جان ساپکو؛ بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان (سیگار) به شدت از وجود فساد و رهبری ضعیف در نهادهای امنیتی افغانستان انتقاد کرده است.
جان ساپکو گفته که فساد اداری و رهبری ضعیف در نهادهای امنیتی افغانستان نگران کننده است و این دو، عامل اصلی ناکامی نیروهای امینتی افغانستان هستند.
وی گفت:"بدون هیچ پرسشی، دو مشکل اصلی در افغانستان فساد اداری و عدم ظرفیت نیروهای امنیتی افغان است".
او افزود:"فرماندهان ارتش افغانستان پول غذای سربازان شان را می‌دزدند. ما داستان پس از داستان می‌شنویم که این فرماندهان تیل و جنگ افزار را می‌دزدند و به طالبان می‌فروشند. این تمسخرآمیز است که در پایان زنجیر اکمالاتی هراس‌افکنان قرار دارند".
وی همچنین در باره «سربازان خیالی» گفت که معاش سربازان خیالی به جیب فرماندهان بلندرتبه می‌رود.
وقتی‌که فرماندهان نظامی این گونه عمل کنند، پس جای تعجب نیست که ۷۵ درصد از نیروهای امنیتی افغانستان به خاطر معاشات شان وظیفۀ شان را ترک کنند.
این ادعای تکان دهنده از سوی بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان، اگرچه نخستین بار نیست که مطرح می شود؛ اما به باور کارشناسان مسایل افغانستان، یکبار دیگر توجهات را نسبت به وضعیت اسفبار موجود در عرصه مدیریت و فرماندهی نیروهای امنیتی و دفاعی افغانستان، معطوف می دارد.
پیش بینی می شود دولت و نهادهای امنیتی افغانستان، سریعا این گزارش را رد کنند - کاری که همیشه انجام داده اند؛ اما چیزی که در این میان، از نظر آگاهان، هیچ تغییری نمی کند، وضعیت غیر قابل دفاع مدیریت و رهبری نیروها و نهادهای امنیتی افغانستان می باشد.
با این حساب، حتی اگر ادعاهای ترسناک این مقام امریکایی را نیز نادیده بگیریم، دلل قانع کننده و مشروعی که وضعیت نابسامان نیروهای امنیتی و سازمان های دفاعی افغانستان را توجیه کند، وجود ندارد.
وجود فساد، سوء رهبری و سربازان خیالی هم تنها ادعاهایی مربوط به جان ساپکو نیست. پیش از این، ادعاهای مشابه زیادی در این زمینه، صورت گرفته؛ ولی واکنش مقام های رسمی امنیتی در همه این موارد، همیشه یکسان بوده است: رد و انکار کامل همه چیز!
کارشناسان اما می گویند که این واکنش، راهی نیست که به حل این معضل کمک کند یا دست کم از بار سنگین تبعات و پیامدهای ویرانگر آن بکاهد.
به باور آنها با ادامه این وضعیت، همان گونه که در سخنان تازه جان ساپکو نیز آمده است، موضوع سربازان خیالی یک موضوع جدی است. این ادعا پیش از این، از سوی شماری از مقام های محلی هم تأیید شده است.
جان ساپکو می گوید که احتمال می رود شمار این سربازان، «هزاران نفر» باشد. او در عین حال، یک ادعای تکان دهنده دیگر را نیز مطرح می کند و می گوید که احتمال می رود معاشات و امکانات گسترده ای که به نام این سربازان، از سوی فرماندهان آنها دریافت می شود، به منظور تغذیه تروریست ها، هزینه شود و به همین دلیل، آقای ساپکو از فرماندهان خیانت پیشه ای که این گونه اقدام به سوء استفاده از نام و عنوان نیروهای امنیتی می کنند، به عنوان پایان زنجیره ای یاد می کند که در نهایت به تروریزم ختم می شود.
با توجه به این ادعاها، مسأله اصلی امنیت افغانستان، تنها تروریزم نیست؛ بلکه سیستم فاسد و ناکارآمدی که خواسته یا ناخواسته به تروریست ها کمک می رساند، آنها را فربه و تقویت می کند و زمینه ساز افزایش و گسترش ناامنی و جنگ در افغانستان قرار می گیرد نیز چه بسا بیشتر از تروریزم، بحران ناامنی و بی ثباتی در افغانستان را عمیق تر و پایدارتر می سازد.
به عقیده منتقدان، در صورتی که این ادعاهای ترسناک و تکان دهنده، درست باشند، مبارزه با تروریزم و مهار ناامنی در افغانستان، تنها از طریق سرکوب و انهدام تروریست ها و هسته های تروریستی در سنگرهای نبرد گرم، امکان پذیر نیست؛ بلکه دامنه این معضل را می بایست به جنگ با فساد، سوء مدیریت و خیانت به نیروهای امنیتی و امنیت افغانستان نیز گسترش داد و به این ترتیب، بعد مهم تازه ای در نبرد با تروریزم، اضافه کرد.
انتظار می رود سران و رهبران حکومت وحدت ملی، تنها موضع گیری مبتنی بر رد و انکار سریع مقام های امنیتی در قبال ادعاهای جان ساپکو را ملاک و معیار حقیقت قرار ندهند؛ بلکه از جان ساپکو بخواهند تا با ارائه اسناد و مدارک معتبر و متقن، به آنها کمک کند تا عوامل این بحران را شناسایی و مجازات کنند و به این ترتیب، یک مبارزه واقعی و جدی دیگر با تروریزم و ناامنی هم در کنار نبرد در سنگرهای جنگ گرم با تروریست ها شکل بگیرد.
