ناتو و هم پیمانان شان رصد شود، در حریم هوایی افغانستان، پرواز کند.
با این حساب، از دید صاحب نظران، این بسیار ساده و قابل محاسبه است که هلیکوپترهای ناشناس، چگونه به صورت کاملا معجزه آسا از برابر دیدگان سیستم های های کنترل و تجسس امریکا و ناتو عبور می کنند و از سر پل و بلخ تا هرات و... برای تروریست ها تجهیزات، سلاح، موترسایکل، صندوق های سربسته و... فراهم می کنند.
اگر از این زاویه به قضیه نگاه شود، این هلیکوپترها نه تنها «ناشناس» نیستند؛ بلکه برای ناتو و امریکا که حریم هوایی افغانستان را به دقت زیر نظر، کنترل و حاکمیت همه جانبه خود دارند، کاملا شناخته شده هستند و مأموریت آنها نیز به طور دقیق، تعریف شده و انجام می شود.
اینکه گفته می شود روسیه یا پاکستان، با استفاده از این هلیکوپترها به طالبان، سلاح و مهمات می رسانند، در حال حاضر، یک ادعای صرف است؛ اما حتی اگر درست هم باشد، این امر، چیزی از مسؤولیت مستقیم امریکا و ناتو در راستای مبارزه با این هلیکوپترها و انهدام آنها نمی کاهد؛ زیرا آنها بر پایه پیمان هایی که با دولت افغانستان، بسته اند در برابر حفاظت از حریم هوایی و زمینی افغانستان در قبال هرگونه تهدید یا تجاوز خارجی، مسؤول اند و باید به این وظیفه خود عمل کنند.
از جانب دیگر، سکوت معنادار ارگان های سطح بالای امنیتی دولت و نیز مقام های خارجی وابسته به نیروهای نظامی ناتو و امریکا در افغانستان در قبال ادعاهای مکرری که در این خصوص، وجود دارد نیز بر ابهام و پیچیدگی این معما افزوده و وضعیت را بیش از پیش، بغرنج و دشوار ساخته است.
آگاهان می گویند که همه این موارد، نشان می دهد که امریکا نه تنها در این زمینه مسؤول است؛ بلکه مظنون است و برای زدودن این ظن و اتهام باید به صورت شفاف و مسؤولانه به مراجع رسمی، رسانه ها و افکار عمومی افغانستان و جهان، پاسخ بدهد.
با این حال، این مهم را نیز نمی توان نادیده گرفت که روسیه هم به دلایلی که پیشتر اثبات شده است، متمایل به کمک به طالبان برای مقابله این گروه با داعش می باشد و بعید نیست که مسیرهای مختلف ارسال کمک به طالبان را ارزیابی کرده باشد. اگرچه در این زمینه که روسیه با استفاده از هلیکوپتر به طالبان، کمک می رساند، هنوز هیچ شاهد متقن و مطمئنی وجود ندارد و این صرفا یک ادعا است؛ با این وجود، روسیه هم درست همانند امریکا، متهم و مظنون است.